Ana sayfa
Forumlar
Yeni mesajlar
Forumlarda ara
Neler yeni
Yeni mesajlar
Son aktiviteler
Giriş yap
Kayıt ol
Neler yeni
Ara
Ara
Sadece başlıkları ara
Kullanıcı:
Yeni mesajlar
Forumlarda ara
Menü
Giriş yap
Kayıt ol
Install the app
Yükle
Ana sayfa
Forumlar
İSLAMİ PAYLAŞIMLAR
Sahabe,Tabiin ve Evliyalar
İslam Büyükleri/Allah Dostları
Imâm el-Mâtürîdî
JavaScript devre dışı. Daha iyi bir deneyim için, önce lütfen tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.
Çok eski bir web tarayıcısı kullanıyorsunuz. Bu veya diğer siteleri görüntülemekte sorunlar yaşayabilirsiniz..
Tarayıcınızı güncellemeli veya
alternatif bir tarayıcı
kullanmalısınız.
Konuya cevap cer
Mesaj
<blockquote data-quote="Ekrem" data-source="post: 14489" data-attributes="member: 3"><p style="text-align: center"><img src="https://www.enfal.de/bismi6.gif" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " style="" /></p><p> <p style="text-align: center"><span style="color: #800000"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 26px">Imâm el-Mâtürîdî</span></span> </strong></span></p><p> <p style="text-align: center"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 15px">Ibrahim BIÇAKÇI</span></span> </strong></p><p> <span style="font-size: 12px"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'">Kisaca Ebu Mansur el-Matüridî diye bilinen Ebu Mansur </span><span style="color: #FF0000">Muhammed bin</span><span style="font-family: 'Times New Roman'"> Muhammed bin Mahmud el-Matüridî, Maveraünnehir’deki Semerkant sehrinin Matürid köyünde dogmustur. Dogum tarihi konusunda kaynaklarda pek net bilgi bulunmamakla birlikte, tüm tarihçilerin ittifak ettikleri vefat tarihi 333/944’e ve hocalarindan Muhammed bin Mukatil er-Razi’nin vefat tarihi olan 248/862 tarihine bakarak tahminen 238/853 yili kabul edilmektedir.</span></strong></span></p><p><span style="font-size: 12px"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'"></span> </strong></span></p><p><span style="font-size: 12px"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'">Matüridî’nin milliyeti hakkinda farkli görüs</span>ler mevcuttur: Bir iddiaya göre Türktür.<span style="font-family: 'Times New Roman'"> Bazi yazarlara göre ise Medine’nin meshur Ebu Eyyub el-Ensari ailesinden gelmektedir. Bu iddia Medine’nin bazi Arap ailelerinin Semerkant’a yerlesmis olmasi gerçegi ile te’yid edilmektedir.</span> </strong></span> <span style="font-size: 12px"></span></p><p><span style="font-size: 12px"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'">Matüridî’nin yasadigi devirde, Islâm dünyasinda merkezi otoriteyi temsil eden Abbasi devleti bu gücünü kaybettiginden birçok Islâm devletinin ortaya çiktigi görülmektedir. Bunlardan birisi olan Samaniler Devleti Maveraünnehir bölgesinde hâkim olmustur.</span> </strong></span> <span style="font-size: 12px"></span></p><p><span style="font-size: 12px"></span></p><p><span style="font-size: 12px"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'">Islâm dünyasinda hicri ikinci asirdan itibaren bir taraftan akla dayanan felsefî ilimler tercüme ve te’lif yoluyla yayilirken, diger yandan yine akla ehemmiyet veren Mu’tezile ortaya çikmis ve akaid görüs ve kanaatlerini yaymaya baslamisti. Nakle bagliligi ve teslimiyeti siar ed</span>i<span style="font-family: 'Times New Roman'">nen selef akidesi bu yeni cereyana karsi pek basarili olamiyordu. Halife Memun Mutezileyi resmi devlet görüsü yapmasi ile bu mezhep yayginlasmaya baslamisti.