Alerji Nedir

Alerji Nedir?
Alerji sözcügü Yunanca’dan gelmektedir. Alerjik biri, genellikle bas agrisi, kusma, deride döküntüler, migren, astim gibi bedensel belirtilerden yakinir. Ayrica, zihinsel belirtiler de görülebilir ki, buna daha sonra deginecegiz. Bu belirtiler, kisi duyarli oldugu maddeye maruz kaldiginda ortaya çikar. Kiside bu tepkiyi doguran maddeye \”alerjen\” denir.

Bu madde; toz , kedi ya da köpek tüyü, herhangi bir yiyecek, kimyasal bir madde ya da bir bakteri olabilir.
Yazimizin bu bölümünde, en yaygin alerjik tepki kaynaklarini, yani besinleri, kimyasal maddeleri ve solunum yoluyla alerjiye neden olan alerjenleri inceleyecegiz.

* Akarlara Bagli Alerjiler:
Akarlar özellikle yataklarda ve dösemelerde yasayan mikroskobik canlilardir.
Bu canlilarin üremesine neden olan küresel isinmanin disinda plazalarda kapali ve havasiz çalisma ortami da, bu alerjiden duyulan rahatsizligi artirmaktadir. Akarlarla olusan alerjiden tüm yil boyunca uzak durmak mümkün olmadigi için \”yil boyu süren alerjik rinit\” olarak adlandirilir ve rahat yasayabilmek için bu alerjiye karsi daha dikkatli olmak gerekir.

* Hayvan Salgilarina Bagli Alerjiler:
Ev hayvanlari özellikle kediler ve köpekler, ev tozu ve akarlardan sonra \”yil boyu süren alerjik rinitin\” sıklıkla görülen sebepleri arasinda yer alir.
Hayvanlarin özellikle derideki yagli salgilari, tükürükleri ve idrarlari alerjen olarak sizi rahatsiz edebilir.
Özellikle çocuklarin kedi, köpek gibi hayvanlardan uzak durmalari saglik açisindan önemlidir.

(Alıntı)

Alerji Türleri

Alerji Türleri

1) Karma Alerji:
Kimi vakit saman nezlesi, burun akmasi, tekrarlayan enfeksiyonlar gibi belii’tilerin nedeni tek bir maddeye degil, birkaç maddeye karsi alerjidir; solunum yoluyla aldigimiz maddelere, yiyeceklere, kimyasal maddelere karsi alerjiler gibi … Elbette ki bu durumda isler daha da karmasik hale gelir ve belli bir yiyecegin kesilmesi, belirtilerin tümünün kaybolmasini saglayamaz. Çünkü kisi, hala öbür maddelerin yol açtigi tepkilere maruzdur.

2) Maskeli alerjiler:
Kronik besin alerjileri, reaksiyonlarini her zaman apaçik göstermezler. çogu kez maskelenmis durumdadirlar. Dokunan yiyecegin kesilmesiyle alerjinin maskesi düsürülebilir. Dokunan yiyecek yeniden verildiginde, kiside yine ayni belirtiler ortaya çikar. Kisinin en duyarli oldugu dönem, dokunan ylyecegin kesilmesinden sonraki üç haftadir. Ancak kimi vakit duyarlilik aylarca, hatta yillarca sürebilir. Besin bütünleyici takviye maddeleri akillica kullanmanin ve stresi azaltmanin, bu duyarlilik dönemini kisaltabilecegine inaniyoruz.

3) Serum alerjisi :
Tetanos, difteri ve kangren vakalarinda hastaya tedavi maksadiyla verilen \”at serumu\” sonunda ortaya çikan bir hastaliktir. Vücut seruma karsi antikorlar üreterek savunmaya geçer.

* Belirtileri:
- Serum verildikten 5-10 gün sonra ates, eklem agrilari ve deride döküntüler baslar.

* Tedavi:
- Hastaligin etkileri giderilinceye kadar ilaç verilir.

* Korunma:
- Antikor-antijen reaksiyonu göz önünde bulundurularak mecbur kalmadikça at serum u verilmemelidir. Aktif bagisiklik kazandirmak için asilar tercih edilmelidir.

Alerjik Hastaliklar

Alerjik Hastaliklar

Organizmanin vücuda giren yabanci maddelere ve sevmedigi proteinlere karsi gösterdigi reaksiyondur. Vücudun kabul etmedigi yabanci maddelere \”antijen\” adi verilir. Vücut, antijenleri etkisiz hale getirmek için bunlarla savasacak \”antikor\”lari üretir. Antikorlar yabanci maddeyi öldürür; akyuvarlar da ölü maddeleri ortadan kaldirir. Vücut savastigi bu antijen maddeyi unutmaz. Ikinci bir defa onunla karsilastigi zaman, öncekine kiyasla çok daha hizli ve tesirli bir sekilde karsi koyar. Bulasici hastaliklar konusunda buna \”vücudun o mikroba karsi bagisikligi\” diyoruz. Yukarida vücudun sevmedigi proteinlere karsi da reaksiyon gösterdigini söylemistik. Bazi bünyeler her türlü proteini kabul edebilirken, bir kisim bünyelerin sevmedigi proteinler vardir. Her bünyenin sevmedigi proteinler baska baskadir. Iste sahistan sahisa degisen ve bünyenin sevmedigi proteine karsi reaksiyon gösteren bu özelligine \”alerji\” diyoruz. Vücut, sevmedigi proteine karsi ayni yabanci maddelerdeki gibi antikorlar üretir ve o protein maddelerini yoketmeye çalisir.

