Bakara 178,179 nuzül sebebi;
Bu ayetin nüzul sebebi, Katade (r.a)nın şu rivayetidir. Cahiliyet devrinde insanlar arasında zülüm ve düşmanlık yoğundu. Birbirine düşman iki kavim arasında savaş hazırlıkları yapıldığı bir sırada, kabilelerden birisinin bir kölesi, diğer kabilenin bir kölesi tarafından öldürüldüğünde kölesi öldürülen kabile, diğerlerinden daha şerefli ve üstün olduğunu göstermek için öldürülen kölemizin karşılığında onlardan bir hür kişi öldürürüz veya bir kadın, diğer kabilelerden bir kadını öldürünce kat edilen kadının kabilesi öldürülen kadınımızın karşılığında da ancak bir hür erkek öldürürüz derlerdi. İşte bu nedenle Hür, hür ile, köle, köle ile, dişi, dişi ile kısas olunur ayeti nazil oldu. (Suyuti, Kurtubi Tefsiri, Taberi Tefseri Zadul Mesis)
Said b. Cübeyr (r.a)in İslamı kabul etmeden kısa bir süre önce iki Arap kabilesi arasında kadın ve kölelerin dahi öldürüldüğü büyük bir savaş yapılmıştı. Aralarında öldürülen ve yaralananlar da vardı. İslam oluncaya kadar da birbirlerinden kısas ve diyet namına hiçbir şey almamışlardı. Silah ve servet bakımından diğerine göre daha zengin olan kabile, öldürülen bir köle veya kadınımızın yerine onlardan bir hür erkek öldürünceye kadar anlaşma yapmayacağız diyerek yemin ederlerdi. Bunun üzerine Ey iman edenler, maktüller hakkında size kısas (misilleme) yazıldı (farz kılındı) ayeti nazil oldu, rivayetidir. (Suyutu, İbni Kesir, Taberi Tefsiri)
AYETLERDEN ALINACAK DERSLER
1) Allah (c.c.) Müminlerin saadet ve selameti için kısası farz kılmıştır.
2) Kısas, cinayetlerin azalmasına, insanların içerisindeki kinin yok olmasına ve neslin artmasına vesile olur.
3) Kısasta insanlar için umumi bir hayat vardır. Fert ve toplulukları korur.
4) Katillerin yakınlarına tecavüz etmek cahiliyet adetlerindendir. İslam, onu kaldırmıştır. Çünkü İslamda kan davası yoktur.
5) Zulüm, düşmanlık ve halklar arasında tecavüz olaylarının yayılması için kısasta, misilleme farz kılınmıştır.
6) Öldürülen kişinin velisi, diyet almayı kabul ederse, katilin diyeti tehir etmeksizin vermesi farzdır.
7) Kısas hükmünün hafifletilerek diyete çevrilmesi, Allah (c.c.)in Müminlere bir rahmetidir. Bu hafifletme ve rahmet karşısında kullarının şükretmesi farzdır.