JavaScript devre dışı. Daha iyi bir deneyim için, önce lütfen tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.

Konuya cevap cer

Mesaj: <blockquote data-quote="Ekrem" data-source="post: 37525" data-attributes="member: 3">Secde-i sehiv, sehiv secdesi, yanılma secdesi Sual: Namazda, Sübhaneke’den önce veya sonra Ettehıyyatüyü  okumak yahut Sübhanekeyi veya Salli Barik’leri ikişer defa okumak,  Rabbena’dan başka, beş on dua daha okumak secde-i sehvi gerektirir mi?  CEVAP Hiç birisi gerektirmez. Sübhaneke okunacak yer dua mahallidir.  Orada başka dualar da okunsa yine secde-i sehvi gerektirmez. Yanılarak  iki veya üç kere Sübhaneke okunsa, yine secde-i sehvi gerektirmez. Salli  barikten sonra, Rabbena ile başlayan birçok âyeti kerimeyi dua  niyetiyle okumak veya hadis-i şerif ile bildirilen duaları okumak selamı  geciktirmek sayılmaz, secde-i sehv de gerekmez. Çünkü orası dua  mahallidir.soruSehiv secdesini Ettehiyatü den sonra yapmayı unuttum. Ve  salli-barik ten sonra aklıma geldi. Tekrar sehiv secdesi yapmam gerekir  mi? Hükmü nedir?                                cevapTahiyyattan sonra sehiv secdesi getirmeyi unutup salli  barik dualarını okuyan kişi aklına geldiği zaman sehiv secdesi yapar.  Namazdaki tüm hatalar için bir tane sehiv secdesi getirmek yeterlidir. Bir rüknün tehiri veya bir vacibin terk yahut tehiri halinde son oturuşta yalnız Tahiyyat okunduktan sonra iki tarafa selâm verilir, daha sonra "Allahu ekber" denilerek secdeye varılıp, üç kere "Sübhane Rabbiyel a'lâ" okunur; sonra "Allahu ekber" denilerek oturulur, bir tesbih miktarı celseden sonra yeniden "Allahu ekber" diye, ikinci secdeye varılır; yine üç defa "Sübhane Rabbiyel-a'lâ" okunduktan sonra "Allahu ekber" denilerek oturulur Tahiyyat, Allahümme salli ve Allahümme barik ve Rabbenâ âtinâ duaları okunduktan sonra önce sağ tarafa, sonra da sol tarafa selâm verilirYalnız sağ tarafa selâm verildikten sonra sehiv secdelerinin yapılması daha faziletli ve ihtiyata daha uygundur Nitekim cemaatla kılınan namazlarda cemaatin yanlışlıkla dağılmasına meydan vermemek için, yalnız sağ tarafa selâmdan sonra sehiv secdelerinin yapılması gerekli görülmüştürHanefilerin sağlam görülen görüşüne göre sehiv secdesi vacib, genel olarak diğer mezheplere göre ise sünnettir (İbnül-Hümâm, Fethul-Kadîr, Mısır 1316/1898, I, 355, 374; el-Kâsânî, Bedâyiu's-Sanâyi', Beyrut 1394/1974, I,163-179; el-Meydânî, el-Lübâb, İstanbul ty, I, 95 vd; ez-Zühaylî, el-Fıkhul-İslâmî ve Edilletüh, Dımaşk 1405/1985, I, 87 vd)Hanefilerin bu konuda dayandığı delil, Abdullah b Mes'ud (ra)'den nakledilen şu hadistir: "Sizden birisi namazında şüpheye düşerse, doğrusunu araştırsın ve namazını kanaatine göre tamamlasın, sonra selam verip sehiv secdesi yapsın, yani yanıldığı için iki secde daha yapsın " (Buhârî, Salat, 31; Müslim, Mesâcid, 88, 89; Ebû Dâvud, Salât, 190, 191, 193; Nesâî, Sehv, 24, 25; İbn