- Katılım
- 2 Eylül 2011
- Mesajlar
- 3,872
- Tepkime puanı
- 37
Şalpazarı
Kuruluşu
Şalpazarı ilçesinde yerleşimin çok eski tarihlere dayandığı bilinmektedir. Yörede yaşayan insanlar Oğuzların Üçoklar boyundan olan Çepnilerdir. Çepnilerin bu bölgeye Trabzonun fethinden önce Uzun Hasan zamanında kafileler halinde geldikleri bilinmektedir. Çepni kelimesinin anlamı; Düşmana karşı gözü pek, mazlumlara karşı merhametli, sınır bekçiliği yapan manasına gelmekte olup, yöre insanı bu özelliklerin tümünü taşımaktadır. İlçede yaşayan çepniler; Orta Asyadan göç ettikten sonra Doğu Anadolunun Doğu kesimleri ile İrana yerleşmiş oldukları,buralarda yaşadıkları sırada yönetime karşı ayaklanma faaliyetlerine karıştıkları bilahare yönetim tarafından çıkarılan bir fermanla Anadoluya sürgün edildikleri tarihçilerin yapıtlarından anlaşılmaktadır.Buradan sürgün edilen Çepni Türklerinden 100.000 kadarı Doğu Karadenizde Görele, Tirebolu, Şebinkarahisar, Torul, Kürtün ve Ağasar (Şalpazarı) yörelerine yerleşmişlerdir. İlçe Osmanlı döneminde Trabzon Sancağı Görele kazasına bağlı iken 1798 tarihinde çıkarılan bir fermanla Trabzon sancağına bağlı Vakfıhatuniye (Vakfıkebir) kazasına bağlandığı yöre halkının elinde bulunan belgelerden anlaşılmıştır. Şalpazarı İlçesi, 1914 yılında Vakfıkebir kazasına bağlı nahiye haline getirilmiş, 1987 yılında çıkarılan bir kanunla ilçe olmuş ve 02.08.1988 tarihinde teşkilatlanıp fiilen faaliyete geçmiştir.
İlçenin nüfus durumu
İlçenin genel nüfusu 2000 nüfus sayımına göre 23.390 dır. Bu nüfusun 7.591i İlçe Merkezinde, 5.134ü Geyikli beldesinde, geriye kalan 10.665i ise köylerde yaşamaktadır.
Ekonomi
İlçede yaşayan insanların % 45i aile işletmeciliği şeklinde ziraat ve hayvancılık, % 35i gurbet işçiliği, % 20si de diğer mesleklerde iştigal etmektedir.
Kültür
Okuma-yazma oranı % 95 civarında olup, okuma yazma bilmeyenler genelde 60 yaş ve üzeri insanlardır.
Mülki idare
Şalpazarı ilçe merkezi ile Geyikli beldesinde Belediye teşkilatı mevcuttur. Merkez belediyesine bağlı (6) mahalle, Geyikli Belediyesine bağlı (3) mahalle olmak üzere (9) mahalle ile ilçenin (23) köyü vardır. Ayrıca yaz aylarında mezra hüviyeti kazanan (10) kadar yaylak vardır.Arazi yapısı nedeniyle köylerin yerleşim durumu dağınıktır. Köylerde mevcut evler birbirinden uzak olup, kamu hizmetlerinin götürülmesini zorlaştırmaktadır. İlçe merkezine en uzak köy 26 km., en yakın köy ise 4 km. mesafededir.
Sosyal durum
İlçe merkezindeki konutlar genellikle sağlığa elverişli olup, betonarme binalardan oluşmaktadır. İlçede Resmi kurum ve okulların artmasıyla azda olsa konut sıkıntısı ortaya çıkmıştır. İlçenin engebeli bir arazi yapısına sahip olması yerleşimi olumsuz etkilemektedir.
