- Katılım
- 2 Eylül 2011
- Mesajlar
- 3,872
- Tepkime puanı
- 37
ISPARTA’NIN COĞRAFİ ÖZELLİKLERİ
Akdeniz Bölgesi Göller Yöresi’nde yer alan Isparta’nın doğusunda Konya, batısında Burdur, güneyinde Antalya ve kuzeyinde Afyon illeri ile çevrilmiştir.
İlin en yüksek dağı, 2892 m. ile güneydoğuda bulunan Dedegöl Dağı’ dır. Diğer önemli dağları ise; Akdağ, Topraktepe, Barla Dağı, Sultan Dağları, Güllüce Dağı ve Davraz Dağı’ dır.
Akarsular genellikle göllere dökülmekte olup, sadece Aksu ve Köprü Suyu Antalya hudutları içerisinde Akdeniz’e dökülmektedir. İlin en büyük gölü, yaklaşık 468 km² ile, Türkiye’nin 4′ncü büyük gölü olan Eğirdir Gölü’ dür. Bu gölün kuzey kesimine Hoyran Gölü denilmektedir. Beyşehir ile Burdur göllerinin bir bölümü de Isparta hudutları içerisindedir. Kovada-I ve Kovada-II Hidroelektrik Santrallerini çalıştıran Kovada Gölü ile Karatepe üzerinde yer alan ve bir krater gölü olan Gölcük de diğer önemli göllerdendir.
Isparta’nın yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlıdır. Çevredeki göllerin iklim üzerinde önemli etkisi vardır. Yağışların büyük bir bölümü kış ve ilkbahar aylarında düşmektedir.
GENEL COĞRAFİ DURUMU
Isparta ili Akdeniz Bölgesinin batı bölümünde ve iç kesimde yer alır. “Göller Bölgesi” nin merkezi konumundadır. İl 30 derece 20 dakika ve 31 derece 33 dakika doğu boylamları İle, 37 derece 18 dakika ve 38 derece 30 dakika kuzey enlemleri arasındadır. Yüz ölçümü 8933 Km2 dir. Isparta doğudan Konya'nın Beyşehir ,Doğanhisar ve Akşehir ilçeleri, kuzeyden Afyonun Çay, Şuhut, Dinar ve Dazkırı ilçeleri, batıdan Burdurun merkez, Ağlasun ve Bucak ilçeleri, güneyden ise Antalya’nın Serik ve Manavgat ilçeleri ile komşudur. İlde merkez ilçe ile birlikte Aksu, Atabey, Eğirdir, Gelendost, Gönen, Keçiborlu, Senirkent, Sütçüler, Şarkikaraağaç, Uluborlu, Yalvaç ve Yenişarbademli olmak üzere 13 ilçe vardır. Merkez ilçeden sonra gelen en büyük ilçe merkezi Yalvaçtır. En az nüfuslu ilçe ise Yenişarbademli'dir. İlin yüksek ve engebeli olan toprakları, kuzeydoğudan ve doğudan Sultan Dağları, Beyşehir Gölü ve Dedegöl Dağlarının güney uzantıları, güneyden Antalya havzasının yüksek kesimleri, batıda ve güneybatıda Karakuş Dağları, Söğüt Dağları, Burdur Gölü ve Ağlasun ve Bucak yaylaları gibi doğal sınırlarla kuşatılmıştır. Isparta ili toprakları genelde engebeli bir yapıya sahiptir. Yöredeki yüksekliği 3000 metreyi bulan dağlar yanında, ova ve vadi özelliğindeki düzlükler, değişik büyüklükteki tabii göller ilin doğal yapısını belirlemektedir. İlin rakımı 1050 m. Civarındadır.
İLİN İKLİMİ
Isparta ilinin Akdeniz iklimi ile Orta Anadolu iklimi arasındaki geçiş bölgesinde yer almaktadır. Bu sebeple il sınırları içinde her iki iklimin özellikleri de görülür. İlde ne Akdeniz’in yağışlı, ne de Orta Anadolu’nun kurak iklimi tam olarak gözükmez. İlin yaylalık kesimleri ovalık alanlara göre daha soğuktur. Meteorolojik araştırmalara göre, Isparta’nın iklim yapısı, soğuk-yarı kara iklim tipi olarak belirlenmiştir. İlin Akdeniz’e yakın olan güney bölgesinde Akdeniz ikliminin özelliği gözlenir. Yazları sıcak ve kurak, kışlar ilin kuzey bölümlerine göre ılık ve yağışlı geçer. Kuzeydoğuya gidildikçe karasal iklim özellikleri kendini gösterir. Kuzey bölgelerde kışlar daha soğuk geçer ve daha az yağış alır. İlin yıllık ortalama sıcaklığı (12.1 C) DİE. Yıllık ortalama donlu günler sayısı 69,5 gündür. Yıllık ortalama yağış 600,4 mm. Yağışlı günler sayısı ortalama 104, nispî nem %62, ortalama günlük güneşlenme müddeti 6,6 saattir. İlde açık günler sayısı ortalama 146,4 (bulutluluk ortalaması 2/10 dan az olan günler)dir.
