Ana sayfa
Forumlar
Yeni mesajlar
Forumlarda ara
Neler yeni
Yeni mesajlar
Son aktiviteler
Giriş yap
Kayıt ol
Neler yeni
Ara
Ara
Sadece başlıkları ara
Kullanıcı:
Yeni mesajlar
Forumlarda ara
Menü
Giriş yap
Kayıt ol
Install the app
Yükle
Ana sayfa
Forumlar
İSLAMİ PAYLAŞIMLAR
Dini Sözlük
İsimler Sözlüğü (İsimlerin Anlamları)
__a__
JavaScript devre dışı. Daha iyi bir deneyim için, önce lütfen tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.
Çok eski bir web tarayıcısı kullanıyorsunuz. Bu veya diğer siteleri görüntülemekte sorunlar yaşayabilirsiniz..
Tarayıcınızı güncellemeli veya
alternatif bir tarayıcı
kullanmalısınız.
Konuya cevap cer
Mesaj
<blockquote data-quote="Ekrem" data-source="post: 46636" data-attributes="member: 3"><p><strong><span style="color: black">ÂBAD: </span></strong><span style="color: black">(Fars.) Er. 1. Şen, bayındır. 2. (Ar.) Sonsuz gelecek zamanlar.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABADÎ: </span></strong><span style="color: black">(Fars.) Er. - Şen, bayındır, mamurlukla ilgili. <em>Abadı Mehmet Çelebi. </em>Türk hukuk bilgini (1555).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABAKA HAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.)- İlhanlı hükümdarı Hülagu'nun oğlu.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABAY </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Beceri. Sezgi, anlayış, dikkat. <em>Abay Kunanbayoğlu. </em>Kazak Türk şiirinin kurucusu.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABAZA: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) - Karaçay-Çerkes Özerk bölgesinde yaşayan müslüman bir halk. - <em>Abaza Hasan Paşa, </em>Osmanlı vezirlerinden.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABBAD: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. -Allaha itaat ve ibadet eden, kulluğunu hakkıyla yerine getiren. Yasaklarından kaçınan. -<em>Abbad b. Bişr. </em>Ashab'dan.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABBAS </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er: 1. Sert, çatık kaşlı kimse. 2. Arslan (bkz. Esed, gazanfer, şiir). - <em>Abbas b. Abdülmuttalib. </em>Rasûlullah (s.a.v.)'ın amcası, Mekke'nin fethinde müslüman olmuştur.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABBASE: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. - (bkz. Abbas).</span> <span style="color: black">Ahmed b. Hanbel'in hanımının ismi. Hz. Abbas'a mensup olan.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABBAZ: </span></strong><span style="color: black">(Fars.) Er.- Yüzgeç, yüzücü.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABD:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Ka. - Köle, hizmetçi, itaat edici. Kul. Sonuna Allah'ın isimleri getirilince bazı isimler meydana gelir. <em>Abdullah, Abdurrahim, Abdulmelik </em>gibi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ÂBDAR: </span></strong><span style="color: black">(Fars.) Ka. - 1. Sulu, taze. 2. Parlak. 3. Sağlam vücutlu. 4. Nükteli. 5. Zarif, güzel, hoş. 6. Su veren hizmetçi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDİ: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Kulluk ve itaat eden.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDULLAH: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er.- Allah'ın kulu. Peygamber (s.a.v.)'in en sevdiği isimlerden aynı zamanda babasının adıdır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDURRAHMAN: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Rahman'ın kulu. Rahman; dünyada her canlıya, mü'min-kafir ayırdelmeksizin herkese merhamet eden. Allah'ın isimlerindendir. <em>Abdurrahman İbn Avf: </em>Sahabedendir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDURRAUF: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Rauf olan Allah'ın kulu. (bkz. er-Rauf).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDUSSABUR: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Sonsuz sabır ve genişlik sahibi Allah'ın kulu. Allah'ın isimlerinden, (bkz. es-Sabur).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜDDAR: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Zararlı şeyleri ve sebeblerini bir hikmete mebni olarak yaratan Allah'ın kulu. <em>ed-Dar. </em>Allah'ın isimlerindendir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLAFUV</span></strong><span style="color: black">: (Ar.) Er. - Geniş Avf ve mağfiret sahibi yüce Allah'ın kulu. Allah'ın isimlerinden, (bkz. el-Afuv).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLA'LA:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - En yüksek, en yüce ve yücelikte eşi olmayan Allah'ın kulu. A'la kelimesi Kur'an-ı Kerim'in sıfatı olarak geçmektedir. Ünlü bir İslam bilgini.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLALİ:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Yüce, ulu, şan ve şeref sahibi Allah'ın kulu. Ali kelimesi Kur'an'da Allah'ın yüceliğini vasfetme anlamında kullanılmıştır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLALİM</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Alim ve mükemmel bilgiyi uhdesinde bulun*duran Allah'ın kulu. Alim kelimesi Allah'ın 99 isminden birisidir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLAZİM:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Azamet ve büyüklük sahibi Allah'ın kulu. - Al*lah'ın isimlerinden, (bkz. el-Azim).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLAZİZ:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Büyük ve aziz olan, izzet ve şeref sahibi Al*lah'ın kulu. (bkz. Aziz). Aziz Allah'ın isimlerindendi r. - <em>Sultan Abdülaziz: </em>32. Osmanlı padişahının adı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLBAKİ:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Sonsuz, ebedi olan ve ölmenin kendisi için sözkonusu olmadığı. Allah'ın kulu-Allah'ın isimlerinden, (bkz. Baki).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLBARİ:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Yaratan, yaratıcı Allah'ın kulu. Bari ismi, Al*lah'ın isimlerindendir. "Abd" takısı al*madan kullanılmaz.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLBASIT:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Genişlik, ferahlık ve kolaylık verici olan Al*lah'ın kulu. - Allah'ın isimlerinden (bkz. el-Basıt).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLBASİR:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Her şeyi görüp gözeten ve gizliliğin kendisi</span> <span style="color: black">için söz konusu olmadığı yüce Al*lah'ın kulu. - (bkz. el-Basir).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLBEDİ:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Allah'ın isimlerinden.- Bedi'nin kulu. (bkz. el-Bedi).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLBERR:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Berr'in kulu. Cömert ve ihsan edicinin kulu.-Berr, Allah'ın isimlerindendir. (bkz. el-Berr).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLCEBBAR:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Cebredici, zorlayıcı, kuvvet ve kudret sahibi Allah'ın kulu. Cebbar, Allah'ın isimlerindendir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLCELİL:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Büyük, ulu, yüce Allah'ın kulu. Celil, Allah'ın isimlerindendir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLCEMAL</span></strong><span style="color: black">: (Ar.) Er. - Güzellikleri kendinde toplayan Allah'ın ku*lu.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLCEVAT:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Cömert olan Allah'ın kulu.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLEHAD:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Şeriki ve ortağı bulunmayan, tek olan Allah'ın kulu. Ehad, Allah'ın isimlerindendir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLESED:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Aslan'ın kulu.- Hz. Rasûlullah (s.a.v.)'m reddettiği isimlerdendir. Müslümanlar kullanmazlar.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLEVVEL:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Herşe-yin evveli, ilk olan, varlığının başlangıcı bulunmayan Allah'ın kulu.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLEZEL:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Ezelden beri var olan varlığı için başlangıç söz konusu olmayan Allah'ın kulu.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLFERİD:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Tek, eşsiz, eşi olmayan, kıyas kabul etmez, üstün olan. Allah'ın kulu. (bkz. Ferid).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLFETTAH</span></strong><span style="color: black">: (Ar.) Er. – Zafer kazanmış, üstün gelmiş, fetheden-açan, kullarınının kapalı-müşkil işle*rini açan Allah'ın kulu. (bkz. Fettah). Allah'ın isimlerindendir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLGAFFAR:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Kullarının günahlarını affeden Allah'ın kulu. - (bkz. Gaffar). Allah'ın isimlerindendir. "Abd" takısı almadan kullanılmaz.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLGAFUR:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Kullarının günahlarını tekrar tekrar bağışlayıcı olan Allah'ın kulu. - (bkz. Gafur). "Abd" takısı almadan kullanılmaz.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLGANİ:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Zengin, varlıklı, bol, doygun olan Allah'ın kulu.- Allah'ın isimlerinden, (bkz. Ga*ni).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLHABİR:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Her şeyin iç yüzünden, gizli ve saklılıklarından haberdar olan Allah'ın kulu. (bkz. el-Habir). Allah'ın isimlerinden.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLHADİ:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Hidayet eden, doğru yolu gösteren Allah'ın kulu. - Allah'ın isimlerinden, (bkz. Hadi).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLHAFIZ:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Herşeyi bütün ayrıntı ve inceliğiyle kayıtlayıp tutan ve dilediği zamana kadar bela ve afetlerden koruyan Allah'ın kulu. -(bkz. el-Hafız). Allah'ın isimlerinden.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLHAK:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Hak ve gerçek olan, varlığı hiç değişmeden duran Allah'ın kulu. - Hak, Esmau'l-Hüsna'dandır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLHAKEM:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. Bütün işlerin kendisine döndürüldüğü, onun adalet ve kararına baş vurulduğu yüce Hakem Allah'ın kulu. - (bkz. el-Ha-kem). Allah'ın isimlerinden.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLHAKİM:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Her şeye hükmeden Allah'ın kulu.- Hakim, Allah'ın isimlerindendir. "Abd" takısı almadan kullanılmaz.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLHALİK:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Yaratan, yoktan vareden, yaratıcı Allah'ın kulu. - Halik, Allah'ın isimlerinden. "Abd" takısı almadan kullanılmaz.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLHALİM:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Tabiatı yavaş olan, yumuşak huylu, hikmetli Allah'ın kulu. - (bkz. Halim). Allah'ın isimlerinden.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLHAMİD.</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Hamdolunmuş, övülmüş, bütün varlığın diliyle övülmüş Allah'ın kulu. - Hamid; Allah'ın isimlerindendir. (bkz. Hamid).- Türk dil kuralları açısından "d/t" olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLHASİB:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Bütün varlıkların takdir edilen hayatları bo*yunca yaptıkları bütün işlerin ayrıntı*larıyla hesabını en iyi bilen Hasib'in kulu. - Hasib; Allahın isimlerinden*dir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLHAY:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Daima diri olan, ebedi hayat sahibi, her şeye gücü yeten Cenab-ı Allah'ın kulu. -(bkz. el-Hay). Allah'ın isimlerinden.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLKADİR:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Bitmez tükenmez kuvvet sahibi olan, her şeyi yapmaya gücü yeten Allah'ın kulu.-Kadir; Allah'ın isimlerindendir. (bkz. Kadir).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLKAVİY:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Sonsuz güç ve kuvvet sahibi Allah'ın kulu. -Kaviy kelimesi Esmau'l-Hüsna'dandır. (bkz. el-Kaviyy).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLKAYYUM:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Bu isim her şeyin bir varlık olarak dura</span><span style="color: black">bilmesi için neye ihtiyacı varsa onu veren, gökleri, yeri ve her şeyi tutan, baki, kaim Allah'ın kulu. - Kayyum, Allah'ın isimlerindendi. (bkz. el-Kayyum).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLKEBİR: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Kebir'in, büyüklük ve Azamette eşsiz olan Allah'ın kulu. - Kebir; Allah'ın isimlerindendi. (bkz. el-Kebir).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLKERİM: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Keremi bol, cömert olan Aziz ve Celil Al*lah'ın kulu. - Kerim; Allah'ın isimle -rindendir. (bkz. Kerim).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLLATİF: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Latif, güzel, yumuşak, hoş, nazik olan bütün olayların ve eşyanın inceliklerini bi*len Allah'ın kulu. - el-Latif; Allah'ın isimlerindendi. (bkz. Latif).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLMACİD: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Kadru şanı büyük, cömertlik ve keremi bol olan, Allah'ın kulu. - Macid kelimesi, Allah'ın isimlerindendi. (bkz. el-Ma-cid).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLMALİK: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Sahip olan, her şeyin mülkiyetinin sahibi olan Allah'ın kulu. - Malik; Allah'ın isimlerindendi. "Abd" takısı almadan kullanılmaz.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLMECİD: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Şanı büyük ve yüksek olan, şan ve onur sahibi yüce Allah'ın kulu. - Mecid kelimesi Allah'ın 99 isminden biridir. <em>Sultan Abdülmecid Han: </em>31. Osmanlı padişahı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDU'L-MELİK: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Her şey üzerinde tasarruf ve hükmeden tek hükümdar Allah'ın kulu. el-Melik, Allah'ın isimlerindendir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLMENNAN: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. – Çok</span> <span style="color: black">ihsan eden, ihsanı bol olan Allah'ın kulu. - Mennan kelimesi, Allah'ın sıfatlarındandır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLMESİH: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Hastalara şifa veren, mesih İsa'nın kulu.-(bkz. Mesih). İsim olarak kullanıl*maz.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLMETİN: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Metanetli, sağlam, dayanıklı olan Allah'ın kulu. - (bkz. Metin). Allah'ın isimlerin-dendir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLMUCİB: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Kendisine yönelip yalvaranların isteklerine cevap veren, onların dua ve tevbelerine icabet eden yüce Allah'ın kulu. Mucib, Esmau'l-Hüsna'dandır. - (bkz. el-Mucib).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLMUHSİ: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Bütün varlıkların sayısını tek tek bilen Allah'ın kulu. - Muhsi, Esmau'l-Hüs*na'dandır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLMUHYİ: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Hayat veren, can ve ruh veren, bütün canlıları ve hayatı diri tutan Allah'ın kulu. - Muhyi, Allah'ın 99 isminden birisidir, (bkz. Muhyi).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLMUİD : </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Yaratılmışları yokettikten sonra tekrar dirilten Allah'ın kulu. - Muid Allah'ın 99 isminden birisidir, (bkz. el-Muid).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLMUİZ: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Muiz'in, izzet veren, şereflendiren Allah'ın kulu. - (bkz. el-Muiz). Allah'ın isimlerindendir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLMÜMİN: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Gönüllerde iman nurunu yerleştiren, kendi*sine yönelenlere, iman nasib ederek onları hidayetine alan, koruyan yüce Allah'ın kulu. - Mü'min, Allah'ın </span><span style="color: black">isimlerindendir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLVACİD: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Yoktan vareden, meydana getiren, dilediğini anında elde eden, zenginlik ve serve*tine nihayet bulunmayan Vacid'in ku*lu. Vacid, Allah'ın isimlerindendir. -(bkz. el-Vacid).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLVAHİD: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Tek ve eşsiz olan, zatında sıfatlarında, hükümlerinde, işlerinde asla benzeri olmayan Allah'ın kulu. - Vahid kelimesi Cenab-ı Hakk'ın Kur'an'da zikredilen 99 isminden birisidir, (bkz. el-Vahid).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLVALİ: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Bütün alemleri ve meydana gelen bütün olayları tedbir ve idare eden Allah'ın kulu. - Vali, Esmau'l-Hüsna'dandır. (bkz. el-Vali).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLVARİS: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Gerçek servet ve zenginliklerin mutlak sahibi. Bütün zenginliklerin son ve asıl sahibi olan yüce Allah'ın kulu. - Varis kelimesi Allah'ın isimlerindendir. (bkz. el-Varis).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLVASİ: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Vasi'nin kulu.Genişlik sahibi ve müsade edici, darlık, fakirlik ve sıkıntıdan münezzeh olan Allah'ın kulu. - Vasi kelimesi, Allah'ın isimlerindendir. (bkz. el-Vasi).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLVEDUD: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Vedud'un kulu.- Allah'ın isimlerinden. <em>Vedud; </em>iyi amel sahibi kullarını seven, onlara rahmet ve rızasını yönelten, sevilmeye ve sayılmaya, dostluğu kazanılmaya yegane layık olan yüce Allah anlamındadır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLVEHHAB: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Çok çeşitli nimetleri daima bağışlayan Allah'ın kulu. Vehhab, Allah'ın isimle-rindendir. - "Abd" takısı almadan kullanılmaz.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLVEKİL: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Kendisine tevekkül edilen, kudretiyle kulları*nın işlerini halleden, onlara yardımcı olan yüce Allah'ın kulu. - Vekil. Allah'ın isimlerindendir. (bkz. el-Vekil).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜLVELİ: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Kendisine iman edenlerin dostu ve yardımcısı. Yarattıklarına mütevelli ve nazar edici olan Allah'ın kulu. - el-Veliyy kelimesi Allah'ın isimlerindendir. (bkz. el-Veli).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜNNAFİ: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Yararlı şeyleri ve sebeplerini kudretiyle yaratan Allah'ın kulu. - Nafı kelimesi, Allah'ın isimlerindendir. (bkz. en-Nafı).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜNNASIR: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Yardım eden, Yardımcıların en hayırlısı, mü'minlere nusrct ve zafer veren Allah'ın kulu. - Nasır, Allah'ın sıfatla-rındandır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜNNASIR: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Yardımcı, yardım eden Allah'ın kulu.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜNNUR: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Nur sahibi, aydınlık, parlaklık sahibi olan Allah'ın kulu. - Nur, Allah'ın isimlerin*dendir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜRRAFİ: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Rafı'nin kulu. (bkz. er-Rafi). Allah'ın isimlerinden</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜRRAHİM: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Merha*metli, esirgeyen, koruyan, acıyan, ahirette mümin kullarına merhamet eden Allah'ın kulu.- er-Rahim, Allah'ın isimlerindendir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜRRAUF: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Çok lütuf, şevkat ve rahmet eden. Onları belli nimetlerle dengeli yaşatan, seviyelendiren Allah'ın kulu. (bkz. Rauf).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜRREŞİD: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Allah'ın isimlerinden. Reşid'in kulu.- (bkz. er-Reşid).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜRREZZAK: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Bütün mahlukların rızkını veren Allah'ın kulu. - Rezzak, Allah'ın isimlerindendir. "Abd" takısı almadan kullanılmaz.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜSSAMED: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Kimseye hiçbir şeye muhtaç olmayan, Al*lah'ın kulu. - Samed, Allah'ın isimlerindendir. "Abd" takısı almadan kullanılmaz. Türk dil kuralı açısından "d/t" olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜSSELAM: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Barış, rahatlık, selamete çıkaran, selam eden, zevalsiz ebedi olan Allah'ın kulu. - es-Selam kelimesi, Allah'ın isimlerindendir. "Abd" takısı almadan kullanılamaz.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜSSEMİ: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Her şeyden arınmış olarak bütün sesleri, sözleri ve kelimeleri işitip ayırdeden yüce Allah'ın kulu. (bkz. es-Semi').</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜSSETTAR: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Günahları örten, gizleyen Allah'ın kulu.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜŞŞAHİD: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Şahid'in kulu. Görünen ve görünmeyen eşya*nın hepsini görücü ve tasarruf edici olan ve her şeyi müşahade altında bu*lunduran Allah'ın kulu. - Şahid, Allah'ın isimlerindendir. (bkz. eş-Şahid).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜŞŞEKÜR: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Emrine uyan, yasaklarından sakınan kullarını seven ve çok ikramda bulunan Allah'ın kulu. - Şekür, Allah'ın isimlerindendir. "Abd" takısı almadan kullanılmaz.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABDÜZZAHİR: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Varlık ve birliği sonsuz sayıda eserler ve delil*lerle belli olan Allah'ın kulu. - ez-Za*hir, Allah'ın isimlerindendir. (bkz. ez-Zahir).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABER: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Hz. Nuh'un erkek torunu.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABENDAM: </span></strong><span style="color: black">(Fars.) Ka. - Güzel vücutlu, güzellik.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABGUN: </span></strong><span style="color: black">(Fars.) Er. - 1. Mavi renk. Gök. 2. Parlak. 3. Nişasta.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABHER: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Nergis çiçeği. 2. Yasemin. 3. Zerrin kadehi çiçeği. 4. Dolu kab.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABILAY HAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Orta cüz Kazak Hanı. Ülkesini Çinlilere, Hive hanlıklarına karşı ustaca savundu (1711-1781).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABIŞKA NOYAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - İlhanlı komutan. (XIII-XIV. yy.) bkz. Abuşga.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABHİZ: </span></strong><span style="color: black">(Fars.) Er. 1. Büyük dalga. 2. Kaynak. 3. Su yolu.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABİD: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. Allah'a ibadet eden, çok ibadet eden, zahid. Kullar, köle*ler.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABİDE: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Anıt. Önemli ve değerli yapıt.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABİDİN: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - İbadet edenler-Zeyne'l-Abidin'den kısaltma isim ad. <em>Zeynelabidin: </em>Hz. Ali'nin torunlarından biri, ibadet edenlerin ziyneti.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABŞAR: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka.- Şelale.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABUŞKA: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Koca, zevc, yaşlı erkek.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABUZER: </span></strong><span style="color: black">(f.a.i.) Er. - Altın suyu. Altın suyu gibi parlak ve görkemli. Yahut Ebu Zer (el-Gıfarî) isminin fonetik değişikliğe uğramış şekli.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ABUZETTİN:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Din yolunda çabuk, hızlı giden</span></p><p> <strong><span style="color: black">ACA:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. 1. Amca, ağabey. 2. Güçlü kuvvetli, başladığı işi bitiren. 3. Büyük</span></p><p> <strong><span style="color: black">ACABAY:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - (bkz. Aca). </span></p><p> <strong><span style="color: black">ACAHAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - (bkz. Aca). </span></p><p> <strong><span style="color: black">ACAR:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.). 