Köylerdeki konutlar ise geleneksel ahşap mimari şeklindedir. Son yıllarda köylerde de betonarme konutlar inşa edilmektedir.İlçede sosyal yaşamı geliştirecek sinema, tiyatro gibi kültürel faaliyetler olmadığından halkın tek eğlence kaynağı televizyon ve yaz aylarında düzenlenen geleneksel şenliklerdir. İlçemiz merkezinde ve yaylalarında çok sayıda şenlik organize edilmektedir.İlçe insanlarına istihdam sağlayıcı yatırım ve işletme olmadığından halkın büyük bir kısmı mevsimlik ve daimi gurbet işçiliği, üretim düzeyi ve karlılık oranı düşük aile işletmeciliğine dayanan hayvancılık ve ziraat ile geçimlerini temin etmektedir.
Tarihçe
İlçenin eğitim ve kültür durumuna bakıldığında; Cumhuriyetin ilanından sonra ilk eğitim kurumunun 1923 yılında Geyikli beldesinde eğitim ve öğretime açıldığını görmekteyiz. Bunu takiben 1928 yılında Şalpazarı İlçe merkezi ile Simenli köyünde ilkokul açılmıştır. Günümüzde her köyde ilköğretim okulu mevcuttur. Bu okulların pek çoğu taşımalı hale getirilmiştir. Orta öğretime gelince; 1965 yılında Şalpazarı lisesinin orta kısmı eğitim-öğretime açılmıştır.Bugün ise bu okullara ilaveten Geyikli beldesi,Kasımağzı,Doğancı,Sayvança-tak ve Gökçeköy köylerinde ikinci kademesi bulunan ilköğretim okulları mevcuttur.İlk lise olan Şalpazarı lisesi 1975-1976 yılında eğitim-öğretime açılmıştır.İlçede okuma yazma oranı % 95 civarındadır. Okur-yazar olmayanlar 60 yaş ve üzeri insanlardan oluşmaktadır. İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü yeni Hükümet konağında hizmet vermekte olup, bu kurumda (1) müdür, (2) şube müdürü, (1) şef, (1) memur ve (3) hizmetli görev yapmaktadır. İlçemizde toplam 113 öğretmen ve 2019 öğrenci bulunmaktadır.
İlköğretim
İlçe merkezinde (1),mahalle ve köylerde (10) olmak üzere toplam (11) ilköğretim okulu bulunmaktadır. İlçemizde 2004-2005 Eğitim-öğretim yılında 1.ve 2. Kademede (99) öğretmenle (1626) öğrenci bulunmaktadır. Ayrıca merkez ilköğretim okulu, Sayvançatak, Doğancı ve Geyikli ilköğretim okullarında (1er) adet ana sınıfı mevcuttur. İlköğretim okullarında; 1.Kademede (49 ) erkek,(429) kız, II.Kademede (309) erkek, (327) kız öğrenci olmak üzere toplam (1556) öğrenci mevcuttur. İlköğretim okullarımızda (-) adet sınıf öğretmeni, (-) adet branş öğretmenine ihtiyacımız vardır.
Ortaöğretim
2004-2005 Eğitim-öğretim yılı itibariyle ilçemizde (-) lise, (2) Çok Programlı lise, (1) İmam-Hatip lisesi ve (1) Sağlık meslek lisesi vardır. Milli Eğitim Bakanlığına bağlı liselerde (39) öğretmen, (463) öğrenci ile Sağlık Bakanlığına bağlı Sağlık Meslek Lisesinde (8) öğretmen ve (41) öğrenci bulunmaktadır. Milli Eğitim Bakanlığına bağlı liselerde (-) adet çeşitli branşlarda öğretmene ihtiyaç vardır. Sağlık meslek lisesi hariç diğer liseler kendi binalarında eğitim ve öğretimlerini devam ettirmektedirler.Simenli ilköğretim okulu öne çıkan oklulardandır.