Bebekler, bir yasina kadar bazi proteinlere karsi reaksiyon gösterirler. Kadinlar, daha çok, ergenlik çaginda, ayhali dönemlerinde, hamilelikte ve menopoz dönemlerinde bazi proteinlere karsi alerji duyarlar. Zayif kisiler, sismanlara kiyasla, alerjiye daha yatkindirlar. Alerjinin mesleklerle de yakindan ilgisi vardir. Fikir isçileri, kimyevi madde üreten tesislerde çalisan kimseler, degirmenciler, eczacilar, laborantlar, hastahane isçileri ve ilaç fabrikasinda çalisanlar alerji vakalari ile sik karsilasirlar. Alerjinin sinir sistemi ile de yakin ilgisi vardir. Normal insana kiyasla hassas bir bünyeye sahip olanlarda alerjiye sik rastlanir. Bazi ailelerde ayni tip alerjinin sik görülmesi, bu reaksiyonun kalitimla da ilgisi oldugu ihtimalini kuvvetlendirmektedir. Alerjide antikor-antijen mücadelesinin kanda degil de vücut hücrelerinin yüzeyinde meydana geldigini ileri süren arastirmacilarin sayisi az degildir. Bunlara göre antikor-antijen (veya allerjen) reaksiyonu sirasinda hücre duvarlari bozulmakta ve \”histamin\” adi verilen bir madde açiga çikmaktadir.

* Histamin, hücrelere iki sekilde etki yapmaktadir:
a) Ince kan damarlarinin gerginligini artirarak kanin \”serum\” adi verilen sivi kisminin doku aralarina sizmasina sebep olur.
b) Bazi kas gruplarinda, özellikle bronslarda, spazmi ara yol açar. Serumun doku aralarina sizmasindan sonra kabarciklar, sislikler, deri, göz ve burunda rahatsizliklar kendisini göstermeye baslar. Bronslardaki spazmlar astim krizlerine sebep olur.

* Ne Yapmali
- Alerji vakasinin tedavisi kisiden kisiye degisen ve daha da önemlisi doktorun tecrübesine bakan bir husustur. Bunun da sebebi, hastaligin psikolojik yönlerinin agirlikta olmasidir.
- En sik bas vurulan usul, alerjen (alerji yapan) maddeyi kesfedip hastayi bu maddeden uzak tutmaktir.
- Bir diger usul, histamin maddesini analiz ettikten sonra, bu maddeyi etkisiz kilan bir \”antihistaminik\” vermektir. Saman nezlesinde, sivilce ve sisliklerde alerjik ilaçlar iyi netice vermektedir.

DIKKAT:
Alerji ilaçlari (antihistaminikler) hastada uyuklama hali yaptigi için dikkat isteyen islerde (soförler ve makina isçileri) tehlikeli kazalam sebep olmaktadir.

Alerjiye Karsi Önlemler

Alerjiye Karsi Önlemler

* Allerjiye Karsi Alinacak Önlemler:
- Yatak odalarina ev hayvanlarini sokmamaya çalisin.

- Yatak örtüleri, nevresim takimlari ve giysilerinizi açik havada kurutun.

- Yasam alanlarinizi toz, akarlar, hayvan salgilari gibi alerjenlerden düzenli olarak temizleyin.

- Dösemeleriniz için hav birakmayan hali ya da laminat parke tercih edin.

- Kus tüyü, yün yastik ve yatak yerine sentetik olanlari tercih edin ve alerjen geçirmeyen kiliflar kullanin.

- Eger alerji semptomlari devam ediyorsa, gerekli tedavi için mutlaka bir uzmana basvurun.

- Özellikle anne adayiysaniz, kendinizi dikkatli gözlemleyerek doktorunuzla paylasin. Çünkü önceden var olan alerjik durumlar gebelik döneminde hafifleyebildigi gibi agirlasabilir veya hiç olmayan alerjik durumlar ilk kez gebelik döneminde de ortaya çikabilir.

- Çocukluk dönemindeki sosyal hayat, yasam alani ve yasam alanlarindaki sürekli degisimler gibi pek çok etken, alerjik rinitlerin görülmesine neden oldugu için çocugunuzu alerjenlere maruz kalacagi ortamlardan uzak tutmaya çalisin.

- Alerjiye karsi korunmak için komplike ilaç tedavilerinin yani sira, uzmanlar selüloz tozu içeren %100 bitkisel sprey önermektedir.

- Ev, araba ve ofiste çok zorunlu olmadigi durumlarda klima kullanmayin. Yasam alanlarinizi sik sik havalandirin.

- Polenlerin yogun oldugu sabah saatlerinde açik hava aktivitelerinden mümkün oldugunca kaçinmaya özen gösterin.