JavaScript devre dışı. Daha iyi bir deneyim için, önce lütfen tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.

Konuya cevap cer

Mesaj: <blockquote data-quote="Ekrem" data-source="post: 49373" data-attributes="member: 3">Soru: Adanmışlık  düşüncesi üzerine kurulu müesseselerin bünyesinde bile kimi zaman  mesainin yoğunluğu ve ortaya konan işin keyfiyetine göre daha farklı bir  maaş ve hayat standardı beklentisi içine girilebiliyor. Bu konudaki  mülahazalarınızı lütfeder misiniz? Cevap:  Öncelikle şunu ifade edelim ki, diğer ahlakî vasıflarda olduğu gibi  adanmışlık mevzuunda da insanların hepsi aynı seviyede olmaz. Hatta  mürşit en katı kalblere bile tesir eden baş döndürücü bir müessiriyete  sahip bulunsa, yine de onun, irşat ettiği insanların hepsini aynı  seviyeye çıkarması mümkün değildir. Çünkü verenin çok mükemmel  vermesinin yanında, alanın da istidat ve kabiliyetleriyle verilenleri  almaya müsait olması gerekir. Diyelim ki siz kocaman bir su tankeriyle  muhatabınızın imdadına koştunuz, fakat onun elinde sadece bir kova var.  Siz bütün tankeri boşaltsanız da kova dolduktan sonra geriye kalan su  dışarıya dökülecektir. Bir şair bu durumu ne güzel ifade eder: “Herkesin  istidadına vabestedir âsâr-ı feyzi” Yani ahz ü atâ, alıp verme  kabiliyetlere göre cereyan eder. Asr-ı  Saadet’e bakıldığında da, müessiriyet mevzuunda zirveleri tutan ve her  şeyiyle nur ve nuranî olan Resûl-i Ekrem Efendimiz’in (sallallahu aleyhi  ve sellem) etrafında yer alan sahabe-i kiram efendilerimiz arasında  bile ciddî seviye farklarının olduğu görülür. Gerçi bizim gibi sıradan  insanların, her birisi birer yıldız olan ve hangisinin arkasına düşersek  düşelim hidayeti bulacağımız o nuranî zatları belli basamaklara  yerleştirmesi ve seviyelendirmesi mümkün değildir. Bununla birlikte bir  Hazreti Ebu Bekir veya bir Hazreti Ömer’le bir başka sahabînin aynı  mertebede olmadığı da muhakkaktır. O halde diyebiliriz ki, sahabe-i  kiram efendilerimizden her biri, ilahî tecellîlerin nokta-i mihrakiyesi  olan Habib-i Kibriya Efendimiz’den kendi istidat ve kabiliyetlerine göre  istifade etmişlerdir. Böyle  bir seviye farklılığı günümüz adanmış ruhları için de geçerlidir.  Mesela onlardan bazıları ölmeyecek kadar bir gıda ile hayatlarını devam  ettirebilecek durumda bulunsalar, hatta bazen aç ve susuz kalsalar bile,  yine de kimseden bir şey istemez, hiç kimseye el açmaz ve yüzsuyu  dökmezler. Ancak kimileri de bu seviyede bir fedakârlığa katlanamaz;  yeme, içme ve rahat yaşama gibi zaaflardan dolayı istiğna düsturunu  ihlal edecek tavır ve beklenti içine girebilirler. Keza bazı insanlar  hayatlarını ciddi bir rabıta-i mevt şuuruyla geçirirken, daha  başkalarında tul-i emel ve tevehhüm-i ebediyet duygusu hâkimdir. Geçen  gün, halk ifadesiyle bir ayağı çukurda, yaşını başını almış birinin bir  doktora giderek: “Kulağımıza bazı söylentiler geliyor. Acaba hakikaten  ölümsüzlük iksiri diye bir şey var mı?” dediğinden bahsettiler. Hâlbuki  bu yaşa