1. Becerikli. 2. Atılgan, ele avuca sığmaz. 3. Halk. 4. Ye*ni, taze- Erkek ve kadın adı olarak kullanılır (örfte). <em>Acar, Sırrı: </em>1967 Dünya Güreş şampiyonu Türk.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ACARALP:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Yiğit, becerikli, cesur kişi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ACARBAY:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - <em>Doğan Acarbay, </em>olimpiyatlarda yarışmış Türk atlet, 1948.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ACARER: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Acaralp).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ACARKAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - (Acaralp).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ACARMAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Çevik, becerikli, girişken.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ACARÖZ</span></strong><span style="color: black">: (Tür.) Er. - Özünde yiğit*lik bulunan.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ACARSOY:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Yiğit, soylu. </span></p><p> <strong><span style="color: black">ACEM:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. 1. Arap olmayan milletlerin hepsi 2. Açık ve doğru Arapça konuşamayan kimse 3. Özellikle İranlı, İran halkından biri. <em>Acem Bekir Efendi: </em>Türk Reisü'l-Küttab, 1723.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ACER:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Ka. - Hz. İsmail (a.s.)'in annesi (bkz. Hacer).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ACLAN:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Hızlı, çabuk, telaşlı. Osman Bey ile çağdaş olan 14. yy. ortalarında yaşamış Karasi Beyi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ACUN:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Dünya, varlık.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ACUNAL:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Dünyayı kapsayan, dünyayı fetheden.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ACUNALP:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - (bkz. Acunal).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ACUNMAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Dünyaca ta*nınmış, ünlü.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AÇANGÜL:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - (bkz. Gül).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AÇE</span></strong><span style="color: black">: (Tür.) Ka. - Sumatra adasının en kuzey kısmı. Önceleri burada Açe İslam devleti hüküm sürerdi. Şimdi ise Hollanda sömürgesidir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AÇELYA:</span></strong><span style="color: black"> (Yun.i.) Ka. - Kokusuz, fundagillerden çeşitli renklerde çiçekler açan bir bitki.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AÇIL:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - Açılmak eyleminden emir; serpil</span></p><p> <strong><span style="color: black">AÇILAY:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - Ayın dolunay halinde olmaya başlaması</span></p><p> <strong><span style="color: black">AD:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Çok eskiden Yemen taraflarında bulunan ve Hud peygamber tarafından imana getirilemediği için Allah tarafından yok edildiğine inanılan bir kavmin adı. Kur'an-ı Ke-rim'de bu kavim aynı isimle anılmış ve başlarından geçen hadiseler genişçe ele alınmıştır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ADAHAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Adanın hakimi, yöneticisi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ADAL:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - "Adın yayılsın, ün kazan" manasında.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ADALEDDİN :</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Dinin adaleti- Türk dil kuralı açısından "d/t" olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ADALET</span></strong><span style="color: black">: (Ar.) Ka./Er. - 1. Hakka riayctkarlık, hak tanırlık, haklılık,</span> <span style="color: black">doğruluk. 2. Haksızlıktan uzaklaşma.</span> <span style="color: black">3. Düzenli ve dengeli davranma. 4.</span> <span style="color: black">Hakkaniyet.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ADANIR:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka./Er. - Şanlı, şöhretli</span></p><p> <strong><span style="color: black">ADEM:</span></strong><span style="color: black"> (İb.h.i.) Er. 1. Allah'ın yarattığı ilk insan, insan soyunun atası ve ilk peygamberi. 2. Adam. 3. İyi, temiz kimse. <em>Âdem </em>(a.s.) ilk insan ve ilk isimlendirilen varlık. Kur'an'da Hz. Adem'in 25 yerde ismi geçer.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ADETULLAH:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Allah'ın kanunu, ilahi sünnet.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ADEVİYE</span></strong><span style="color: black">: (Ar.) Ka. 1. İyilik, yardımseverlik. 2. Ünlü hanım mutasav-vıfe.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ADIGÜZEL:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.). Ka./Er. - Güzel isim. Verilen ismin güzel olması. </span></p><p> <strong><span style="color: black">ADİL:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. 1. Doğruluk gösteren. Doğru. 2. Eşit, eş, müsavi. 3. Adaletli davranan. Kur'anî bir isimdir. Allah'ın emirlerini hakkıyla uygulayan anlamına gelir. Raşid halifelerin 2. cisi Ömer b. el-Hattab'ın meşhur lakabı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ADİLE:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Ka. 1. Doğruluk gösteren. 2. Doğru- Her işinde adalet, doğruluk bulunan hükümet. 3. <em>Adile Sultan; </em>Osmanlı döneminde Bağdat'ta valilik yapan Süleyman Paşa'nın hanımı. Adına bir cami bir de kervansaray yapılmıştır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ADİLHAN:</span></strong><span style="color: black"> (a.t.i.) Er. - Adil yönetici.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ADİL GİRAY: </span></strong><span style="color: black">(a.t.i.) Er. - Kırım ve-liahtı. (1548- Kazvin 1579) Devlet Giray'ın oğlu. Osmanlı-İran savaşında Osmanlılara yardımcı oldu. İkinci Şa-</span></p><p> <span style="color: black">mah savaşını kazanan İranlılarca tutsak edildi ve Kazvin'de öldü.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ADİN:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Cennet (Adn).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ADİY:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Savaşçı, savaştan geri durmayan, mücahid. <em>Adiy b. Hatim et-Tai: </em>630 yılında müslüman oldu. Babası gibi cömertti. Kabilesinde İslam'dan dönme eğilimleri görünce engel oldu. Cemel vakasında Hz. Ali*nin yanında yer aldı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ADNAN:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Cennette ölümsüzlüğe kavuşan kimse.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ADNİ:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. 1. Adın'a mensup, (bkz. Adnan). 2. Cennete girmeye hak kazanan. Adni Recep Dede. Türk mu*tasavvıf, şair. (Belgrat 1688).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ADNİYE</span></strong><span style="color: black">: (Ar.) Ka. - (bkz. Adni).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AFAFET:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Ka. 1. Afıflik, temizlik, temiz olan. 2. Fenalıktan, günah işlemekten kaçınma. 3. Namuslu ol*mak.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AFET:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Ka. 1. Büyük felaket, bela, musibet. 2. Çok güzel kadın, dilber</span></p><p> <strong><span style="color: black">AFFAN: (</span></strong><span style="color: black">Ar.) Er. - Kötü şeylerden kaçınan, kötülüklerden uzaklaşan, te*miz. Ashab'dan bu ismi kullananlar olmuştur.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AFGAN:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Heyecanlı, çabuk öfkelenen. Orta Asya'da yaşayan müslüman bir kavim. <em>Cemalettin Af-gani: </em>Müslüman alimlerden.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AFİF:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Ka. 1. İffetli, namuslu, ırz ve namus sahibi kadın. 2. Doğru, haramdan sakınan, yolsuzluğa sap*maz kişi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AFİFE:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Ka.. - (bkz. Afif). IV. Mehmed'in hanımı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AFİL:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. 1. Uful eden, gurub eden, batan (güneş, yıldız). 2. Görünmez olan, kaybolan</span></p><p> <strong><span style="color: black">AFİTAB:</span></strong><span style="color: black"> (Fars.) Ka.l. Güneş, gün ışığı. 2. Çok güzel, dilber, parlak yüz.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AFRA:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Ka. 1. Ayın onüçüncü gecesi. 2. Beyaz toprak. <em>Afra binti Ubeyde: </em>Sahabe hanımlardan.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AFŞAR:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. 1. Oğuz Türkleri*nin 24 boyundan biri. Türkiye, Iran, Azerbaycan ve Afganistan'da dağınık olarak yaşamaktadırlar. 2. Çabuk iş gören, çevik, atılgan</span></p><p> <strong><span style="color: black">AFŞİN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Zırh, silah. <em>Afşin bey: </em>Selçuklu komutanı. ( XI. yy.). Gümüştigin'le birlikte Anadolu savaşlarına çıktı. Malatya'da Bizans ordula*rını yendi. Marmara kıyılarına kadar ilerledi (1079).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AFTABE:</span></strong><span style="color: black"> (Fars.) Ka. - 1. Su kabı. 2. Güneş biçiminde yapılan mücevher.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AFUV:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Daima affeden, merhametli. Esmaü'l-Hüsna'dandır. "Abd" takısı alarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AGAH</span></strong><span style="color: black">: (Fars.) Er. - Bilgili, haberli, uyanık, afif. Vakıf olmuş, malumatlı. <em>Agah Efendi: </em>(1744-1824). Türk dev*let adamı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AĞAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka.- Akanyıldız, ağma</span></p><p> <strong><span style="color: black">AGER:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Temiz, doğru kimse</span></p><p> <strong><span style="color: black">AGRA:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Çok sevimli, çok yakışıklı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AĞA:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. 1. Yaşlanma manasına gelen "ağmak"tan. Büyük, efendi. Büyük kardeş, ağabey. 2. Amir, baş, reis. Eski devlet teşkilatımızda bazı idarecilere verilen unvan. 3. Osmanlı</span> <span style="color: black">devletinde okuma-yazma bilenlere verilen şeref unvanı. 4. Halkın saygısını kazananlara verilen unvan. 5. Er-kek, eş, koca. 6. Eski büyük konaklarda çalışan hizmetlilerin başı. Eski Türklerde soylu aileye mensup kadınlar da bu unvanı kullanmışlardır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AĞAHAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Nizari İsmaili imamlara verilen unvan. Doğu Türk-çesinde ağabey anlamında da kullanılmıştır. Türk kökenli Kaçarların onur unvanıydı. <em>Ağa Han: </em>Nizari İsmailîlerin dini önderi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AĞAR:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - 1. Beyaz renkli. 2. Açık tavırlı, samimi. 3. Asil, onurlu, şerefli.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AĞANER:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Saf, temiz, duru insan.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AĞCA:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - Beyaz tenli ka*dın.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AĞGÜL:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - Beyaz gül, ak gül.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AHAD:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. 1. Bir, kişi, kimse. 2. Birler, birden dokuza kadar olan sayılar. 3. Ünlü Türk denizcilerinden <em>Ahad bey </em>(Umur bey donanmasından).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AHAVİ:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - 1. Kardeşçe, dostça. Kardeş gibi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AHBARÎ:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Haber veren, rivayet eden.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AHDİ:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Ahd, and icabı veya ahd ve ahda müteallik. <em>Ahdî, </em>Türk tezkire yazan ve Divan şairi (Bağdat 1593).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AHENK:</span></strong><span style="color: black"> (Fars.) Ka. 1. Uygun, uyum düzen, armoni. 2. Renkler arasında uygunluk. Sesler arasında uygunluk, </span><span style="color: black">düzen, makam. 3. Çalgılı eğlence-Saz takımınca icra edilen beste. 4. Kasıt, niyet.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AHFA: </span></strong><span style="color: black">(Ar.)- Kalb, ruh, sır, hafi, ah-fa şeklinde sıralanan "Ietafet-i hamse" sonuncusuna verilen ad.- Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AHFAZ: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - 1. Belleği çok kuvvetli. 2. Kur'an'ı en iyi hıfzetmiş kişi. 3. Alçak gönüllü. </span></p><p> <strong><span style="color: black">AHFEŞ: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Küçük gözlü, zayıf bakışlı. 2. Yalnız gece gören kimse. Ahfeş lakabında üç büyük Arap alimi vardır. <em>Abdülhamid, Said b. Mes'ade, Ali b. Süleyman.</em></span></p><p> <strong><span style="color: black">AHİ:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. 1. Ahi ocağına mensup olan kimse. 2. Cömert, eliaçık. <em>Ahi Benli Hasan. </em>Türk şairi. Yavuz döne*minde yaşamış ve Şirinu Perviz mes*nevisini yazmıştır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AHİD: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Bir şeyin yerine getirilmesini emretmek. 2. Söz ver*mek. Emir, talimat, taahhüt, anlaşma, yükümlülük.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AHKAF: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Kum fırtınası 2. Kur'an-ı Kerim'in 6. suresi. Araplar bu ismi, Arabistan'ın güneyinde, kimsenin bilmediği ve giremediği çöle vermişlerdir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AHLA: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. - Çok tatı. Pek şirin.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AHLAS: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - 1. Saf, halis, ka-rışımsız. 2. İyi yürekli, temiz kimse. 3. Kur'anî ıstılahta, Allah'a halis olarak yönelip ihlaslılıkta ileri bir dereceye varmış kul.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AHMED: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Çok, en çok övülmüş, methedilmiş. Kur'an-ı Kerim'de Saf suresinin 2. ayetinde: Hz.İsa, İsrailoğullarına: "...adı Ahmed olan peygamberi de müjdeleyici olarak geldim" şeklinde geçen isimlendirme ile Peygamberimizin isimlerinden birisi olarak anıldı ve kullanılmaya başlandı.- Türk dil kuralı açısından "d/t" olarak kullanılır. <em>Ahmed-i Muh*tar, </em>Hz. Muhammed (s.a.v.).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AHMER: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Kırmızı, kızıl.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AHNEF: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Ayaklan çarpık ve eğri büğrü olan. Daha çok lakap olarak kullanılır. <em>Ahmet b. Kays, </em>as-habdan.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AHNES: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Basık ve sivri burunlu. Daha çok lakap olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AHRA: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. - Daha layık, münasip, uygun</span></p><p> <strong><span style="color: black">AHSA: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) - Arabistan'ın Kuveyt-Katar kısmına verilen isim- Erkek ve kadın adı olarak kullanılır</span></p><p> <strong><span style="color: black">AHSEN: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) - Daha güzel, çok güzel, en güzel. Erkek ve kadın adı olarak kullanılır. <em>Ahsen-i takvim: </em>En güzel şekil. Kur'an-ı Kerim'in Tin suresinin 3. ayetinde insanın ahsen-i takvim üzere yaratıldığı beyan buyurulmaktadır. Ahsen kelimesi, Kur'an'da 16 yerde zikredilmiştir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AHTER: </span></strong><span style="color: black">(Fars.) Ka. - Yıldız. </span></p><p> <strong><span style="color: black">AHU:</span></strong><span style="color: black"> (Fars.) Ka. 1. Ceylan, karaca, gazal. 2. Güzel, ince alımlı kadın. 3. Gözleri ceylan gözüne benzeyen ka*dın. 4. Kardeş, dost</span></p><p> <strong><span style="color: black">AHVER: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. -1. Müşteri yüzlü, güzel gözlü adam. 2. Zeki, akıllı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AHVES: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Cesur, kahraman, yiğit.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AİŞE: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. - 1. Yaşayan, zenginlik ve bolluk gören. Yaşayış. <em>Aişe binti Ebu Bekir. </em>Peygamberimiz (s.a.v.)'in hanımlarından. Muhterem annelerimizden biri olan Aişe (r.a.) İslami bilgisi ve fakihliği ile de meşhurdur (bkz. Ayşe).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AJDA: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. 1. Filiz sürgün. 2. Çentik çentik olan şey</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKABE: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Sarp geçit, çıkılması zor yokuş. 2. Tehlike. Atlatılması zor güçlük, muhtıra.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKAD: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Doğruluğuyla, dürüstlüğüyle tanınmış kimse.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKALP: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Doğruluğu ve dürüstlüğüyle tanınan kimse.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKALIN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Alnı açık, suçu olmayan, onurlu. <em>Akalın </em>(Besim Ö-mer Paşa). Türk hekim. </span></p><p> <strong><span style="color: black">AKANAY: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - Yıldız kümesi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKANSEL: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. 1. Akarsu. 2. Uzun mesafeler geçerek denize dökülen akarsu.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKAR: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. 1. Akıp geçen. 2. Gelir getiren.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKASMA: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - Beyaz, mavi, morumsu, pembe çiçek veren yabani, tırmanıcı bir bitki.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKASOY: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Sevilen, sayılan soydan gelen</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKASYA: </span></strong><span style="color: black">(Yun.i.) Ka. - Küçük sıra yapraklı, gölgeli küçük cinsleri süs için yetiştirilen baklagillerden bir ağaç. Salkım ağacı da denir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKAY: </span></strong><span style="color: black">(Tür.)- Beyaz ay, ayın tam bir daire olarak dolgun, parlak göründüğü evre. Ak ve ay kelimelerinden</span></p><p> <span style="color: black">birleşik isim. Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKBATU: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Yiğit erkek.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKBATUN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Akbatu).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKBEHMEN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. Peygamber çiçeğinin eşanlamlısı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKBİLGE: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) - Alim, bilgili, dürüst kimse.- Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKBOĞA: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Boğa gibi güçlü ve temiz şahsiyetli. <em>Akboğa Celayir: </em>Moğol emir ve komutanı. </span></p><p> <strong><span style="color: black">AKBORA: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Bora)</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKBUDUN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Temiz, tanınmış soydan gelen</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKBURAK: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Burak)</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKÇAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - Temiz, dürüst kimse</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKCEBE: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Beyaz zırh sahibi yiğit.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKÇA: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. 1. Oldukça ak, beyazca. 2. Eskiden kullanılan küçük gümüş para, nakit. 3. Temiz, saf, iyi niyetli kişi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKÇAKİRAZ: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - Bir kiraz çeşidi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKÇAKOCA: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Temiz ve namuslu erkek. - Osman Gazi ve Orhan Gazi'nin silah arkadaşı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKÇALI: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Varlıklı, zengin.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKÇAM: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Kuzey Amerika'da yetişen bir çam türü.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKÇAR: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - iyi ruhlar. </span></p><p> <strong><span style="color: black">AKÇIL: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) - Beyazımsı, solgun </span><span style="color: black">Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKÇİÇEK: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - Beyaz çiçek- Daha çok örfte kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKÇORA: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - İyi ruhlar.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKDA: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. - Himaye altında olan cariye, kadın, köle. </span></p><p> <strong><span style="color: black">AKDEMİR: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Demir gibi güçlü ve temiz yürekli. Yiğit.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKDES: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - En kutsal.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKDİL: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - İyi, doğru, güzel konuşan kişi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKDOĞAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Doğan).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKDORU: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Doruğu bulutlu dağ.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKEL: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. 1. Doğru, dürüst işler yapan kimse. Dürüst, güvenilir erkek.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKERGİN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - (bkz. Ak</span><span style="color: black">e</span><span style="color: black">rman).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKERMAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Dürüst, soylu, temiz kişi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKGİRAY: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Ak</span><span style="color: black">e</span><span style="color: black">rgin)</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKGÜL: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - Beyaz gül.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKGÜN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Mutlu, sevinçli</span> <span style="color: black">gün.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKHAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Dürüst hakan.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKALP: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Cömert, eli açık</span> <span style="color: black">yiğit.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKIMAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Cömert, eli açık kimse.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKIN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Her engeli aşan, güçlüklerden yılmayan, hızlı hareket kabiliyetine sahip.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKINALP: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Akın yapan</span> <span style="color: black">yiğit. Yiğit.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKINCI: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. -Osmanlılarda ileri karakol. Ani vurkaçlarla düşmanlarının moralini boza</span><span style="color: black">n</span><span style="color: black"> uç süvarileri. Hafif süvari.