- Katılım
- 26 Şubat 2011
- Mesajlar
- 503
- Tepkime puanı
- 10
Oltu taşı nasıl ayırt edilir oltu taşının faydaları oltu taşının özellikleri oltu taşı nasıl anlaşılır
Oltu Taşının Özellikleri
Siyah kehribar da denilen Oltu taşının en dikkat çekici özelliği , yer kabuğundan çıkarıldığında çok yumuşak olmasıdır, hava ile temas etmediği müddetçe bu yumuşaklığını muhafaza eder. Bu özelliğinden dolayı islenmesi kolay bir cevherdir. Genellikle siyah, bazen koyu kahverengi. nadiren gri ve yeşilimsi renklerde de bulunur. Hava gazında alev çıkararak yanar geriye bir miktar kül kalır. Yanma esnasında aniden soğutulursa camlaşır ve kalıp halini alır. Sürtünme ile elektriklenip hafif cisimleri çeker.
Maddeler halinde Oltu taşının özellikleri
-Latince ismi Jayet'tir
-Topraktan çıktığında çok yumuşak olmasına rağmen, hava ile --temas edince sertleşmektedir.
-İşlenmesi kolaydır.
-İşlendikçe sertleşir.
-Kullandıkça parlar.
-Rengi genellikle siyah, bazen de kahverengidir.
-Çıra gibi is çıkararak alevli bir şekilde yanar.
-Sürtünme ile elektriklenerek hafif cisimleri çeker.
Oltu taşının faydaları
“Oltu Taşı“, “Şifalı Taşlar” arasında siyah renk skalasında yer alır.
Pozitif düşünce üzerine çok etkili bir taştır.
Mutluluk, kendine güven, stres azaltıcı, depresyon üzerinde etkili bir taştır. Geçmişten günümüze şans taşı olarak bilinir.
Bunun yanında özellikle “gerginlik giderici” “sabır verici” üzerinde şifalı etkiye de sahiptir.
Negatif enerjiyi boşaltır ve yerine pozitif enerji yükler
Eski çağlarda nazara karşı etkili olduğu düşünüldüğünden dolayı nazarlık niyetiyle kullanılmıştır
Gerginlik ve stresi boşaltır ve sabır, dayanım kazandırır. Bu özelliğinden dolayı tespih üretiminde de sıkça kullanılan şifalı bir taştır.
Oltu taşı, Ülkemiz'de Erzurum'un Oltu ilçesinin kuzeydoğu kesiminden çıkarılmakta olan değerli bir taştır.
Oltu taşının diğer bir adıda Karakehribardır. Oltu taşı siyah, koyu kahve, sarı, nadiren de gri-yeşilimsi olabir. Bu maden esasında bir karbon bileşenidir, siyah renkli, kolay işlenebilen, bu nedenle de takı ve ziynet eşyası yapımında kullanılır. Genelde bayan takıları ve [tesbih] üretiminde önemli bir yere sahiptir. Yüzyıllardan beri yörede genellikle tek kişilik ve babadan oğla geçen ev-atölyelerde fazla bir değişikliğe uğramadan üretilmektedir. 3213 sayılı Maden Kanunu'nda kıymetli taşlar arasında olduğunun tescili dahi yapılmıştır. Yakın tarihlerden itibaren Gürcistan üzerinden getirilen benzer özelliklerdeki taşlar Oltu taşı adı altında pazarlanmaktadır.Ancak bu taşlar kalitesiz, çabuk kırılganlık özelliğine sahip ve Oltu taşında bulunan siyah ve kahveregimsi özelliklerinin dışındadır. Kalitesinin düşüklüğü sebebiyle piyasaya ucuz olarak sürülmekte bu da hakiki Oltu taşı üretici ve pazarlamacılarının işlerini zorlaştırmaktadır.
Oltu Taşı Nasıl İşlenir?
Oltu taşının islenişi iki şekilde yapılmaktadır. Bunlardan bir tanesi torna yardımı ile diğeri el çarkı ile islenişidir. Hangi şekilde islenirse islensin aşağıdaki malzemelere ihtiyaç duyulur.
Torna-bıçak-keski-arda-biz-zemberek testere-kıl testere-Ege-zımpara-ve tebeşir gerekmektedir.
Oltu Taşının Taklitlerinden Nasıl Ayırt edilir?