gelmiş bir insanın tevehhüm-i ebediyete girerek bir süre daha  yaşamayı arzulaması, kanaatimce rezalete talip olması demektir. Tûl-i  emel duygusunun yani sonsuz arzu ve emellerle beraber hiç bitmeyen uzun  bir ömür isteğinin insan tabiatında bulunduğu bir hakikattir. Fakat  unutulmamalıdır ki, bu duygu öbür âlem için insana verilmiştir. İşte  diğer vasıflarda olduğu gibi adanmışlık mevzuunda da bazıları sürekli  sizinle oturup kalktıkları halde yine de ruh dünyaları itibariyle  sizinle aynı ufku paylaşamayabilirler. Bazılarının gözü dünyevî  menfaatler açısından hep yukarıdadır. Bu sebeple onlar verilen maaş,  paye veya mansıba kanaat etmez; etmez de belli aralıklarla maaşlarında  farklılık, daha yüksek bir makam ve daha geniş dünyevî imkân isterler.  İstedikleri makama ulaştıklarında da, bu sefer daha üstte bir makam  araştırmaya başlarlar. Kanaatsiz olduklarından dolayı da bulundukları  durumdan sürekli şikâyet ederler. Bu açıdan daha başta, adanmışlık  dairesinde de olsa her zaman bu tür insanların bulunabileceğini bir  realite olarak kabul etmek gerekir. Emanet Ehline Tevdi Edilmeli Bu  realite karşısında yapılması gereken hususlara gelince; öncelikle  insanları belli yerlerde belli vazifelerle tavzifle sorumlu kişiler,  mes’ul oldukları insanların karakter ve tabiatlarını çok iyi okumalı, bu  mevzuda mümkün olduğunca müşterek akla müracaat etmelidirler. Bu ortak  akıl, basiretle hareket edip hayat basamaklarında yukarı doğru tırmanan  insanları her safhada test etmeli ve onlar için, “Bu, şu seviyenin  insanıdır.” diyebilmelidir. Eğer bu yapılabilirse, daha başta bazı  insanların belli konumlara ulaşıp da aşırı isteklerde bulunarak istiğna  düsturuna muhalif davranmalarına fırsat verilmemiş olur. Vakıa,  bazen önemli bir yerde istihdam edilmesi gereken bir insana ihtiyaç  duyarsınız da kendi kriterlerinize uygun birini bulamayabilirsiniz.  Çevrenizde o vazifeyi yapabilecek bir-iki insan vardır, ancak onların da  hırs ve kıskançlık gibi zaafları bulunmaktadır. Bununla birlikte bu  makamı dolduracak onlardan başka kimse de mevcut değildir. İşte o zaman  sizin ölçüleriniz çizgisinde iffetli, müstağni ve fedakâr olmayan birine  de, “Ehven-i şerreyn ihtiyar olunur.” diyerek muvakkaten o önemli işi  emanet edersiniz. Yani söz konusu boşluğu dolduracak ehil insan  bulamadığınızdan dolayı, mutlaka yapılması gerekli o işi ihmal etmeme  adına bir başkasıyla o vazifeyi yerine getirmeye çalışırsınız. Fakat  işin ehlini bulduğunuzda, ehil olmayan şahsa daha muvafık bir yer işaret  eder, onu başka bir yerde istihdam eder, o emaneti de hemen gerçek  sahibine devredersiniz. Çünkü emanet, ehli dururken bir başkasına tevdi  edilmez. Yoksa söz konusu vazifeye ihanet edilmiş olur. Habib-i Kibriya Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem), kıyametin ne zaman kopacağını soran birisine: فَإِذَا ضُيِّعَتْ الْأَمَانَةُ فَانْتَظِرْ السَّاعَةَ “Emanet zayî edildiği zaman kıyameti bekle!” şeklinde cevap vermiştir. Soru sahibi