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKINER: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Akınalp)</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKINTAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Tan yeri ağarırken yapılan akın</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKİF: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Bir şeyde sebat eden. 2. İbadet eden, ibadet maksadıyla mübarek bir yere çekilen. İ'tikafa giren. 3. Direnen. <em>M. Akif Er soy: </em>Ünlü şair ve yazarımız. Safahat'ın yazan. İstiklal marşını telif etmiştir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKİFE: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. 1. Bir şey üzerinde azimle duran, sebatlı, kararlı. 2. İbadet eden hanım.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKİL: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er.- Akıllı, akıl sahibi. Uslu, kavrayışlı. Ali b. Ebi Talib'in kardeşi. <em>Akil b. Ebi Talib.</em></span></p><p> <strong><span style="color: black">AKİLE: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka.- (bkz. Akil)</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKİPEK: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - İpek gibi kadın.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKİS:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Ka. 1. Yankı. 2. Işığın veya bir şeklin bir satha çarpıp orada görünmesi, yansı. 3. Zıt, ters, muhalif.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKKOR: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - Işık saçacak aklığa varıncaya kadar ısıtılmış olan.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKKIZ: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka.- Beyaz kadın.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKMAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. 1. Temiz, beyaz, güzel insan. 2. Yaşlı kimse.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKMANER: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er.- (bkz. Akman).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKMAR: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. - Aylar, yıldızlar.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKMER: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. - Ay gibi beyaz (yüz)</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKNUR: </span></strong><span style="color: black">(t.a.i.) Ka. - Beyaz nur.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKÖZ: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Özü sözü doğru kişi, temiz kişilikli.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKPINAR: </span></strong><span style="color: black">(Tür.)- (bkz. Pınar).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKSAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er.- İyi ve temiz tanınmış kimse.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKSEN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka.- Sen aksın, temizsin, doğru ve namuslusun. </span></p><p> <strong><span style="color: black">AKSEVİL: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - (bkz. Sevil).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKSIN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er.- Temiz, doğru, dü*rüstsün.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKSOY: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Temiz soylu. </span></p><p> <strong><span style="color: black">AKSUN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Aksu). </span></p><p> <strong><span style="color: black">AKSUNA:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. -Ak renkli yaban ördeği.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKSUNER: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er.- (bkz. Aksungur).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKSUNGUR: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er.-Doğan cinsinden bir nevi av kuşu. - <em>Aksungur b. Abdullah. </em>Melikşah zamanında Halep'in hakimliğini, yöneticiliğini yapan Türk Emiri.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKSU </span></strong><span style="color: black">: (Tür.) Ka. 1. Temiz, pırıl pırıl su gibi. 2. Nehir</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKSÜYEK: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Eski Türklerde soylu anlamında kullanılırdı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKŞEMSEDDİN: </span></strong><span style="color: black">(t.a.i.) Er.- Dinin güneşi.- Türk din bilgini ve hekim. (Şam 1389-Göynük 1459). Fatih'in hocasıdır. İstanbul'un fethinde bulundu. Ünlü sahabi komutan Eba Eyyub el-Ensari'nin mezarını bulduğu söylenir. Türk dil kuralına göre "d/t" olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKŞIN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) 1. Az ak, akımsı.2. Derisinde, kıllarında ve gözlerinde doğuştan boya maddesi bulunmadığı için her yanı beyaz olan (insan, hay-</span></p><p> <span style="color: black">van). Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKŞİT: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Kutlu uğurlu. 2. Ak. 3. Güneş, nur, aydınlık. <em>Akşit Muhammed b. Tugac: </em>İhşidiler devletinin kurucusu.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKTAY: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Beyaz tay. Türkler'de çok kullanılan bir isimdi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKTAÇ: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Beyaz taç.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKTAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) - Aydınlık, mehtaplı gece.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKTAR: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Parlak, aydınlık sabah.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKTAŞ: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Mermer. </span></p><p> <strong><span style="color: black">AKTEKİN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Parlak, gör*kemli, temiz huylu yiğit.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKTEMÜR: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Akdemir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARTİMUR: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Aktemur).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKTOLGA: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Tol*ga). </span></p><p> <strong><span style="color: black">AKTUĞ: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Aytuğ).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKYIL: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. -Temiz, güzel sene. - Erkek ve kadın adı olarak da kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKYILDIZ: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) - Akşama doğru doğan parlak yıldız. Çoban yıldızı, sa*bah yıldızı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKYİĞİT: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er.- Dürüstlüğü ve temizliğiyle tanınmış yiğit.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AKYOL: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Dürüst, doğru ve iyi yol.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALAADDİN: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. -Dini yüceltmek için din uğruna çalışan kimse. <em>Alaaddin Keykubad </em>(1192-1237) Anadolu Selçuklu Sultanı. - Türk dil kuralları açısından "d/t" olarak kulla</span><span style="color: black">nılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALACAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Akan).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALAGÜN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - Yazın güneş buluta girdiği zamanki gölgeli hava.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALAMET: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. 1. İşaret, iz, nişan. 2. Remiz, sembol. 3. Belirti, emare. 4. Çok iri, şaşılacak büyüklükte (mec.).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALANALP: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Ülke alan, fetheden, fatih.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALANAY: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Alanalp).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALANER: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Alanalp).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALANGOYA: </span></strong><span style="color: black">(Moğ.) Ka. 1. Altın geyik. 2. Ünlü Moğol destanının kutsal sayılan kadın kahramanı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALANGU: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. -Altın geyik. </span></p><p> <strong><span style="color: black">ALANUR: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. - (bkz. Nur).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALAPINAR:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - (bkz. Pınar).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALATAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Güneş doğmadan önce ufukta beliren karışık renk*ler.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALATAY:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Derisinde benekler olan tay.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALCAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - Can alıcı güzel. Can alan, cesur, yürekli.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALEMDAR: </span></strong><span style="color: black">(a.f.i.) Er. 1.Bayrak veya sancak tutan, taşıyan, bayraktar, sancaktar. 2. İşe önderlik eden. <em>Alemdar Mustafa Paşa: </em>Osmanlı veziri.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALEV: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. 1. Ateşten ve yanıcı cisimlerden çıkan parlak, çeşitli şekillere giren gazlardan meydana gelen şeffaf dil, yalım. 2. Aşk ateşi, sevda. 3. Alımlı, cazibeli kadın.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALEVİ: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Hz. Ali soyundan, Hz. Ali'ye hususi ilgi gösteren, ona taraftar olan. Şii mezhebinin kollarından biri.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALGAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Alan, fetheden, fatih.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALGIN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. 1. Güçlü, iyi, güzel, sıcakkanlı, sevimli. 2. Sevdalı, aşık, vurgun. 3. Hızlı akan su. 4. Renksiz, cılız, zayıf.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALGUHAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Çağatay hanlığı hükümdarı. (1266). Orta Asyayı ele geçirip Harezmden Afganistan'a kadar sınırlarını genişletti. Cengiz'in yasalarını şiddetle uyguladı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALGUN: </span></strong><span style="color: black">(Fars.) Ka. 1. Aklı alınmış. 2. Al renginde, koyu ve parlak pembe. 3. Tümsek, tepe.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALGUNE: </span></strong><span style="color: black">(Fars.) Ka. 1. Serap. 2. Allık.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALGÜL: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - Kırmızı gül.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALİ: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Yüce, ulu, yüksek. 2. <em>Hz. Ali: </em>Ebu Talib'in oğlu. Peygamberimizin amcazadesi ve kızı Fatma (r.anha)'nın kocası. Dördüncü halife.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALİCAN: </span></strong><span style="color: black">(a.f.i) Er. - Ali ve can isimlerinin bir araya gelmesinden meydana gelmiştir. - (bkz. Ali ve Can).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALİCENGİZ: </span></strong><span style="color: black">(a.t.i.) Er. - Akla gelmez, şeytanca, beklenmedik ve umulmadık tarzda anlamlan ile "Alicengiz oyunu" deyiminde geçer.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALİGÜHER: </span></strong><span style="color: black">(a.f.i.) Er. - Yaratılışı ve mayası yüce ve değerli olan.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALİ HAN: </span></strong><span style="color: black">(a.t.i.) Er. - Yüce han. </span></p><p> <strong><span style="color: black">ALİKADR: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Yüksek kıy</span><span style="color: black">mette olan, çok kıymetli, çok takdir edilen, çok saygıdeğer. 2. Meşhur bir çeşit lale.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALİM: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Çok okumuş, bilgin.,2. Çok bilen. 3. Sonsuz. İlim sahibi. Allah'ın sıfatlarındandır. Kur'an'da Cenab-ı Hakk'ın ismi olarak 13 yerde geçer. "Abd" takısı alarak da kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALİME: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. - (bkz. Alim). </span></p><p> <strong><span style="color: black">ALINAK: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Doğru, güvenilir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALİŞAH </span></strong><span style="color: black">: (a.f.i.) Er. - Hükümdarların en yücesi. <em>Alişah Taceddin. </em>(?-1324). İlhanlı veziri.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALIŞAN: </span></strong><span style="color: black">(a.f.i.) Er. - Şan ve şerefi yüce ve yüksek olan çok değerli.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALİYAR </span></strong><span style="color: black">: (a.f.i.) Er. 1. Yar, dost, sevgili. 2. Alinin dostu, sevgili adı. 3. Yüce dost. - Birleşik isim</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALİYE: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Yüce, yüksek, bir şeyin en yukarısı, tepesi. - (bkz. Ali).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALKAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Kırmızı kan. <em>Alkan bey: </em>Türk denizci. Selçuklula*rın egemenliğindeki İznik'te Ebu'l-Kasım'ın donanma komutanı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALKIM: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Gökkuşağı. <em>Al*kım (Uluğ Bahadır) </em>Türk Arkeolog.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALKIN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. 1. Sevdalı, aşık, vurgun. 2. El çırpma, övme. </span></p><p> <strong><span style="color: black">ALKUR: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Hep, bütün, herkes.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALLAHVERDİ: </span></strong><span style="color: black">(a.t.i.) Er. - İran'da yaşayan bir Türkmen kabilesinin adı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALP: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. 1. Eski Türklerde kahraman, yiğit, cesur, bahadır, pehlivan. 2. Seyfi kola mensup, savaşçı, fütüvvct ehli. <em>Alperen, Alpgazi. </em>Bu</span> <span style="color: black">isim İslam'dan sonra da Türkler arasında kullanılmaya devam etti.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALPAGU: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. 1. Tek başına düşmana saldıran yiğit. 2. Eski Türk*lerde bir rütbe adı. 3. Eski Türklerde bir kurt adı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALPAĞAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Cesur, yiğit, kahraman.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALPAK: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Dürüst, kahraman, yiğit.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALPARTUR: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Kendine güveni olan yiğit.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALPASLAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Arslan gibi cesur ve yiğit, savaş beyi. Büyük Selçuklu hükümdarı. Selçukluların en büyük zaferi sayılan Malazgirt zaferi onundur (l071).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALPAY: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Cesur, yiğit kimse.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALPAYDIN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Alpay).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALPBİKE </span></strong><span style="color: black">: (Tür.) Er. - genç, delikanlı, (bkz. Alp).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALPÇETİN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Alpay).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALPDE.MİR: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Alpay).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALPDOĞAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Doğuştan yiğit olan.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALPER: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Alp).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALPEREN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Yiğit, bahadır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALPERTUNGA: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Efsanevi Türk hükümdarı ve destan kahramanı. M.Ö. 626 yıllarında yaşayıp İranlılarla uzun savaşlara giren Turan (Saka) hükümdarı olduğu söylenir.</span></p><p> <span style="color: black">Türk, İran, Arap, Hint, Eski Yunan ve Asur kaynaklarında kendisinden değişik adlarla bahsedilir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALPGİRAY:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Yiğit hükümdar. Kırım veliahtı. Bir ara Kırım Hanı da oldu.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALPHAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Yiğit hükümdar.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALPKAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Yiğit soydan gelen.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALPKIN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Keskin kılıç.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALPMAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Yiğit, cesur, kahraman.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALPNUR:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - (bkz. Alp).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALPSOY:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - (bkz. Alpkan). Yiğit ve cesur soya mensub.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALPTEKİN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Kahraman şehzade. Birleşik isim. Alp: Kahra*man, Tekin: Şehzade.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALTAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. 1. Sabahın güneş doğarkenki zamanı. 2. Hakanlara verilen unvan, sultan, padişah.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALTAY: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. 1. Asya'da Batı Sibirya ile Moğolistan'ı ayıran dağlık bölge. 2. Altay dağlan bölgesinde yaşayan Türklerin genel adı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALTIN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. 1. Parlak, san renkte, paslanmayan, kolay işlenebi*len, ziynet eşyası olarak da kullanılan maden, zer, zeheb. 2. Örfte kadın adı olarak kullanılır. Zerrin (bkz. Zerrin).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALTINBAŞAK: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - Değerli kimse.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALTINBİKE:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - (bkz. Altınbaşak).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALTINIŞIN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - Işığın en güçlü anı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALTINİZ:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - (bkz. Altınışık).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALTINTAÇ:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - Altından taç.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALTUĞ: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Tuğ).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALTUNAY:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Ay'ın san renkli hali</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALTUNÇ:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. 1. Bakır alaşımı. 2.Kırmızı bakır. 3. Kırmızı, al gözlü.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALTUNER:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Değerli kimse.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALTUNHAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Zengin hakan. Türklerin, Çin'de hüküm süren Türk-Moğol hükümdarlarına verdikleri ad.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ALYA:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. 1. Yüksek yer, yükseklik. 2. Gök, sema.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AMANULLAH:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Allah'ın bağışlaması. Allah'ın koruması.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AMİD:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. 1. Çok hasta. 2. Aşk hastası. 3. Başlıca nokta. 4. Önder, şef, komutan. 5. Diyarbakır'ın eski adı. Ortaçağ'da İslam Türk devletle*rinde kullanılan bazı unvanlar ve me*muriyet isimleri.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AMİL:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. 1. Fail, yapan, işleyen. 2. İslam devletlerinde zekat, vergi tahsildarı veya valiler ve devlet memurlan.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AMİNE:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Ka. - Gönlü emin, kalbinde korku olmayan. - Peygamber'in (s.a.v.) annesinin adı. (bkz. Emine).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AMİR: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Mamur eden, şenlendiren. 2. İmar olunmuş. 3. Devlete ait. 4. Kendisine bağlı görevliler bulunan. <em>Amir b. Abdullah b. Mes'ud: </em>Tabiindcndir. İslam fıkıh bilgini.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AMİRE: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. - (bkz. Amir).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AMMAR </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Memur eden. 2. Bayındırlaştıran. (bkz. Amir). - <em>Ammar b. Yasir. </em>Sahabeden. İlk müslüman olanlardandır. Çok işkence gördü. Habeşistan'a hicret etti. Annesi ilk İslam şehidcsi Sümeyye (r. anha)'dir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AMR: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Uzun yaşamak, uzun ömürlü olmak. <em>Amr b. Madikerib: </em>631'de Medine'ye gitti ve müslüman oldu. Çok yaşlıyken bile iyi savaştı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AMRE: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. - (bkz. Amr). </span></p><p> <strong><span style="color: black">AMUZ: </span></strong><span style="color: black">(Fars.) Er. - Bilen, öğrenmiş, öğreten.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ANBER: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. 1. Ada balığının bağırsaklarında toplanan yumuşak, yapışkan ve misk gibi kokan, kül renginde madde. 2. Güzel koku. 3. Güzellerin saçı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ANDAK: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Hemen, o anda. - Erkek ve kız adı olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ANGIN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. 1. Tanınmış, ünlü, namlı. 2. Bayındır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ANI: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) - Yaşanmış olaylardan belleğin sakladığı. - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ANIL: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. 1. Anılmak eylemi. 2. Meşhur, ünlü. 3. Hatırlanan.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ANİF:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. 1. Sert, şiddetli. 2. Haşin. 3. Geçmişte, pek yakında, burnun ucu denecek kadar yakından geçen. 4. Biraz önce, belirtilen, bahsedi*len.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ANİFE: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. - (bkz. Anif). </span></p><p> <strong><span style="color: black">ARAF: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Cennet ile cehennem arasındaki yer. 2. Sert, tepe. 3. Adetler, usuller. <em>Arafat: </em>Mekke'nin</span> <span style="color: black">yakınında bulunup hacıların arefe günü durdukları yerdir. Bu duruş haccın rükünlerindendir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARAL: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) - Birbirine yakın adalar topluluğu. Orta Asya'da bir göl.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARAM: </span></strong><span style="color: black">(Fars.) Ka. 1. Dinlenme, sükun, karar. 2. Rahat, huzur, istirahat. 3. Oturma, eğlenme, ikamet etme.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARAMCAN: </span></strong><span style="color: black">(Fars.) Ka. -1. Gönül</span> <span style="color: black">rahatı. 2. Sevgili, sevilen güzel.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARAMDİL: </span></strong><span style="color: black">(Fars.) Er. 1. gönül rahatı. 2. Sevilen güzel. 3. Yer mekan.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARCA: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. -1. Temiz, namuslu. 2. Aksak, topal.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARDA: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. 1. Eskiden bazı çavuşların elde tuttukları uzun değnek. 2. İşaret için dikilen değnek. -3. Çıkrıkçı kalemi. 4. Sonra gelen.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARDALI: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Arsal). </span></p><p> <strong><span style="color: black">ARDAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Arsal).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AREF: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Pek maruf, çok bilinen. 2. Arif, anlayışlı ve bilgili.