Halk Eğitim Merkezi
İlçenin Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü 2 Ağustos 1988 tarihinde kurulmuş olup, İlçe Merkezinde bulunan Çok Programlı Lisede iskan edilmektedir. Bu merkezde (1) müdür,(1) müdür yardımcısı, (-) memur ve (-) hizmetli ile görev yapmaktadır. Halk eğitimi merkezince; Bir önceki eğitim ve öğretim yılında (8) dalda (17) kurs açılmış olup, (163) kursiyer öğrenciye kurs tamamlama belgesi verilmiştir.
Diğer
İlçede özel şahıslara ait 2 kitabevi ve aylık yayınlanmakta olan Yeni ŞALPAZARI adlı mahalli gazete bulunmaktadır. İlçe merkezi ile Geyikli beldesinde Kültür Bakanlığınca açılmış halk kütüphanesi mevcuttur. İlçede sinema,tiyatro ve benzeri faaliyetler olmadığından bu eksiklik TV kanallarından istifade ile giderilmeye çalışılmaktadır. Folklorik etkinlik olarak yaz aylarında Acısu, Kadırga, Alaca, Sisdağı ve Ağakonağı ile İzmiş şenlikleri geleneksel olarak her yıl yapılmaktadır. Yapılan bu şenliklerde yörenin folklorik özellikleri, yöresel el sanatları ve geleneksel kültür birikimleri ile ilçenin örf, adet, gelenek ve göreneklerini görmek mümkündür.
Sağlık hizmetleri
İlçe Merkezinde (1), Geyikli Beldesinde (2), Sütpınar köyünde (1), Gökçeköy köyünde (1) olmak üzere İlçemizde toplam (5) sağlık ocağı vardır. Merkez Sağlık Ocağında ; (3) doktor, (-) diştabibi, (3) sağlık memuru, (1) Çevre sağlık teknisyeni, (1) Röntgen teknisyeni(Vakfıkebir geçici görev), (1) Laborant, (4) hemşire, (2) memur, (1) şoför, (1) hizmetli ile merkez Sağlık ocağında görevli (2) ebe mevcut olup,ocağa bağlı köylerde bulunan sağlık evlerinde (-) adet ebe vardır. Ocakta (2 ) adet ambulans bulunmaktadır. Geyikli Sağlık Ocağında (1) doktor, (2) sağlık memuru, (1) hemşire(2) ebe (-) şoför ve (-) hizmetli ile ocağa bağlı (-) köyde bulunan sağlık evlerinde (-) ebe bulunmaktadır.Sağlık Ocağın (4) adet lojmanı vardır. Geyikli Şehit Er Halil Karagöz Sağlık Ocağında; (1) Doktor(Asker),(1) Sağlık memuru(Askerde)ve (1) ebe vardır.Ocağa bağlı (1) sağlık evinde ebe yoktur. Sütpınar Sağlık ocağında (1) Doktor(merkez sağlık ocağında), (-) sağlık memuru, (-) hemşire (1) ebe mevcut olup,Ocağa bağlı (1) adet sağlık evinin ebesi yoktur. Gökçeköy Sağlık Ocağında (-) doktor, (-) Sağlık memuru,(1) hemşire, (2) Ebe,(-) hizmetli görev yapmaktadır. Toplam itibariyle Ocaklarda ve sağlık evlerinde (5) Doktor,(-) Diş hekimi (2) Memur,(6)hemşire,(9) ebe,(1) şoför ve (1) hizmetliye ihtiyaç vardır. İlçemizde Sağlık Bakanlığına bağlı (1) sağlık meslek lisesi bulunmaktadır.
Spor
İlçede sportif amaçlı tesisler olmadığından yeterince spor faaliyetleri gösterilememektedir. Buna rağmen ilçede Geyiklispor kulübü mevcut olup, Düzköyde yapımı tamamlanan semt sahası 2002 yılında hizmete girmiştir. Kabasakal, Ağakonağı, Geyikli beldesi, Simenli köyü ve Gökçeköyde yapımına teşebbüs edilen spor Sahası çalışmaları sonuçlandırılamamıştır. Kapalı salon ve semt spor sahaları yapımı bu sahadaki boşluğun giderilmesi için öncelikli ihtiyaçtır.