Mâce, İkâme, 132, 133; Mâlik, Muvatta', Nidâ, 61-63; Ahmed b Hanbel, I, 190, 193, 204-206) Ebû Saîd el-Hudrî (ra) de Allah elçisinin şöyle buyurduğunu nakleder: "Sizden biri namazı üç rek'at mı yoksa dört rek'at mı kıldığında şüpheye düşerse, şüphesini atsın ve kesin olarak bildiği ne ise, onun üzerinden namazı tamamlasın Selâm vermeden önce de iki secde yapsın Eğer beş kılmış ise, bu secdeler namazına şefaatçi olur, tam kılmış durumda ise, bu iki secde şeytanın kendisinden uzaklaşmasına vesile olur" (Buhârî, Sehv, 6, 7; Müslim, Salât, 19, 20; Ahmed b Hanbel, III, 12, 37, 42)SİE/İslam Ansiklopedisi Hz. Peygamber ile Ashab-ı kiramın gerektiği durumda sehiv secdesi  yapmaları bu secdenin vacib olduğunu gösterir. Haccın vaciblerinden  birisinin eksik kalması halinde, bunu telâfi için kurban kesilmesi gibi,  sehiv secdesi de, namazdaki eksiklerin tamamlanması için vacib  kılınmıştır.Hanefilere göre; Namaz kılan kişi bu secdeyi  terketmekle günahkâr olur, fakat namazı fasit olmaz. Çünkü sehiv secdesi  kaybolmuş bir şeyin tazminidir. Bir şeyin tazmini ise ancak vacib olur.  Sehiv secdesi, teşehhüdü okumak ve selâm vermek gibi vacib olan işlerin  yapılmasından doğan günahı kaldırır, fakat bir rükün olan, meselâ bir  rükuu yapmamaktan doğan eksikliği kaldırmaz.Sehiv secdesi imama  ve tek başına namaz kılana vacibtir. İmama uyan kişi namazında yanılırsa  onun üzerine sehiv secdesi vacib olmaz. Eğer İmam yanılmışsa cemaatin  ona uyması vacib olur. Eğer imama uyan kişi müdrik veya mesbuk ise, onun  da imamın sehiv secdesine katılması gerekir. Eğer imam sehiv secdesini  yapmazsa bu secde cemaatten de düşer. Çünkü cemaatin imama uyması  gerekir. Fakat mesbuk, yalnız secdelerde imama uyar, selâmda ona uymaz  (bk. "Müdrik"; "Mesbûk", "Lâhik" mad.).Sehiv secdesi vakit  namazı kılmaya elverişli olduğu zamanlarda ve durumlarda vacibtir.  Meselâ; sabah namazını kılarken selâm verdikten sonra güneş doğsa veya  ikindi namazında güneşin ufuktaki kırmızılığı iyice ortaya çıksa bu  kimseden sehiv secdesi düşer.Cuma ve bayram namazlarında  kalabalık bir cemaat varsa karışıklığa meydan verilmemesi için sehiv  secdesinin terkedilmesi daha uygun görülmüştür. Bir kimse sehiv  secdesini yaparken yanılsa, ayrıca bir sehiv secdesi daha yapması  gerekmez.Farz, vacib veya sünnet bir namazın kendi içinde kıyam,  kıraat, rükû ve secde gibi farzları; Fâtiha, süre ilâvesi, tertibe  uymak gibi vacibleri; oturuşlarda Allahümme Salli-Allahümme bârik  duaları gibi sünnetleri vardır. Bunlara tam olarak riayet edilince  eksiksiz namaz kılınmış olur.Herhangi bir namazda bir farzın  kasten veya yanılarak terk edilmesi o namazın iadesini gerektirir. Bu  büyük eksikliği tamamlamak için sehiv secdeleri yeterli olmaz.Bir  vacibin kasten terk veya tehiri ise kötü bir iş olup, bundan dolayı  sehiv secdesi gerekmezse de; böyle bir namazı yeniden kılmak daha  uygundur. Bir vacibin yanılarak terk veya tehir edilmesi ise sehiv  secdelerini gerektirir. Bu yolla o eksiklik telâfi edilmiş olur. Bir  sünnetin kasten veya yanılarak terki ise sehiv secdesini gerektirmez,  fakat böyle bir hareket bir kusurdur, sevap ve faziletten mahrum kalmaya  sebep olur.Sehiv secdesinin sebepleri şunlardır: 1)  Kasten yapılan işlerden dolayı üç yerde sehiv secdesi yapmak gerekir.  