(218/833) Buna karsilik Islâm dünyasinda usül-üddin konusunda yeni izah tarzlarina ihtiyaç vardi. Bu yeni izah tarzlari nakle bagli kalmakla birlikte akla da ehemmiyet verecek selef metodu ile Mu’tezile mezhebinin iyi yanlarini birlestirmeliydi. Bu yeni ihtiyaci karsilayan “ehl-i sünnet ilmi kelâmi” ni olusturan, Maveraünnehir’de Ebu Mansur el-Matüri</span>d<span style="font-family: 'Times New Roman'">i ve Irak’ta Ebu Hasan el-Esari (324/946) olmustur.</span> </strong></span> <span style="font-size: 12px"></span></p><p><span style="font-size: 12px"></span></p><p><span style="font-size: 12px"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'">Matüridî’nin yetistigi cografya ve bu cografyaya hakim Samaniler hakkinda el-Makdisi (389/990) “Bu bölge ilim ve âlimler yönünden zirveye ulasmis bir bölgedir. Ilim ve hayrin hazinesidir. Islâmin asilmaz muhkem kalesidir. Bu ülkede fakihler alimler, krallar seviyesine ulasmislardir” demistir. Samaniler devleti (389/999) yikilincaya kadar ilim adamlarini korumus ve onlara destek olmustur. Iste böyle bir ortamda yasayan Imam el-Matüridî’nin de ilmi münakasalardan ve ilimden uzak kalmasi düsünülemezdi. Matüridî’nin hocalari imam Ebu Hanifi’nin talebelerinden olan Seyh Ebu Bekr Ahmed bin Ishak, Fakihü’ l-Semerkandî lakabiyla bilinen Ebu Nasr Ahmed bin El-Abbas, Nuseyr bin Yahya el-Belhî ve Rey kadisi olan M</span>uhammed bin Mukatil er-Razi’dir. </strong></span> <span style="font-size: 12px"></span></p><p><span style="font-size: 12px"></span></p><p><span style="font-size: 12px"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'">Mensuplari tarafindan alemü’l-Hüdâ (Hidayet sancagi), Imamü-l Hüda (Hidayet önderi), Imamü-l Mütekellimin (Kelamcilarin lideri) gibi lakaplarla anilmasina ve çevresinde çok ün yapip sevilmesine ragmen ne tuhaftir ki pek çok tabakat ve mezhep tarihi kitaplarinda isminden bahsedilmemistir.</span> </strong></span> <span style="font-size: 12px"></span></p><p><span style="font-size: 12px"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'">Imam el-Matüridî tahsilindeki ilmi silsile itibariyle Imam-i Azam Ebu Hanifi’nin görüslerine ve onun mezhebine uyarak nakil yaninda akla da büyük önem veren tutumunu benimsemistir. Gerek Semerkant’ta ve gerekse civarinda muhtelif firka ve mezhep ricaliyle giristigi münazara ve mücadelelerde büyük basarilar elde etmistir.</span> </strong></span> <span style="font-size: 12px"></span></p><p><span style="font-size: 12px"></span></p><p><span style="font-size: 12px"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'">Matüridî, Karamitiler, Siiler ve Mu’tezile mezhebiyle mücadele etmistir. Mücadelenin en büyük bölümünü Mu’tezile’ye karsi yaptigi münazaralar teskil etmistir. Çagdaslarindan Ebu’l-Kasim Abdullah el-Ka’bi (vefati: 317/929) Bagdat’ta Mu’tezile akiminin basiydi. Matüridî Kitap el-Tevhid adli eserinde Ka’bi’nin görüsleriyle mücadele etmistir. Ayrica üç kitabina karsi da üç kit</span>a<span style="font-family: 'Times New Roman'">pla cevap vermistir.