Gut Hastalığı

ömr-ü diyar

Uzman Kardeşimiz
Üyemiz
Katılım
23 Nisan 2011
Mesajlar
3,345
Tepkime puanı
25
gut hastalığı diyeti, gut hastalığı tedavisi, ürik asit, behçet hastalığı, fil hastalığı, gut hastalığı bitkisel tedavi, gut hastalığı belirtileri, gut hastalığında beslenme, gut nedir

ZENGİN HASTALIĞI ‘’GUT’’ VE BESLENME

Gut hastalığı ilk olarak Mısırlılar tarafından ortaya çıkarılmıştır. Hipokrat bu hastalığı ‘’ arthritis of the rich’’ zengin hastalığı olarak tanımlamıştır. Vejetaryen yaşayan Hindularda çok nadir görüldüğü buna karşın Yunanlılar ve Romalılar gibi et tüketimin fazla olan topluluklarda daha sık ortaya çıktığı bulunmuştur. Pürin metabolizması sonucunda oluşan kalıtsal yatkınlığı olan bir hastalıktır. Pürin vücutta ürik aside yıkılan azotlu bileşiklerdendir. Normalde idrarda bulunur. Plazmada miktarı ortalama 4 mg/dl dir. Gutta kan ürik asit düzeyi yükselmiştir ve erimeyen sodyum ürat tuzları şeklinde diz ve ayak baş parmağı eklemlerinde ve yumuşak dokularda yerleşirler ve eklem dokularının yıpranmalarına neden olurlar. Hastalık şiddetli ağrılarla belirlenir. İki şekilde görülür. Birincil gut metabolizma bozukluğuna bağlı oluşan guttur. İkincil gut şişmanlık, diyabet, koroner arter hastalığı ve kronik böbrek hastalığı ile birlikte görülür. Tıbbi tedavini yanı sıra pürinden kısıtlı bir diyet önerilir.

-Pürinden zengin besinlerin miktarı azaltılır. Örneğin; et, balık, kümes hayvanları gibi pürin içeren besinler akut ataklarda yenilmez. Akut ataklar geçince bu besinler az miktarlarda, gün içerisinde 60 g kadar verilebilir. Süt, peynir,yumurta pürinden sınırlı diyette en iyi protein kaynaklarıdır.
- Yağ, böbreklerden ürik asit atımını azaltır ve vücutta ürik asit birikimini arttırır. Bu nedenle yağ sınırlandırılmalıdır. Enerjinin % 20 -25 i yağlardan gelmelidir.
- İdrar alkali yapılarak ürat kristallerinin erimeden çökmesi engellenir. Sebze ve meyveler idrari alkali yaptığı için diyette bol miktada kullanılmalıdır.
- Ürat kristallerinin atılması için bol sıvı tüketilmelidir.
- Alkol metabolizması sonucunda hiperürisemi oluştuğu için alkol tüketilmemelidir.
- Gutlu hastaların çoğu kilolu kişiler olduğundan zayıflama diyeti önerilmektedir. Ancak hızlı kilo kaybı kan ürik asit düzeyini arttıracağından kişi yavaş yavaş zayıflatılmalıdır.
2008 yılında yayınlanan bir araştırma bize gut ile ilgili önemli bilgiler vermektedir. Araştırmaya 28990 kişi katılmış ve 228 kişide gut tespit edilip 8 yıl boyunca takip edilmiştir. Alkol tüketimi, kırmızı et tüketimi ve BKI si fazla olanlarda gut riskinin arttığı, meyve tüketimi ve fiziksel aktivite durumu fazla olanlarda ise gut riskinin azaldığı bulunmuştur. Araştırmada alkolün cinsinin gut hastalığına yakalanma durumunu değiştirmediği bulunmuştur. Günde 15 gr dan fazla şarap, bira veya diğer içkilerden tüketenlerde hiç tüketmeyenlere göre gut olma olasılığının % 93 arttığı, günde 2 porsiyondan fazla meyve tüketenlerde hiç tüketmeyenlere göre gut olma olasılığının % 50 azaldığı, spor yapanlar ve yapmayanlar kıyaslandığında ise günde 8 km den fazla yürüyenlerde yine aynı şekilde gut olma olasılığının % 50 azaldığı bulunmuştur. Bu nedenle diyette meyve tüketimi ve fiziksel aktivite arttırılmalı, alkol ve kırmızı et tüketimi azaltılmalıdır.

2003 yılında yayınlanan bir diğer araştırma ise 1998 ve 99 yılları arasından gutlu 92 hasta ve kontrol grubu olarak 92 sağlıklı kişiyi kıyaslamıştır. Gut hastalarında sistolik ve diastolik kan basıncı, bel-kalça oranı, bel-boy uzunluğu oranı ve BKI kontrol grubuna göre daha fazla çıkmıştır. Aynı zamanda ailede diabetus mellitus ve gut hikayesi olanlarda gut hastalığına yakalanma riski fazla bulunmuştur. Çıkan sonuçlar arasında meyve, sebze tüketiminin artması gut olasılığını azaltırken, alkol tüketiminin artması, düşük posalı beslenme, C vitamini ve folik asit alımının azalmasının gut olasılığını arttırdığı bulunmuştur.

Bu nedenle gut hastalarının diyetleri ve tükettikleri besinlerdeki pürin miktarı son derece önemlidir.

Besinleri içerdikleri pürin miktarlarına göre 3 grupta toplayabiliriz:
1.Diyette serbest olan grup ( 100 gramları 0-15 mg pürin içerirler)
Süt ve türevleri ( az yağlı tercih edilmeli), peynir ( az yağlı tercih edilmeli), yumurta, ekmek (çavdar ekmeği ve kepekli ekmek sınırlandırılmalı), tahıllar, şeker, meyve ve sebzeler
2. Orta derecede pürin içerenler ( 100 gramları 50-150 mg pürin içerirler)
Et , balık, tavuk (diyette 60 gr tüketilmeli), kurubaklagiller (kurufasulye-60 gr, nohut-60 gr, bakla-60 gr, mercimek-60 gr, bulgur-60 gr), mantar (50 gr), ıspanak (200 gr), bezelye (60 gr), karnabahar (200 gr)
3. Fazla miktarda pürin içerenler ( 100 gramları 150-300 mg pürin içerirler)
Sakatatlar (beyin, böbrek, karaciğer, dalak, işkembe), küçük balıklar, av etleri , havyar, ançuez
70 kg ya inmesi hedeflenen gut hastası için örnek menü düzenleyecek olursak eğer;
Kahvaltı:
2 kibrit kutusu kadar az yağlı beyaz peynir (60 gr)
Söğüş (yağsız)
2 ince dilim ekmek (50 gr)
4 adet kuru kayısı

Ara Öğün:
1 porsiyon meyve
1 su bardağı light süt

Öğle:
1 kase çorba
2 köfte kadar et ( haşlama, ızgara, fırında) (60 gr)
1 su bardağı light yoğurt
1 kase yağsız salata
2 ince dilim ekmek

Ara Öğün:
1 su bardağı ayran
1 porsiyon meyve

Akşam:
1 kase çorba (kurubaklagil içermeyen)
1 yumurtalı sebze yemeği veya yumurta piyaz + 6 yemek kaşığı etsiz sebze yemeği
1 kase yağsız salata
1 ince dilim ekmek

Ara Öğün:
1 su bardağı ayran
1 porsiyon meyve

Diyetisyen Arda DENİZ
 
Üst Alt