İlk oturuşu terketmek yahut birinci rekâttan bir secdeyi namazın sonuna  bırakmak yahut da bir rükün eda edecek kadar bir süre tefekküre dalarak  bir şey yapmamak.2) Namazın vaciblerinden birini yanılarak  terketmekle sehiv secdesi gerekir. Bu da ya o vacibi terketmek, geri  bırakmak, öne almak, namaza bir şey eklemek veya bir şeyi eksiltmek  şekillerinde ortaya çıkabilir.Terk veya tehir halinde sehiv secdesini gerektiren bu vacibler on bir tanedir. Bunlardan altı tanesi aslî olup şunlardır:a) Farz namazların ilk iki rek'atında Fâtiha süresinin tamamını veya çoğunu terketmek.b) Farz namazların ilk iki rek'atında Fâtiha'dan sonra üç kısa âyet veya uzun bir âyet okumayı terketmek.c)  Namazlarda açıktan veya gizli okuma esasına uymamak. İmamın akşam  namazında gizli, öğle namazında açıktan okuması gibi, namazı yalnız  kılan kimse de aynı hükme tabi olur. Bu durumda namazın sonunda sehiv  secdesi yapılarak bu eksiklik giderilir.Gizli okunacak yerde  Fâtiha'nın çoğu açık okunsa geri kalanı gizli okunur. Bunun aksine açık  okunacak bir namazda Fâtiha'nın bir bölümü gizli okunsa, yeni baştan  açıktan okunması gerekir. Böylece, açık ve gizli okuyuş, tek namazda  birleşmemiş olur. Başka bir görüşe göre, yeniden başlamak gerekmez,  yanlışlıkla sessiz okuduğu anlaşılınca, geri kalan kısım sesli okunmakla  yetinilir.d) Üç veya dört rekatlı namazların ilk oturuşunda teşehhüdü terketmek.e) Son oturuşta teşehhüdü terketmek,f)  Bir rekâtın içinde tekrarlanması gereken bir işi yapmakta sırayı  gözetmemek. Bu fiil her rekâtın ikinci secdesidir. Meselâ; bir kimse,  bir rekâtta ilk secdeden sonra yanılarak sonraki rekâta kalkar ve o  rekâtı iki secdesi ile yerine getirdikten sonra, namazın sonunda  terkettiği bu secdeyi hatırlayıp, o secdeyi de yerine getirse, sıraya  uymadığından dolayı bu kimseye sehiv secdesi yapmak vacib olur.g)  İftitah tekbirinden sonra rükuya gidip, yanıldığını anlayarak geri  dönüp Fâtiha ve ilâve süre okuyan kimse, rükuu yeniler, tertibe riayet  etmediği için de sehiv secdesi yapar. Bunun gibi tilâvet secdesini  yerinde yapmayıp terk etmek de sehiv secdesini gerektirir.Diğer  yandan ayakta duracak yerde oturmak, oturacak yerde ayağa kalkmak  durumlarında olduğu gibi bir farzın yerini değiştirmek veya tehir etmek  de sehiv secdesini gerektirir.h) Rükû ve secdede ta'dili erkânı  terketmek. Sahih görülen görüşe göre, yanılarak ta'dili erkânı terkeden  kimsenin sehiv secdesi yapması vacib olur.i) Farz namazlarda  kıraatin yerini değiştirmek. Meselâ; ilâve süreden sonra Fâtiha okumak  veya dört rekâtlı namazların son iki rekâtında süre okumak gibi  durumlarda sehiv secdesi yapmak gerekir.j) Vitir namazının  kunutunu terketmek. Bu da kunutu okumadan rükûya varmakla gerçekleşir.  