</span> </strong></span> <span style="font-size: 12px"></span></p><p><span style="font-size: 12px"></span></p><p><span style="font-size: 12px"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'">Bu siralarda doguda Matüridî genel olarak Mu’tezililerle ve özel olarak da onlarin Bagdat grubuyla mücadele ederken, çagdaslarindan el-Esari’nin de Irak’ta Mu’tezililerin Basra koluna karsi ayni görevi üstlendigini görüyoruz</span> </strong></span> <span style="font-size: 12px"></span></p><p><span style="font-size: 12px"><strong>Kelam tar<span style="font-family: 'Times New Roman'">ihi boyunca yazilan eserlerde, Matüridî’nin eserlerinin tamaminin listesi yer almamistir. Ancak biz Istanbul Yüksel Islâm Enstitüsü’nde 1971 yilinda ‘Ebu Masur el-Matüridî’ ve ‘Tevilatü’l-Kur’ân’ konusunda ögretim tezi hazirlayan Muhammed Eroglu’nun taksi</span>m<span style="font-family: 'Times New Roman'"> ve sirasina göre aktarmayi uygun buluyoruz:</span> </strong></span> <span style="font-size: 12px"></span></p><p><span style="font-size: 12px"></span> </p><ol> <li data-xf-list-type="ol"><span style="font-size: 12px"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'">Matüridî'’in kelam, cedel ve firkalar hakkindaki eserleri: Kitap et-tevhid, Risâle fi’l-âkaid, Serh’ül fil-ekber, Reddü evaili’l-edille li’l-Kâ’bî, Reddü tekzîbi’l cedel li’lKâbî, Reddü usuli’l-hamse li’lBâhilî, Reddü kitabi’l-imame li ba’di’r-ravafid, er-Redd ‘ale’l-karâmita, Reddü kitabi’l-Kâ’bî fi va’îdi’l-füssâk, Beyanü vehmi’l Mu’tezile, Kitab el-makâlât, Kitâbu tefsiri’l-esma ve’s-sifat</span></strong></span></li> <li data-xf-list-type="ol"><span style="font-size: 12px"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'">Matüridî’nin usule dair eserleri: Me’ahizü’serai’ fî usûli’l-fikh, el-Cedel fi usûlil-fikh, Ed-Dürer fi usû’lid-din, el-Usûl.</span></strong></span></li> <li data-xf-list-type="ol"><span style="font-size: 12px"><strong>Matüridî’nin tefsir ve Kuran ilimlerine dair eserleri: Te’vilatü’l-Kur’ân, Risâle fi mâ la yecûzü’l vakfu aleyhi fi’l Kur’ân</strong></span></li> <li data-xf-list-type="ol"><span style="font-size: 12px"><strong>Matüridî’nin vasâya ve münâcâta dair eseri: Vasaya ve münacaat. Bunla<span style="font-family: 'Times New Roman'">rin disinda bir takim eserler de Matüridî’ye nisbet edilmektedir. Fakat bunlarin müellife nispetini degerlendirecek belgeler mevcut degildir.</span></strong></span></li> </ol><p> <span style="font-size: 12px"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'">Es’ari ile Matüridî’nin ihtilaflari</span> </strong></span></p><p><span style="font-size: 12px"><strong>Matüridî, Es’ari ile birlikte ehli sünneti temsil etmesi ve Mu’tezililerle mücadelelerinden dolayi fikirlerinde paralellik gözükmesine ragmen aralarinda ihtilaf mevcuttur. Bu ihtilaflarin sayisi bazi kaynaklarda 13 olarak telaffuz edilirken, bazilarinda 40, hatta 73’e varan sayilarla ifade edilmektedir. </strong></span> <span style="font-size: 12px"></span></p><p><span style="font-size: 12px"><strong>Matüridî ile Es’ari arasindaki baslica fikir ayriliklari sunlardir: </strong></span> <span style="font-size: 12px"></span></p><p><span style="font-size: 12px"></span> </p><ol> <li data-xf-list-type="ol"><span style="font-size: 12px"><strong><em>Cüz’i irade</em><span style="font-family: 'Times New Roman'">:Es’arilere göre cüz’i iradeyi Allah yaratir. Matüridîlere göre ise cüz’i iradeyi Allah yaratmaz</span></strong></span></li> <li data-xf-list-type="ol"><span style="font-size: 12px"><strong><em>Hüsün ve kubuh</em><span style="font-family: 'Times New Roman'">:Es’arilere göre hüsün ve kubuh, yani bir seyin iyi veya kötü oldugu aklen bilinemez. Hüsün ve kubuh , Allah’in emir ve nehiyleriyle bilinir. Allah bir seyi emrettiyse o sey iyidir. Allah bir seyi yasak etti ise o sey kötüdür.