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AREFE: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. 1. Arife, dini bayramlardan bir evvelki gün. 2. Bir önceki gün.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AREL: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Temiz, dürüst kimse.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARGU: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. 1. İki dağ arası, uçurum. 2. Orta Asya'da Issık gölü çevresinde Çu ve Talaş havzalarında yaşamış Kırgızların en büyük boyu. <em>Argu Türkleri.</em></span></p><p> <strong><span style="color: black">ARGUN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. 1. Zayıf, güçsüz, düşkün, dermansız, zebun. 2. Yanyana iki kamış düdüğünden veya kartal kemiğinden yapılmış kaval. - <em>Argun: </em>İlhanlı hükümdarı. Abaka Han'ın oğlu.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARGÜN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Temiz, aydınlık gün.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARGUN ŞAH: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er - (bkz. Argun). <em>Argunşah. </em>(Nizameddin) Anadolu Selçuklu Sultanı Kılıç Aslan II'nın oğlu. Babası ülkeyi oğullan arasında pay edince, hissesine Amasya düşmüştü.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARHAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Üstün nitelikli, gururlu bakan.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARICAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Temiz, doğru kimse.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARIÇ: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Barış, asayiş. </span></p><p> <strong><span style="color: black">ARIER: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Çalışkan kimse.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARİF: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Meşhur, çok tanınmış, mütearif. 2. Bilgi sahibi. Bilen, bilgili, irfan sahibi. 3. Sıbyan mektebi hocası veya kalfası.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARİFE: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. - Bilgi ve irfan sahibi kadın. Uyanık, ince ruhlu, latif.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARIHAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Arhan). </span></p><p> <strong><span style="color: black">ARIKAL: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Temiz, doğru, dürüst kal.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARIKAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Temiz soy. </span></p><p> <strong><span style="color: black">ARIKHAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Arhan)</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARIN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. 1. Temiz, arı, saf. 2. Alın. 3. Yüz, cephe. Dağların, tepelerin yüzü.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARINÇ: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. 1. Temiz, saf, arı. 2. Barış.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARISAL: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - An gibi çalışkan kimse.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARISAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Temiz, doğru tanınmış kimse.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARISOY: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Arısan).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARITAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Temizleyen, arı duruma getiren.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARKAN: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Temiz, ari kandan gelen. 2. Üstün galip. <em>Arkan (Seyfı) </em>Türk mimar (1903-1966).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARKIN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Yavaş, ağır, sakin, gelecek yıl.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARKUT: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Temiz, uğurlu, kutlu.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARMAĞAN: </span></strong><span style="color: black">(Fars.) 1. Hediye, peşkeş, tuhfe, bergüzer. 2. Birinin gördüğü işe veya başarısına karşılık olarak verilen şey, mükafat.3. Bir ilim adamını tanıtmak veya çalışmalarından ötürü mükafatlandırmak maksadıyla adına çıkarılan ilmi eser. (Köprülü Armağanı). - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARMAN: </span></strong><span style="color: black">(Fars.) Er. 1. Hasret, özleme. 2. Zahmet, sıkıntı. 3. Teessüf. 4. Pişmanlık.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARMİNE: </span></strong><span style="color: black">(İbr.) Ka. - İbranice isim. (bkz. Emine).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARRAF: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. l Falcı, kahin. Müneccim. 2. Hekim. 3. Göçebe Arap aşiretlerinin örfe vakıf umumi bilgileri.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARRAFE: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. - (bkz. Arraf).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARSAL: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Temiz huylu, namuslu.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARSEBÜK: </span></strong><span style="color: black">(İ.) Er. - 1. Temiz ruhlu ve çabuk. 2. Toy. 3. Namus konusunda titiz.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARSLAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. 1. Kuvvet ve saldırganlığıyla tanınan hayvan, esed, şir. 2. Cesur adam, bahadır. 3. Bir çeşit çiçek. <em>Arslan Argun: </em>Alpaslan'ın oğlu (1097).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARSLANGİRAY: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. Cesur, korkusuz han. <em>Arslan Giray: </em>Kırım </span><span style="color: black">hanı (1702-1767).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARSLANŞAH:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Arslan gibi cesur ve yiğit şah, kral. Cesur ko*mutan. <em>Arslan Şah: </em>Kirman Selçuklu hükümdarı (l 145). ,</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARTAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. 1. Yarar, fayda. 2. Üstünlük, meziyet, nitelik. </span></p><p> <strong><span style="color: black">ARTUÇ: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Ucu sivri demirle donanmış mızrak. </span></p><p> <strong><span style="color: black">ARTUK:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Selçuklu Emiri. (XI. yy.). Selçukluların ünlü hakanı Alpaslan'ın emrinde Malazgirt savaşına katıldı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARÜSEK:</span></strong><span style="color: black"> (Fars.) Ka. 1. Gelin, küçük gelin. 2. Bebek gibi güzel kız. 3. İşlemecilikte kullanılan yeşil parlak sedef. 4. Ateş böceği. 5. Küçük bir mancınık çeşidi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARZIK:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Dindar, sofu.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARZU:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Ka. 1. İstek, bahşiş. 2. Emel, heves, meyl. 3. Özlemek, müştak olmak. "Arzum" olarak da kullanılır. Meşhur halk hikayelerinde Kamber'in sevgilisi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ARZUMAN: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. - (bkz. Arzu).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AS:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. 1. Mersin ağacı. 2. (Fars.) Değirmen.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ASAF:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. 1. Vezir. 2. Erdem, ileri görüşlülük, yönetimde başarı. Hz. Süleyman'ın ünlü veziri. Süleyman (a.s.)'ın en çok güvendiği kişiydi. Neml suresinde anlatılanlar Asaf üzerine yorumlandı. Daha sonra padişahın vezirlerine Asaf unvanı verildi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ASAL:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Başlıca, esaslı, temel.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ASALET: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Soy temizliği, soyluluk.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ASENA: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Kurt.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ASFA: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Çok saf, en temiz, halis.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ASGAR: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) - En küçük, daha küçük. - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ASHAB: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Sahib'in çoğulu. 2. Hz. Muhammcd (s.a.v.)'i görüp ona tabi olan kişiler. İnsanlık aleminin en seçkin simaları ve örnek neslidirler. Haklarında varid olan naslarla korunmuşlar, Allah'ın yardımını müşahade etmişler ve büyük peygamberin öğretilerini harfiyyen yaşamışlardır. <em>Ashab-ı Kiram: </em>Yüce sahabeler.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ASIF: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Pek sert, pek şiddetli, şiddetle esen.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ASIFE: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. - Şiddetle esen rüzgar. Kur'an'da Yunus 22, İbrahim 18 ve En'am suresi 81. ayetlerde geçer.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ASİL: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Sağlam. 2. İyice kökleşmiş, yüksek duygularla hareket eden. 3. Kendi kendine hareket eden. 4. Soyu, sopu belli. Necip.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ASIM: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Yasak, yanına yaklaşılamayan. 2. Günahtan, haramdan çekinen. 3. İffetli, afif, ismetli, perhizkar. <em>Asım b. Umeyr: </em>(749). İslam komutanlarından. Maveraünnehir fethine katıldı ve yiğitliğiyle ün saldı. </span></p><p> <strong><span style="color: black">ASIMA</span></strong><span style="color: black">: (Ar.) Ka. - (bkz. Asım).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ASİME: </span></strong><span style="color: black">(Fars.) Er. - Akılsız, beyinsiz, şaşkın, sersem. - İsim olarak kullanılmaz.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ASİYE:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Ka. 1. Sütun, direk, kolon. 2. Mersingiller, mersin ağacı türünden ağaçlar. 3. İsyan eden, itaatsiz, başkaldıran, serkeş, bagi. 4. Allah'ın emirlerini yerine getirmeyen, günahkar. 5. Haydut, şaki. -Bu isim Rasulullah tarafından yasaklanmıştır. İçerdiği anlam İslami anlayışa terstir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ÂSİYE:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Ka. - 1. Kederli üzüntülü. Musa (a.s.)'ı daha bebekken Nil'den kurtarıp sarayda büyüten ve sonra onun peygamberliğine iman eden kadın. Kur'an'da Fir'avun'un karısı olduğu belirtilmiştir. Fakat ismi zikredilmemiştir. - (bkz. Kasas: 9; Tahrim: 11). Firavun'a karşı gelerek müslüman olmuştur. Tahrim suresinde mü'mine bir kadının en son noktada yapması gerekenlere örnek olarak gösterilen hanım.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ASKER:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. 1. Ordu, ordu örgülüyle ilgili. Vazife yapan. 2. Ülke savunmasında istihdam edilmek üzere eğitilip donatılan kimse. 3. Rütbesiz asker, er.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ASKERÎ: (</span></strong><span style="color: black">Ar.) Er. - Orduya mensup. Orduyla alakalı. <em>Askeri (Ebu Ahmed el-Hasan b. Abdullah el): </em>Zamanının ünlü alimlerdendir (903-993). Ebu Davud esSicistani'nin talebesiydi. </span></p><p> <strong><span style="color: black">ASLI: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. 1. Asıl, tek, dip, kütük, temel, esas, kaide, kural, hakikat. 2. Soy, sop, nesep. 3. Bir şeyin belli başlı kısmı, başlangıç, baş yer, sıhhat. 4. Hakiki, esaslı, halis, safi. <em>5. </em>Esasen, zaten, başlıca, en ziyade, hakikaten.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ASLIHAN:</span></strong><span style="color: black"> (a.t.i.) Ka. - Aslı ve Han kelimelerinden türetilmiş birleşik bir isimdir. <em>Kerem ile Aslı </em>hikayesinin kadın kahramanıdır. Güzelliğinin yanında saçlarının uzunluğu ve gürlüğünden bahsedilir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ASRİ:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Zamana uygun, çağdaş.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ASUDE: </span></strong><span style="color: black">(Fars.) Ka. 1. Rahatlamış, sükuna ermiş, keder ve sıkıntıdan uzak, müsterih. 2. Sakin, sessiz.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ASUMAN:</span></strong><span style="color: black"> (Fars.). - Gök, sema, felek. <em>Asuman ile Zeycan </em>hikayesinin erkek kahramanı. Doğu Anadolu'da yaygın olarak anlatılır. Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ASUTAY:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Hırçın tay.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ASYA</span></strong><span style="color: black">: (Tür.) Ka. - Dünyadaki kıtaların en büyüğü.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AŞIK: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. 1. Bir başkasını aşkla seven. 2. Dalgın, unutkan. 3. Tasavvufta Allah'a muhabbet duyan kişi. <em>Aşık Çelebi </em>(1520-1572) Osmanlı şair ve yazarlardan.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AŞİR:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. 1. Ondabir, onuncu. 2. Samimi dost ve arkadaş. 3. Koca. 4. Aşar toplayan. 5. Kur'an-ı Kerim'den 10 ayetlik bir bölümü okuma. <em>Aşir Efendi (Mustafa). </em>Osmanlı Şeyhülislamı (1728-1804).'Bursa, Mekke ve İstanbul kadılıklarında bulundu. 1758-1800'de Şeyhülislamlık görevini ifa etli.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AŞKIN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) 1. Geçkin, aşmış olan. 2. Ölçüyü kaçıran, coşkun. 3. Fazla. 4. Sonra. 5. Benzerlerinden daha üstün. - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AŞKINAY:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - (bkz. Aşkın). </span></p><p> <strong><span style="color: black">AŞKINER: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Aşkın).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATA:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. 1. Baba. 2. Soyun geçmişte yaşamış ferdi. 3. Vermiş, veriş. Bağışlama, ihsan. 4. Yesevi tarikatında mürşid. <em>Ata b. Ebi Rabah: </em>Fıkıh alimi (Mekke 733). Ebu Meysere b. Ebu Hüseyin el-Fikri'nin azatlı kölesiydi. Birçok hadis rivayet etmiş</span><span style="color: black">tir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATABEK:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. 1. Selçuklu devletinde şehzadelerin terbiyesiyle vazifeli şahıs. 2. Lala. Devlet idaresinde yetki taşıyan naip.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATABEY: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Devlet yönetiminde bir san. Lala.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATACAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - (bkz. Ata).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATAÇ:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Atalardan gelen, atalarla ilgili olan.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATAERGİN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - (bkz. Ata). </span></p><p> <strong><span style="color: black">ATAHAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - (bkz. Ata).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATAKAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. -1. Düşünmeksizin her işe sokulan adam. 2. İleri atı*lan.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATALAY: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. "Ata"). Ünlü, namlı, şöhretli. <em>Atalay Mahmut, </em>Türk güreşçi. Balkan, Avrupa, Dünya ve Meksika Olimpiyatları şampiyonu oldu (1968).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATAMAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. "Ata"). 1. Ata kişi, başkan, önder. 2. Don kazaklarının önderlerine verilen ad.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATANER: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Ata).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATASAGUN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) - Eski Türkler*de hekimlere verilen isim. </span></p><p> <strong><span style="color: black">ATASAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - (bkz. Ata). </span></p><p> <strong><span style="color: black">ATASEVEN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Ata). </span></p><p> <strong><span style="color: black">ATASOY: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Ata). </span></p><p> <strong><span style="color: black">ATATUĞ:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - (bkz. Ata).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATAULLAH: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Birleşik isim. - Allah'ın bağışladığı, hediye ettiği, ihsanı, lütfü. <em>Ataullah Efendi. </em>(Arapzade). Osmanlı Şeyhülislamı (1719-1785) Şam, Mekke, İstanbul kadılıklarında bulundu.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATAY: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Bilinen, tanınmış.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATIF:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. 1. Çevirme, meylet*tirme, imale. 2. Yükletme, birinin işi veya sözü olduğunu iddia etme, hami, isnad. 3. Yüzünü çeviren, meyleden, mail, müteveccih. 4.Merhamet sahibi, şefkatli, acıyan. 5. Beğenen. <em>Atıf Efendi </em>(Mehmet Kuyucaklı. (-İst. 1847). Osmanlı matematik bilgini. Şam ve İstanbul kadılıklarında bulundu.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATIFA:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Ka. - (bkz. Atıf).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATIFET:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Ka. 1. Birine iyi niyet ve sevgi ile yönelme, teveccüh, meyi. 2. Karşılık beklemeden gösterilen sevgi, ihsan.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATİK:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. 1. Sırtın üst kısmı. 2. Berrak, saf, karışmamış, kıymetli. 3. Eski, kadim, kühen, dirin. 4. Azatlı, hür. 5. Güzel genç kız. 6. Çok hareketli, çevik, hızlı hareket eden. 7. Asil. 8. Hz. Ebubekir'in lakabı. Peygamber (s.a.v.)'in "Sen ateşten kurtulmuş kimsesin" müjdesine kavuşmuş olmasından ötürü bu lakapla anıldığı söylenir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATİKE: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. - (bkz. Atik). <em>Atike: </em>Kureyş kabilesinden Zeyd b. Amr'ın kızıdır. Hicretten önce İslamiyeti kabul etmiştir. Medine'ye hicret edenler arasındadır. Hz. Ebubekir'in oğlu ile evlenmiştir. Abdullah, Taif te şehid olunca Hz. Ömer'le O şehid edilince Zübeyr b. el-Avvam ile, o da şehid edilince Hz. Hüseyin ile evlendi. Ve Hz. Hüseyin de şehid olunca şehid zevcesi olarak anıldı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATIL: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Girişken ol, ilerlemek için çaba göster.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATILAY:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. 1. Ünlü, namlı, şöhretli. 2. Atilla'dan sonra tahta geçen ünlü hükümdar.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATILGAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. 1. Karşısına çıkabilecek engellerden ve tehlikelerden korkmadan her zaman ileriye atılan. 2. Karşı çıkan, çekinmesi olmayan, cüretkar. 3. Hevesli.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATİLLA:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. 1. Büyük, ünlü. 2. Babacık. 3. Savaşçı, fatih. 4. Hun Türklerinin büyük imparatoru (400-453).</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATİYE:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Ka. 1. Bağış, bahşiş, ihsan. Hediye. 2. Gelecek, istikbal.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATKIN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Atılmış. Kumaş dokumada kullanılan tabir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATLAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Ata bin.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATLAS:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. 1. Üstü ipek, altı pamuk kumaş, diba. 2. Düz, havasız, tüysüz. 3. Büyük harita. 4. Atlas okyanusu. 5. Kuzey Afrika'da Fas, Ce*zayir'i geçerek Tunus Körfezi'ne kadar uzanan sıradağlara verilen ad.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATLIHAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Ata binmiş süvari. - Birleşik isim. <em>Atlıhan: </em>Alınca Hanın oğlu. Tatar'ın kutsal göbek soyundan sekizinci kuşak.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATSAN:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Ka. - Susuz, susamış, teşne.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATTAB:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.). - Yumuşak huylu. Sertlik yanlısı olmayan. Uyumlu. <em>Attab b. Esid. </em>Sahabeden. Mekke valiliği yapmıştır. Rasulullah tarafından atanmıştır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATTAR: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Güzel kokulu bitki özleri, yağlan vb. satan, güzel koku ticareti yapan kimse. 2. İlaç maddeleri vb. şeyler satan adam. 3. Mahalle aralarında bazı baharatlar ile iğne, iplik vb. satan dükkan sahibi. <em>Attar: </em>Meşhur İranlı şair.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATUF: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Birine sevgisi olan, sevgi duyan. Allah'a karşı sevgi duyan.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATUFET: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. - Şefkat, merhamet.</span></p><p> <strong><span style="color: black">ATYEB:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Ka. - Çok güzel, pek güzel.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AVCI:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. l. Avlanan, av sporu yapan kişi. 2. Bir şeyi elde etmeye uğraşan. 3. Osmanlı sarayında şikariler diye adlandınlan askeri grup.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AVFİ:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. Arap düşünür (Basra- ? ) İhvanu's-Safa denilen İslam felsefe akımının kurucularından biri.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AVNİ:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. 1. Yardımla ilgili, yardıma ait. 2. Fatih Sultan Mehmed'in şiirde kullandığı mahlas.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AVNİYE: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. 1. Yeniçeriler tarafından ve daha sonra Sultan Mecid ve Sultan Aziz zamanlarında giyilen bir çeşit yağmurluk. 2. Yardım etmiş. Yardımla ilgili.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AVNULLAH: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. Allah'ın yardımı. - Birleşik isim.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AVŞAR:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - Oğuzların önemli bir kolu. Büyük Selçuklu Devleti'nin kurulması ve yakındoğunun Türkleşmesinde büyük rol oynamışlardır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AVVAD:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Ud çalan, udçu. <em>Avvad (Tevfik Yusuf): </em>Lübnanlı yazar, gazeteci. Diplomat.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AY: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. 1. Yılın on iki bölümünden biri. 2. Dört hafta, 29-30, 31 günden oluşan zaman dilimi. 3. Kutsal kitapta adı geçen kent. Kudüs'ün kuzeyi. 4. Dünyanın uydusu. <em>Ay: </em>Mısır kralı. Amarnada memurdu. Genç kral Tutank Hamon'un danışmanı ol</span><span style="color: black">du. Daha sonra o ölünce dul karısıyla evlenip tahta çıktı (İ.Ö. 1320).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYABA:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Muhammed Tapar'ın oğlu. Büyük Selçuklu Sultanı Sancar'ı Oğuzların elinden tutsaklıktan kurtarıp tahtına oturttu. Selçukluları istila etmek isteyen Harizm Şahlan uzun süre engelledi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYALP:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Ay kadar parlak ve güzel, yiğit.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYANA</span></strong><span style="color: black">: (Tür.) Er.-Saygı. </span></p><p> <strong><span style="color: black">AYANFER</span></strong><span style="color: black">: (Ar.) Ka. - Gözün ışığı, nuru.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYANOĞLU:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - <em>Ayan: </em>Açık, belirli. Ayan'ın oğlu. </span></p><p> <strong><span style="color: black">AYAS: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) 1. Dolunay, mehtap. 2. İskenderun Körfczi'nin batı kıyısında Ceyhan nehrinin ağzının vücuda getirdiği Yumurtalık limanı veya Ayaş koyunun kuzeydoğu kenarında, Adana ilinin Yumurtalık ilçesinin idare merkezidir. <em>Ayaş Paşa: </em>Osmanlı sadrazamlarından birinin adı.- Erkek ve kadın adı olarak kullanılır. </span></p><p> <strong><span style="color: black">AYASUN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - (bkz. Aysun).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYAYDIN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Ay ışığı, aydınlığı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYAZ:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Soğuk ve Durgun hava. Dondurucu soğuk. <em>Ayaz: </em>Selçuklu emin (Öl. 1105).