Tiroit Kanseri

ömr-ü diyar

Uzman Kardeşimiz
Üyemiz
Katılım
23 Nisan 2011
Mesajlar
3,345
Tepkime puanı
25
Tıbben, genel anlamda, tiroid’in büyümesine guatr denilir. Halbuki halk arasında bütün tiroid hastalıklarına “guatr” denmektedir. Bir çok guatr çeşidi vardır.

Guatrın türlerini şöyle söyleyebiliriz. Tiroid bezesinin gereğinden daha fazla hormon salgıladığı guatr türüne “zehirli guatr” denir. Halk arasında bu tür guatra “iç guatr” da denilmektedir. Hormon düzeyi normal olan nodülsüz guatr türüne “basit guatr” denir. İçinde nodül bulunan guatr’a “nodüllü guatr” diyoruz. Nodül, tiroid’de bulunmaması gereken yumru veya kitledir. Nodüllü guatr, “tek nodüllü” veya “çok nodüllü” guatr olarak ikiye ayrılabilir. Nodüller; “soğuk”, “ılık” ve “sıcak” olarak 3 gruba ayrılır.
İç guatr, Dış guatr halk arasında yaygın olarak kullanılmasına rağmen tıbbi tanımlamada iç guatr veya dış guatr deyimlerini kullanmıyoruz.
Tiroid, bir hastalık ismi değildir. Tiroid, herkeste bulunan bir organdır. Hormon üretir ve kanımıza verir. Bu hormon ise vücudumuz için hayati öneme sahiptir. Ömür boyunca bu hormona ihtiyaç duyarız. Bu hormonun adı “tiroksin” dir. Tiroksin, vücudumuzda T3 ve T4 şeklinde bulunur.
Bu hormondan başka, halk arasında daha az bilinen diğer bir hormon daha tiroid tarafından üretilir. Bu hormona “kalsitonin” deriz. Kemik metabolizması ile ilgilidir.
Tiroid’e, “tiroid bezesi, tiroid guddesi” de denir. “Tiroid” ile “tiroit” aynı anlama gelir. Türk Dil Kurumu, “tiroit” kelimesini tercih ederken günlük kullanımda “tiroid” daha çok tercih edilen kelimedir.
Tiroid, boğazımızda ön tarafta, adem elması ismi verilen çıkıntının hemen altında yerleşmiştir. Karşıdan görünümü “U” harfine benzer. Kelebeğe benzeten de vardır ama biz bu benzetmeye pek katılmıyoruz.
Tiroid’in sağ ve solunda kalpten temiz kanı beyine taşıyan şah damarı olarak isimlendirdiğimiz ana atardamarlarımız ve bununların dış tarafında da beyinden kullanılmış kanı kalbe getiren toplar damarlarımız vardır.
Tiroid’in altından, sağından ve solundan ses tellerini hareket ettiren sinirler ve onların dalları geçer. Bu sinirler, sağ ve sol olmak üzere 2 tanedir. Bu sinirlerin yerleşimi ve dallanması kişisel değişiklikler gösterir. O nedenle ameliyat sırasında cerrahı yanıltabilir. Bu sinirler çok önemlidir. Eğer bu sinirler ameliyatta zarar görürse veya tiroid kanseri tarafından sarılırsa ses kısıklığı ve ses kaybı olabilir.
Tiroid’in arka iç yüzüne gömülü ve yapışık, 4 tane, mercimek tanesi büyüklüğünde, kalsiyum bezesi (paratiroid bezeleri) vardır. Bu kalsiyum bezelerinin sayısı 1 ile 6 arasında değişebilir. Tiroid’in ameliyatlarında, kaçınılmaz olarak, bu kalsiyum bezelerinin de biri veya birkaçı veya hepsi çıkarılıp alınabilir. Bu durumda hastanın ömür boyunca kalsiyum ve destekleyici başka ilaçlar da kullanması lazım. Aksi halde, ameliyat sonrasında kemik erimesi hızlanır. Zaten, ameliyatla bu kalsiyum bezeleri alınmasa dahi tiroid hastalıklarının bir çoğu ve hatta tiroid ilaçlarının kendisi kemiklerde erime yapabilir.

