- Katılım
- 22 Şubat 2011
- Mesajlar
- 984
- Tepkime puanı
- 16
Evimizde Peygamberimiz'i Anlatmanın Yollarını Aramalıyız
Çocuklar anne-babayı örnek alıyor, ya siz kimi örnek alıyorsunuz? Sizin
örnek almadığınızı çocuklarınız da rol model almaz. Bu nedenle "Çocuklarımın
Peygamberimiz'i sevmesini, O'nu örnek almasını istiyorum." diyorsanız
kıldığınız namazdan ettiğiniz duaya, insanî ilişkilerinizden sözlere kadar
dikkatli olmalısınız.Çocuklar anne ve babalarını model alır. Peki,
anne-babalar hayatlarında kimi model alır? Anne-babalar, en güzel ahlak
üzerine yaratılmış olan Allah'ın sevgili kulu Peygamber Efendimiz Hz.
Muhammed'i (sas) örnek alırlar mı? O'nun sünnetlerine uyanların hem bu
dünyada hem de ahirette mutlu olacağını biliyorlar mı? Çocuklarının
kendisini keşfetme yolculuğunda yol gösterici rehber olarak Peygamber
Efendimiz'i anlatıp, "O"nu tanıtıp, Peygamber sevgisini verme gayret ve
çabasına giriyorlar mı? İnsan tanıdığını ve bildiğini sever. Ve ancak
Peygamber davranışlarıyla kendi hayatının anlamını bulmuş olur. 20'li
yaşlara kadar kişilik gelişiminin devam ettiğini düşünürsek Peygamber
Efendimiz'i anlatma ve tanıtma tarzını 3 ayrı dönemde inceleyebiliriz.
*İLK 7 YIL *
7 yaş öncesi anne-babayı model alma, taklit etme ve oyun dönemidir. Bu
dönemde rolümüz; Peygamber Efendimiz'i örnek alarak, sünnetlerine uyarak
kendi hayatına geçirmeye çalışan bir anne-baba modeli olmalıdır. Okulöncesi
dönemde çocuklar anne-babasının sözlerinden çok davranışlarını zihinlerine
kaydeder. Anne-babasının saygıyla kıldığı namazları, ağlayarak yaptığı dua
ve yakarışları, yaşadığı sıkıntı karşısında gösterdiği tevekkül ve sabrı,
komşusuna yaptığı iyilikleri, tebessümü, alçakgönüllülüğü ve tüm ahlaki
değerleri davranışsal gözlem ile öğrenirler. Davranışlarımız düşüncelerimizi
yansıtmıyorsa; samimi, ciddi, hassas davranamıyorsak çocuğumuza hakiki model
olarak Peygamber Efendimiz'i (sas) ne kadar anlatsak da sünnetleri hayatına
geçirmesinde etkili olamayız.
*7-14 YAŞ *
7 yaşından sonra Peygamber Efen-dimiz'i sevmesi için çocuğumuza sürekli
O'ndan (sas) bahisler açmalı, onun ve arkadaşlarının hayatlarını da merakını
uyandıracak şekilde hikâyelerle anlatmalı, onları tanıtmalıyız. Bu yaşlarda
çocuğa anlatım biçimimiz şöyle olmalıdır: "Biz Allah'ımızı, bizi yaratanı
çok seviyoruz. O'nun da bizi sevmesi için O'nun sevdiği tarzda davranacağız.
O'nun sevdiği tarz ise Peygamber Efendimiz'e benzemektir. O'na benzemek
demek O'nun gibi davranmak anlamına gelir. Peygamber Efendimiz gibi
davranırsan kendini çok iyi hissedecek, mutlu olacaksın. Hem kalbin de nurla
dolacak. Bak Kur'an-ı Kerim'de Allah demiş ki: "Peygamber Efendinize uyun ki
Allah da sizi sevsin." Peygamber Efendimiz'e uyar, O'nun gibi davranırsak,
Allah seni daha da çok sevecek, zaten seviyor da... Çünkü O çocukları çok
sever..."