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYBAR:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. 1. Gösterişli, heybetli, görkemli. 2. Korku veren.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYBEG:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. -Ay gibi temiz ve aydın yönetici, ileri gelen, bey. <em>Abeg Kutbeddin </em>(Öl. 1210): Delhi Memlükler Devleti'nin kurucusu. İslam'ın Orta asya'da yayılmasında büyük başarılar gösteren, Gazne sultanı</span> <span style="color: black">Muiziddin'le birlikte savaşıp onun ölümüyle Delhi sultanlığına gelen ünlü komutan.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYBEK:</span></strong><span style="color: black"> (Fars.) - Put, sanem. - İsim olarak kullanılmaz.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYBEN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - Ay benizli.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYBER: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) - Ay meyvası. - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYBERK:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. 1. Sağlam ay, sağlam kişilik. 2. Şimşek, ay'ın şimşek gibi parlaklığı. 3. Yaprak, ay yaprağı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYBİGE: (</span></strong><span style="color: black">Tür.) - Büyük ay, dolunay. - Erkek ve kadın adı olarak kul*lanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYBİKE:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - (bkz. Ayben).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYBİKEN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - Eski Türk hükümdarlarından birinin hanımının ismi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYCA:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - Ay gibi güzel, ışıklı, parlak.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYÇAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - Ay gibi parlak güzel ve sevimli.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYCİHAN:</span></strong><span style="color: black"> (a.f.i.) - Cihanı aydınlatan ışık. - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYÇA:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. 1. Ayın yeni doğduğu günlerdeki şekli, yeni ay, hilal. 2. Cami kubbelerine ve minare külahlarına konulan hilal şeklindeki süs. 3. Ay kadar güzel, aydınlık.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYÇETİN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Zor, güç ay.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYÇIL: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. 1. Işık saçan, sürekli parlaklık veren ay. 2. Ay gibi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYDAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - Ay'a dahil olan. Ay gibi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYDANUR: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - Ay'ın ışığı, aydan yayılan ışık.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYDEMİR: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Marangozların kullandığı kavisli bir keser çeşidi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYDERUSİ: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Güney Arabistan'ın eski ve tanınmış bir derviş ailesinden olup (1722-1778) yılları arasında yaşamış, Hindistan, Mısır, Taif, Suriye ve İstanbul'a ziyaretler yapmıştır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYDİLEK:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - Ay ve dilek isimlerinden oluşmuş birleşik isim. -Ay'a ait arzu, istek.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYDIN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) 1. Aylı gece, mukmin. 2. Aydınlık, ışıklı, parlak, ruşen, ziyadar, münevver. 3. Açık, belli, ortada, vazıh, aşikar, bahir. 4. Kutlu, uğurlu, mübarek, mesut. 5. Okumuş, kültürlü ileri fikirli, münevver. Kılıçarslanın hanımının ismidir. Erkek ve kadın ismi olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYDINALP: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Münevver, bilgili, yiğit, kahraman kişi. Konya Selçuklulan'ndan ünlü bir komutan.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYDINAY: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - (bkz. Aydın).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYDİNÇ: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Cesur, aydın. </span></p><p> <strong><span style="color: black">AYDINER: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Aydın).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYDINTAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Şafak vakti.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYDINTUĞ: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Aydın).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYDOĞDU: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - Doğmakta olan ay. <em>Ay doğdu Bey. </em>Ertuğrul Gazi'nin oğlu veya torunu (1302).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYDOLUN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Dolunay,</span> <span style="color: black">mehtap.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYETULLAH: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Allah'ın</span> <span style="color: black">ayetleri. 2. Özellikle Şii mollalarının</span> <span style="color: black">kullandığı isimlerdendir. Allah'ın</span> <span style="color: black">göndrermiş olduğu yasalar ve emirler. 3. Mucizeler, hikmetler. 4. İz, nişan.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYFER: </span></strong><span style="color: black">(t.f.i.) Ka. 1. Ayyüzlü, ay gibi güzel, parlak ışık saçan. 2. Şan, haşmet sahibi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYGEN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. 1. Dost, arkadaş. 2. Sevgili, yar. 3. Temiz yaratılıştı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYGUT: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Karşılık, mükafat.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYGUTALP: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Aygut). <em>Aygutalp: </em>(XIV. yy.) Türk komutan. Osman Gazi'nin silah arkadaşı. İlk Türk denizcisi İmralı fatihi Kara Ali'nin babası. Yıldırım Bayezid'le birlikte Timur'a esir düşen Timurtaş Paşa'nın dedesi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYGÜL: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - Ay'ın gülü.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYGÜN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - Gösterişli, ay ve güneş kadar güzel anlamında.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYHAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Ay sahibi, ay hakimi. Oğuz Kağan Destanı'na göre, Oğuz'un altı oğlundan biri. Efsanede bahsedilen, Oğuz'un ışıktan doğan karısından olan 3 oğlundan biri. Ayhan'ın 4 oğlu 24 Oğuz boyunun 4'ünü oluşturur. Bunlar Bozoklu soyudur.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYHATUN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - Ay yüzlü kadın. Ay ve hatun kelimelerinden birleşik isim.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYİLKİN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - İlk çocuklara takılan isim.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYKAÇ: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. 1. Söyleyen, konuşan. 2. Akıl veren. 3. Ozan, şair. </span></p><p> <strong><span style="color: black">AYKAN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Soylu, asil, temiz kişi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYKE: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. - Sık koruluk.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYKUT: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. 1. Kutlu, uğurlu ay. 2. Karşılık, mükafat.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYKUTALP:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Mükafat veren kahraman, iyi karşılık veren bahadır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYLA:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - Ay'ın ve güneşin etrafında bazı zamanlarda görülen halka, ayla. Beyaz ışık. (bkz. Hale).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYLİN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - Ay'a ait. </span></p><p> <strong><span style="color: black">AYMAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - Ay gibi güzel, ışıklı kimse. </span></p><p> <strong><span style="color: black">AYMETE:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - (bkz. Mete).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYMUTLU:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - (bkz Mutlu).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYNAMELEK:</span></strong><span style="color: black"> (t.a.i.) Ka. - Melek gibi, melek görünüşlü kadın.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYNDİLGE:</span></strong><span style="color: black"> (a.t..i.) - Pınar, su, kaynak. - Antakya-Halep arasında, Suriye sınırına çok yakın bir yerde bulunan kaynak su. Tarihte bu kaynak dolayısıyla önemli yerleşim bölgesi olmuştur. - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYNİ: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Ayn'a ait. 2. Pınar, kaynak, göz. 3. Karşılığı mal olarak ödenmiş. <em>el-Ayni, </em>(1360-1451) yıllan arasında yaşamış İslâm âlimi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYNIHAYAT:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Ka. – Hayatın</span> <span style="color: black">gözü, hayat pınarı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYNŞEMS:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) 1. Güneş kaynağı. 2. Mısır'da bir kasaba. 3. Bir cins değerli taş. - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYNUR:</span></strong><span style="color: black"> (t.a.i.) Ka. - Ay ışığı. </span></p><p> <strong><span style="color: black">AYNÜDDEVLE:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - 1. Devletin gözü. 2. Devletin kaynağı. <em>Aynüddevle </em>(Öl. 1152). Danişmendli hükümdar. Melikşah'ın oğlu.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYPARE:</span></strong><span style="color: black"> (f.t.b.i.) Ka. - Ay parçası. </span></p><p> <strong><span style="color: black">AYPERİ:</span></strong><span style="color: black"> (t.f.i.) Ka. - Ay yüzlü güzel, dilber.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYRAL</span></strong><span style="color: black">: (Tür.) - Benzerlerinden farklı olan, kendine özgü, değişik. -Erkek ve kadın adı olarak kullanılır. </span></p><p> <strong><span style="color: black">AYSAL:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) - Ay gibi, ay'a benzeyen. - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYSAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) - Ay gibi, ay yüzlü. -Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYSEL:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. 1. Bol ışık saçan, ay. 2. Ay'ın en parlak zamanında doğan.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYSEMA: </span></strong><span style="color: black">(t.a..i.) Ka. - Ay gözlü.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYSEN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - Ay gibi güzel. Parlak ve nurlu.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYSEV: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) - Ay gibi sevgili. -Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYSEVEN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - (bkz. Aysev).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYSU:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - Su gibi berrak ay.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYSUDA: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - Suya yansıyan ay.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYSUN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - Ay gibi ışıltılı ve güzelsin anlamında.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYSUNA:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - (bkz. Aysu). </span></p><p> <strong><span style="color: black">AYSUNAY: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - (bkz. Aysu).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYSUNGUR:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Er. - (bkz. Sungur).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYŞAN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) - Ay gibi şanlı, görkemli, parlak. - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYŞE: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. - Yaşayan. Rahat yaşayan. (Geniş bilgi için bkz. Aişe).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYŞEN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - Neşeli ay, gülen ay.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYŞENUR:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Ka. - Nurlu, ışıltılı hayat.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYŞIL: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - Ay gibi ışıl ışıl. -</span> <span style="color: black">Ay ve şıl kelimelerinden birleşik</span> <span style="color: black">isim.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYŞİN:</span></strong><span style="color: black"> (Tür.) Ka. - (bkz. Ayşıl).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYŞİRİN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - Sevimli ay, ay gibi sevimli. Şirin.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYŞULE: </span></strong><span style="color: black">(t.a.i.) Ka. 1. Ay kıvılcımı.</span> <span style="color: black">2. Ay ışığı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYTAÇ: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Başa takılan ay şeklinde taç.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYTEK: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Ay gibi (Eski Türkçede tek/teg olarak kullanılmıştır).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYTEKİN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Ay şehzadesi, ay prensi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYTEN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. 1. Ay yüzlü. 2. Teni beyaz ve parlak olan. 3. Güzel vücutlu.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYTİGİN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - (bkz. Tigin).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYTOLUN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. 1. Dolunay. 2. Ay'ın ondördü gibi güzel.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYTUĞ: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. 1. Mızrağın ucuna yapılmış ayın üstüne yapılan tüy. 2. Tuğ, tüy, fars gibi. </span></p><p> <strong><span style="color: black">AYTUNA: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır, (bkz. Tuna).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYTUNCA: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) - (bkz. Tunca).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYTÜL: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - Ay ve tül kelimelerinden oluşan birleşik isimlerden. - Son zamanlarda yapılmış, uydurma bir isimdir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYTÜN: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Er. - Ay ve gece.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYVAZ: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Arapça ivaz kelimesinin bozulmuş şekli. 2. Eskiden kibar konaklarda yemek servisi yapan ve sokak işlerinde kullanılan Vanlı Ermenilere verilen ad. Ermeni uşak.</span> <span style="color: black">3. Karagöz perdesinin belli başlı tiplerinden biri. 4. Köroğlu destanında bir kahraman.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYYÜKSEL: </span></strong><span style="color: black">(Tür.) Ka. - Yükselen ay.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AYZER: </span></strong><span style="color: black">(l.a.i.) 1. Altın renginde ay. 2. Ay'ın altın rengini aldığı an. - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AZAD: </span></strong><span style="color: black">(Fars.) Er. l. Hür, serbest. 2. Kimseye bağımlı olmayan. 3. Kurtulmuş. 4. Müberra. 5. Zarif, nazik. -Türk dil kuralı açısından "d/t" olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AZADE: </span></strong><span style="color: black">(Fars.) Ka. - (bkz. Azad).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AZAM: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - En büyük, daha büyük, ulu. <em>İmam-ı Azam Ebu Hanife: </em>Hanefi mezhebinin kurucusu. Büyük alim ve müctehid.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AZAMEDDİN: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Dinin ululuğu, emaneti. - Türk dil kuralı açısından "d/t" olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AZAMET: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. - Büyüklük, ululuk.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AZER: </span></strong><span style="color: black">(Fars.- İbr.) Er. - Ateş. İbrahim (a.s.)'in babası olduğu söylenir.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AZİM: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Er. 1. Büyük, ulu, ce*sim, iri, muhteşem. 2. Kuvvetli, şiddetli, derecesi yüksek. 3. Ehemmiyetli, mühim, müthiş.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AZİME: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. 1. Kesin kararlılık, niyet, sebat. 2. Cin, yılan ve benzeri şeylerin şerrinden kurtulmak için okunan dua. 3. Büyük iş, büyük günah, büyük bela.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AZİMET: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. 1. Kuvvetli bir iradeye dayanan karar, yemin anlamı*na gelmektedir. 2. Herhangi bir ko*laylığa başvurmaksızın bütün güçlüklerin irade gücüyle yenilerek yapılması gerekli olan dini vecibeler.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AZİZ:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. 1. Muhterem, sayın. 2. Sevgili. 3. Veli, evliya, ermiş. 4. Az bulunur. 5. Allah'ın izzetli kıldığı, mü'min. - <em>Aziz (İmadettin Abulfeth Osman el-Aziz): </em>Selahaddin Eyyubi-'nin II. oğlu. Kardeşi el-Efdal, Melik iken kendisi Şam'ı terkederek Mısır Eyyubileri hükümdarlığını ilan etti. Fakat daha sonra kardeşiyle barıştı.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AZİZE:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Ka. - (bkz. Aziz).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AZİZİ:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - Aziz'e ait. - XVI. yy.'da yaşamış Türk şairi. <em>"Yedikuleli Azizi' </em>lakabıyla tanınır. Asıl adı Mustafa'dır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AZMİ:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) 1. Kasıt, niyetlilik karar. 2. Kemikli. 3. Güçlü, kuvvetli. <em>Azmi Pir Mehmet </em>(-1583): Şehzade Mehmed'in ve III. Mehmed'in hocalığını yapmıştır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AZMİDİL:</span></strong><span style="color: black"> (a.f.i.) Ka. - Gönül yüceliği.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AZMİYE:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Ka. - (bkz. Azmi).</span></p><p> <strong><span style="color: black">AZMUN:</span></strong><span style="color: black"> (Fars.) Er. - Deneme, sınama, tecrübe.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AZRA: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. 1. Bakire, kızoğlan kız. 2. Ayak değmemiş kum. 3. Delinmemiş inci. 4. Hz. Meryem'e verilen adlardan. 5. Medine şehrinin adlarından biri. 6. Masal kahramanı "Vamık"'ın sevgilisi.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AZRAF:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. 1. Zarif. 2. Pek in*ce, pek nazik. 3. Çok zeki.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AZREF:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) 1. Çok zarif, en zarif. 2. Çok zeki. - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AZZAM:</span></strong><span style="color: black"> (Ar.) Er. - En büyük, en ulu. <em>Abdullah Azzam: </em>Afganistan İslâmî hareketinin siyasi liderlerinden. Bir suikast sonucu şehit olmuştur.</span></p><p> <strong><span style="color: black">AZZE: </span></strong><span style="color: black">(Ar.) Ka. 1. Dişi ceylan yav*rusu. 2. Yüce, şerefli.</span></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="Ekrem, post: 46636, member: 3"] [B][COLOR=black]ÂBAD: [/COLOR][/B][COLOR=black](Fars.) Er. 1. Şen, bayındır. 2. (Ar.) Sonsuz gelecek zamanlar.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABADÎ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Fars.) Er. - Şen, bayındır, mamurlukla ilgili. [I]Abadı Mehmet Çelebi. [/I]Türk hukuk bilgini (1555).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABAKA HAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.)- İlhanlı hükümdarı Hülagu'nun oğlu.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABAY [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Beceri. Sezgi, anlayış, dikkat. [I]Abay Kunanbayoğlu. [/I]Kazak Türk şiirinin kurucusu.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABAZA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) - Karaçay-Çerkes Özerk bölgesinde yaşayan müslüman bir halk. - [I]Abaza Hasan Paşa, [/I]Osmanlı vezirlerinden.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABBAD: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. -Allaha itaat ve ibadet eden, kulluğunu hakkıyla yerine getiren. Yasaklarından kaçınan. -[I]Abbad b. Bişr. [/I]Ashab'dan.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABBAS [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er: 1. Sert, çatık kaşlı kimse. 2. Arslan (bkz. Esed, gazanfer, şiir). - [I]Abbas b. Abdülmuttalib. [/I]Rasûlullah (s.a.v.)'ın amcası, Mekke'nin fethinde müslüman olmuştur.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABBASE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. - (bkz. Abbas).[/COLOR] [COLOR=black]Ahmed b. Hanbel'in hanımının ismi. Hz. Abbas'a mensup olan.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABBAZ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Fars.) Er.- Yüzgeç, yüzücü.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABD:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Ka. - Köle, hizmetçi, itaat edici. Kul. Sonuna Allah'ın isimleri getirilince bazı isimler meydana gelir. [I]Abdullah, Abdurrahim, Abdulmelik [/I]gibi.[/COLOR] [B][COLOR=black]ÂBDAR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Fars.) Ka. - 1. Sulu, taze. 2. Parlak. 3. Sağlam vücutlu. 4. Nükteli. 5. Zarif, güzel, hoş. 6. Su veren hizmetçi.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDİ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Kulluk ve itaat eden.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDULLAH: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er.- Allah'ın kulu. Peygamber (s.a.v.)'in en sevdiği isimlerden aynı zamanda babasının adıdır.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDURRAHMAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Rahman'ın kulu. Rahman; dünyada her canlıya, mü'min-kafir ayırdelmeksizin herkese merhamet eden. Allah'ın isimlerindendir. [I]Abdurrahman İbn Avf: [/I]Sahabedendir.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDURRAUF: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Rauf olan Allah'ın kulu. (bkz. er-Rauf).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDUSSABUR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Sonsuz sabır ve genişlik sahibi Allah'ın kulu. Allah'ın isimlerinden, (bkz. es-Sabur).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜDDAR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Zararlı şeyleri ve sebeblerini bir hikmete mebni olarak yaratan Allah'ın kulu. [I]ed-Dar. [/I]Allah'ın isimlerindendir.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLAFUV[/COLOR][/B][COLOR=black]: (Ar.) Er. - Geniş Avf ve mağfiret sahibi yüce Allah'ın kulu. Allah'ın isimlerinden, (bkz. el-Afuv).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLA'LA:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - En yüksek, en yüce ve yücelikte eşi olmayan Allah'ın kulu. A'la kelimesi Kur'an-ı Kerim'in sıfatı olarak geçmektedir. Ünlü bir İslam bilgini.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLALİ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Yüce, ulu, şan ve şeref sahibi Allah'ın kulu. Ali kelimesi Kur'an'da Allah'ın yüceliğini vasfetme anlamında kullanılmıştır.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLALİM[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Alim ve mükemmel bilgiyi uhdesinde bulun*duran Allah'ın kulu. Alim kelimesi Allah'ın 99 isminden birisidir.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLAZİM:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Azamet ve büyüklük sahibi Allah'ın kulu. - Al*lah'ın isimlerinden, (bkz. el-Azim).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLAZİZ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Büyük ve aziz olan, izzet ve şeref sahibi Al*lah'ın kulu. (bkz. Aziz). Aziz Allah'ın isimlerindendi r. - [I]Sultan Abdülaziz: [/I]32. Osmanlı padişahının adı.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLBAKİ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Sonsuz, ebedi olan ve ölmenin kendisi için sözkonusu olmadığı. Allah'ın kulu-Allah'ın isimlerinden, (bkz. Baki).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLBARİ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Yaratan, yaratıcı Allah'ın kulu. Bari ismi, Al*lah'ın isimlerindendir. "Abd" takısı al*madan kullanılmaz.