bu kez emanetin nasıl zayi edileceğini sorduğunda ise şöyle buyurmuştur: إِذَا وُسِّدَ الْأَمْرُ إِلَى غَيْرِ أَهْلِهِ فَانْتَظِرْ السَّاعَةَ “Bir iş, nâehline tevdi edildiği zaman kıyameti bekle!” (Buhari, İlim 2) Buna  göre siz, ehil olmadığı halde birisine bir iş tevdi ettiğiniz takdirde o  işte kıyamet kopmuş demektir. Eğer bu iş hep nâehillerin elinde kalmaya  devam edip durursa o zaman umumî kıyamet kopabilir. İhtimal ki,  dünyanın ömrünün vakt-i merhunu geldiğinde, emanette hıyanet meselesi  çok ciddi boyutlara ulaşacak ve âlemşümul bir hal alacaktır. İmkânların Genişlemesi ve Gerçek İktisat Elindekine  kanaat etmeyip gözlerini hep daha yukarılara diken insanlarla alakalı  yapılabilecek diğer bir şey, fedakârlık yapma ve elindeki imkânlarla  yetinmenin sadece zor şartlarda riayet edilmesi gereken esaslar olmadığı  üzerinde durmak ve her halükarda iktisat ve istiğna düsturlarıyla  yaşamanın tabiatları haline gelmesini sağlamaktır. Evet, imkânların  genişlemesi, servetin çoğalması bizim genel disiplinimizi  değiştirmemelidir. Zira Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) nehrin  kenarında abdest alan bir insanın bile israftan sakınmasını ifade  buyurmuştur. Buna göre nehrin kenarında da olsa abdest alan bir insanın  kolunu suyun içine sokup iki üç dakika orada tutması israf olduğu gibi,  uzuvlarını dört veya beş kere yıkaması da israftır. Onun orada da  yapması gereken yine avucuna suyu alıp üçer kere uzuvlarını yıkamasıdır.  Temeli bu ölçüde iktisatlı davranmaya dayanan bir din, diğer  meselelerde de aynı hassasiyeti ister. Yani denizin kenarındaki bir  insanın iktisatlı davranması gerekiyorsa, deniz gibi bir servetin  kenarında duran bir insan da muktesit olmalı, müstağni yaşamalı ve hayat  tarzını hiçbir zaman değiştirmemelidir. Mesela yeme-içme mevzuunda  İslam’ın koyduğu ölçülere her zaman riayet etmeli ve asla israfa  girmemelidir. Bildiğiniz üzere Hazreti Pir tenevvü-ü et’imenin sunî bir  iştah oluşturacağına dikkat çekmiştir. Demek ki insanın, bir çeşit  yemekle doyacakken, mükellef sofralar hazırlatarak bir lokma ondan, bir  kaşık şundan, bir parça da diğerinden alması onda sunî iştihayı  tetiklemektedir. İşte bu durum, mahzurlu bir hal teşkil eder.  Dolayısıyla Cenab-ı Hak ne kadar servet verirse versin, insanın ihtiyacı  ölçüsünde yiyip içmesi, hiçbir zaman aşırıya kaçmaması gerekir. Sahabe-i  kiram efendilerimizden bazıları çok büyük servetlere sahip olmalarına  rağmen çok basit bir hayat yaşamışlardı. Mesela Hazreti Osman, Tebük  seferi öncesinde üç yüz deveyi vermenin yanında on bin tane de askeri  teçhiz edecek kadar imkâna sahipti. Fakat buna rağmen Hazret, yaşama  standartlarını hiç değiştirmemişti. Çok defa hayatını Mescid-i Nebevî’de  kumlar üzerinde geçiriyordu. Kumdan yastık yapıyor ve kıvrılıp kumların  üzerine yatıyordu. Diğer insanlarla aynı yemeği yiyordu. Hayatını aynı  basitlik içinde götüren Hazreti Ali’nin de sadece bir kat elbisesi  vardı. Hem yaz hem de kış onu