Tiroit Kanseri Nedenleri

Hastaların en sık soruduğu sorular arasındadır. Guatr oluşmasının bir çok nedenleri vardır. Bu nedenlere göre guatrlar iki gruba ayrılabilir.
- Endemik guatr
- Sporadik guatr
Endemik guatr nedir? Sebepleri nelerdir?
Bir yerleşim bölgesinde 6-12 yaş grubundaki çocuklarda yüzde 5’den daha fazla guatr vakası varsa bu yerleşim bölgesine endemik guatr bölgesi denir. Dünyada ve memleketimizde çok sayıda endemik guatr bölgesi vardır. (mesela Alpler ve Karadeniz bölgesi). Bu bölgelerde guatr oluşumuna neden olan değişik etkenler bulunmaktadır. Bunlar içerisin de en sık görülen neden iyot eksikliğidir. Ancak bazı bölgelerde iyot eksikliği olmadığı halde veya iyot fazlalığı olmasına rağmen yine endemik olarak guatr görülebilmektedir. Bazı bölgelerde ise iyot eksikliğime rağmen endemik guatr görülmemektedir.Bu durum iyot yetersizliğinden başka endemik guatr neden olan başka faktörlerin de olduğunu göstermektedir. Bunları şöyle sıralamak mümkündür:
- İyot eksikliği
- Kimyasal maddeler (thiocynate) – Bazı ilaçlar (lithium) – Bazı mikroplar (eschericia coli, gram negatif bakteriler…)
- Yiyecekler içinde bulunan guatrojen maddeler (tiyosiyanat ve isotiyosiyanat, bunlar iyodun tiroit içerisindeki transportunu ve hormon haline dönüşmesini engeller)
Endemik guatra neden olan iyot eksikliği ve diğer maddeler nasıl etki eder?
Daha önce de belirtildiği gibi günlük iyot ihtiyacı ortalama 150mgm civarındadır. Yenilen ve içilen gıdalarda iyodun 50mgm altına düşmesi hormon üretimini azaltacak ve bu da hipofizde salgılanan TSH miktarını artıracaktır. TSH miktarının artması ise tiroit hücrelerinin uyarılmasına ve dolayısıyla çoğalmasına yani guatra neden olacaktır.
Bazı bölgelerde iyot eksikliği olmamasına rağmen endemik guatra rastlanmaktadır. Bu bölgelerde guatrojen denilen bazı maddelerin alınması ile guatr oluşur. Mesela Karadeniz bölgesinde çok tüketilen karalahana bunlardan biridir. Karalahana içinde thioglucoside denilen bir madde mevcuttur. Bu madde vücutta thiocyanate ve isothiocyanete’a ayrılarak tiroit hormon yapımını engeller. Bazı patates ve fasulye türleri cynaoglucoside içermekte ve daha sonra vücutta thiocynata dönerek iyodun tiroiddeki tutulumunu önleyerek hormon oluşumunu azaltmaktadır. İyot eksikliğinde olduğu gibi burda da TSH hormonu tiroidi uyararak guatra neden olur. Dünyada şimdiye kadar birçok maddenin ve bakterinin endemik guatra neden olduğu gösterilmiştir.
Sporadik guatrın sebepleri nelerdir?
Bir yerleşim bölgesinde %10’dan daha düşük guatra rastlanırsa bu bölgede oluşan guatrlara sporadik guatr denir.
Sporadik guatr nedenleri şunlardır:
- Enzim bozuklukları
- Büyüme faktörleri
- Tümörler – Enflamasyon/enfeksiyon – Kist oluşumu – Kanama – Antitiroit ilaç kullanımı
Büyüme faktörleri nelerdir?
Genel olarak tiroidin büyümesine yani guatra 3 unsur etki eder.
- TRab (tirotiropin reseptör antikoru)
- TSH (tiroidi uyaran hormon)
- HCG (human chorionic gonadotropin hormonu)
TSH’nın guatr oluşumundaki etkisi nedir?
TSH hipofiz bezinde salgılanan ve tiroit hormonlarının tiroitteki sentezi ve salgısı üzerine etki eden bir hormondur. Bu hormonunun tiroit glandını uyarması sonucu tiroit hücreleri kanda bulunan iyodu alarak tiroid hormonu üretilmesinde kullanır. İyot, hücre içerinde bulunan ve tirosin denilen bir madde ile değişik fermentler yardımı ile birleşerek tiroit hormonları (T3 ve T4) üretilir. Üretilen hormonlar folliküller içerisinde depolanarak vücudun ihtiyacına göre kana verilir. Yeterli miktarda üretilen tiroit hormonları TSH’nın hipofizdeki salgılanmasını durdurur. Herhangi bir nedenle tiroit hormon üretimi yetersiz duruma düşerse (örneğin iyot eksikliği veya ferment bozukluklarında) TSH salgısı baskı altına alınamayacağından tiroit glandı devamlı TSH uyarısı altına girer. TSH’nın devamlı surette tiroit glandını uyarması tiroit hücrelerinin büyümesine dolayısıyla guatr oluşumuna neden olur.
Tiroit Kanseri Belirtileri
Tiroit Kanseri Belirtileri
Hastalar arasında en sık sorulan sorulardan biridir. Guatrlar büyüklük ve fonksiyonlarına göre birtakım şikayet ve belirtilere yol açar.
- Genelde basit diffüz guatr herhangi bir şikayete neden olmaz.
- Guatr hipotirodi veya hipertiroidi ile birlikte bulunursa bu hastalıkların belirtileri ortaya çıkar. Bu hastalıklarla ilgili daha önce geniş bilgi verilmiştir.
- Büyük ve nodüllü guatrlar, soluk veya yemek borusu üzerine olan baskı nedeniyle nefes darlığına veya yutma güçlüğüne neden olabilir. Ancak bu durum nörotik hastalarda görülen ve globus histerikus denilen boğazdaki sıkışma hissi ile karıştırılmamalıdır.
- Büyük guatrlar, ayrıca boyun toplardamarları üzerine baskı yaparak bu damarların genişlemesine neden olabilir.
- Tiroit glandı günlerce veya haftalarca yavaşça büyüyüp küçülmesi ve bazen ağrılı olması sessiz veya subakut tiroiditte görülür.
- Tiroidin ani olarak büyümesi, ağrılı ve hassas olması tiroit nodülü içine kanamada veya ani olarak büyüyen tiroit kanserlerinde görülür.
- Otoimmün guatrlarda simetrik veya asimetrik büyüme görülmesi tiroit lenfomasını düşündürür.