Kunutu terk eden kimse sehiv secdesi yapar.k) Kunut tekbirini  terketmek I) Bayram tekbirlerinin tamamını veya bir bölümünü terketmek,  yahut bayram namazının ikinci rekâtının rükû tekbirini terketmek gibi  durumlarda da sehiv secdesi yapmak gerekir. Çünkü bunlar vacib  tekbirlerdir. Birinci rekâtın rükû tekbiri böyle değildir.3)  Namaza, namaz cinsinden olmayan bir şeyi ilâve etmek. İki kere rükû  etmek gibi. Bu durumda namazın sonunda sehiv secdesi gerekir.4) Yanılarak terkedilen fiile geri dönmek:Bir  kimse yanılarak birinci oturuşu yapmasa, sonra bu durumu hatırlasa  bakılır; eğer oturma haline daha yakın ise, geri döner ve oturup  teşehhütte bulunur. Eğer ayakta durma haline daha yakın ise, geri  dönmez, namazın sonunda sehiv secdesi yapar.Son oturuşu  yanılarak terkedip beşinci rekâta kalkan kimse, beşinci rekâtın  secdesini yapmamışsa geri döner ve oturur, sonunda da sehiv secdesi  yapar. Eğer bu kimse, beşinci rekâtın secdesini yapmışsa farzı bâtıl  olur ve kıldığı namaz nâfileye dönüşür. Böyle bir kimsenin bu namazı  altıya tamamlaması menduptur. Bu hüküm Ebû Hanîfe ile İmam Muhammed'e  göredir.Eğer son oturuşta teşehhüt miktarı oturduktan sonra  yanılarak ayağa kalkarsa, bu oturuşu birinci oturuş sanarak selâm  vermemişse bakılır: Beşinci rekâtın secdesini yapmadıysa tekrar oturur.  Eğer beşinci rekâtın secdesini yapmışsa müstehap olarak bu namaza bir  rekât daha ilâve eder. Bu kimsenin kıldığı farz namaz tamam olur. Çünkü  son oturuş, kendi mahallinde olmuştur. Fazla olarak kılınan iki rekât  ise, bu kimse için nafile hükmünde olmuş olur.5) Namazda rekât sayısında şüphelenmek:Bir  kimse namazında şüphelenerek üç mü yoksa dört mü kıldığını hatırlamasa,  eğer yanılma olayı bu kişinin başına ilk defa gelmişse, yani bu gibi  şüphelenmeler o kişide devamlı bir âdet hâline gelmemişse namazını  yeniden kılmalıdır. Bunu yeniden kılmak için oturarak selâm vermesi daha  uygundur. Çünkü Allah elçisi; Sizden biri namazında kaç rekât kıldığı  hususunda şüpheye düşerse namazını yeniden kılsın " (Zeylaî, bu hadis  için "garib" demiştir. bk. Nasbu'r-Râye, II, 173) buyurmuştur.Eğer  böyle bir kimseye çoğu kez şüphelenme durumu geliyorsa, galip olan  kanaatine göre namazına devam eder. Üç veya dört rekâttan hangisi  hakkındaki kanaatı ağır basıyorsa o tarafı tercih eder. Çünkü sık sık  vesveseye düşen kimsenin namazını yeniden kılmasında güçlükler vardır.  Hz. Peygamber (s.a.s) bu konuda şöyle buyurmuştur: "Sizden biri  şüphelendiği zaman doğruyu araştırsın ve namazını tamamlasın " (Buhârî,  Salât, 31; Müslim, Mesâcid, 88, 89, Ebû Davud, Salât, 190, 191, 193;  Nesâi, Sehv, 24, 25)Namazda şüphelenip, kaç rekât kıldığı  hususunda kesin bir kanaata varamayan kimse en az rekâtı esas alarak  namazına devam eder. Çünkü en azı hakkındaki bilgi kesindir. Böyle bir  kimse oturması lâzım geldiğine kanaat getirdiği her yerde oturmalıdır.  