Oltu taşı görünüm olarak kolayca taklit edilebilir olmasına rağmen şayet özellikleri iyi bilirse taklitlerinden kolayca ayırt edilebilir. Oltu taşını taklitlerinden ayırt edebilmek için su özellikleri bilmek gerekir.
1- Elimizdeki toplu iğnenin ucunu iyice ısıtıp tespih tanesine batırınız şayet elinizdeki tane Oltu tası ise iğne Oltu taşına işlemez yani batmaz,.batarsa taklittir.
2-Oltu taşını kazırsanız veya zımparaya sürerseniz kahverengi toz bırakır.
3-Oltu taşı kehribar özelliği gösterdiğinden, sürtünme sonucu elektriklenir ve küçük toz parçacıklarını çeker
4-Oltu tasını avucunuzun içine alıp üflediğiniz zaman üzeri buharlaşıp nemlenir.
5-Oltu taşının kendine has ve taklitlerinde olmayan tok bir sesi vardır.
6-Oltu taşından yapılmış tespih ağızlık ve diğer süs eşyaları kullanıldıkça parlayıp güzel bir görünüm alır.
7-Oltu taşı mamullerinde azda olsa isçilik arızalarına rastlanır.Taneler birbirlerini tutmayan ebatlarda olabilir.
Oltu Taşı Nerelerde Kullanılmaktadır?
Çok geniş kullanım sahasına sahip olan Oltu taşı genellikle süs eşyası yapımında ilgi görmektedir. Bununla birlikte;
a) Yüzük ve yüzük kası yapımında
b) Küpe ,gerdanlık ,Kolye , ve bilezik yapımında
c) Kravat iğnesi , Kol düğmesi yapımında
d) Ağızlık ,tespih , pipo yapımında
e) Maskot ve anahtarlık ile Masa isimliği yapımında
f) Elektrik ve Elektronik sanayi ile yüksek gerilim alanlarında kullanılmaktadır.
Oltu Taşı Nasıl Çıkarılmaktadır?
Oltu taşının çıkarılması işi dağlık kesimin parçalanmış kısımlarında hemen hemen dik olarak açılan ve 70-80 cm çapındaki galerilerde sürdürülmektedir . Açılan bu galerilerde ancak iki üç kişi birlikte çalışabilmektedir. Galeriler ekonomik olmadığı için teknik metotlarla değil gelişi güzel olarak açılmakta olup buda en çok yöre halkı tarafından gerçekleştirilebilmektedir. Çünkü açılan her galeride merceklere rastlanmamaktadır. Açılan bu galerilerin çökmemesi için silindirik olmasına dikkat edilir.
Galeri açma isinde ; murç , sapları kısa kürek kazma ve çekiç kullanılır. Tünelde bulunan toprak hafriyatı dışarı çıkarmak için altına küçük tekneler takılmış tekneler kullanılır.Tekneler iple çekilip hararet ettirilen kasa seklindeki el arabası konumundadır.
Galeriler ; maden rastlasa da rastlamasa da yaklaşık 150 metre ye gelindiğinde terk edilir. Açılıp madene raspalanılmayan ocaklar 10 metrede terk edilir.
Basınç altında sıkışmış ve derli toplu bulunan Oltu tası yatakları, kömürde olduğu gibi damar seklinde devam etmediğinden çok geniş mekanla açmaya gerek yoktur. Galerilerde aydınlanma deveci lambası veya cep feneri ile sağlanır.
Oltu taşı aramak için açılan galerilerde tas, bir kaç metre yatay devamlılık gösteren mercekler halindedir. Galerilerdeki merceklerin tükenmesi veya galeriden aşırı derecede su çıkması halinde ocak terk edilir.
Köylüler ilk belirtilerle açtıkları galerilerde nerede Oltu taşı merceğine rastlayacağını önceden kestiremeyip ince damar belirtilerini takip ederek giderler . Rastlanan merceklerdeki taş alındıktan sonra yeni mercekler bulununcaya kadar aynı tünelde kazmaya devam edilir.
Uzun süren çalışmaların sonucunda çıkarılan Oltu taşı, tatmin edici miktarda ise çalışanı memnun eder. aksi halde çalışanın emeği boşa gider. Uzun kıs mevsiminin hüküm sürdüğü bölgemizde yasayan yöre halkının belli baslı bir geçim kaynağı yoktur. Buna rağmen bin bir güçlükle çıkarılıp , binlerce insanın geçim kaynağı durumundaki Oltu tası isletmecileri birçok problemlere karsı karsıyadır. Dileğimiz bu problemlerin kısa zamanda giderilmesidir.