İlköğretim dönemindeki rolümüz anlatma ve tanıtımın yanında, davranışlarını
Peygamber Efendimiz'in davranışları ile bağdaştırma, "sınırlama/disipline
etme" de olmalıdır. Çocuğumuzun davranışlarına sünnete uygun belli sınırlar
getirebiliriz. (Her çocuğun olgunluk seviyesi farklıdır. Kendini disipline
etmekte zorlanmayan çocuklar için 5 yaş itibarıyla da davranış üzerinden
Peygamber Efendimiz'e benzeme motivasyonu verilebilir. Davranışlarını
kontrol etmekte zorlanan çocuklara sık tekrarların yapılması uygun
olmayabilir.) Çocuk yanlış bir davranışta bulunduğunda, mesela arkadaşına
vurduğunda, küfür ettiğinde "Biz böyle davranamayız. Bak O öyle
davranmazmış, kendisi için öfkelenmez, haksızlık karşısında sadece Allah
için kızar ve kimseye de kötü söz söylemezmiş." denilebilir. Veya bir kediye
taş attığında "O hayvanlara eziyet edenleri sevmezmiş!" şeklinde
uyarılabilir. Güzel bir davranışta bulunduğu zaman, mesela arkadaşına yardım
ettiğinde de "Eminim O şimdi çok mutlu oldu senin yardımseverliğinden! "
diyebiliriz. "O" elbisesinin temiz olmasına dikkat eder, dağınıklığı
sevmezmiş; arkadaşları üzüldüğünde onları teselli eder, birisi kendinden
yardım istediğinde hayır demez, iyilikleri de asla unutmazmış; hediyeleşmeyi
sever; şakadan bile olsa yalan söylemezmiş; kibar, nazik ve saygılıymış...
Bu hatırlatmalarla çocuk, Peygamber Efendimiz'i örnek alarak doğru davranışı
yerleştirme çaba ve gayretine girecektir. Ve "Hayatın boyunca "O"na
benzemeye çalışmalısın!" diyerek de evladımıza rehber sunmuş oluruz. Sünnete
hem uyacak hem de yolunu kaybettiğinde, kafası karıştığında "O nasıl
davranırdı?" diye araştırmaya koyulacak, "Acaba ben yanlış mı yaptım, yanlış
mı davrandım?" deyip vicdan muhasebesi yapacak ve sünnetullaha sarılmak
isteyecektir. Sarıldıkça da ruhsal olarak rahatlayacak endişe, sıkıntı ve
vesveselerden kurtulacaktır.
*ERGENLİK DÖNEMİ (14-21 YAŞ) *
Ergenlik döneminde ise zorlamadan sabırla yön vermeye devam etmelidir. Bu
dönemde rolümüz "O" ve seni "Yaradan bu davranışından razı olmadı, sen
bilirsin!" şeklinde uyarmak olmalıdır. Anne-babanın ciddiyeti, geçmişte onun
hafızasında kayıtlı olan sünnete uygun davranışları ona uzanmış bir el ve
rehber olacak ve onu elinden tutup hem ergenliğin hem yetişkinliğin zorlu
dönemlerinde tehlikelerden koruyacaktır.
*Fazilet Seyidoğlu*
*Psikolog*
Çocuklar anne-babayı örnek alıyor, ya siz kimi örnek alıyorsunuz? Sizin
örnek almadığınızı çocuklarınız da rol model almaz. Bu nedenle "Çocuklarımın
Peygamberimiz'i sevmesini, O'nu örnek almasını istiyorum." diyorsanız
kıldığınız namazdan ettiğiniz duaya, insanî ilişkilerinizden sözlere kadar
dikkatli olmalısınız.Çocuklar anne ve babalarını model alır. Peki,
anne-babalar hayatlarında kimi model alır? Anne-babalar, en güzel ahlak
üzerine yaratılmış olan Allah'ın sevgili kulu Peygamber Efendimiz Hz.
Muhammed'i (sas) örnek alırlar mı? O'nun sünnetlerine uyanların hem bu
dünyada hem de ahirette mutlu olacağını biliyorlar mı? Çocuklarının
kendisini keşfetme yolculuğunda yol gösterici rehber olarak Peygamber
Efendimiz'i anlatıp, "O"nu tanıtıp, Peygamber sevgisini verme gayret ve
çabasına giriyorlar mı? İnsan tanıdığını ve bildiğini sever. Ve ancak
Peygamber davranışlarıyla kendi hayatının anlamını bulmuş olur. 20'li
yaşlara kadar kişilik gelişiminin devam ettiğini düşünürsek Peygamber
Efendimiz'i anlatma ve tanıtma tarzını 3 ayrı dönemde inceleyebiliriz.
*İLK 7 YIL *
7 yaş öncesi anne-babayı model alma, taklit etme ve oyun dönemidir. Bu
dönemde rolümüz; Peygamber Efendimiz'i örnek alarak, sünnetlerine uyarak
kendi hayatına geçirmeye çalışan bir anne-baba modeli olmalıdır. Okulöncesi
dönemde çocuklar anne-babasının sözlerinden çok davranışlarını zihinlerine
kaydeder. Anne-babasının saygıyla kıldığı namazları, ağlayarak yaptığı dua
ve yakarışları, yaşadığı sıkıntı karşısında gösterdiği tevekkül ve sabrı,
komşusuna yaptığı iyilikleri, tebessümü, alçakgönüllülüğü ve tüm ahlaki
değerleri davranışsal gözlem ile öğrenirler. Davranışlarımız düşüncelerimizi
yansıtmıyorsa; samimi, ciddi, hassas davranamıyorsak çocuğumuza hakiki model
olarak Peygamber Efendimiz'i (sas) ne kadar anlatsak da sünnetleri hayatına
geçirmesinde etkili olamayız.