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLBASIT:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Genişlik, ferahlık ve kolaylık verici olan Al*lah'ın kulu. - Allah'ın isimlerinden (bkz. el-Basıt).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLBASİR:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Her şeyi görüp gözeten ve gizliliğin kendisi[/COLOR] [COLOR=black]için söz konusu olmadığı yüce Al*lah'ın kulu. - (bkz. el-Basir).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLBEDİ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Allah'ın isimlerinden.- Bedi'nin kulu. (bkz. el-Bedi).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLBERR:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Berr'in kulu. Cömert ve ihsan edicinin kulu.-Berr, Allah'ın isimlerindendir. (bkz. el-Berr).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLCEBBAR:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Cebredici, zorlayıcı, kuvvet ve kudret sahibi Allah'ın kulu. Cebbar, Allah'ın isimlerindendir.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLCELİL:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Büyük, ulu, yüce Allah'ın kulu. Celil, Allah'ın isimlerindendir.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLCEMAL[/COLOR][/B][COLOR=black]: (Ar.) Er. - Güzellikleri kendinde toplayan Allah'ın ku*lu.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLCEVAT:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Cömert olan Allah'ın kulu.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLEHAD:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Şeriki ve ortağı bulunmayan, tek olan Allah'ın kulu. Ehad, Allah'ın isimlerindendir.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLESED:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Aslan'ın kulu.- Hz. Rasûlullah (s.a.v.)'m reddettiği isimlerdendir. Müslümanlar kullanmazlar.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLEVVEL:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Herşe-yin evveli, ilk olan, varlığının başlangıcı bulunmayan Allah'ın kulu.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLEZEL:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Ezelden beri var olan varlığı için başlangıç söz konusu olmayan Allah'ın kulu.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLFERİD:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Tek, eşsiz, eşi olmayan, kıyas kabul etmez, üstün olan. Allah'ın kulu. (bkz. Ferid).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLFETTAH[/COLOR][/B][COLOR=black]: (Ar.) Er. – Zafer kazanmış, üstün gelmiş, fetheden-açan, kullarınının kapalı-müşkil işle*rini açan Allah'ın kulu. (bkz. Fettah). Allah'ın isimlerindendir.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLGAFFAR:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Kullarının günahlarını affeden Allah'ın kulu. - (bkz. Gaffar). Allah'ın isimlerindendir. "Abd" takısı almadan kullanılmaz.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLGAFUR:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Kullarının günahlarını tekrar tekrar bağışlayıcı olan Allah'ın kulu. - (bkz. Gafur). "Abd" takısı almadan kullanılmaz.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLGANİ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Zengin, varlıklı, bol, doygun olan Allah'ın kulu.- Allah'ın isimlerinden, (bkz. Ga*ni).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLHABİR:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Her şeyin iç yüzünden, gizli ve saklılıklarından haberdar olan Allah'ın kulu. (bkz. el-Habir). Allah'ın isimlerinden.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLHADİ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Hidayet eden, doğru yolu gösteren Allah'ın kulu. - Allah'ın isimlerinden, (bkz. Hadi).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLHAFIZ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Herşeyi bütün ayrıntı ve inceliğiyle kayıtlayıp tutan ve dilediği zamana kadar bela ve afetlerden koruyan Allah'ın kulu. -(bkz. el-Hafız). Allah'ın isimlerinden.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLHAK:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Hak ve gerçek olan, varlığı hiç değişmeden duran Allah'ın kulu. - Hak, Esmau'l-Hüsna'dandır.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLHAKEM:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. Bütün işlerin kendisine döndürüldüğü, onun adalet ve kararına baş vurulduğu yüce Hakem Allah'ın kulu. - (bkz. el-Ha-kem). Allah'ın isimlerinden.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLHAKİM:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Her şeye hükmeden Allah'ın kulu.- Hakim, Allah'ın isimlerindendir. "Abd" takısı almadan kullanılmaz.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLHALİK:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Yaratan, yoktan vareden, yaratıcı Allah'ın kulu. - Halik, Allah'ın isimlerinden. "Abd" takısı almadan kullanılmaz.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLHALİM:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Tabiatı yavaş olan, yumuşak huylu, hikmetli Allah'ın kulu. - (bkz. Halim). Allah'ın isimlerinden.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLHAMİD.[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Hamdolunmuş, övülmüş, bütün varlığın diliyle övülmüş Allah'ın kulu. - Hamid; Allah'ın isimlerindendir. (bkz. Hamid).- Türk dil kuralları açısından "d/t" olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLHASİB:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Bütün varlıkların takdir edilen hayatları bo*yunca yaptıkları bütün işlerin ayrıntı*larıyla hesabını en iyi bilen Hasib'in kulu. - Hasib; Allahın isimlerinden*dir.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLHAY:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Daima diri olan, ebedi hayat sahibi, her şeye gücü yeten Cenab-ı Allah'ın kulu. -(bkz. el-Hay). Allah'ın isimlerinden.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLKADİR:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Bitmez tükenmez kuvvet sahibi olan, her şeyi yapmaya gücü yeten Allah'ın kulu.-Kadir; Allah'ın isimlerindendir. (bkz. Kadir).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLKAVİY:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Sonsuz güç ve kuvvet sahibi Allah'ın kulu. -Kaviy kelimesi Esmau'l-Hüsna'dandır. (bkz. el-Kaviyy).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLKAYYUM:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Bu isim her şeyin bir varlık olarak dura[/COLOR][COLOR=black]bilmesi için neye ihtiyacı varsa onu veren, gökleri, yeri ve her şeyi tutan, baki, kaim Allah'ın kulu. - Kayyum, Allah'ın isimlerindendi. (bkz. el-Kayyum).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLKEBİR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Kebir'in, büyüklük ve Azamette eşsiz olan Allah'ın kulu. - Kebir; Allah'ın isimlerindendi. (bkz. el-Kebir).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLKERİM: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Keremi bol, cömert olan Aziz ve Celil Al*lah'ın kulu. - Kerim; Allah'ın isimle -rindendir. (bkz. Kerim).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLLATİF: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Latif, güzel, yumuşak, hoş, nazik olan bütün olayların ve eşyanın inceliklerini bi*len Allah'ın kulu. - el-Latif; Allah'ın isimlerindendi. (bkz. Latif).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLMACİD: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Kadru şanı büyük, cömertlik ve keremi bol olan, Allah'ın kulu. - Macid kelimesi, Allah'ın isimlerindendi. (bkz. el-Ma-cid).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLMALİK: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Sahip olan, her şeyin mülkiyetinin sahibi olan Allah'ın kulu. - Malik; Allah'ın isimlerindendi. "Abd" takısı almadan kullanılmaz.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLMECİD: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Şanı büyük ve yüksek olan, şan ve onur sahibi yüce Allah'ın kulu. - Mecid kelimesi Allah'ın 99 isminden biridir. [I]Sultan Abdülmecid Han: [/I]31. Osmanlı padişahı.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDU'L-MELİK: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Her şey üzerinde tasarruf ve hükmeden tek hükümdar Allah'ın kulu. el-Melik, Allah'ın isimlerindendir.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLMENNAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. – Çok[/COLOR] [COLOR=black]ihsan eden, ihsanı bol olan Allah'ın kulu. - Mennan kelimesi, Allah'ın sıfatlarındandır.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLMESİH: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Hastalara şifa veren, mesih İsa'nın kulu.-(bkz. Mesih). İsim olarak kullanıl*maz.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLMETİN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Metanetli, sağlam, dayanıklı olan Allah'ın kulu. - (bkz. Metin). Allah'ın isimlerin-dendir.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLMUCİB: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Kendisine yönelip yalvaranların isteklerine cevap veren, onların dua ve tevbelerine icabet eden yüce Allah'ın kulu. Mucib, Esmau'l-Hüsna'dandır. - (bkz. el-Mucib).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLMUHSİ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Bütün varlıkların sayısını tek tek bilen Allah'ın kulu. - Muhsi, Esmau'l-Hüs*na'dandır.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLMUHYİ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Hayat veren, can ve ruh veren, bütün canlıları ve hayatı diri tutan Allah'ın kulu. - Muhyi, Allah'ın 99 isminden birisidir, (bkz. Muhyi).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLMUİD : [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Yaratılmışları yokettikten sonra tekrar dirilten Allah'ın kulu. - Muid Allah'ın 99 isminden birisidir, (bkz. el-Muid).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLMUİZ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Muiz'in, izzet veren, şereflendiren Allah'ın kulu. - (bkz. el-Muiz). Allah'ın isimlerindendir.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLMÜMİN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Gönüllerde iman nurunu yerleştiren, kendi*sine yönelenlere, iman nasib ederek onları hidayetine alan, koruyan yüce Allah'ın kulu. - Mü'min, Allah'ın [/COLOR][COLOR=black]isimlerindendir.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLVACİD: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Yoktan vareden, meydana getiren, dilediğini anında elde eden, zenginlik ve serve*tine nihayet bulunmayan Vacid'in ku*lu. Vacid, Allah'ın isimlerindendir. -(bkz. el-Vacid).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLVAHİD: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Tek ve eşsiz olan, zatında sıfatlarında, hükümlerinde, işlerinde asla benzeri olmayan Allah'ın kulu. - Vahid kelimesi Cenab-ı Hakk'ın Kur'an'da zikredilen 99 isminden birisidir, (bkz. el-Vahid).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLVALİ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Bütün alemleri ve meydana gelen bütün olayları tedbir ve idare eden Allah'ın kulu. - Vali, Esmau'l-Hüsna'dandır. (bkz. el-Vali).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLVARİS: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Gerçek servet ve zenginliklerin mutlak sahibi. Bütün zenginliklerin son ve asıl sahibi olan yüce Allah'ın kulu. - Varis kelimesi Allah'ın isimlerindendir. (bkz. el-Varis).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLVASİ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Vasi'nin kulu.Genişlik sahibi ve müsade edici, darlık, fakirlik ve sıkıntıdan münezzeh olan Allah'ın kulu. - Vasi kelimesi, Allah'ın isimlerindendir. (bkz. el-Vasi).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLVEDUD: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Vedud'un kulu.- Allah'ın isimlerinden. [I]Vedud; [/I]iyi amel sahibi kullarını seven, onlara rahmet ve rızasını yönelten, sevilmeye ve sayılmaya, dostluğu kazanılmaya yegane layık olan yüce Allah anlamındadır.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLVEHHAB: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Çok çeşitli nimetleri daima bağışlayan Allah'ın kulu. Vehhab, Allah'ın isimle-rindendir. - "Abd" takısı almadan kullanılmaz.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLVEKİL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Kendisine tevekkül edilen, kudretiyle kulları*nın işlerini halleden, onlara yardımcı olan yüce Allah'ın kulu. - Vekil. Allah'ın isimlerindendir. (bkz. el-Vekil).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜLVELİ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Kendisine iman edenlerin dostu ve yardımcısı. Yarattıklarına mütevelli ve nazar edici olan Allah'ın kulu. - el-Veliyy kelimesi Allah'ın isimlerindendir. (bkz. el-Veli).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜNNAFİ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Yararlı şeyleri ve sebeplerini kudretiyle yaratan Allah'ın kulu. - Nafı kelimesi, Allah'ın isimlerindendir. (bkz. en-Nafı).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜNNASIR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Yardım eden, Yardımcıların en hayırlısı, mü'minlere nusrct ve zafer veren Allah'ın kulu. - Nasır, Allah'ın sıfatla-rındandır.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜNNASIR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Yardımcı, yardım eden Allah'ın kulu.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜNNUR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Nur sahibi, aydınlık, parlaklık sahibi olan Allah'ın kulu. - Nur, Allah'ın isimlerin*dendir.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜRRAFİ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Rafı'nin kulu. (bkz. er-Rafi). Allah'ın isimlerinden[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜRRAHİM: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Merha*metli, esirgeyen, koruyan, acıyan, ahirette mümin kullarına merhamet eden Allah'ın kulu.- er-Rahim, Allah'ın isimlerindendir.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜRRAUF: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Çok lütuf, şevkat ve rahmet eden. Onları belli nimetlerle dengeli yaşatan, seviyelendiren Allah'ın kulu. (bkz. Rauf).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜRREŞİD: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Allah'ın isimlerinden. Reşid'in kulu.- (bkz. er-Reşid).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜRREZZAK: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Bütün mahlukların rızkını veren Allah'ın kulu. - Rezzak, Allah'ın isimlerindendir. "Abd" takısı almadan kullanılmaz.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜSSAMED: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Kimseye hiçbir şeye muhtaç olmayan, Al*lah'ın kulu. - Samed, Allah'ın isimlerindendir. "Abd" takısı almadan kullanılmaz. Türk dil kuralı açısından "d/t" olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜSSELAM: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Barış, rahatlık, selamete çıkaran, selam eden, zevalsiz ebedi olan Allah'ın kulu. - es-Selam kelimesi, Allah'ın isimlerindendir. "Abd" takısı almadan kullanılamaz.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜSSEMİ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Her şeyden arınmış olarak bütün sesleri, sözleri ve kelimeleri işitip ayırdeden yüce Allah'ın kulu. (bkz. es-Semi').[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜSSETTAR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Günahları örten, gizleyen Allah'ın kulu.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜŞŞAHİD: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Şahid'in kulu. Görünen ve görünmeyen eşya*nın hepsini görücü ve tasarruf edici olan ve her şeyi müşahade altında bu*lunduran Allah'ın kulu. - Şahid, Allah'ın isimlerindendir. (bkz. eş-Şahid).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜŞŞEKÜR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Emrine uyan, yasaklarından sakınan kullarını seven ve çok ikramda bulunan Allah'ın kulu. - Şekür, Allah'ın isimlerindendir. "Abd" takısı almadan kullanılmaz.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABDÜZZAHİR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Varlık ve birliği sonsuz sayıda eserler ve delil*lerle belli olan Allah'ın kulu. - ez-Za*hir, Allah'ın isimlerindendir. (bkz. ez-Zahir).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABER: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Hz. Nuh'un erkek torunu.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABENDAM: [/COLOR][/B][COLOR=black](Fars.) Ka. - Güzel vücutlu, güzellik.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABGUN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Fars.) Er. - 1. Mavi renk. Gök. 2. Parlak. 3. Nişasta.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABHER: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Nergis çiçeği. 2. Yasemin. 3. Zerrin kadehi çiçeği. 4. Dolu kab.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABILAY HAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Orta cüz Kazak Hanı. Ülkesini Çinlilere, Hive hanlıklarına karşı ustaca savundu (1711-1781).[/COLOR] [B][COLOR=black]ABIŞKA NOYAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - İlhanlı komutan. (XIII-XIV. yy.) bkz. Abuşga.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABHİZ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Fars.) Er. 1. Büyük dalga. 2. Kaynak. 3. Su yolu.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABİD: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. Allah'a ibadet eden, çok ibadet eden, zahid. Kullar, köle*ler.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABİDE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Anıt. Önemli ve değerli yapıt.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABİDİN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - İbadet edenler-Zeyne'l-Abidin'den kısaltma isim ad. [I]Zeynelabidin: [/I]Hz. Ali'nin torunlarından biri, ibadet edenlerin ziyneti.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABŞAR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka.- Şelale.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABUŞKA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Koca, zevc, yaşlı erkek.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABUZER: [/COLOR][/B][COLOR=black](f.a.i.) Er. - Altın suyu. Altın suyu gibi parlak ve görkemli. Yahut Ebu Zer (el-Gıfarî) isminin fonetik değişikliğe uğramış şekli.[/COLOR] [B][COLOR=black]ABUZETTİN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Din yolunda çabuk, hızlı giden[/COLOR] [B][COLOR=black]ACA:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. 1. Amca, ağabey. 2. Güçlü kuvvetli, başladığı işi bitiren. 3. Büyük[/COLOR] [B][COLOR=black]ACABAY:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - (bkz. Aca). [/COLOR] [B][COLOR=black]ACAHAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - (bkz. Aca). [/COLOR] [B][COLOR=black]ACAR:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.). 1. Becerikli. 2. Atılgan, ele avuca sığmaz. 3. Halk. 4. Ye*ni, taze- Erkek ve kadın adı olarak kullanılır (örfte). [I]Acar, Sırrı: [/I]1967 Dünya Güreş şampiyonu Türk.[/COLOR] [B][COLOR=black]ACARALP:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Yiğit, becerikli, cesur kişi.[/COLOR] [B][COLOR=black]ACARBAY:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - [I]Doğan Acarbay, [/I]olimpiyatlarda yarışmış Türk atlet, 1948.[/COLOR] [B][COLOR=black]ACARER: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Acaralp).[/COLOR] [B][COLOR=black]ACARKAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - (Acaralp).[/COLOR] [B][COLOR=black]ACARMAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Çevik, becerikli, girişken.[/COLOR] [B][COLOR=black]ACARÖZ[/COLOR][/B][COLOR=black]: (Tür.) Er. - Özünde yiğit*lik bulunan.[/COLOR] [B][COLOR=black]ACARSOY:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Yiğit, soylu. [/COLOR] [B][COLOR=black]ACEM:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. 1. Arap olmayan milletlerin hepsi 2. Açık ve doğru Arapça konuşamayan kimse 3. Özellikle İranlı, İran halkından biri. [I]Acem Bekir Efendi: [/I]Türk Reisü'l-Küttab, 1723.[/COLOR] [B][COLOR=black]ACER:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Ka. - Hz. İsmail (a.s.)'in annesi (bkz. Hacer).[/COLOR] [B][COLOR=black]ACLAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Hızlı, çabuk, telaşlı. Osman Bey ile çağdaş olan 14. yy. ortalarında yaşamış Karasi Beyi.[/COLOR] [B][COLOR=black]ACUN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Dünya, varlık.[/COLOR] [B][COLOR=black]ACUNAL:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Dünyayı kapsayan, dünyayı fetheden.[/COLOR] [B][COLOR=black]ACUNALP:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - (bkz. Acunal).[/COLOR] [B][COLOR=black]ACUNMAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Dünyaca ta*nınmış, ünlü.[/COLOR] [B][COLOR=black]AÇANGÜL:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - (bkz. Gül).[/COLOR] [B][COLOR=black]AÇE[/COLOR][/B][COLOR=black]: (Tür.) Ka. - Sumatra adasının en kuzey kısmı. Önceleri burada Açe İslam devleti hüküm sürerdi. Şimdi ise Hollanda sömürgesidir.[/COLOR] [B][COLOR=black]AÇELYA:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Yun.i.) Ka. - Kokusuz, fundagillerden çeşitli renklerde çiçekler açan bir bitki.[/COLOR] [B][COLOR=black]AÇIL:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - Açılmak eyleminden emir; serpil[/COLOR] [B][COLOR=black]AÇILAY:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - Ayın dolunay halinde olmaya başlaması[/COLOR] [B][COLOR=black]AD:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Çok eskiden Yemen taraflarında bulunan ve Hud peygamber tarafından imana getirilemediği için Allah tarafından yok edildiğine inanılan bir kavmin adı. Kur'an-ı Ke-rim'de bu kavim aynı isimle anılmış ve başlarından geçen hadiseler genişçe ele alınmıştır.[/COLOR] [B][COLOR=black]ADAHAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Adanın hakimi, yöneticisi.[/COLOR] [B][COLOR=black]ADAL:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - "Adın yayılsın, ün kazan" manasında.[/COLOR] [B][COLOR=black]ADALEDDİN :[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Dinin adaleti- Türk dil kuralı açısından "d/t" olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]ADALET[/COLOR][/B][COLOR=black]: (Ar.) Ka./Er. - 1. Hakka riayctkarlık, hak tanırlık, haklılık,[/COLOR] [COLOR=black]doğruluk. 2. Haksızlıktan uzaklaşma.[/COLOR] [COLOR=black]3. Düzenli ve dengeli davranma. 4.[/COLOR] [COLOR=black]Hakkaniyet.[/COLOR] [B][COLOR=black]ADANIR:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka./Er. - Şanlı, şöhretli[/COLOR] [B][COLOR=black]ADEM:[/COLOR][/B][COLOR=black] (İb.h.i.) Er. 1. Allah'ın yarattığı ilk insan, insan soyunun atası ve ilk peygamberi. 2. Adam. 3. İyi, temiz kimse. [I]Âdem [/I](a.s.) ilk insan ve ilk isimlendirilen varlık. Kur'an'da Hz. Adem'in 25 yerde ismi geçer.[/COLOR] [B][COLOR=black]ADETULLAH:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Allah'ın kanunu, ilahi sünnet.[/COLOR] [B][COLOR=black]ADEVİYE[/COLOR][/B][COLOR=black]: (Ar.) Ka. 1. İyilik, yardımseverlik. 2. Ünlü hanım mutasav-vıfe.[/COLOR] [B][COLOR=black]ADIGÜZEL:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.). Ka./Er. - Güzel isim. Verilen ismin güzel olması. [/COLOR] [B][COLOR=black]ADİL:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. 1. Doğruluk gösteren. Doğru. 2. Eşit, eş, müsavi. 3. Adaletli davranan. Kur'anî bir isimdir. Allah'ın emirlerini hakkıyla uygulayan anlamına gelir. Raşid halifelerin 2. cisi Ömer b. el-Hattab'ın meşhur lakabı.[/COLOR] [B][COLOR=black]ADİLE:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Ka. 1. Doğruluk gösteren. 2. Doğru- Her işinde adalet, doğruluk bulunan hükümet. 3. [I]Adile Sultan; [/I]Osmanlı döneminde Bağdat'ta valilik yapan Süleyman Paşa'nın hanımı. Adına bir cami bir de kervansaray yapılmıştır.[/COLOR] [B][COLOR=black]ADİLHAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (a.t.i.) Er. - Adil yönetici.[/COLOR] [B][COLOR=black]ADİL GİRAY: [/COLOR][/B][COLOR=black](a.t.i.) Er. - Kırım ve-liahtı. (1548- Kazvin 1579) Devlet Giray'ın oğlu. Osmanlı-İran savaşında Osmanlılara yardımcı oldu. İkinci Şa-[/COLOR] [COLOR=black]mah savaşını kazanan İranlılarca tutsak edildi ve Kazvin'de öldü.[/COLOR] [B][COLOR=black]ADİN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Cennet (Adn).[/COLOR] [B][COLOR=black]ADİY:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Savaşçı, savaştan geri durmayan, mücahid. [I]Adiy b. Hatim et-Tai: [/I]630 yılında müslüman oldu. Babası gibi cömertti. Kabilesinde İslam'dan dönme eğilimleri görünce engel oldu. Cemel vakasında Hz. Ali*nin yanında yer aldı.[/COLOR] [B][COLOR=black]ADNAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Cennette ölümsüzlüğe kavuşan kimse.[/COLOR] [B][COLOR=black]ADNİ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. 1. Adın'a mensup, (bkz. Adnan). 2. Cennete girmeye hak kazanan. Adni Recep Dede. Türk mu*tasavvıf, şair. (Belgrat 1688).[/COLOR] [B][COLOR=black]ADNİYE[/COLOR][/B][COLOR=black]: (Ar.) Ka. - (bkz. Adni).[/COLOR] [B][COLOR=black]AFAFET:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Ka. 1. Afıflik, temizlik, temiz olan. 2. Fenalıktan, günah işlemekten kaçınma. 