Kuruluşu
Şalpazarı ilçesinde yerleşimin çok eski tarihlere dayandığı bilinmektedir. Yörede yaşayan insanlar Oğuzların Üçoklar boyundan olan Çepnilerdir. Çepnilerin bu bölgeye Trabzonun fethinden önce Uzun Hasan zamanında kafileler halinde geldikleri bilinmektedir. Çepni kelimesinin anlamı; Düşmana karşı gözü pek, mazlumlara karşı merhametli, sınır bekçiliği yapan manasına gelmekte olup, yöre insanı bu özelliklerin tümünü taşımaktadır. İlçede yaşayan çepniler; Orta Asyadan göç ettikten sonra Doğu Anadolunun Doğu kesimleri ile İrana yerleşmiş oldukları,buralarda yaşadıkları sırada yönetime karşı ayaklanma faaliyetlerine karıştıkları bilahare yönetim tarafından çıkarılan bir fermanla Anadoluya sürgün edildikleri tarihçilerin yapıtlarından anlaşılmaktadır.Buradan sürgün edilen Çepni Türklerinden 100.000 kadarı Doğu Karadenizde Görele, Tirebolu, Şebinkarahisar, Torul, Kürtün ve Ağasar (Şalpazarı) yörelerine yerleşmişlerdir. İlçe Osmanlı döneminde Trabzon Sancağı Görele kazasına bağlı iken 1798 tarihinde çıkarılan bir fermanla Trabzon sancağına bağlı Vakfıhatuniye (Vakfıkebir) kazasına bağlandığı yöre halkının elinde bulunan belgelerden anlaşılmıştır. Şalpazarı İlçesi, 1914 yılında Vakfıkebir kazasına bağlı nahiye haline getirilmiş, 1987 yılında çıkarılan bir kanunla ilçe olmuş ve 02.08.1988 tarihinde teşkilatlanıp fiilen faaliyete geçmiştir.
İlçenin nüfus durumu
İlçenin genel nüfusu 2000 nüfus sayımına göre 23.390 dır. Bu nüfusun 7.591i İlçe Merkezinde, 5.134ü Geyikli beldesinde, geriye kalan 10.665i ise köylerde yaşamaktadır.
Ekonomi
İlçede yaşayan insanların % 45i aile işletmeciliği şeklinde ziraat ve hayvancılık, % 35i gurbet işçiliği, % 20si de diğer mesleklerde iştigal etmektedir.
Kültür
Okuma-yazma oranı % 95 civarında olup, okuma yazma bilmeyenler genelde 60 yaş ve üzeri insanlardır.
Mülki idare
Şalpazarı ilçe merkezi ile Geyikli beldesinde Belediye teşkilatı mevcuttur. Merkez belediyesine bağlı (6) mahalle, Geyikli Belediyesine bağlı (3) mahalle olmak üzere (9) mahalle ile ilçenin (23) köyü vardır. Ayrıca yaz aylarında mezra hüviyeti kazanan (10) kadar yaylak vardır.Arazi yapısı nedeniyle köylerin yerleşim durumu dağınıktır. Köylerde mevcut evler birbirinden uzak olup, kamu hizmetlerinin götürülmesini zorlaştırmaktadır. İlçe merkezine en uzak köy 26 km., en yakın köy ise 4 km. mesafededir.
Sosyal durum
İlçe merkezindeki konutlar genellikle sağlığa elverişli olup, betonarme binalardan oluşmaktadır. İlçede Resmi kurum ve okulların artmasıyla azda olsa konut sıkıntısı ortaya çıkmıştır. İlçenin engebeli bir arazi yapısına sahip olması yerleşimi olumsuz etkilemektedir.