Oltu taşının fiziksel ve kimyasal özellikleri
Oltu taşının fiziksel ve kimyasal özellikleri incelendiğinde başlıca şu özelliklere sahip olduğu görülür: Mohs sertlik skalasına göre 3 sertliğe, 1.5 yoğunluğa sahip ve karbon içeriği yüksek olan bir yarı değerli süstaşıdır. Çıra gibi is çıkararak yanar ve geride sigara külüne benzer bir artık bırakır. Linyite göre çok bitümlü ve çok sık yapılı olmasına karşın genelde kompakt linyit olarak tanımlanabilir. Sürtünme ile elektriklenir ve hafif cisimleri çeker. Yanma esnasında aniden soğutulursa donar, camlaşır ve kalıp halini alır. Oltu taşı, yerkabuğu içinde iken yumuşak, hava ile temas ettiğinde sertleşen, bitümce zengin kompakt bir linyit çeşididir birçok tesbih ve benzeri şeyler yapılır..
Erzurum’a özgü Oltu Taşı Oltu ilçesinden güç koşullar altında çıkarılmakta olup bu taş ile tespih anahtarlık gerdanlık broş küpe saç tokası tarak ağızlık yüzük bilezik sigaralık ve çeşitli süs eşyaları yapılmaktadır. Özellikle Oltu taşından yapılmış 33 taneli tespihlerin stres giderici bir özelliği olduğuna da inanılmıştır.
Oltu Taşı siyah tıkız parlak ve kavlı biçiminde kırıkları olan parlatılabilen tıraşlanabilen bir nevi linyit taşıdır. Erzurum’da Oltu Taşı altın ve gümüşle birlikte kullanılarak çeşitli süs eşyaları ve tespihler yapılmaktadır. Oltu Taşının ocaktan çıkarılması ve işlenmesi oldukça zordur. Çok çabuk kırılma özelliğinden ötürü çıkarılma ve işlenmesinde özel aletler kullanılmaktadır.
Orta Çağlarda tespihlerde kutsal sayılan sandıklarda ve heykel yapımında kullanılan Oltu Taşı XIX.yüzyılda mücevher yapımında da kullanılmıştır.
Oltu Taşının Özellikleri
Siyah kehribar da denilen Oltu taşının en dikkat çekici özelliği , yer kabuğundan çıkarıldığında çok yumuşak olmasıdır, hava ile temas etmediği müddetçe bu yumuşaklığını muhafaza eder. Bu özelliğinden dolayı islenmesi kolay bir cevherdir. Genellikle siyah, bazen koyu kahverengi. nadiren gri ve yeşilimsi renklerde de bulunur. Hava gazında alev çıkararak yanar geriye bir miktar kül kalır. Yanma esnasında aniden soğutulursa camlaşır ve kalıp halini alır. Sürtünme ile elektriklenip hafif cisimleri çeker.
Maddeler halinde Oltu taşının özellikleri
-Latince ismi Jayet'tir
-Topraktan çıktığında çok yumuşak olmasına rağmen, hava ile --temas edince sertleşmektedir.
-İşlenmesi kolaydır.
-İşlendikçe sertleşir.
-Kullandıkça parlar.
-Rengi genellikle siyah, bazen de kahverengidir.
-Çıra gibi is çıkararak alevli bir şekilde yanar.
-Sürtünme ile elektriklenerek hafif cisimleri çeker.
Oltu taşının faydaları
“Oltu Taşı“, “Şifalı Taşlar” arasında siyah renk skalasında yer alır.
Pozitif düşünce üzerine çok etkili bir taştır.
Mutluluk, kendine güven, stres azaltıcı, depresyon üzerinde etkili bir taştır. Geçmişten günümüze şans taşı olarak bilinir.
Bunun yanında özellikle “gerginlik giderici” “sabır verici” üzerinde şifalı etkiye de sahiptir.
Negatif enerjiyi boşaltır ve yerine pozitif enerji yükler
Eski çağlarda nazara karşı etkili olduğu düşünüldüğünden dolayı nazarlık niyetiyle kullanılmıştır
Gerginlik ve stresi boşaltır ve sabır, dayanım kazandırır. Bu özelliğinden dolayı tespih üretiminde de sıkça kullanılan şifalı bir taştır.