</span></strong><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'">Matüridîlere göre ise hüsün ve kubuh akil ile idrak olunur. Emir ve nehiy bir seyin iyi veya kötü olduguna delalet eder. Herhangi bir sey iyi ise Allah onu emretmistir. Kötü ise Allah onu yasak etmistir.</span> </strong></span></li> <li data-xf-list-type="ol"><span style="font-size: 12px"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'"><em>Allah’i tanima</em>: Es’ariler, Allah’i tanimanin ser’an vacip oldugunu söylerler. Matüridîler ise Allah’i tanimanin aklen vacip oldugu fikrindedirler.</span></strong></span></li> <li data-xf-list-type="ol"><span style="font-size: 12px"><strong><em>Tekvin</em><span style="font-family: 'Times New Roman'">: Es’ariler tekvini itibarî bir sifat olarak kabul ederler. Hakikî sifat olarak kabul etmezler. Matüridîler ise tekvinin, kudret ve irade gibi hakiki bir sifat oldugunu söylerler.</span></strong></span></li> <li data-xf-list-type="ol"><span style="font-size: 12px"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'"><em>Kula gücü yetmeyecek seyleri teklif</em>: Es’arilere göre Allah’in kula gücü yetmeyecek seyleri teklif etmesi caizdir. Mesela cisimleri yaratmak gibi. Matüridîlere göre ise Allah’in kulun gücü yetmeyecegi seyleri ona teklif etmesi caiz degildir.</span></strong></span></li> <li data-xf-list-type="ol"><span style="font-size: 12px"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'"><em>Illiyet ve hikmet</em>: Es’ariler ‘Allah’in fiileri için sebep aranamaz’ der. Onun fiileri hikmet ile bagli da degildir. Çünkü Allah yaptigindan sorumlu degildir. Sorumlu olan kullardir.</span></strong><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'">Matüridîlere göre Allah abesten münezzehtir. Allah’in fiilleri hikmeti icabi meydana gelir. Çünkü Allah Hakîm’dir, Alîm’dir. Allah tekvinî fiilerinde ve teklifî hükümlerinde hikmetini gösterdi ve irade etti. Hasili Allah’in fiileri hikmeti ile baglidir ve fiiller bir sebebe baglidir. Bu Allah’in abesle mesgul olmasinin icabidir. Allah yaptiklarindan sorumlu degildir.</span> </strong></span></li> <li data-xf-list-type="ol"><span style="font-size: 12px"><strong><em>Ezelde ma’duma hitap:</em><span style="font-family: 'Times New Roman'"> Esariye’ye göre ma’duma ezelde ilahî hitap </span>taalluk eder. Buna göre Allah ezelde <span style="color: #0000FF">Mükellim’dir</span><span style="font-family: 'Times New Roman'">. Matüridîye’ye göre Allah ezelde Mükellim degildir. Çünkü ma’duma ezelde ilahi hitap taalluk etmez.</span></strong></span></li> <li data-xf-list-type="ol"><span style="font-size: 12px"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'"><em>Es’arilere göre nübüvvet için erkeklik sart degildir</em>, kadinlar da nebi olabilirler. Nitekim Meryem, Asiye, Sare, Hacer, Havva ve Hz. Musa’nin annesi nebidirler.