3. Namuslu ol*mak.[/COLOR] [B][COLOR=black]AFET:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Ka. 1. Büyük felaket, bela, musibet. 2. Çok güzel kadın, dilber[/COLOR] [B][COLOR=black]AFFAN: ([/COLOR][/B][COLOR=black]Ar.) Er. - Kötü şeylerden kaçınan, kötülüklerden uzaklaşan, te*miz. Ashab'dan bu ismi kullananlar olmuştur.[/COLOR] [B][COLOR=black]AFGAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Heyecanlı, çabuk öfkelenen. Orta Asya'da yaşayan müslüman bir kavim. [I]Cemalettin Af-gani: [/I]Müslüman alimlerden.[/COLOR] [B][COLOR=black]AFİF:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Ka. 1. İffetli, namuslu, ırz ve namus sahibi kadın. 2. Doğru, haramdan sakınan, yolsuzluğa sap*maz kişi.[/COLOR] [B][COLOR=black]AFİFE:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Ka.. - (bkz. Afif). IV. Mehmed'in hanımı.[/COLOR] [B][COLOR=black]AFİL:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. 1. Uful eden, gurub eden, batan (güneş, yıldız). 2. Görünmez olan, kaybolan[/COLOR] [B][COLOR=black]AFİTAB:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Fars.) Ka.l. Güneş, gün ışığı. 2. Çok güzel, dilber, parlak yüz.[/COLOR] [B][COLOR=black]AFRA:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Ka. 1. Ayın onüçüncü gecesi. 2. Beyaz toprak. [I]Afra binti Ubeyde: [/I]Sahabe hanımlardan.[/COLOR] [B][COLOR=black]AFŞAR:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. 1. Oğuz Türkleri*nin 24 boyundan biri. Türkiye, Iran, Azerbaycan ve Afganistan'da dağınık olarak yaşamaktadırlar. 2. Çabuk iş gören, çevik, atılgan[/COLOR] [B][COLOR=black]AFŞİN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Zırh, silah. [I]Afşin bey: [/I]Selçuklu komutanı. ( XI. yy.). Gümüştigin'le birlikte Anadolu savaşlarına çıktı. Malatya'da Bizans ordula*rını yendi. Marmara kıyılarına kadar ilerledi (1079).[/COLOR] [B][COLOR=black]AFTABE:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Fars.) Ka. - 1. Su kabı. 2. Güneş biçiminde yapılan mücevher.[/COLOR] [B][COLOR=black]AFUV:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Daima affeden, merhametli. Esmaü'l-Hüsna'dandır. "Abd" takısı alarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AGAH[/COLOR][/B][COLOR=black]: (Fars.) Er. - Bilgili, haberli, uyanık, afif. Vakıf olmuş, malumatlı. [I]Agah Efendi: [/I](1744-1824). Türk dev*let adamı.[/COLOR] [B][COLOR=black]AĞAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka.- Akanyıldız, ağma[/COLOR] [B][COLOR=black]AGER:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Temiz, doğru kimse[/COLOR] [B][COLOR=black]AGRA:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Çok sevimli, çok yakışıklı.[/COLOR] [B][COLOR=black]AĞA:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. 1. Yaşlanma manasına gelen "ağmak"tan. Büyük, efendi. Büyük kardeş, ağabey. 2. Amir, baş, reis. Eski devlet teşkilatımızda bazı idarecilere verilen unvan. 3. Osmanlı[/COLOR] [COLOR=black]devletinde okuma-yazma bilenlere verilen şeref unvanı. 4. Halkın saygısını kazananlara verilen unvan. 5. Er-kek, eş, koca. 6. Eski büyük konaklarda çalışan hizmetlilerin başı. Eski Türklerde soylu aileye mensup kadınlar da bu unvanı kullanmışlardır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AĞAHAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Nizari İsmaili imamlara verilen unvan. Doğu Türk-çesinde ağabey anlamında da kullanılmıştır. Türk kökenli Kaçarların onur unvanıydı. [I]Ağa Han: [/I]Nizari İsmailîlerin dini önderi.[/COLOR] [B][COLOR=black]AĞAR:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - 1. Beyaz renkli. 2. Açık tavırlı, samimi. 3. Asil, onurlu, şerefli.[/COLOR] [B][COLOR=black]AĞANER:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Saf, temiz, duru insan.[/COLOR] [B][COLOR=black]AĞCA:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - Beyaz tenli ka*dın.[/COLOR] [B][COLOR=black]AĞGÜL:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - Beyaz gül, ak gül.[/COLOR] [B][COLOR=black]AHAD:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. 1. Bir, kişi, kimse. 2. Birler, birden dokuza kadar olan sayılar. 3. Ünlü Türk denizcilerinden [I]Ahad bey [/I](Umur bey donanmasından).[/COLOR] [B][COLOR=black]AHAVİ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - 1. Kardeşçe, dostça. Kardeş gibi.[/COLOR] [B][COLOR=black]AHBARÎ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Haber veren, rivayet eden.[/COLOR] [B][COLOR=black]AHDİ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Ahd, and icabı veya ahd ve ahda müteallik. [I]Ahdî, [/I]Türk tezkire yazan ve Divan şairi (Bağdat 1593).[/COLOR] [B][COLOR=black]AHENK:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Fars.) Ka. 1. Uygun, uyum düzen, armoni. 2. Renkler arasında uygunluk. Sesler arasında uygunluk, [/COLOR][COLOR=black]düzen, makam. 3. Çalgılı eğlence-Saz takımınca icra edilen beste. 4. Kasıt, niyet.[/COLOR] [B][COLOR=black]AHFA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.)- Kalb, ruh, sır, hafi, ah-fa şeklinde sıralanan "Ietafet-i hamse" sonuncusuna verilen ad.- Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AHFAZ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - 1. Belleği çok kuvvetli. 2. Kur'an'ı en iyi hıfzetmiş kişi. 3. Alçak gönüllü. [/COLOR] [B][COLOR=black]AHFEŞ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Küçük gözlü, zayıf bakışlı. 2. Yalnız gece gören kimse. Ahfeş lakabında üç büyük Arap alimi vardır. [I]Abdülhamid, Said b. Mes'ade, Ali b. Süleyman.[/I][/COLOR] [B][COLOR=black]AHİ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. 1. Ahi ocağına mensup olan kimse. 2. Cömert, eliaçık. [I]Ahi Benli Hasan. [/I]Türk şairi. Yavuz döne*minde yaşamış ve Şirinu Perviz mes*nevisini yazmıştır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AHİD: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Bir şeyin yerine getirilmesini emretmek. 2. Söz ver*mek. Emir, talimat, taahhüt, anlaşma, yükümlülük.[/COLOR] [B][COLOR=black]AHKAF: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Kum fırtınası 2. Kur'an-ı Kerim'in 6. suresi. Araplar bu ismi, Arabistan'ın güneyinde, kimsenin bilmediği ve giremediği çöle vermişlerdir.[/COLOR] [B][COLOR=black]AHLA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. - Çok tatı. Pek şirin.[/COLOR] [B][COLOR=black]AHLAS: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - 1. Saf, halis, ka-rışımsız. 2. İyi yürekli, temiz kimse. 3. Kur'anî ıstılahta, Allah'a halis olarak yönelip ihlaslılıkta ileri bir dereceye varmış kul.[/COLOR] [B][COLOR=black]AHMED: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Çok, en çok övülmüş, methedilmiş. Kur'an-ı Kerim'de Saf suresinin 2. ayetinde: Hz.İsa, İsrailoğullarına: "...adı Ahmed olan peygamberi de müjdeleyici olarak geldim" şeklinde geçen isimlendirme ile Peygamberimizin isimlerinden birisi olarak anıldı ve kullanılmaya başlandı.- Türk dil kuralı açısından "d/t" olarak kullanılır. [I]Ahmed-i Muh*tar, [/I]Hz. Muhammed (s.a.v.).[/COLOR] [B][COLOR=black]AHMER: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Kırmızı, kızıl.[/COLOR] [B][COLOR=black]AHNEF: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Ayaklan çarpık ve eğri büğrü olan. Daha çok lakap olarak kullanılır. [I]Ahmet b. Kays, [/I]as-habdan.[/COLOR] [B][COLOR=black]AHNES: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Basık ve sivri burunlu. Daha çok lakap olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AHRA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. - Daha layık, münasip, uygun[/COLOR] [B][COLOR=black]AHSA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) - Arabistan'ın Kuveyt-Katar kısmına verilen isim- Erkek ve kadın adı olarak kullanılır[/COLOR] [B][COLOR=black]AHSEN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) - Daha güzel, çok güzel, en güzel. Erkek ve kadın adı olarak kullanılır. [I]Ahsen-i takvim: [/I]En güzel şekil. Kur'an-ı Kerim'in Tin suresinin 3. ayetinde insanın ahsen-i takvim üzere yaratıldığı beyan buyurulmaktadır. Ahsen kelimesi, Kur'an'da 16 yerde zikredilmiştir.[/COLOR] [B][COLOR=black]AHTER: [/COLOR][/B][COLOR=black](Fars.) Ka. - Yıldız. [/COLOR] [B][COLOR=black]AHU:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Fars.) Ka. 1. Ceylan, karaca, gazal. 2. Güzel, ince alımlı kadın. 3. Gözleri ceylan gözüne benzeyen ka*dın. 4. Kardeş, dost[/COLOR] [B][COLOR=black]AHVER: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. -1. Müşteri yüzlü, güzel gözlü adam. 2. Zeki, akıllı.[/COLOR] [B][COLOR=black]AHVES: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Cesur, kahraman, yiğit.[/COLOR] [B][COLOR=black]AİŞE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. - 1. Yaşayan, zenginlik ve bolluk gören. Yaşayış. [I]Aişe binti Ebu Bekir. [/I]Peygamberimiz (s.a.v.)'in hanımlarından. Muhterem annelerimizden biri olan Aişe (r.a.) İslami bilgisi ve fakihliği ile de meşhurdur (bkz. Ayşe).[/COLOR] [B][COLOR=black]AJDA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. 1. Filiz sürgün. 2. Çentik çentik olan şey[/COLOR] [B][COLOR=black]AKABE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Sarp geçit, çıkılması zor yokuş. 2. Tehlike. Atlatılması zor güçlük, muhtıra.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKAD: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Doğruluğuyla, dürüstlüğüyle tanınmış kimse.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKALP: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Doğruluğu ve dürüstlüğüyle tanınan kimse.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKALIN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Alnı açık, suçu olmayan, onurlu. [I]Akalın [/I](Besim Ö-mer Paşa). Türk hekim. [/COLOR] [B][COLOR=black]AKANAY: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - Yıldız kümesi.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKANSEL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. 1. Akarsu. 2. Uzun mesafeler geçerek denize dökülen akarsu.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKAR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. 1. Akıp geçen. 2. Gelir getiren.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKASMA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - Beyaz, mavi, morumsu, pembe çiçek veren yabani, tırmanıcı bir bitki.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKASOY: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Sevilen, sayılan soydan gelen[/COLOR] [B][COLOR=black]AKASYA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Yun.i.) Ka. - Küçük sıra yapraklı, gölgeli küçük cinsleri süs için yetiştirilen baklagillerden bir ağaç. Salkım ağacı da denir.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKAY: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.)- Beyaz ay, ayın tam bir daire olarak dolgun, parlak göründüğü evre. Ak ve ay kelimelerinden[/COLOR] [COLOR=black]birleşik isim. Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKBATU: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Yiğit erkek.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKBATUN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Akbatu).[/COLOR] [B][COLOR=black]AKBEHMEN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. Peygamber çiçeğinin eşanlamlısı.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKBİLGE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) - Alim, bilgili, dürüst kimse.- Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKBOĞA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Boğa gibi güçlü ve temiz şahsiyetli. [I]Akboğa Celayir: [/I]Moğol emir ve komutanı. [/COLOR] [B][COLOR=black]AKBORA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Bora)[/COLOR] [B][COLOR=black]AKBUDUN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Temiz, tanınmış soydan gelen[/COLOR] [B][COLOR=black]AKBURAK: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Burak)[/COLOR] [B][COLOR=black]AKÇAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - Temiz, dürüst kimse[/COLOR] [B][COLOR=black]AKCEBE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Beyaz zırh sahibi yiğit.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKÇA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. 1. Oldukça ak, beyazca. 2. Eskiden kullanılan küçük gümüş para, nakit. 3. Temiz, saf, iyi niyetli kişi.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKÇAKİRAZ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - Bir kiraz çeşidi.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKÇAKOCA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Temiz ve namuslu erkek. - Osman Gazi ve Orhan Gazi'nin silah arkadaşı.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKÇALI: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Varlıklı, zengin.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKÇAM: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Kuzey Amerika'da yetişen bir çam türü.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKÇAR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - iyi ruhlar. [/COLOR] [B][COLOR=black]AKÇIL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) - Beyazımsı, solgun [/COLOR][COLOR=black]Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKÇİÇEK: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - Beyaz çiçek- Daha çok örfte kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKÇORA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - İyi ruhlar.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKDA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. - Himaye altında olan cariye, kadın, köle. [/COLOR] [B][COLOR=black]AKDEMİR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Demir gibi güçlü ve temiz yürekli. Yiğit.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKDES: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - En kutsal.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKDİL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - İyi, doğru, güzel konuşan kişi.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKDOĞAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Doğan).[/COLOR] [B][COLOR=black]AKDORU: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Doruğu bulutlu dağ.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKEL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. 1. Doğru, dürüst işler yapan kimse. Dürüst, güvenilir erkek.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKERGİN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - (bkz. Ak[/COLOR][COLOR=black]e[/COLOR][COLOR=black]rman).[/COLOR] [B][COLOR=black]AKERMAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Dürüst, soylu, temiz kişi.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKGİRAY: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Ak[/COLOR][COLOR=black]e[/COLOR][COLOR=black]rgin)[/COLOR] [B][COLOR=black]AKGÜL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - Beyaz gül.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKGÜN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Mutlu, sevinçli[/COLOR] [COLOR=black]gün.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKHAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Dürüst hakan.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKALP: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Cömert, eli açık[/COLOR] [COLOR=black]yiğit.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKIMAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Cömert, eli açık kimse.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKIN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Her engeli aşan, güçlüklerden yılmayan, hızlı hareket kabiliyetine sahip.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKINALP: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Akın yapan[/COLOR] [COLOR=black]yiğit. Yiğit.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKINCI: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. -Osmanlılarda ileri karakol. Ani vurkaçlarla düşmanlarının moralini boza[/COLOR][COLOR=black]n[/COLOR][COLOR=black] uç süvarileri. Hafif süvari.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKINER: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Akınalp)[/COLOR] [B][COLOR=black]AKINTAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Tan yeri ağarırken yapılan akın[/COLOR] [B][COLOR=black]AKİF: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Bir şeyde sebat eden. 2. İbadet eden, ibadet maksadıyla mübarek bir yere çekilen. İ'tikafa giren. 3. Direnen. [I]M. Akif Er soy: [/I]Ünlü şair ve yazarımız. Safahat'ın yazan. İstiklal marşını telif etmiştir.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKİFE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. 1. Bir şey üzerinde azimle duran, sebatlı, kararlı. 2. İbadet eden hanım.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKİL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er.- Akıllı, akıl sahibi. Uslu, kavrayışlı. Ali b. Ebi Talib'in kardeşi. [I]Akil b. Ebi Talib.[/I][/COLOR] [B][COLOR=black]AKİLE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka.- (bkz. Akil)[/COLOR] [B][COLOR=black]AKİPEK: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - İpek gibi kadın.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKİS:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Ka. 1. Yankı. 2. Işığın veya bir şeklin bir satha çarpıp orada görünmesi, yansı. 3. Zıt, ters, muhalif.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKKOR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - Işık saçacak aklığa varıncaya kadar ısıtılmış olan.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKKIZ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka.- Beyaz kadın.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKMAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. 1. Temiz, beyaz, güzel insan. 2. Yaşlı kimse.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKMANER: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er.- (bkz. Akman).[/COLOR] [B][COLOR=black]AKMAR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. - Aylar, yıldızlar.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKMER: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. - Ay gibi beyaz (yüz)[/COLOR] [B][COLOR=black]AKNUR: [/COLOR][/B][COLOR=black](t.a.i.) Ka. - Beyaz nur.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKÖZ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Özü sözü doğru kişi, temiz kişilikli.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKPINAR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.)- (bkz. Pınar).[/COLOR] [B][COLOR=black]AKSAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er.- İyi ve temiz tanınmış kimse.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKSEN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka.- Sen aksın, temizsin, doğru ve namuslusun. [/COLOR] [B][COLOR=black]AKSEVİL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - (bkz. Sevil).[/COLOR] [B][COLOR=black]AKSIN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er.- Temiz, doğru, dü*rüstsün.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKSOY: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Temiz soylu. [/COLOR] [B][COLOR=black]AKSUN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Aksu). [/COLOR] [B][COLOR=black]AKSUNA:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. -Ak renkli yaban ördeği.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKSUNER: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er.- (bkz. Aksungur).[/COLOR] [B][COLOR=black]AKSUNGUR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er.-Doğan cinsinden bir nevi av kuşu. - [I]Aksungur b. Abdullah. [/I]Melikşah zamanında Halep'in hakimliğini, yöneticiliğini yapan Türk Emiri.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKSU [/COLOR][/B][COLOR=black]: (Tür.) Ka. 1. Temiz, pırıl pırıl su gibi. 2. Nehir[/COLOR] [B][COLOR=black]AKSÜYEK: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Eski Türklerde soylu anlamında kullanılırdı.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKŞEMSEDDİN: [/COLOR][/B][COLOR=black](t.a.i.) Er.- Dinin güneşi.- Türk din bilgini ve hekim. (Şam 1389-Göynük 1459). Fatih'in hocasıdır. İstanbul'un fethinde bulundu. Ünlü sahabi komutan Eba Eyyub el-Ensari'nin mezarını bulduğu söylenir. Türk dil kuralına göre "d/t" olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKŞIN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) 1. Az ak, akımsı.2. Derisinde, kıllarında ve gözlerinde doğuştan boya maddesi bulunmadığı için her yanı beyaz olan (insan, hay-[/COLOR] [COLOR=black]van). Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKŞİT: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Kutlu uğurlu. 2. Ak. 3. Güneş, nur, aydınlık. [I]Akşit Muhammed b. Tugac: [/I]İhşidiler devletinin kurucusu.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKTAY: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Beyaz tay. Türkler'de çok kullanılan bir isimdi.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKTAÇ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Beyaz taç.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKTAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) - Aydınlık, mehtaplı gece.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKTAR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Parlak, aydınlık sabah.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKTAŞ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Mermer. [/COLOR] [B][COLOR=black]AKTEKİN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Parlak, gör*kemli, temiz huylu yiğit.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKTEMÜR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Akdemir.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARTİMUR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Aktemur).[/COLOR] [B][COLOR=black]AKTOLGA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Tol*ga). [/COLOR] [B][COLOR=black]AKTUĞ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Aytuğ).[/COLOR] [B][COLOR=black]AKYIL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. -Temiz, güzel sene. - Erkek ve kadın adı olarak da kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKYILDIZ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) - Akşama doğru doğan parlak yıldız. Çoban yıldızı, sa*bah yıldızı.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKYİĞİT: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er.- Dürüstlüğü ve temizliğiyle tanınmış yiğit.[/COLOR] [B][COLOR=black]AKYOL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Dürüst, doğru ve iyi yol.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALAADDİN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. -Dini yüceltmek için din uğruna çalışan kimse. [I]Alaaddin Keykubad [/I](1192-1237) Anadolu Selçuklu Sultanı. - Türk dil kuralları açısından "d/t" olarak kulla[/COLOR][COLOR=black]nılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALACAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Akan).[/COLOR] [B][COLOR=black]ALAGÜN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - Yazın güneş buluta girdiği zamanki gölgeli hava.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALAMET: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. 1. İşaret, iz, nişan. 2. Remiz, sembol. 3. Belirti, emare. 4. Çok iri, şaşılacak büyüklükte (mec.).[/COLOR] [B][COLOR=black]ALANALP: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Ülke alan, fetheden, fatih.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALANAY: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Alanalp).[/COLOR] [B][COLOR=black]ALANER: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Alanalp).[/COLOR] [B][COLOR=black]ALANGOYA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Moğ.) Ka. 1. Altın geyik. 2. Ünlü Moğol destanının kutsal sayılan kadın kahramanı.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALANGU: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. -Altın geyik. [/COLOR] [B][COLOR=black]ALANUR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. - (bkz. Nur).[/COLOR] [B][COLOR=black]ALAPINAR:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - (bkz. Pınar).[/COLOR] [B][COLOR=black]ALATAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Güneş doğmadan önce ufukta beliren karışık renk*ler.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALATAY:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Derisinde benekler olan tay.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALCAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - Can alıcı güzel. Can alan, cesur, yürekli.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALEMDAR: [/COLOR][/B][COLOR=black](a.f.i.) Er. 1.Bayrak veya sancak tutan, taşıyan, bayraktar, sancaktar. 2. İşe önderlik eden. [I]Alemdar Mustafa Paşa: [/I]Osmanlı veziri.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALEV: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. 1. Ateşten ve yanıcı cisimlerden çıkan parlak, çeşitli şekillere giren gazlardan meydana gelen şeffaf dil, yalım. 2. Aşk ateşi, sevda. 3. Alımlı, cazibeli kadın.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALEVİ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Hz. Ali soyundan, Hz. Ali'ye hususi ilgi gösteren, ona taraftar olan. Şii mezhebinin kollarından biri.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALGAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Alan, fetheden, fatih.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALGIN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. 1. Güçlü, iyi, güzel, sıcakkanlı, sevimli. 