giyiyordu. Hâlbuki o, Türkiye’nin yirmi  katı büyüklüğünde bir devletin halifesiydi ve o gün için bu devlete dört  bir yandan ganimet akıyordu. Buna rağmen o ve diğer büyükler,  Efendimiz’in (sallallâhu aleyhi ve sellem) yaşadığı hayatı tercih ederek  hayatlarını hiç değiştirmemiş ve sade bir hayat sürmeye devam  etmişlerdi. Bunlar bizim için de çok önemli misallerdir. Eğer bizim  imkânlarımız genişlediğinde, hayatımız da değişecekse hafizanallah  namütenahi bir değişmenin fasit dairesine girmişiz demektir. Bohemce Yaşamanın Sınırı Yoktur Bu  konuda o kadar sâbitkadem olmalısınız ki, Cenab-ı Hak gökten şakır şakır  para yağdırsa ve onlar önünüzde bir tepe oluştursa, siz yine de, “Ne  kadar çok gelirsen gel, benden nasibini alamazsın, kalbime giremezsin.  Ben seni kullanacağım yeri biliyorum.” demelisiniz. Bazı ehlullah,  Allah’ın kendilerine verdiği malların hepsini ertesi güne bir dirhem  bile bırakmadan Allah yolunda harcamışlardır. Buhari’de geçen bir  hadis-i şerif de dünyevi imkânlar karşısında nasıl bir tavır takınmamız  gerektiği hususunda bize yol göstermektedir. Buna göre bir gün Allah  Resûlü (sallallahu aleyhi ve sellem) Mescid-i Nebevi’de tam namaza  durmak üzereyken, heyecanla birden mihraptan ayrılarak hücre-i  saadetlerine girmiş ve bir süre sonra tekrar çıkıp gelerek cemaate namaz  kıldırmıştır. Namazı bitirdikten sonra hayret içinde bekleyen cemaate  dönerek şöyle demiştir: “Tam namaza duracağım  esnada, eve gelen bir hediyeyi hatırladım. Evimdeki bu dünya malı kafamı  meşgul eder diye Hazreti Aişe’ye onu başkasına vermesini söyledim. Ta  ki kalbim fariğ olarak Allah’ın huzurunda durayım.”  Efendimiz’in (sallallahu aleyhi ve sellem) bu mükemmel yaşayışı,  nuraniyeti ve insibağı etrafındakilerde öyle bir tesir icra ediyordu ki,  sahip oldukları imkânlar sahabe efendilerimizin tavır ve davranışlarını  hiçbir zaman değiştirmiyordu. İktisat  Risalesi bu konuda çok önemli bir rehberdir. Kanaate ve iktisatlı  yaşamaya alışmak için zaman zaman onu okumak çok faydalı olacaktır.  Yoksa refah içinde, çakırkeyif ve bohemce bir hayat yaşamanın bir sınırı  yoktur. İnsan kendisini böyle bir hayata salarsa, hafizanallah koca bir  ömrü cismaniyetin güdümünde tüketir. Bu açıdan ister fakir isterse  zengin olsun herkes için iktisat ve kanaat çok önemli birer değerdir. Hususiyle  Kur’an ve iman hizmetine gönül vermiş inananlar için kanaat daha bir  ehemmiyet arz eder. Onlara, çoluk çocuğunu ve kendisini geçindirecek  miktarda bir maaş takdir edilmesi, onları istihdam edenlerin  vazifesidir. Ancak adanmışlık yoluna baş koyanların da bir ömür boyu hep  muktesit ve kanaatkâr olmaları ve kendi hayatlarını dışarıdaki  insanların hayatlarıyla mukayeseye girişmemeleri gerekir. İster yurt  içinde isterse yurt dışında, nerede olursa olsun adanmış ruhlar burs  ölçüsünde bir maaşla çalışmaya kendilerini alıştırmalıdırlar. Dışarıdaki  insanların çok yüksek maaşlarla çalışmaları fedakârlık ufkunda pervaz  edenler için örnek teşkil etmez. Onlar