</span></strong></span></li> </ol><p> <span style="font-size: 12px"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'">Matüridîlere göre ise nübüvvetin sartlarindan birisi erkek olmaktir. Kadinlar nebi olamazlar.</span> </strong></span></p><p><span style="font-size: 12px"><strong> 9. <em><span style="font-family: 'Times New Roman'">Ibadetin ifasi:</span></em><em> Es’ariler müslim olmayanin ibadetle mükellef oldugu reyindedir. Onlara göre gayri müslimler bu sebeple de ceza görürler. Matüridîler ise, müslim olmayanlarin ibadeti ifa ile mükellef almadiklari reyindedirler. Onlar küfürden dolayi ceza görürler ve fakat ibadeti ifa etmedikleri için cezaya çarptirilmazlar.</em> </strong></span> <span style="font-size: 12px"></span></p><p><span style="font-size: 12px"></span> </p><ol> <li data-xf-list-type="ol"><span style="font-size: 12px"><strong><em>Irtidat: Es’arilerce mürted yeni</em>den imana dönerse amelleri de avdet eder. Matüridîlere göre ise mürted imana dönse de amelleri avdet etmez.</strong></span></li> <li data-xf-list-type="ol"><span style="font-size: 12px"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'">Tevbe-i ye’s: Es’arilerce tevbe-i ye’s makbüldür. Maturilerce makbul degildir.</span></strong></span></li> <li data-xf-list-type="ol"><span style="font-size: 12px"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'">Kur’ân: Es’arilerce Kur’ân’in bazi âyetleri, bazilarindan büyüktür. Matüridîlere göre ise, büyük olamaz.</span></strong></span></li> </ol><p> <span style="font-size: 12px"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'">Mensuplari tarafindan ‘Hidayet sancagi’, ‘Hidayet önderi’, ‘Kelamcilarin lideri’ gibi övgülere mazhar olan ve ve buna ragmen tabakat ve mezhep tarihi kitaplarinda isminden bahsedilmeyen Matüridî, hayati boyunca ehl-i sünnet akidesini ögretmek ve müdafaa etmek için çaba göstermistir. Gerek tamamen akla dayanan Mu’tezile ile, gerekse nakle dayanan selef akidelerinin iyi yönlerini birlestirmis ve ehl-i sünnet çizgisini muhafaza etmistir.</span> </strong></span></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="Ekrem, post: 14489, member: 3"] [CENTER][IMG]https://www.enfal.de/bismi6.gif[/IMG][/CENTER] [CENTER][COLOR=#800000][B][FONT=Times New Roman][SIZE=7]Imâm el-Mâtürîdî[/SIZE][/FONT] [/B][/COLOR][/CENTER] [CENTER][B][FONT=Times New Roman][SIZE=4]Ibrahim BIÇAKÇI[/SIZE][/FONT] [/B][/CENTER] [SIZE=3][B][FONT=Times New Roman]Kisaca Ebu Mansur el-Matüridî diye bilinen Ebu Mansur [/FONT][COLOR=#FF0000]Muhammed bin[/COLOR][FONT=Times New Roman] Muhammed bin Mahmud el-Matüridî, Maveraünnehir’deki Semerkant sehrinin Matürid köyünde dogmustur. Dogum tarihi konusunda kaynaklarda pek net bilgi bulunmamakla birlikte, tüm tarihçilerin ittifak ettikleri vefat tarihi 333/944’e ve hocalarindan Muhammed bin Mukatil er-Razi’nin vefat tarihi olan 248/862 tarihine bakarak tahminen 238/853 yili kabul edilmektedir. [/FONT] [/B] [B][FONT=Times New Roman]Matüridî’nin milliyeti hakkinda farkli görüs[/FONT]ler mevcuttur: Bir iddiaya göre Türktür.[FONT=Times New Roman] Bazi yazarlara göre ise Medine’nin meshur Ebu Eyyub el-Ensari ailesinden gelmektedir. Bu iddia Medine’nin bazi Arap ailelerinin Semerkant’a yerlesmis olmasi gerçegi ile te’yid edilmektedir.