İLİN FLORASI VE FAUNASI
Isparta ili, iklim, yükseklik ve toprak yapısı bakımından çok değişik bir durum arz eder. Bu nedenle il topraklarını örten bitki örtüsünde çok farklılık göstermektedir. Yılın her mevsiminde doğa farklı farklı bitki örtüsü ile değişik bir peyzaj sergilemektedir. Yörede görülen ağaç türleri, karaçam, kızılçam, katıran, ardıç, sedir ve meşedir. Ayrıca belli yüksekliklerde yabani zeytinlikler vardır. Her türlü hububat (buğday, arpa, çavdar, yulaf, mısır) sanayi bitkileri (şeker pancarı, anason, tütün, keten, kenevir, ayçiçeği, susam) hayvan yemleri (yonca, korunga, fiğ, burçak) sert ve yumuşak çekirdekli meyve ağaçları (elma, armut, kayısı, şeftali, erik, zerdali, kiraz, vişne, badem, ceviz,nar, zeytin, muşmula, üzüm) yaz ve kış aylarında yetiştirilen sebzeler (domates, biber,patlıcan, kabak, bamya, hıyar, börülce, taze fasulye, lahana, havuç, turp, pırasa, bakla, nohut, mercimek, kavun, karpuz, soğan, sarımsak, patates) geniş üzüm bağları, gül bahçeleri ile örtülüdür. İl dahilinde yaylalar Mart ayında başlayarak yaz ayları boyunca renk renk çiçeklerle, farklı görünüm ve kokudaki yabani otlarla kaplıdır. Isparta ilinde iklim, topografya ve bitki örtüsünün çeşitliliği ve elverişliliği yörede bir çok evcil ve yabani hayvan türlerinin yaşamasına ve yetiştirilmesine olanak vermektedir. Bu nedenle ilin florası kadar faunası da oldukça zengindir. Yaban domuzu, sansar, porsuk, tilki, tavşan sincap, kurt, karaca,, alageyik, dağ keçisi, pars, ayı, kuşlardan yaban ördeği, keklik, angut, çulluk, karakarga, saksağan, sülün ve kaz ilin yaban hayatını teşkil eder. Evcil hayvanlardan sığır, koyun, keçi, kümes hayvanlarının her türlüsü vardır. Ayrıca ildeki tatlı sularda levrek, sazan, kara yengeci gibi su ürünleri bulunmaktadır.
İLİN NÜFUS YAPISI
Isparta ilinin 1990 nüfus sayımına göre 434.771 nüfusa sahip olduğu tespit edilmiştir. Aynı yılda il merkezinin 112.117 nüfusu vardır. Bir önceki sayıma göre nüfus artışı binde 25.44 tür. İl genelinde Km2 ye 49 kişi düşerken Merkez ilçede bu rakam 227 kişiyi bulmaktadır. Toplam nüfusun %69 u kent merkezlerinde %31 i ise köylerde oturmaktadır. Halkın %55 i tarım, %45 i diğer sektörlerde istihdam edilmektedir. Devlet İstatistik Enstitüsü ve Devlet Planlama Teşkilatınca il nüfus artış oranı göz önünde tutularak yapılan tahminlere göre 2000 yılı tahmini nüfusu 550 bin olarak belirlenmiştir.
ULAŞIM
Isparta il arazisinin genelde olmasına rağmen ulaşım olanakları çok iyidir. İlde ulaşım birinci derecede karayolu ile yapılmaktadır. İlde demiryolu ulaşımından da yararlanma olanakları varsa da bu karayolu ile kıyaslandığında oldukça düşüktür. 1997 yılı içerisinde Isparta Hava Alanı da işletmeye açıldığında ile hava yolu ile de ulaşım mümkün olacaktır. Deniz yolu ulaşımından yararlanmak ancak komşu il Antalya üzerinden mümkün olmaktadır. Isparta İç Anadolu’yu Akdeniz Bölgesine bağlayan bir yerleşim merkezi konumundadır. İlin diğer illerle karayolu bağlantıları Afyonkarahisar, Konya, Antalya üzerinden olmaktadır. 1995 yılında Isparta-Antalya arasındaki Dereboğazı yolunun açılması iki il arasındaki mesafeyi 126 Km.ye indirmiştir. Böylece Antalya ilini diğer bir ifadeyle Akdeniz’i İç Anadolu’ya yakınlaştıran bu yol ulaşımı oldukça kolaylaştırmıştır. Demiryolu; İzmir-Aydın Demiryolunun bir uzantısı olan Isparta Demiryolunda tarifeye bağlı olarak Pamukkale Ekspresi, Göller Ekspresi, Posta Treni, Mototren çalışmaktadır. Yurdun her tarafına demiryolu ile ulaşım mümkündür.