Adana Dil Lehçeler

Dil (Lehçeler, ağız-şive, sözcük hazinesi, gün, hafta, ay adları)

Geniş bir alana ve yoğun bir nüfusa sahip olan ilde tek bir ağızın varlığından söz etmek mümkün değildir.
Merkezden hayli uzak ilçelerin ağızlarının farklı özellikler teşiyacağı kesindir.
İdari açıdan Adana’ya bağlı bulunan ancak komşu illere daha yakın olan bu yerleşim merkezlerinin ağızları komşu il ağızlarından izler taşımaktadır.

Adana ağızlarınnda özellikle Pozantı Tufanbeyli Feke ağızları yaygın biçimde kullanılmaktadır.

Sözcükler ses bilgisi özellikleri
Örnekler :
Ünlülerle-----------------Ünsüzlerle
Gece - Ver-geç-----------Domuz – Donuz
Cahil – Cahal------------- Kuzu - Guzu
Kıymetli – Gıymatlı---------Kölge - Gölge
Otobüs – Otobos----------Koyun - Goyun
Gazete – Gazata----------Tatlı - Datlı
Zerdali – Zerdeli----------Sabah - Zabah
Karpuz – Garpız-----------Köfte - Köhte
Çamur – Çamır------------Kibrit - Girbit

Söz dağarcığı: Adana ağızları geniş bir söz dağarcığına sahiptir.
Söz varlığı incelendiğinde eski türkçe ve eski Anadolu Türkçesi döneminde kullanılan, ancak bugün yazı dilinde kullanılmayan bazı kelimelerin, farklı şekil ve anlamlarda da olsa, Adana ağızlarında kullanılmakta olduğu görülür.

Bu kelimelerin bazıları şunlardır.

Bayaktan , Bayahtan : “Az önce, Demin”
Böbü, Böğü: “Zehirli ve büyük örümcek”
Balcan “Patlıcan”
Bider “Tohum”
Banadura “Domates”
Dıhıl “Gir”
Dulda “Sığınılacak kuytu emin yer”
Gındırık “Aralık”
Kele “Ayol”