Oltu taşı, Ülkemiz'de Erzurum'un Oltu ilçesinin kuzeydoğu kesiminden çıkarılmakta olan değerli bir taştır.
Oltu taşının diğer bir adıda Karakehribardır. Oltu taşı siyah, koyu kahve, sarı, nadiren de gri-yeşilimsi olabir. Bu maden esasında bir karbon bileşenidir, siyah renkli, kolay işlenebilen, bu nedenle de takı ve ziynet eşyası yapımında kullanılır. Genelde bayan takıları ve [tesbih] üretiminde önemli bir yere sahiptir. Yüzyıllardan beri yörede genellikle tek kişilik ve babadan oğla geçen ev-atölyelerde fazla bir değişikliğe uğramadan üretilmektedir. 3213 sayılı Maden Kanunu'nda kıymetli taşlar arasında olduğunun tescili dahi yapılmıştır. Yakın tarihlerden itibaren Gürcistan üzerinden getirilen benzer özelliklerdeki taşlar Oltu taşı adı altında pazarlanmaktadır.Ancak bu taşlar kalitesiz, çabuk kırılganlık özelliğine sahip ve Oltu taşında bulunan siyah ve kahveregimsi özelliklerinin dışındadır. Kalitesinin düşüklüğü sebebiyle piyasaya ucuz olarak sürülmekte bu da hakiki Oltu taşı üretici ve pazarlamacılarının işlerini zorlaştırmaktadır.
Oltu Taşı Nasıl İşlenir?
Oltu taşının islenişi iki şekilde yapılmaktadır. Bunlardan bir tanesi torna yardımı ile diğeri el çarkı ile islenişidir. Hangi şekilde islenirse islensin aşağıdaki malzemelere ihtiyaç duyulur.
Torna-bıçak-keski-arda-biz-zemberek testere-kıl testere-Ege-zımpara-ve tebeşir gerekmektedir.
Oltu Taşının Taklitlerinden Nasıl Ayırt edilir?
Oltu taşı görünüm olarak kolayca taklit edilebilir olmasına rağmen şayet özellikleri iyi bilirse taklitlerinden kolayca ayırt edilebilir. Oltu taşını taklitlerinden ayırt edebilmek için su özellikleri bilmek gerekir.
1- Elimizdeki toplu iğnenin ucunu iyice ısıtıp tespih tanesine batırınız şayet elinizdeki tane Oltu tası ise iğne Oltu taşına işlemez yani batmaz,.batarsa taklittir.
2-Oltu taşını kazırsanız veya zımparaya sürerseniz kahverengi toz bırakır.
3-Oltu taşı kehribar özelliği gösterdiğinden, sürtünme sonucu elektriklenir ve küçük toz parçacıklarını çeker
4-Oltu tasını avucunuzun içine alıp üflediğiniz zaman üzeri buharlaşıp nemlenir.
5-Oltu taşının kendine has ve taklitlerinde olmayan tok bir sesi vardır.
6-Oltu taşından yapılmış tespih ağızlık ve diğer süs eşyaları kullanıldıkça parlayıp güzel bir görünüm alır.
7-Oltu taşı mamullerinde azda olsa isçilik arızalarına rastlanır.Taneler birbirlerini tutmayan ebatlarda olabilir.
Oltu Taşı Nerelerde Kullanılmaktadır?
Çok geniş kullanım sahasına sahip olan Oltu taşı genellikle süs eşyası yapımında ilgi görmektedir. Bununla birlikte;
a) Yüzük ve yüzük kası yapımında
b) Küpe ,gerdanlık ,Kolye , ve bilezik yapımında
c) Kravat iğnesi , Kol düğmesi yapımında
d) Ağızlık ,tespih , pipo yapımında
e) Maskot ve anahtarlık ile Masa isimliği yapımında
f) Elektrik ve Elektronik sanayi ile yüksek gerilim alanlarında kullanılmaktadır.
Oltu Taşı Nasıl Çıkarılmaktadır?
Oltu taşının çıkarılması işi dağlık kesimin parçalanmış kısımlarında hemen hemen dik olarak açılan ve 70-80 cm çapındaki galerilerde sürdürülmektedir . Açılan bu galerilerde ancak iki üç kişi birlikte çalışabilmektedir. Galeriler ekonomik olmadığı için teknik metotlarla değil gelişi güzel olarak açılmakta olup buda en çok yöre halkı tarafından gerçekleştirilebilmektedir. Çünkü açılan her galeride merceklere rastlanmamaktadır. Açılan bu galerilerin çökmemesi için silindirik olmasına dikkat edilir.