Köylerdeki konutlar ise geleneksel ahşap mimari şeklindedir. Son yıllarda köylerde de betonarme konutlar inşa edilmektedir.İlçede sosyal yaşamı geliştirecek sinema, tiyatro gibi kültürel faaliyetler olmadığından halkın tek eğlence kaynağı televizyon ve yaz aylarında düzenlenen geleneksel şenliklerdir. İlçemiz merkezinde ve yaylalarında çok sayıda şenlik organize edilmektedir.İlçe insanlarına istihdam sağlayıcı yatırım ve işletme olmadığından halkın büyük bir kısmı mevsimlik ve daimi gurbet işçiliği, üretim düzeyi ve karlılık oranı düşük aile işletmeciliğine dayanan hayvancılık ve ziraat ile geçimlerini temin etmektedir.
Tarihçe
İlçenin eğitim ve kültür durumuna bakıldığında; Cumhuriyetin ilanından sonra ilk eğitim kurumunun 1923 yılında Geyikli beldesinde eğitim ve öğretime açıldığını görmekteyiz. Bunu takiben 1928 yılında Şalpazarı İlçe merkezi ile Simenli köyünde ilkokul açılmıştır. Günümüzde her köyde ilköğretim okulu mevcuttur. Bu okulların pek çoğu taşımalı hale getirilmiştir. Orta öğretime gelince; 1965 yılında Şalpazarı lisesinin orta kısmı eğitim-öğretime açılmıştır.Bugün ise bu okullara ilaveten Geyikli beldesi,Kasımağzı,Doğancı,Sayvança-tak ve Gökçeköy köylerinde ikinci kademesi bulunan ilköğretim okulları mevcuttur.İlk lise olan Şalpazarı lisesi 1975-1976 yılında eğitim-öğretime açılmıştır.İlçede okuma yazma oranı % 95 civarındadır. Okur-yazar olmayanlar 60 yaş ve üzeri insanlardan oluşmaktadır. İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü yeni Hükümet konağında hizmet vermekte olup, bu kurumda (1) müdür, (2) şube müdürü, (1) şef, (1) memur ve (3) hizmetli görev yapmaktadır. İlçemizde toplam 113 öğretmen ve 2019 öğrenci bulunmaktadır.
İlköğretim
İlçe merkezinde (1),mahalle ve köylerde (10) olmak üzere toplam (11) ilköğretim okulu bulunmaktadır. İlçemizde 2004-2005 Eğitim-öğretim yılında 1.ve 2. Kademede (99) öğretmenle (1626) öğrenci bulunmaktadır. Ayrıca merkez ilköğretim okulu, Sayvançatak, Doğancı ve Geyikli ilköğretim okullarında (1er) adet ana sınıfı mevcuttur. İlköğretim okullarında; 1.Kademede (49 ) erkek,(429) kız, II.Kademede (309) erkek, (327) kız öğrenci olmak üzere toplam (1556) öğrenci mevcuttur. İlköğretim okullarımızda (-) adet sınıf öğretmeni, (-) adet branş öğretmenine ihtiyacımız vardır.
Ortaöğretim
2004-2005 Eğitim-öğretim yılı itibariyle ilçemizde (-) lise, (2) Çok Programlı lise, (1) İmam-Hatip lisesi ve (1) Sağlık meslek lisesi vardır. Milli Eğitim Bakanlığına bağlı liselerde (39) öğretmen, (463) öğrenci ile Sağlık Bakanlığına bağlı Sağlık Meslek Lisesinde (8) öğretmen ve (41) öğrenci bulunmaktadır. Milli Eğitim Bakanlığına bağlı liselerde (-) adet çeşitli branşlarda öğretmene ihtiyaç vardır. Sağlık meslek lisesi hariç diğer liseler kendi binalarında eğitim ve öğretimlerini devam ettirmektedirler.Simenli ilköğretim okulu öne çıkan oklulardandır.