ev-bark sahibi olmayı düşünmez,  başını sokacakları kiralık bir ev bulur ve çoluk çocuklarının geçimini  temin edecek miktarda Cenab-ı Hakk’ın lütfettiği şeylerle geçinir  giderler. Adanmışlığın  temel disiplini budur. Maaş, kıdem peşinde koşanlara imrenip onların  durumunu esas almak bu disiplini bozmak demektir. Bazıları yiyip içip,  yan gelip yatarak hayatlarını gaflet içinde geçirebilirler. Fakat bu,  adanmış bir ruh için ölçü değildir. Cenab-ı Hak, hak yolunda  koşturanlardan bazılarına meşru yollardan bazı imkânlar bahşedebilir. Bu  ayrı bir meseledir. Fakat hakka hizmet yolunun imkânlarından istifade  eden insanların bu konuda çok dikkatli olmaları gerekir. Hiç kimse hak  ettiğinin üstünde bir şey almamalıdır. Hazreti Ebû Bekir, hilafeti  süresince maişeti için gerekli miktarın üzerinde bir maaş verildiğinde  çoluk çocuğunun geçiminin dışında kalanını bir testinin içine atmış ve  vefat ederken de bu testinin kendisinden sonraki halifeye verilmesini  vasiyet etmiştir. Bu durum karşısında Hazreti Ömer gözyaşlarını  tutamamış ve: “Kendinden sonra başkalarına adeta hak ve mesuliyet  hassasiyetiyle yaşama imkânlarının yolunu kestin.” ifadeleriyle o büyük  zatın büyüklüğünü dile getirmiştir. Esasen günümüzün adanmış ruhları da  böyle olma mecburiyetindedir. Eğer  onlar, başkalarının sahip oldukları imkânlara veya aldıkları maaşa  bakarak, “Herhalde bu makamın, bu konumun hakkı buymuş.” deme gibi bir  zehaba kapılırlarsa, bilmelidirler ki Allah yolunda soluk soluğa  koşsalar bile, bu düşüncelerinden dolayı onlar ahirete ait nimetleri  dünyada yiyip bitiriyorlar. Sürekli Muhasebe Konuyla  ilgili dikkat edilmesi gereken bir diğer mesele de, “Acaba ben aldığım  bu maaşı hak ediyor muyum?” muhasebesi içinde olmaktır. Hatta umuma açık  bir yerde namaz kılarken, bir kurumun yemeğini yerken bile her zaman  onu hak edip etmediğimizin muhasebesini yapmalıyız. Mesela biz, burada  namaz kılıyor, buranın sularıyla abdest alıyor ve buranın yemeğini  yiyoruz. Kendimizi hizmete vakfetmiş bulunsak da, biz yine de “acaba”  deyip iç dünyamızda bu tür meselelerin endişesiyle kıvrım kıvrım  kıvranmalıyız. Allah’ın  nam-ı celilinin yüceliğinin herkes tarafından bilinmesi için verilen  mücadelede elde edilen ganimet bile, belli kurallara bağlı olarak meşru  ve mübah kılınmıştır. Mesela bir muharebede, Resûl-i Ekrem Efendimiz  (sallallahu aleyhi ve sellem): مَنْ قَتَلَ قَتِيلًا لَهُ عَلَيْهِ بَيِّنَةٌ فَلَهُ سَلَبُهُ “(Savaş esnasında) Kim bir düşmanı öldürür ve bunu isbatlarsa, maktûlün üzerindeki mallar kendisinin olur.” (Buharî, Hums 18) buyurmuştur. Fakat ismini bilemediğimiz bir sahabiye ganimet verilmek istendiğinde: “Ben bunun için Müslüman olmadım. Ben, (boğazını göstererek) şuradan bir ok yiyeyim diye Müslüman oldum.” demiş  ve ganimeti elinin tersiyle geriye itmiştir. İşte ben, bizim hak  yolunda hizmet mesleğimizi bu düşünceye bağlıyorum. Bu meslek içinde  bulunanlar hep müstağni yaşamalıdırlar. Böyle insanlar halk nazarında da  makbul hale gelirler. Onlar, tavır ve davranışlarıyla müessir olurlar.  