Tiroit Kanseri Tedavisi

Tiroid kanserlerinin birçoğunda hiçbir şikayet olmaz. Hastalık herhangi bir belirti vermez.
Bazı vakalarda guatrlar büyüklük ve fonksiyonlarına göre birtakım şikayet ve belirtilere yol açar.
- Genelde basit diffüz guatr herhangi bir şikayete neden olmaz.
- Guatr hipotirodi veya hipertiroidi ile birlikte bulunursa bu hastalıkların belirtileri ortaya çıkar. Bu hastalıklarla ilgili daha önce geniş bilgi verilmiştir.
- Büyük ve nodüllü guatrlar, soluk veya yemek borusu üzerine olan baskı nedeniyle nefes darlığına veya yutma güçlüğüne neden olabilir. Ancak bu durum nörotik hastalarda görülen ve globus histerikus denilen boğazdaki sıkışma hissi ile karıştırılmamalıdır.
- Büyük guatrlar, ayrıca boyun toplardamarları üzerine baskı yaparak bu damarların genişlemesine neden olabilir.
- Tiroit glandı günlerce veya haftalarca yavaşça büyüyüp küçülmesi ve bazen ağrılı olması sessiz veya subakut tiroiditte görülür.
- Tiroidin ani olarak büyümesi, ağrılı ve hassas olması tiroit nodülü içine kanamada veya ani olarak büyüyen tiroit kanserlerinde görülür.
- Otoimmün guatrlarda simetrik veya asimetrik büyüme görülmesi tiroit lenfomasını düşündürür.
Aşağıdaki şikayetler, belirtiler ve bulgular, kesin tiroid hastalığına işaret etmeyebilir. Bu şikayetler, belirtiler ve bulgular başka bir çok hastalıkta veya tamamen normal insanlarda da geçici olarak görülebilir. Bu şikayet, belirti ve bulguların tamamının bir tiroid hastasında olması neredeyse imkansızdır. Bu bulguların sadece bir veya bir kaçı bir hastada bulunabilir. “Bu bulgularda 4 tanesi varsa sizde guatr olabilir” gibi sanasayonel açıklamaların bilimsel bir yaklaşım olmadığını belirtmek gerekir, çünkü bazan bu bulgulardan sadece bir tanesi vardır, bazen hiç yoktur, bazn tümüne yakını vardır, bazan da bu bulgular vardır ama hastalıktan ziyade geçici normal durumlarda görülebilir (fizyolojik). Şüphe uyandırıp tiroid ile ilgili tetkiklerin yapılması erken tanı ve gereksiz bir çok tıbbi işlemden hastayı korur.
iyete rağmen kilo vermekte zorluk
Ani kilo alma
Aşırı sinirlilik, ani öfke patlamaları
Kalp çarpıntısı
Kalp atım ritmi bozukluğı
Adet düznesizliği (kadınlarda)
Saç dökülmesi (kadınlarda)
Uykusuzluk
Çabuk yorulma
Tırnaklarda kırılma, soyulma, beyaz lekeler, çizgilenmeler
Ciltte pullanma, kuruluk
Cinsel performansta düşme
Ellerde titreme
Yüksek tansiyon (özellikle genç yaşta ve ailesinde yüksek tansiyon olmayanlarda)
Kısırlık
Gizli şeker hastalığı (özellikle genç yaşta ve ailesinde şeker olmayanlarda)
Unutkanlık
Omuz, boyun, bel, bacak, kol sırt ağrısı
Uykuya meyil (gündüz saatlerinde)
Sıcağa tahammülsüzlük
Ailesinde tiroid hastalığı olanlar
Kabızlık
Çabuk üşüme, el ve ayak üşümesi
Devamlı fafif ishal
Gözlerin dışarı fırlaması
Bulantı (kusturmayan ısrarcı bulantı)
Saçlarda kepeklenme
Sık dışkılama
Selülit
Göz çevresinde sabahları belirgin olan şişme ve ödem
 
Üst Alt