Halk Eğitim Merkezi
İlçenin Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü 2 Ağustos 1988 tarihinde kurulmuş olup, İlçe Merkezinde bulunan Çok Programlı Lisede iskan edilmektedir. Bu merkezde (1) müdür,(1) müdür yardımcısı, (-) memur ve (-) hizmetli ile görev yapmaktadır. Halk eğitimi merkezince; Bir önceki eğitim ve öğretim yılında (8) dalda (17) kurs açılmış olup, (163) kursiyer öğrenciye kurs tamamlama belgesi verilmiştir.
Diğer
İlçede özel şahıslara ait 2 kitabevi ve aylık yayınlanmakta olan Yeni ŞALPAZARI adlı mahalli gazete bulunmaktadır. İlçe merkezi ile Geyikli beldesinde Kültür Bakanlığınca açılmış halk kütüphanesi mevcuttur. İlçede sinema,tiyatro ve benzeri faaliyetler olmadığından bu eksiklik TV kanallarından istifade ile giderilmeye çalışılmaktadır. Folklorik etkinlik olarak yaz aylarında Acısu, Kadırga, Alaca, Sisdağı ve Ağakonağı ile İzmiş şenlikleri geleneksel olarak her yıl yapılmaktadır. Yapılan bu şenliklerde yörenin folklorik özellikleri, yöresel el sanatları ve geleneksel kültür birikimleri ile ilçenin örf, adet, gelenek ve göreneklerini görmek mümkündür.
Sağlık hizmetleri
İlçe Merkezinde (1), Geyikli Beldesinde (2), Sütpınar köyünde (1), Gökçeköy köyünde (1) olmak üzere İlçemizde toplam (5) sağlık ocağı vardır. Merkez Sağlık Ocağında ; (3) doktor, (-) diştabibi, (3) sağlık memuru, (1) Çevre sağlık teknisyeni, (1) Röntgen teknisyeni(Vakfıkebir geçici görev), (1) Laborant, (4) hemşire, (2) memur, (1) şoför, (1) hizmetli ile merkez Sağlık ocağında görevli (2) ebe mevcut olup,ocağa bağlı köylerde bulunan sağlık evlerinde (-) adet ebe vardır. Ocakta (2 ) adet ambulans bulunmaktadır. Geyikli Sağlık Ocağında (1) doktor, (2) sağlık memuru, (1) hemşire(2) ebe (-) şoför ve (-) hizmetli ile ocağa bağlı (-) köyde bulunan sağlık evlerinde (-) ebe bulunmaktadır.Sağlık Ocağın (4) adet lojmanı vardır. Geyikli Şehit Er Halil Karagöz Sağlık Ocağında; (1) Doktor(Asker),(1) Sağlık memuru(Askerde)ve (1) ebe vardır.Ocağa bağlı (1) sağlık evinde ebe yoktur. Sütpınar Sağlık ocağında (1) Doktor(merkez sağlık ocağında), (-) sağlık memuru, (-) hemşire (1) ebe mevcut olup,Ocağa bağlı (1) adet sağlık evinin ebesi yoktur. Gökçeköy Sağlık Ocağında (-) doktor, (-) Sağlık memuru,(1) hemşire, (2) Ebe,(-) hizmetli görev yapmaktadır. Toplam itibariyle Ocaklarda ve sağlık evlerinde (5) Doktor,(-) Diş hekimi (2) Memur,(6)hemşire,(9) ebe,(1) şoför ve (1) hizmetliye ihtiyaç vardır. İlçemizde Sağlık Bakanlığına bağlı (1) sağlık meslek lisesi bulunmaktadır.
Spor
İlçede sportif amaçlı tesisler olmadığından yeterince spor faaliyetleri gösterilememektedir. Buna rağmen ilçede Geyiklispor kulübü mevcut olup, Düzköyde yapımı tamamlanan semt sahası 2002 yılında hizmete girmiştir. Kabasakal, Ağakonağı, Geyikli beldesi, Simenli köyü ve Gökçeköyde yapımına teşebbüs edilen spor Sahası çalışmaları sonuçlandırılamamıştır. Kapalı salon ve semt spor sahaları yapımı bu sahadaki boşluğun giderilmesi için öncelikli ihtiyaçtır.