[/FONT] [/B][/SIZE] [SIZE=3] [B][FONT=Times New Roman]Matüridî’nin yasadigi devirde, Islâm dünyasinda merkezi otoriteyi temsil eden Abbasi devleti bu gücünü kaybettiginden birçok Islâm devletinin ortaya çiktigi görülmektedir. Bunlardan birisi olan Samaniler Devleti Maveraünnehir bölgesinde hâkim olmustur.[/FONT] [/B][/SIZE] [SIZE=3] [B][FONT=Times New Roman]Islâm dünyasinda hicri ikinci asirdan itibaren bir taraftan akla dayanan felsefî ilimler tercüme ve te’lif yoluyla yayilirken, diger yandan yine akla ehemmiyet veren Mu’tezile ortaya çikmis ve akaid görüs ve kanaatlerini yaymaya baslamisti. Nakle bagliligi ve teslimiyeti siar ed[/FONT]i[FONT=Times New Roman]nen selef akidesi bu yeni cereyana karsi pek basarili olamiyordu. Halife Memun Mutezileyi resmi devlet görüsü yapmasi ile bu mezhep yayginlasmaya baslamisti.(218/833) Buna karsilik Islâm dünyasinda usül-üddin konusunda yeni izah tarzlarina ihtiyaç vardi. Bu yeni izah tarzlari nakle bagli kalmakla birlikte akla da ehemmiyet verecek selef metodu ile Mu’tezile mezhebinin iyi yanlarini birlestirmeliydi. Bu yeni ihtiyaci karsilayan “ehl-i sünnet ilmi kelâmi” ni olusturan, Maveraünnehir’de Ebu Mansur el-Matüri[/FONT]d[FONT=Times New Roman]i ve Irak’ta Ebu Hasan el-Esari (324/946) olmustur.[/FONT] [/B][/SIZE] [SIZE=3] [B][FONT=Times New Roman]Matüridî’nin yetistigi cografya ve bu cografyaya hakim Samaniler hakkinda el-Makdisi (389/990) “Bu bölge ilim ve âlimler yönünden zirveye ulasmis bir bölgedir. Ilim ve hayrin hazinesidir. Islâmin asilmaz muhkem kalesidir. Bu ülkede fakihler alimler, krallar seviyesine ulasmislardir” demistir. Samaniler devleti (389/999) yikilincaya kadar ilim adamlarini korumus ve onlara destek olmustur. Iste böyle bir ortamda yasayan Imam el-Matüridî’nin de ilmi münakasalardan ve ilimden uzak kalmasi düsünülemezdi. Matüridî’nin hocalari imam Ebu Hanifi’nin talebelerinden olan Seyh Ebu Bekr Ahmed bin Ishak, Fakihü’ l-Semerkandî lakabiyla bilinen Ebu Nasr Ahmed bin El-Abbas, Nuseyr bin Yahya el-Belhî ve Rey kadisi olan M[/FONT]uhammed bin Mukatil er-Razi’dir. [/B][/SIZE] [SIZE=3] [B][FONT=Times New Roman]Mensuplari tarafindan alemü’l-Hüdâ (Hidayet sancagi), Imamü-l Hüda (Hidayet önderi), Imamü-l Mütekellimin (Kelamcilarin lideri) gibi lakaplarla anilmasina ve çevresinde çok ün yapip sevilmesine ragmen ne tuhaftir ki pek çok tabakat ve mezhep tarihi kitaplarinda isminden bahsedilmemistir.[/FONT] [/B][/SIZE] [SIZE=3] [B][FONT=Times New Roman]Imam el-Matüridî tahsilindeki ilmi silsile itibariyle Imam-i Azam Ebu Hanifi’nin görüslerine ve onun mezhebine uyarak nakil yaninda akla da büyük önem veren tutumunu benimsemistir. Gerek Semerkant’ta ve gerekse civarinda muhtelif firka ve mezhep ricaliyle giristigi münazara ve mücadelelerde büyük basarilar elde etmistir.[/FONT] [/B][/SIZE] [SIZE=3] [B][FONT=Times New Roman]Matüridî, Karamitiler, Siiler ve Mu’tezile mezhebiyle mücadele etmistir. Mücadelenin en büyük bölümünü Mu’tezile’ye karsi yaptigi münazaralar teskil etmistir. Çagdaslarindan Ebu’l-Kasim Abdullah el-Ka’bi (vefati: 317/929) Bagdat’ta Mu’tezile akiminin basiydi. Matüridî Kitap el-Tevhid adli eserinde Ka’bi’nin görüsleriyle mücadele etmistir. Ayrica üç kitabina karsi da üç kit[/FONT]a[FONT=Times New Roman]pla cevap vermistir.