Et-tevvâb

İsyanlarının artmasıyla tövbe kapısından uzaklaşan kullarını, Cenâb-ı Hak değişik vesilelerle düşünmeye ve pişman olmaya sevkeder.

Bütün ilâhî yasaklar ve tehditler kulu tövbeye sevk eden sebeplerdendir.

İnsanı hatadan döndüren önemli bir vesile onun vicdanıdır. Nitekim, Allah, insanı ‘iyiyi kötüden ayıracak bir kabiliyette yarattığını’ Şems Sûresi'nde, “Ona (o nefse) fücuru da takvayı da ilham etti” âyetiyle haber veriyor.

Bazen de, okuduğu bir eser, dinlediği bir nasihat onu pişmanlığın eşiğine getirir.

Sıkça karşılaştığı ölüm vak’aları, taziye merasimleri birer tövbe vesilesidirler.

İnsan bazen de yanlış yolda gidenlerin kötü akıbetlerine şahit olur ve kendine çekidüzen vermek ister.

Allah, bu ve benzeri nice sebeplerle kullarını tövbe etmeye sevk eder.

Nefis ve şeytana uyarak yanlış işler yapan, günah ve isyana sapan kullar, bu yanlış yoldan dönmeye karar verdikleri takdirde, Allah, onların tövbelerini kabul etmektedir.

Bir hadis-i kutsîsinde ‘Rahmetim gazabımı geçti’ buyuran Cenâb-ı Hak, kulunun isyanları ne kadar fazla olursa olsun, tövbe ettiği takdirde onu affedeceğini ve günahlarını sileceğini müjde vermiştir.

Tevvâb ismi Kur’ân-ı Kerîm’de, çoğu kez Rahîm ismiyle birlikte gelmiştir. Bu beraberlik şöyle tefsir edilmektedir:

Cenâb-ı Hak, tövbe eden kullarını sadece bağışlamakla kalmaz, onlarda Rahîm ismini de tecelli ettirir. Yeter ki, kul tövbesine sadık kalsın ve hatalı yoldan vazgeçip istikamet yolunda yürüsün. Kul, bâtıldan vazgeçip hakka dönmekle, sonu Cennet olacak bir yola girmiş demektir. Cennet ise Rahîm isminin tecelli diyarıdır.

Bu isimden dersini alan bir kul, Tevvâb olan Rabbine karşı isyan yoluna girmekten sıkılır, hicap eder. Nefsine uyarak bir günah işlediği takdirde ise derhal tövbe eder ve yanlış yoldan vazgeçer.