Onlar görüldüğünde Allah hatırlanır. Onların çok fazla bir şey  anlatmalarına gerek yoktur. Çünkü onların tavırları fasih bir lisan ve  talakatli bir hitabedir. Yoksa bu kıvamı yakalayamayan insanların  bağırıp çağırmaları insanlara çok fazla bir şey ifade etmez. Muvakkaten  onları meşgul etse de, Allah’a doğru yürüme istikametinde kat’iyen  onlara mesafe aldıramaz. Belki  bazılarımız bu ölçüde bir hayat yaşamayı çok zor görebilirler. Fakat  biz, zora talip olmuşuz. Unutmamalıyız ki Cenâb-ı Hakk’ın Efendimiz’e  hitaben ifade buyurduğu: وَلَلْآَخِرَةُ خَيْرٌ لَكَ مِنَ الْأُولَى “Ahiret, öncü olan bu dünyadan senin için daha hayırlıdır.”  (Duhâ Sûresi, 93/4) âyet-i kerimesi bizim için de geçerlidir. Başka bir  âyet-i kerimede de Allah Teâlâ, bunun aksini düşünenleri şu  ifadeleriyle tevbih etmiştir: كَلَّا بَلْ تُحِبُّونَ الْعَاجِلَةَ وَتَذَرُونَ الْآَخِرَةَ “Gerçek şu ki: Siz bu peşin dünya hayatına çok düşkünsünüz. Onun için âhireti terk edip durursunuz.” (Kıyâme Sûresi, 75/21) Hazreti Pir de Lahikalarda, يَسْتَحِبُّونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا عَلَى الْآَخِرَةِ âyet-i kerimesinin işaretiyle, “Bu asır, hayat-ı dünyeviyeyi hayat-ı uhreviyeye, ehl-i İslâm’a da bilerek, severek tercih ettirdi.” demiştir. Yani o, ahir zamandaki en büyük bir felaket olarak dünya sevgisinin ahiretin önüne geçmesini göstermiş ve yukarıdaki âyetin asrımıza baktığını söylemiştir. يَسْتَحِبُّونَ fiilinin  muzari sigasıyla geldiğini göz önüne alacak olursak, bu durumun uzun  bir süre devam edeceğini anlayabiliriz. Dolayısıyla önümüzdeki yıllarda  da dünya hayatını, bilerek ahiret hayatına tercih etme anlayışının devam  edeceği söylenebilir. Seyyid Kutup herhalde bu gibi hususları göz  önünde bulundurarak, bir kitabına, مُسْلِمُونَ نَحْنُ هَلْ “Biz Müslüman mıyız?”  ismini vermiştir. Gerçi Ebu Hanife’nin Fıkh-ı Ekber’deki ifadelerine  göre böyle bir tereddüt insanı küfre düşürür. Fakat “Biz nasıl  Müslümanız!” manasında bunu kullanmada bir mahzur yoktur. Veya bu  anlayışa “Nerede İslamiyet, nerede biz” bakış açısı da diyebilirsiniz.  İstiklal Şairimiz de: “Müslümanlık nerede, bizden  geçmiş insanlık bile; Âlem aldatmaksa maksat, aldanan yok nafile! Kaç  hakiki Müslüman gördümse, hep makberdedir, Müslümanlık, bilmem amma,  galiba göklerdedir!” mısralarıyla aynı derde işaret etmiştir. Evet,  bu asrın ifritten bir çağ olduğu muhakkak. Bol bol tüketen, yiyip içip  yan gelip yatan insanların neş’et ettiği bir çağda yaşıyoruz. Ahiret  duygusu katledilmiş ve üzerine kocaman kocaman taşlar konularak  kalkmamak üzere yerin altına gömülmüş. O halde asla unutulmamalı ki,  böyle bir zamanda başkaları üzerindeki müessiriyetimiz yere düşen  gölgemizle çok alakalıdır. Biz ne kadar doğru isek, gölgemiz de yere o  kadar doğru düşecek ve halimiz gönüllerde o ölçüde müessir olacaktır. KIRIK TESTİ </blockquote>

Adı

İnsan doğrulaması: Günün ilk namazı hangi namazdır