[/FONT] [/B][/SIZE] [SIZE=3] [B][FONT=Times New Roman]Bu siralarda doguda Matüridî genel olarak Mu’tezililerle ve özel olarak da onlarin Bagdat grubuyla mücadele ederken, çagdaslarindan el-Esari’nin de Irak’ta Mu’tezililerin Basra koluna karsi ayni görevi üstlendigini görüyoruz[/FONT] [/B][/SIZE] [SIZE=3] [B]Kelam tar[FONT=Times New Roman]ihi boyunca yazilan eserlerde, Matüridî’nin eserlerinin tamaminin listesi yer almamistir. Ancak biz Istanbul Yüksel Islâm Enstitüsü’nde 1971 yilinda ‘Ebu Masur el-Matüridî’ ve ‘Tevilatü’l-Kur’ân’ konusunda ögretim tezi hazirlayan Muhammed Eroglu’nun taksi[/FONT]m[FONT=Times New Roman] ve sirasina göre aktarmayi uygun buluyoruz:[/FONT] [/B][/SIZE] [SIZE=3] [/SIZE] [LIST=1] [*][SIZE=3][B][FONT=Times New Roman]Matüridî'’in kelam, cedel ve firkalar hakkindaki eserleri: Kitap et-tevhid, Risâle fi’l-âkaid, Serh’ül fil-ekber, Reddü evaili’l-edille li’l-Kâ’bî, Reddü tekzîbi’l cedel li’lKâbî, Reddü usuli’l-hamse li’lBâhilî, Reddü kitabi’l-imame li ba’di’r-ravafid, er-Redd ‘ale’l-karâmita, Reddü kitabi’l-Kâ’bî fi va’îdi’l-füssâk, Beyanü vehmi’l Mu’tezile, Kitab el-makâlât, Kitâbu tefsiri’l-esma ve’s-sifat[/FONT][/B][/SIZE] [*][SIZE=3][B][FONT=Times New Roman]Matüridî’nin usule dair eserleri: Me’ahizü’serai’ fî usûli’l-fikh, el-Cedel fi usûlil-fikh, Ed-Dürer fi usû’lid-din, el-Usûl.[/FONT][/B][/SIZE] [*][SIZE=3][B]Matüridî’nin tefsir ve Kuran ilimlerine dair eserleri: Te’vilatü’l-Kur’ân, Risâle fi mâ la yecûzü’l vakfu aleyhi fi’l Kur’ân[/B][/SIZE] [*][SIZE=3][B]Matüridî’nin vasâya ve münâcâta dair eseri: Vasaya ve münacaat. Bunla[FONT=Times New Roman]rin disinda bir takim eserler de Matüridî’ye nisbet edilmektedir. Fakat bunlarin müellife nispetini degerlendirecek belgeler mevcut degildir.[/FONT][/B][/SIZE] [/LIST] [SIZE=3][B][FONT=Times New Roman]Es’ari ile Matüridî’nin ihtilaflari[/FONT] [/B] [B]Matüridî, Es’ari ile birlikte ehli sünneti temsil etmesi ve Mu’tezililerle mücadelelerinden dolayi fikirlerinde paralellik gözükmesine ragmen aralarinda ihtilaf mevcuttur. Bu ihtilaflarin sayisi bazi kaynaklarda 13 olarak telaffuz edilirken, bazilarinda 40, hatta 73’e varan sayilarla ifade edilmektedir. [/B][/SIZE] [SIZE=3] [B]Matüridî ile Es’ari arasindaki baslica fikir ayriliklari sunlardir: [/B][/SIZE] [SIZE=3] [/SIZE] [LIST=1] [*][SIZE=3][B][I]Cüz’i irade[/I][FONT=Times New Roman]:Es’arilere göre cüz’i iradeyi Allah yaratir. Matüridîlere göre ise cüz’i iradeyi Allah yaratmaz[/FONT][/B][/SIZE] [*][SIZE=3][B][I]Hüsün ve kubuh[/I][FONT=Times New Roman]:Es’arilere göre hüsün ve kubuh, yani bir seyin iyi veya kötü oldugu aklen bilinemez. Hüsün ve kubuh , Allah’in emir ve nehiyleriyle bilinir. Allah bir seyi emrettiyse o sey iyidir. Allah bir seyi yasak etti ise o sey kötüdür.[/FONT][/B][B][FONT=Times New Roman]Matüridîlere göre ise hüsün ve kubuh akil ile idrak olunur. Emir ve nehiy bir seyin iyi veya kötü olduguna delalet eder. Herhangi bir sey iyi ise Allah onu emretmistir. Kötü ise Allah onu yasak etmistir.[/FONT] [/B][/SIZE] [*][SIZE=3][B][FONT=Times New Roman][I]Allah’i tanima[/I]: Es’ariler, Allah’i tanimanin ser’an vacip oldugunu söylerler. Matüridîler ise Allah’i tanimanin aklen vacip oldugu fikrindedirler.[/FONT][/B][/SIZE] [*][SIZE=3][B][I]Tekvin[/I][FONT=Times New Roman]: Es’ariler tekvini itibarî bir sifat olarak kabul ederler. Hakikî sifat olarak kabul etmezler. Matüridîler ise tekvinin, kudret ve irade gibi hakiki bir sifat oldugunu söylerler.