Cuma hutbesinde yapılan duaya amin demek caiz midir?

Cuma hutbesinde yapılan duaya amin demek caiz midir? Cuma Namazında Hatibin Duâsına Âmîn Demenin Hükmü

Hatibler hutbelerini, müctehidlerin görüşlerini kapsayacak şekilde yani ihtilaf olmayacak şekilde yerine getirmelidirler.

Hatibin minberde açıktan duâ etmesi, bazı müctehidlere göre hutbenin şartlarından sayılmıştır. Ayrıca imamın minberde bulunduğu vakit, duâların müstecâb olduğu bildirilen vakitlerdendir. Dolayısıyla minberde bulunan hatibin duâyı terk etmesi de doğru karşılanmamaktadır.

Hatibin açıktan yaptığı duâya cemaatin sesli bir şekilde "Âmîn" demesi, bu hususlara aykırılık arz etmekte ve bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır.

Hutbe, namaz hükmündedir ve konuşmak gibi namazı bozucu hâllerden, hutbe esnasında kaçınmak gerekmektedir. Belirtmiş olduğumuz "Âmîn" şeklindeki mukabele, birçok hadîs-i şerîflerin hükmünün ifade ettiği "konuşma yasağı" kapsamına girdiğinden, uzak durulması gereken bir davranış olmaktadır.

Cemaatin böyle bir duruma düşmesini engellemek için hatibin: "Ben şimdi duâ edeceğim, siz içinizden âmîn deyin; ama sesli bir şekilde âmîn demeyin!" şeklinde cemaati uyarması, yerinde bir davranış olacaktır. Bu uyarılar sürdürüldüğü takdirde cemaat de bunu zamanla zaten öğrenecektir. Hazreti Osman (Radıyallâhu Anh)ın da minbere çıktığında cemaate hitab etmeden evvel konuşmamaları yönünde ikazlarda bulunduğu fıkıh kitaplarımızda kayıtlı bulunan hususlardandır.

Başta da belirtmiş olduğumuz gibi bütün bu esas ve edeblere riayet etmek, Cumâ gününün fazîletlerinden âzamî istifade etme konusunda vazgeçmememiz gereken bir yaklaşım olarak görülmelidir. Aksi takdirde, bizlere küçük gibi gelen birtakım şeyler, Cumâ gününün ve namazının fazîletlerinden mahrum kalmamıza sebep olabilecektir.

Mezhebde fetva verilen görüş şudur: "İmam hutbe îrâd etmek için minbere çıktığında cemaatin konuşması, Kur'ân okuması, Cumânın ilk sünnetini tamamlamak dışında herhangi bir namaza durması mekruhtur."

Allah Te'âlâ şöyle buyurur: "Kur'ân okunduğu zaman hemen onu dinleyin ve susun, tâ ki siz (Allâh tarafından) acınasınız!"

İmam Mâlik (Rahimehullâh) el-Muvattâ nâm eserinde bu konuya dair Ebû Hureyre (Radıyallâhu Anh)dan şu hadîsi nakletmiştir: "İmam, Cumâ günü hutbe îrâd ederken (yanındaki) arkadaşına "sus" dersen, sen de (onun gibi) lağv (boş iş) yapmış olursun."

İbnü Abbâs ve İbnü Ömer (Radıyallâhu Anhum)dan bu konuya dair, İmam Cumâ günü (minbere) çıktığında konuşmanın ve namaz kılmanın mekruh olduğu rivayet edilmiştir.