Galeri açma isinde ; murç , sapları kısa kürek kazma ve çekiç kullanılır. Tünelde bulunan toprak hafriyatı dışarı çıkarmak için altına küçük tekneler takılmış tekneler kullanılır.Tekneler iple çekilip hararet ettirilen kasa seklindeki el arabası konumundadır.
Galeriler ; maden rastlasa da rastlamasa da yaklaşık 150 metre ye gelindiğinde terk edilir. Açılıp madene raspalanılmayan ocaklar 10 metrede terk edilir.
Basınç altında sıkışmış ve derli toplu bulunan Oltu tası yatakları, kömürde olduğu gibi damar seklinde devam etmediğinden çok geniş mekanla açmaya gerek yoktur. Galerilerde aydınlanma deveci lambası veya cep feneri ile sağlanır.
Oltu taşı aramak için açılan galerilerde tas, bir kaç metre yatay devamlılık gösteren mercekler halindedir. Galerilerdeki merceklerin tükenmesi veya galeriden aşırı derecede su çıkması halinde ocak terk edilir.
Köylüler ilk belirtilerle açtıkları galerilerde nerede Oltu taşı merceğine rastlayacağını önceden kestiremeyip ince damar belirtilerini takip ederek giderler . Rastlanan merceklerdeki taş alındıktan sonra yeni mercekler bulununcaya kadar aynı tünelde kazmaya devam edilir.
Uzun süren çalışmaların sonucunda çıkarılan Oltu taşı, tatmin edici miktarda ise çalışanı memnun eder. aksi halde çalışanın emeği boşa gider. Uzun kıs mevsiminin hüküm sürdüğü bölgemizde yasayan yöre halkının belli baslı bir geçim kaynağı yoktur. Buna rağmen bin bir güçlükle çıkarılıp , binlerce insanın geçim kaynağı durumundaki Oltu tası isletmecileri birçok problemlere karsı karsıyadır. Dileğimiz bu problemlerin kısa zamanda giderilmesidir.
Oltu taşının fiziksel ve kimyasal özellikleri
Oltu taşının fiziksel ve kimyasal özellikleri incelendiğinde başlıca şu özelliklere sahip olduğu görülür: Mohs sertlik skalasına göre 3 sertliğe, 1.5 yoğunluğa sahip ve karbon içeriği yüksek olan bir yarı değerli süstaşıdır. Çıra gibi is çıkararak yanar ve geride sigara külüne benzer bir artık bırakır. Linyite göre çok bitümlü ve çok sık yapılı olmasına karşın genelde kompakt linyit olarak tanımlanabilir. Sürtünme ile elektriklenir ve hafif cisimleri çeker. Yanma esnasında aniden soğutulursa donar, camlaşır ve kalıp halini alır. Oltu taşı, yerkabuğu içinde iken yumuşak, hava ile temas ettiğinde sertleşen, bitümce zengin kompakt bir linyit çeşididir birçok tesbih ve benzeri şeyler yapılır..
Erzurum’a özgü Oltu Taşı Oltu ilçesinden güç koşullar altında çıkarılmakta olup bu taş ile tespih anahtarlık gerdanlık broş küpe saç tokası tarak ağızlık yüzük bilezik sigaralık ve çeşitli süs eşyaları yapılmaktadır. Özellikle Oltu taşından yapılmış 33 taneli tespihlerin stres giderici bir özelliği olduğuna da inanılmıştır.
Oltu Taşı siyah tıkız parlak ve kavlı biçiminde kırıkları olan parlatılabilen tıraşlanabilen bir nevi linyit taşıdır. Erzurum’da Oltu Taşı altın ve gümüşle birlikte kullanılarak çeşitli süs eşyaları ve tespihler yapılmaktadır. Oltu Taşının ocaktan çıkarılması ve işlenmesi oldukça zordur. Çok çabuk kırılma özelliğinden ötürü çıkarılma ve işlenmesinde özel aletler kullanılmaktadır.
Orta Çağlarda tespihlerde kutsal sayılan sandıklarda ve heykel yapımında kullanılan Oltu Taşı XIX.yüzyılda mücevher yapımında da kullanılmıştır.