Barutun icadı

Turab

Teknik Ekip
Yönetici
Admin
Katılım
22 Şubat 2011
Mesajlar
7,015
Tepkime puanı
423
Barutun icadı
Barut hızlı basınç değişimlerinden etkilenmeyen bir yapıya sahip olduğu için patlayıcı özellik gösteren bir karışımdır. Her ne kadar insanoğlu yüzyıllardır barutu bir patlayıcı olarak kullansa da, aslında çok yavaş ayrışan barut iyi bir patlayıcı değildir. Patlama özelliğinin düşük olmasından dolayı Orta Çağ’ın sonlarından itibaren toplarda “itici güç” olarak kullanılmıştır. Devam eden dönemde silahlarda da kullanılan barut, top ve silah namlularına zarar vermeden merminin ya da güllenin itilmesini sağladığı için kısa süre içinde dünya genelinde kabul görmüştür. Bilinen insanlık tarihinde barut ile ilgili ilk yazılı metin ise M.S. 800′lerde yazılan Taocu Çin nüshalarıdır.

Doğu’da, Çinliler, güherçileyi biliyorlardı. Abdullah adında Malaga’lı (İspanya’nın güneyi) bir Arap yazarı (1200 yılları), güherçileden söz ederken, “Çin karı” deyimini kullanmıştır. İranlı yazarlar ise, güherçileye “Hint karı” derlerdi. Böylece, güherçile, XIII. yüzyılın ortalarına doğru. Doğu’dan İslam ülkelerine geçti. Anlaşıldığına göre, Çinliler barut yapmayı biliyorlardı. Ancak, barutu, “maytap” ve “kestane fişeği” dediğimiz biçimde kullanmışlardır. Büyük İskender Hindistan’a gittiği sıralarda, barut Hindistan’da da biliniyordu. Marco Polo, Çin’e yaptığı uzun gezisinde, Çinli rahiplerin geceleri havada baruttu fişeklerle şenlikler yaptığını görmüştü.

Barut üzerine ilk çalışmalar yapan Çinliler, 8. yüzyıldan itibaren barutun hem yanıcı hem de itici bir özelliğe sahip olduğunu öğrenmiştir. 1040 yılında Çinli Wujing Zongao tarafından yazılan askeri bir kitapta da barut formülü hakkın bilgi bulunmaktadır. Çinliler tarafından “Uçan Ateş” olarak adlandırılan barutun askeri bir silah olarak kullanılması üzerine çalışmalar 9. yüzyılda başlamıştır. İçine barut konan gülleleri bir mancınık yardımıyla fırlatan ve uzak mesafeleri vurmayı başaran Çinliler, böylece askeri açıdan çok büyük bir avantaja sahip olmuştur. 11. yüzyıldan itibaren formülü ve uygulaması geliştirilen barut, bambudan yapılan toplarda kullanılmıştır.

Barutun formülü üzerine Orta Asya coğrafyasında birçok medeniyet çalışmış ve ideal barut karışımı olan %75 Gülerçine, %10 Kükürt, %15 yumuşak odun geliştirilmiştir. Moğollar ve Song Hanedanlığı bilinen insanlık tarihinde barutu “metal borulu” toplar ile kullanan ilk toplum olmuştur. 13. yüzyıldan itibaren barut ile tanışan Arap Yarımadası kısa süre içinde bu yeni teknolojiyi benimsemiş ve formülün daha da geliştirilerek baruttan çok daha fazla enerji elde etmeyi başarmıştır.

Avrupa’da barutu ilk bulanın ise, Friburglu Berthold Schwartz (1318-1384) adında bir Alman rahip ve filozofu olduğu sanılıyor. Schwartz, Venediklilerin kullandıkları ilk topları dökmüş, bu toplarla gülleleri uzağa fırlatmak için de, baruttan yararlanmıştı. Ancak, kimi tarihçiler de, Avrupa’da barutun icadı şerefini, Roger Bacon (1224-1294) adındaki İngiliz bilginine verirler.

Avrupa’da, ateşli silahlarla barut, ilk kez XIII. yüzyılda kullanılmaya başlanmıştır. XIV. yüzyılda da, barutun topçuluk alanında kullanılması geliştirilmiştir. Barutun, bugünkü anlamıyla, ilk olarak. İngilizlerle Fransızlar arasındaki Cressy Savaşı’nda (1346) kullanıldığı sanılıyor.

19. yüzyıla kadar barut üzerinde birçok bilim insanı çalışmalar yapmış ve ideal barut karışımını geliştirmeye çalışmıştır. 1846 yılında İtalyan bilimadamı Soprero, Fransız Böttger ve İsveçli Schönbein gibi isimler barut üzerine araştırmalar yaparak “Nitrogliserin ve Nitroselüloz” gibi yeni barut türevleri icat etmiştir. 1886 yılına gelindiğinde ise askeri açıdan bir devrim niteliği taşıyan ilk “dumansız barut” Fransız kimyager Vielle tarafından icat edilmiş ve bu yeni barut çeşidi birçok silahta kullanılmıştır. Günümüzde ideal barut karışımı; %75 Potasyum Nitrat(KNO3), %15 Karbon(C) ve %10 Kükürt(S) olarak kullanılmaktadır. Barut karışımında Potasyum Nitrat yerine Sodyum Nitrat(NaNO3) da kullanılmaktadır. Ayrıca barutun patlatıcı ve itici gücünün oluşmasını sağlayan Karbon için çoğunlukla yüksek Karbon bileşimine sahip olan kömür tercih edilir.

Kimya alanındaki ilerlemeler sonucunda, nitrosellüloz ve nitrogliserinin elde edilmesiyle, hafif dumanlı barutlar kullanılmaya başlanmıştır. Eskiden, barut çok miktarda duman yaptığı için, ateş eden topun yeri hemen belli oluyor, üstelik, bu, top namlusunün kalın bir is tabakasıyla örtülmesine de yol açıyordu. Paul Vieille adındaki Fransız mühendisi (1854-1934) dumansız barutu icat ettikten sonra İse, silahlarda yalnız bu çeşit barut kullanılmaya başlandı (1886). Bundan birkaç yıl sonra da, İsveçli kimyager Alfred Nobel (1833-1896) daha yüksek nitelikte patlayıcı bir madde olan nitrogliserinil barutu keşfetti. Zamanla, barut geliştirilerek, değişik silahlarda, istenilen biçimde kullanılabilecek duruma getirildi.
 
Üst Alt