[/FONT][/B][/SIZE] [*][SIZE=3][B][FONT=Times New Roman][I]Kula gücü yetmeyecek seyleri teklif[/I]: Es’arilere göre Allah’in kula gücü yetmeyecek seyleri teklif etmesi caizdir. Mesela cisimleri yaratmak gibi. Matüridîlere göre ise Allah’in kulun gücü yetmeyecegi seyleri ona teklif etmesi caiz degildir.[/FONT][/B][/SIZE] [*][SIZE=3][B][FONT=Times New Roman][I]Illiyet ve hikmet[/I]: Es’ariler ‘Allah’in fiileri için sebep aranamaz’ der. Onun fiileri hikmet ile bagli da degildir. Çünkü Allah yaptigindan sorumlu degildir. Sorumlu olan kullardir.[/FONT][/B][B][FONT=Times New Roman]Matüridîlere göre Allah abesten münezzehtir. Allah’in fiilleri hikmeti icabi meydana gelir. Çünkü Allah Hakîm’dir, Alîm’dir. Allah tekvinî fiilerinde ve teklifî hükümlerinde hikmetini gösterdi ve irade etti. Hasili Allah’in fiileri hikmeti ile baglidir ve fiiller bir sebebe baglidir. Bu Allah’in abesle mesgul olmasinin icabidir. Allah yaptiklarindan sorumlu degildir.[/FONT] [/B][/SIZE] [*][SIZE=3][B][I]Ezelde ma’duma hitap:[/I][FONT=Times New Roman] Esariye’ye göre ma’duma ezelde ilahî hitap [/FONT]taalluk eder. Buna göre Allah ezelde [COLOR=#0000FF]Mükellim’dir[/COLOR][FONT=Times New Roman]. Matüridîye’ye göre Allah ezelde Mükellim degildir. Çünkü ma’duma ezelde ilahi hitap taalluk etmez.[/FONT][/B][/SIZE] [*][SIZE=3][B][FONT=Times New Roman][I]Es’arilere göre nübüvvet için erkeklik sart degildir[/I], kadinlar da nebi olabilirler. Nitekim Meryem, Asiye, Sare, Hacer, Havva ve Hz. Musa’nin annesi nebidirler.[/FONT][/B][/SIZE] [/LIST] [SIZE=3][B][FONT=Times New Roman]Matüridîlere göre ise nübüvvetin sartlarindan birisi erkek olmaktir. Kadinlar nebi olamazlar.[/FONT] [/B] [B] 9. [I][FONT=Times New Roman]Ibadetin ifasi:[/FONT][/I][I] Es’ariler müslim olmayanin ibadetle mükellef oldugu reyindedir. Onlara göre gayri müslimler bu sebeple de ceza görürler. Matüridîler ise, müslim olmayanlarin ibadeti ifa ile mükellef almadiklari reyindedirler. Onlar küfürden dolayi ceza görürler ve fakat ibadeti ifa etmedikleri için cezaya çarptirilmazlar.[/I] [/B][/SIZE] [SIZE=3] [/SIZE] [LIST=1] [*][SIZE=3][B][I]Irtidat: Es’arilerce mürted yeni[/I]den imana dönerse amelleri de avdet eder. Matüridîlere göre ise mürted imana dönse de amelleri avdet etmez.[/B][/SIZE] [*][SIZE=3][B][FONT=Times New Roman]Tevbe-i ye’s: Es’arilerce tevbe-i ye’s makbüldür. Maturilerce makbul degildir.[/FONT][/B][/SIZE] [*][SIZE=3][B][FONT=Times New Roman]Kur’ân: Es’arilerce Kur’ân’in bazi âyetleri, bazilarindan büyüktür. Matüridîlere göre ise, büyük olamaz.[/FONT][/B][/SIZE] [/LIST] [SIZE=3][B][FONT=Times New Roman]Mensuplari tarafindan ‘Hidayet sancagi’, ‘Hidayet önderi’, ‘Kelamcilarin lideri’ gibi övgülere mazhar olan ve ve buna ragmen tabakat ve mezhep tarihi kitaplarinda isminden bahsedilmeyen Matüridî, hayati boyunca ehl-i sünnet akidesini ögretmek ve müdafaa etmek için çaba göstermistir. Gerek tamamen akla dayanan Mu’tezile ile, gerekse nakle dayanan selef akidelerinin iyi yönlerini birlestirmis ve ehl-i sünnet çizgisini muhafaza etmistir.[/FONT] [/B][/SIZE] [/QUOTE]
Adı
İnsan doğrulaması
Günün ilk namazı hangi namazdır
Cevap yaz
Ana sayfa
Forumlar
İSLAMİ PAYLAŞIMLAR
Sahabe,Tabiin ve Evliyalar
İslam Büyükleri/Allah Dostları
Imâm el-Mâtürîdî
Üst
Alt