Böylece farz veya vacib olan bir oturuşu terketmemiş olur. Meselâ; dört  rekâtlı bir namazda, kılmakta olduğu rekâtın birinci mi, yoksa ikinci mi  olduğu hususunda şüphe eden kimse araştırmasına göre amel eder. Eğer  araştırması bir sonuç vermezse en az olan bir rekatı esas alarak namaza  devam eder. Ancak bunun ikinci rekâtında oturmak vaciptir. Sonra kalkıp  bir rekât daha kılar ve oturur. Bu konuda delil Allah elçisinin şu  hadisidir: "Sizden biri namazında şüphe eder, üç mü yoksa dört mü  kıldığını bilemezse, şüpheyi atsın ve en az rekâtı esas alarak namazına  devam etsin " (Zeylaî, Nasbü'r-Râye, II, 174).Bir kimse namazda  iki defa veya daha fazla yanılırsa, hepsi için namazın sonunda bir tek  sehiv secdesi (iki secde) yapması yeterlidir. Çünkü Rasûlüllah (s.a.s)  şöyle buyurmuştur:"Sizden biri yanıldığı zaman iki defa secde etsin " (İbn Mâce, İkâme, 129). Bu hadis iki kere yanılmayı da kapsamaktadır.Diğer  yandan bu son hadis, rukûlu ve secdeli olan bütün vacib, sünnet ve  diğer nafile namazlardaki yanılmaları da kapsamına almaktadır.Tek  başına namaz kılanın açıktan veya gizlice okumasından dolayı  zâhiru'r-rivâye'ye göre, sehiv secdesi gerekmez. Ancak gizlice okunacak  yerde, meselâ; öğle namazında açıktan okuması kasta dayanıyorsa kötü bir  iş sayılır.Tek başına namaz kılanın gündüz kılacağı nâfile namazlarında açıktan kıraatta bulunması mekruhtur.İmam,  meselâ sabah namazında Fâtiha'yı yanılarak gizlice okuyup, sonra  hatırlasa, ilâve edeceği süreyi açıktan okur, Fâtiha'yı yeniden okumaz.Dört  veya üç rekâtlı farz veya vitir namazlarında birinci oturuşta, Tahiyyat  okunduktan sonra, yanılarak "Allahümme salli alâ Muhammedin ve alâ âli  Muhammed" denilmesi ve Ebû Hanîfe'den bir rivayete göre bu Tahiyyattan  sonra bir harf bile ziyade edilmesi sehiv secdelerini gerektirir. Fakat  son oturuşlarda Tahiyyattan sonra Kuran okunması, dua edilmesi, sehiv  secdelerini gerektirmez. Çünkü son oturuş dua ve senâ mahallidir. Kuran  ise dua ve senâyı içine alır.İmam yanıldığı zaman, yanıldığını  hatırlatmak konusunda, Allah elçisi şöyle buyurmuştur: "Erkeklerin  sübhanellah demesi, kadınların ise el çırpması gerekir" (eş-Şevkani,  Nehyül-Evtâr, II, 320 vd.)İmam Şafii de Ahmed b. Hanbele göre,  sehiv secdeleri iki tarafa selâm verilmeden yapılmalıdır. İmam Mâlike  göre ise, secde namaza bir ilâve yüzünden yapılacaksa bunun selâmdan  sonra; bir eksiklik yüzünden ise selâmdan önce yapılmalıdır.Hamdi DÖNDÜREN <img src="https://www.islamiforumlar.net/resim/images/okisareti.gif" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " style="" /></blockquote>

Adı

İnsan doğrulaması: Günün ilk namazı hangi namazdır