*7-14 YAŞ *
7 yaşından sonra Peygamber Efen-dimiz'i sevmesi için çocuğumuza sürekli
O'ndan (sas) bahisler açmalı, onun ve arkadaşlarının hayatlarını da merakını
uyandıracak şekilde hikâyelerle anlatmalı, onları tanıtmalıyız. Bu yaşlarda
çocuğa anlatım biçimimiz şöyle olmalıdır: "Biz Allah'ımızı, bizi yaratanı
çok seviyoruz. O'nun da bizi sevmesi için O'nun sevdiği tarzda davranacağız.
O'nun sevdiği tarz ise Peygamber Efendimiz'e benzemektir. O'na benzemek
demek O'nun gibi davranmak anlamına gelir. Peygamber Efendimiz gibi
davranırsan kendini çok iyi hissedecek, mutlu olacaksın. Hem kalbin de nurla
dolacak. Bak Kur'an-ı Kerim'de Allah demiş ki: "Peygamber Efendinize uyun ki
Allah da sizi sevsin." Peygamber Efendimiz'e uyar, O'nun gibi davranırsak,
Allah seni daha da çok sevecek, zaten seviyor da... Çünkü O çocukları çok
sever..."
İlköğretim dönemindeki rolümüz anlatma ve tanıtımın yanında, davranışlarını
Peygamber Efendimiz'in davranışları ile bağdaştırma, "sınırlama/disipline
etme" de olmalıdır. Çocuğumuzun davranışlarına sünnete uygun belli sınırlar
getirebiliriz. (Her çocuğun olgunluk seviyesi farklıdır. Kendini disipline
etmekte zorlanmayan çocuklar için 5 yaş itibarıyla da davranış üzerinden
Peygamber Efendimiz'e benzeme motivasyonu verilebilir. Davranışlarını
kontrol etmekte zorlanan çocuklara sık tekrarların yapılması uygun
olmayabilir.) Çocuk yanlış bir davranışta bulunduğunda, mesela arkadaşına
vurduğunda, küfür ettiğinde "Biz böyle davranamayız. Bak O öyle
davranmazmış, kendisi için öfkelenmez, haksızlık karşısında sadece Allah
için kızar ve kimseye de kötü söz söylemezmiş." denilebilir. Veya bir kediye
taş attığında "O hayvanlara eziyet edenleri sevmezmiş!" şeklinde
uyarılabilir. Güzel bir davranışta bulunduğu zaman, mesela arkadaşına yardım
ettiğinde de "Eminim O şimdi çok mutlu oldu senin yardımseverliğinden! "
diyebiliriz. "O" elbisesinin temiz olmasına dikkat eder, dağınıklığı
sevmezmiş; arkadaşları üzüldüğünde onları teselli eder, birisi kendinden
yardım istediğinde hayır demez, iyilikleri de asla unutmazmış; hediyeleşmeyi
sever; şakadan bile olsa yalan söylemezmiş; kibar, nazik ve saygılıymış...
Bu hatırlatmalarla çocuk, Peygamber Efendimiz'i örnek alarak doğru davranışı
yerleştirme çaba ve gayretine girecektir. Ve "Hayatın boyunca "O"na
benzemeye çalışmalısın!" diyerek de evladımıza rehber sunmuş oluruz. Sünnete
hem uyacak hem de yolunu kaybettiğinde, kafası karıştığında "O nasıl
davranırdı?" diye araştırmaya koyulacak, "Acaba ben yanlış mı yaptım, yanlış
mı davrandım?" deyip vicdan muhasebesi yapacak ve sünnetullaha sarılmak
isteyecektir. Sarıldıkça da ruhsal olarak rahatlayacak endişe, sıkıntı ve
vesveselerden kurtulacaktır.
*ERGENLİK DÖNEMİ (14-21 YAŞ) *
Ergenlik döneminde ise zorlamadan sabırla yön vermeye devam etmelidir. Bu
dönemde rolümüz "O" ve seni "Yaradan bu davranışından razı olmadı, sen
bilirsin!" şeklinde uyarmak olmalıdır. Anne-babanın ciddiyeti, geçmişte onun
hafızasında kayıtlı olan sünnete uygun davranışları ona uzanmış bir el ve
rehber olacak ve onu elinden tutup hem ergenliğin hem yetişkinliğin zorlu
dönemlerinde tehlikelerden koruyacaktır.
*Fazilet Seyidoğlu*
*Psikolog*