2. Sevdalı, aşık, vurgun. 3. Hızlı akan su. 4. Renksiz, cılız, zayıf.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALGUHAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Çağatay hanlığı hükümdarı. (1266). Orta Asyayı ele geçirip Harezmden Afganistan'a kadar sınırlarını genişletti. Cengiz'in yasalarını şiddetle uyguladı.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALGUN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Fars.) Ka. 1. Aklı alınmış. 2. Al renginde, koyu ve parlak pembe. 3. Tümsek, tepe.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALGUNE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Fars.) Ka. 1. Serap. 2. Allık.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALGÜL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - Kırmızı gül.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALİ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Yüce, ulu, yüksek. 2. [I]Hz. Ali: [/I]Ebu Talib'in oğlu. Peygamberimizin amcazadesi ve kızı Fatma (r.anha)'nın kocası. Dördüncü halife.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALİCAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](a.f.i) Er. - Ali ve can isimlerinin bir araya gelmesinden meydana gelmiştir. - (bkz. Ali ve Can).[/COLOR] [B][COLOR=black]ALİCENGİZ: [/COLOR][/B][COLOR=black](a.t.i.) Er. - Akla gelmez, şeytanca, beklenmedik ve umulmadık tarzda anlamlan ile "Alicengiz oyunu" deyiminde geçer.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALİGÜHER: [/COLOR][/B][COLOR=black](a.f.i.) Er. - Yaratılışı ve mayası yüce ve değerli olan.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALİ HAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](a.t.i.) Er. - Yüce han. [/COLOR] [B][COLOR=black]ALİKADR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Yüksek kıy[/COLOR][COLOR=black]mette olan, çok kıymetli, çok takdir edilen, çok saygıdeğer. 2. Meşhur bir çeşit lale.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALİM: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Çok okumuş, bilgin.,2. Çok bilen. 3. Sonsuz. İlim sahibi. Allah'ın sıfatlarındandır. Kur'an'da Cenab-ı Hakk'ın ismi olarak 13 yerde geçer. "Abd" takısı alarak da kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALİME: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. - (bkz. Alim). [/COLOR] [B][COLOR=black]ALINAK: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Doğru, güvenilir.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALİŞAH [/COLOR][/B][COLOR=black]: (a.f.i.) Er. - Hükümdarların en yücesi. [I]Alişah Taceddin. [/I](?-1324). İlhanlı veziri.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALIŞAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](a.f.i.) Er. - Şan ve şerefi yüce ve yüksek olan çok değerli.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALİYAR [/COLOR][/B][COLOR=black]: (a.f.i.) Er. 1. Yar, dost, sevgili. 2. Alinin dostu, sevgili adı. 3. Yüce dost. - Birleşik isim[/COLOR] [B][COLOR=black]ALİYE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Yüce, yüksek, bir şeyin en yukarısı, tepesi. - (bkz. Ali).[/COLOR] [B][COLOR=black]ALKAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Kırmızı kan. [I]Alkan bey: [/I]Türk denizci. Selçuklula*rın egemenliğindeki İznik'te Ebu'l-Kasım'ın donanma komutanı.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALKIM: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Gökkuşağı. [I]Al*kım (Uluğ Bahadır) [/I]Türk Arkeolog.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALKIN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. 1. Sevdalı, aşık, vurgun. 2. El çırpma, övme. [/COLOR] [B][COLOR=black]ALKUR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Hep, bütün, herkes.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALLAHVERDİ: [/COLOR][/B][COLOR=black](a.t.i.) Er. - İran'da yaşayan bir Türkmen kabilesinin adı.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALP: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. 1. Eski Türklerde kahraman, yiğit, cesur, bahadır, pehlivan. 2. Seyfi kola mensup, savaşçı, fütüvvct ehli. [I]Alperen, Alpgazi. [/I]Bu[/COLOR] [COLOR=black]isim İslam'dan sonra da Türkler arasında kullanılmaya devam etti.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALPAGU: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. 1. Tek başına düşmana saldıran yiğit. 2. Eski Türk*lerde bir rütbe adı. 3. Eski Türklerde bir kurt adı.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALPAĞAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Cesur, yiğit, kahraman.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALPAK: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Dürüst, kahraman, yiğit.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALPARTUR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Kendine güveni olan yiğit.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALPASLAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Arslan gibi cesur ve yiğit, savaş beyi. Büyük Selçuklu hükümdarı. Selçukluların en büyük zaferi sayılan Malazgirt zaferi onundur (l071).[/COLOR] [B][COLOR=black]ALPAY: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Cesur, yiğit kimse.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALPAYDIN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Alpay).[/COLOR] [B][COLOR=black]ALPBİKE [/COLOR][/B][COLOR=black]: (Tür.) Er. - genç, delikanlı, (bkz. Alp).[/COLOR] [B][COLOR=black]ALPÇETİN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Alpay).[/COLOR] [B][COLOR=black]ALPDE.MİR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Alpay).[/COLOR] [B][COLOR=black]ALPDOĞAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Doğuştan yiğit olan.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALPER: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Alp).[/COLOR] [B][COLOR=black]ALPEREN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Yiğit, bahadır.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALPERTUNGA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Efsanevi Türk hükümdarı ve destan kahramanı. M.Ö. 626 yıllarında yaşayıp İranlılarla uzun savaşlara giren Turan (Saka) hükümdarı olduğu söylenir.[/COLOR] [COLOR=black]Türk, İran, Arap, Hint, Eski Yunan ve Asur kaynaklarında kendisinden değişik adlarla bahsedilir.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALPGİRAY:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Yiğit hükümdar. Kırım veliahtı. Bir ara Kırım Hanı da oldu.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALPHAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Yiğit hükümdar.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALPKAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Yiğit soydan gelen.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALPKIN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Keskin kılıç.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALPMAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Yiğit, cesur, kahraman.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALPNUR:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - (bkz. Alp).[/COLOR] [B][COLOR=black]ALPSOY:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - (bkz. Alpkan). Yiğit ve cesur soya mensub.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALPTEKİN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Kahraman şehzade. Birleşik isim. Alp: Kahra*man, Tekin: Şehzade.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALTAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. 1. Sabahın güneş doğarkenki zamanı. 2. Hakanlara verilen unvan, sultan, padişah.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALTAY: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. 1. Asya'da Batı Sibirya ile Moğolistan'ı ayıran dağlık bölge. 2. Altay dağlan bölgesinde yaşayan Türklerin genel adı.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALTIN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. 1. Parlak, san renkte, paslanmayan, kolay işlenebi*len, ziynet eşyası olarak da kullanılan maden, zer, zeheb. 2. Örfte kadın adı olarak kullanılır. Zerrin (bkz. Zerrin).[/COLOR] [B][COLOR=black]ALTINBAŞAK: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - Değerli kimse.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALTINBİKE:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - (bkz. Altınbaşak).[/COLOR] [B][COLOR=black]ALTINIŞIN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - Işığın en güçlü anı.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALTINİZ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - (bkz. Altınışık).[/COLOR] [B][COLOR=black]ALTINTAÇ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - Altından taç.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALTUĞ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Tuğ).[/COLOR] [B][COLOR=black]ALTUNAY:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Ay'ın san renkli hali[/COLOR] [B][COLOR=black]ALTUNÇ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. 1. Bakır alaşımı. 2.Kırmızı bakır. 3. Kırmızı, al gözlü.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALTUNER:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Değerli kimse.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALTUNHAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Zengin hakan. Türklerin, Çin'de hüküm süren Türk-Moğol hükümdarlarına verdikleri ad.[/COLOR] [B][COLOR=black]ALYA:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. 1. Yüksek yer, yükseklik. 2. Gök, sema.[/COLOR] [B][COLOR=black]AMANULLAH:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Allah'ın bağışlaması. Allah'ın koruması.[/COLOR] [B][COLOR=black]AMİD:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. 1. Çok hasta. 2. Aşk hastası. 3. Başlıca nokta. 4. Önder, şef, komutan. 5. Diyarbakır'ın eski adı. Ortaçağ'da İslam Türk devletle*rinde kullanılan bazı unvanlar ve me*muriyet isimleri.[/COLOR] [B][COLOR=black]AMİL:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. 1. Fail, yapan, işleyen. 2. İslam devletlerinde zekat, vergi tahsildarı veya valiler ve devlet memurlan.[/COLOR] [B][COLOR=black]AMİNE:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Ka. - Gönlü emin, kalbinde korku olmayan. - Peygamber'in (s.a.v.) annesinin adı. (bkz. Emine).[/COLOR] [B][COLOR=black]AMİR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Mamur eden, şenlendiren. 2. İmar olunmuş. 3. Devlete ait. 4. Kendisine bağlı görevliler bulunan. [I]Amir b. Abdullah b. Mes'ud: [/I]Tabiindcndir. İslam fıkıh bilgini.[/COLOR] [B][COLOR=black]AMİRE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. - (bkz. Amir).[/COLOR] [B][COLOR=black]AMMAR [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Memur eden. 2. Bayındırlaştıran. (bkz. Amir). - [I]Ammar b. Yasir. [/I]Sahabeden. İlk müslüman olanlardandır. Çok işkence gördü. Habeşistan'a hicret etti. Annesi ilk İslam şehidcsi Sümeyye (r. anha)'dir.[/COLOR] [B][COLOR=black]AMR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Uzun yaşamak, uzun ömürlü olmak. [I]Amr b. Madikerib: [/I]631'de Medine'ye gitti ve müslüman oldu. Çok yaşlıyken bile iyi savaştı.[/COLOR] [B][COLOR=black]AMRE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. - (bkz. Amr). [/COLOR] [B][COLOR=black]AMUZ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Fars.) Er. - Bilen, öğrenmiş, öğreten.[/COLOR] [B][COLOR=black]ANBER: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. 1. Ada balığının bağırsaklarında toplanan yumuşak, yapışkan ve misk gibi kokan, kül renginde madde. 2. Güzel koku. 3. Güzellerin saçı.[/COLOR] [B][COLOR=black]ANDAK: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Hemen, o anda. - Erkek ve kız adı olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]ANGIN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. 1. Tanınmış, ünlü, namlı. 2. Bayındır.[/COLOR] [B][COLOR=black]ANI: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) - Yaşanmış olaylardan belleğin sakladığı. - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]ANIL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. 1. Anılmak eylemi. 2. Meşhur, ünlü. 3. Hatırlanan.[/COLOR] [B][COLOR=black]ANİF:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. 1. Sert, şiddetli. 2. Haşin. 3. Geçmişte, pek yakında, burnun ucu denecek kadar yakından geçen. 4. Biraz önce, belirtilen, bahsedi*len.[/COLOR] [B][COLOR=black]ANİFE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. - (bkz. Anif). [/COLOR] [B][COLOR=black]ARAF: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Cennet ile cehennem arasındaki yer. 2. Sert, tepe. 3. Adetler, usuller. [I]Arafat: [/I]Mekke'nin[/COLOR] [COLOR=black]yakınında bulunup hacıların arefe günü durdukları yerdir. Bu duruş haccın rükünlerindendir.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARAL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) - Birbirine yakın adalar topluluğu. Orta Asya'da bir göl.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARAM: [/COLOR][/B][COLOR=black](Fars.) Ka. 1. Dinlenme, sükun, karar. 2. Rahat, huzur, istirahat. 3. Oturma, eğlenme, ikamet etme.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARAMCAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Fars.) Ka. -1. Gönül[/COLOR] [COLOR=black]rahatı. 2. Sevgili, sevilen güzel.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARAMDİL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Fars.) Er. 1. gönül rahatı. 2. Sevilen güzel. 3. Yer mekan.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARCA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. -1. Temiz, namuslu. 2. Aksak, topal.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARDA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. 1. Eskiden bazı çavuşların elde tuttukları uzun değnek. 2. İşaret için dikilen değnek. -3. Çıkrıkçı kalemi. 4. Sonra gelen.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARDALI: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Arsal). [/COLOR] [B][COLOR=black]ARDAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Arsal).[/COLOR] [B][COLOR=black]AREF: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Pek maruf, çok bilinen. 2. Arif, anlayışlı ve bilgili.[/COLOR] [B][COLOR=black]AREFE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. 1. Arife, dini bayramlardan bir evvelki gün. 2. Bir önceki gün.[/COLOR] [B][COLOR=black]AREL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Temiz, dürüst kimse.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARGU: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. 1. İki dağ arası, uçurum. 2. Orta Asya'da Issık gölü çevresinde Çu ve Talaş havzalarında yaşamış Kırgızların en büyük boyu. [I]Argu Türkleri.[/I][/COLOR] [B][COLOR=black]ARGUN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. 1. Zayıf, güçsüz, düşkün, dermansız, zebun. 2. Yanyana iki kamış düdüğünden veya kartal kemiğinden yapılmış kaval. - [I]Argun: [/I]İlhanlı hükümdarı. Abaka Han'ın oğlu.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARGÜN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Temiz, aydınlık gün.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARGUN ŞAH: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er - (bkz. Argun). [I]Argunşah. [/I](Nizameddin) Anadolu Selçuklu Sultanı Kılıç Aslan II'nın oğlu. Babası ülkeyi oğullan arasında pay edince, hissesine Amasya düşmüştü.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARHAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Üstün nitelikli, gururlu bakan.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARICAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Temiz, doğru kimse.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARIÇ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Barış, asayiş. [/COLOR] [B][COLOR=black]ARIER: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Çalışkan kimse.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARİF: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Meşhur, çok tanınmış, mütearif. 2. Bilgi sahibi. Bilen, bilgili, irfan sahibi. 3. Sıbyan mektebi hocası veya kalfası.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARİFE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. - Bilgi ve irfan sahibi kadın. Uyanık, ince ruhlu, latif.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARIHAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Arhan). [/COLOR] [B][COLOR=black]ARIKAL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Temiz, doğru, dürüst kal.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARIKAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Temiz soy. [/COLOR] [B][COLOR=black]ARIKHAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Arhan)[/COLOR] [B][COLOR=black]ARIN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. 1. Temiz, arı, saf. 2. Alın. 3. Yüz, cephe. Dağların, tepelerin yüzü.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARINÇ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. 1. Temiz, saf, arı. 2. Barış.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARISAL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - An gibi çalışkan kimse.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARISAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Temiz, doğru tanınmış kimse.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARISOY: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Arısan).[/COLOR] [B][COLOR=black]ARITAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Temizleyen, arı duruma getiren.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARKAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Temiz, ari kandan gelen. 2. Üstün galip. [I]Arkan (Seyfı) [/I]Türk mimar (1903-1966).[/COLOR] [B][COLOR=black]ARKIN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Yavaş, ağır, sakin, gelecek yıl.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARKUT: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Temiz, uğurlu, kutlu.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARMAĞAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Fars.) 1. Hediye, peşkeş, tuhfe, bergüzer. 2. Birinin gördüğü işe veya başarısına karşılık olarak verilen şey, mükafat.3. Bir ilim adamını tanıtmak veya çalışmalarından ötürü mükafatlandırmak maksadıyla adına çıkarılan ilmi eser. (Köprülü Armağanı). - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARMAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Fars.) Er. 1. Hasret, özleme. 2. Zahmet, sıkıntı. 3. Teessüf. 4. Pişmanlık.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARMİNE: [/COLOR][/B][COLOR=black](İbr.) Ka. - İbranice isim. (bkz. Emine).[/COLOR] [B][COLOR=black]ARRAF: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. l Falcı, kahin. Müneccim. 2. Hekim. 3. Göçebe Arap aşiretlerinin örfe vakıf umumi bilgileri.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARRAFE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. - (bkz. Arraf).[/COLOR] [B][COLOR=black]ARSAL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Temiz huylu, namuslu.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARSEBÜK: [/COLOR][/B][COLOR=black](İ.) Er. - 1. Temiz ruhlu ve çabuk. 2. Toy. 3. Namus konusunda titiz.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARSLAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. 1. Kuvvet ve saldırganlığıyla tanınan hayvan, esed, şir. 2. Cesur adam, bahadır. 3. Bir çeşit çiçek. [I]Arslan Argun: [/I]Alpaslan'ın oğlu (1097).[/COLOR] [B][COLOR=black]ARSLANGİRAY: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. Cesur, korkusuz han. [I]Arslan Giray: [/I]Kırım [/COLOR][COLOR=black]hanı (1702-1767).[/COLOR] [B][COLOR=black]ARSLANŞAH:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Arslan gibi cesur ve yiğit şah, kral. Cesur ko*mutan. [I]Arslan Şah: [/I]Kirman Selçuklu hükümdarı (l 145). ,[/COLOR] [B][COLOR=black]ARTAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. 1. Yarar, fayda. 2. Üstünlük, meziyet, nitelik. [/COLOR] [B][COLOR=black]ARTUÇ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Ucu sivri demirle donanmış mızrak. [/COLOR] [B][COLOR=black]ARTUK:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Selçuklu Emiri. (XI. yy.). Selçukluların ünlü hakanı Alpaslan'ın emrinde Malazgirt savaşına katıldı.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARÜSEK:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Fars.) Ka. 1. Gelin, küçük gelin. 2. Bebek gibi güzel kız. 3. İşlemecilikte kullanılan yeşil parlak sedef. 4. Ateş böceği. 5. Küçük bir mancınık çeşidi.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARZIK:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Dindar, sofu.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARZU:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Ka. 1. İstek, bahşiş. 2. Emel, heves, meyl. 3. Özlemek, müştak olmak. "Arzum" olarak da kullanılır. Meşhur halk hikayelerinde Kamber'in sevgilisi.[/COLOR] [B][COLOR=black]ARZUMAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. - (bkz. Arzu).[/COLOR] [B][COLOR=black]AS:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. 1. Mersin ağacı. 2. (Fars.) Değirmen.[/COLOR] [B][COLOR=black]ASAF:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. 1. Vezir. 2. Erdem, ileri görüşlülük, yönetimde başarı. Hz. Süleyman'ın ünlü veziri. Süleyman (a.s.)'ın en çok güvendiği kişiydi. Neml suresinde anlatılanlar Asaf üzerine yorumlandı. Daha sonra padişahın vezirlerine Asaf unvanı verildi.[/COLOR] [B][COLOR=black]ASAL:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Başlıca, esaslı, temel.[/COLOR] [B][COLOR=black]ASALET: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Soy temizliği, soyluluk.[/COLOR] [B][COLOR=black]ASENA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Kurt.[/COLOR] [B][COLOR=black]ASFA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Çok saf, en temiz, halis.[/COLOR] [B][COLOR=black]ASGAR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) - En küçük, daha küçük. - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]ASHAB: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Sahib'in çoğulu. 2. Hz. Muhammcd (s.a.v.)'i görüp ona tabi olan kişiler. İnsanlık aleminin en seçkin simaları ve örnek neslidirler. Haklarında varid olan naslarla korunmuşlar, Allah'ın yardımını müşahade etmişler ve büyük peygamberin öğretilerini harfiyyen yaşamışlardır. [I]Ashab-ı Kiram: [/I]Yüce sahabeler.[/COLOR] [B][COLOR=black]ASIF: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Pek sert, pek şiddetli, şiddetle esen.[/COLOR] [B][COLOR=black]ASIFE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. - Şiddetle esen rüzgar. Kur'an'da Yunus 22, İbrahim 18 ve En'am suresi 81. ayetlerde geçer.[/COLOR] [B][COLOR=black]ASİL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Sağlam. 2. İyice kökleşmiş, yüksek duygularla hareket eden. 3. Kendi kendine hareket eden. 4. Soyu, sopu belli. Necip.[/COLOR] [B][COLOR=black]ASIM: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Yasak, yanına yaklaşılamayan. 2. Günahtan, haramdan çekinen. 3. İffetli, afif, ismetli, perhizkar. [I]Asım b. Umeyr: [/I](749). İslam komutanlarından. Maveraünnehir fethine katıldı ve yiğitliğiyle ün saldı. [/COLOR] [B][COLOR=black]ASIMA[/COLOR][/B][COLOR=black]: (Ar.) Ka. - (bkz. Asım).[/COLOR] [B][COLOR=black]ASİME: [/COLOR][/B][COLOR=black](Fars.) Er. - Akılsız, beyinsiz, şaşkın, sersem. - İsim olarak kullanılmaz.[/COLOR] [B][COLOR=black]ASİYE:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Ka. 1. Sütun, direk, kolon. 2. Mersingiller, mersin ağacı türünden ağaçlar. 3. İsyan eden, itaatsiz, başkaldıran, serkeş, bagi. 4. Allah'ın emirlerini yerine getirmeyen, günahkar. 5. Haydut, şaki. -Bu isim Rasulullah tarafından yasaklanmıştır. İçerdiği anlam İslami anlayışa terstir.[/COLOR] [B][COLOR=black]ÂSİYE:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Ka. - 1. Kederli üzüntülü. Musa (a.s.)'ı daha bebekken Nil'den kurtarıp sarayda büyüten ve sonra onun peygamberliğine iman eden kadın. Kur'an'da Fir'avun'un karısı olduğu belirtilmiştir. Fakat ismi zikredilmemiştir. - (bkz. Kasas: 9; Tahrim: 11). Firavun'a karşı gelerek müslüman olmuştur. Tahrim suresinde mü'mine bir kadının en son noktada yapması gerekenlere örnek olarak gösterilen hanım.[/COLOR] [B][COLOR=black]ASKER:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. 1. Ordu, ordu örgülüyle ilgili. Vazife yapan. 2. Ülke savunmasında istihdam edilmek üzere eğitilip donatılan kimse. 3. Rütbesiz asker, er.[/COLOR] [B][COLOR=black]ASKERÎ: ([/COLOR][/B][COLOR=black]Ar.) Er. - Orduya mensup. Orduyla alakalı. [I]Askeri (Ebu Ahmed el-Hasan b. Abdullah el): [/I]Zamanının ünlü alimlerdendir (903-993). Ebu Davud esSicistani'nin talebesiydi. [/COLOR] [B][COLOR=black]ASLI: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. 1. Asıl, tek, dip, kütük, temel, esas, kaide, kural, hakikat. 2. Soy, sop, nesep. 3. Bir şeyin belli başlı kısmı, başlangıç, baş yer, sıhhat. 4. Hakiki, esaslı, halis, safi. [I]5. [/I]Esasen, zaten, başlıca, en ziyade, hakikaten.[/COLOR] [B][COLOR=black]ASLIHAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (a.t.i.) Ka. - Aslı ve Han kelimelerinden türetilmiş birleşik bir isimdir. [I]Kerem ile Aslı [/I]hikayesinin kadın kahramanıdır. Güzelliğinin yanında saçlarının uzunluğu ve gürlüğünden bahsedilir.[/COLOR] [B][COLOR=black]ASRİ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Zamana uygun, çağdaş.[/COLOR] [B][COLOR=black]ASUDE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Fars.) Ka. 1. Rahatlamış, sükuna ermiş, keder ve sıkıntıdan uzak, müsterih. 2. Sakin, sessiz.[/COLOR] [B][COLOR=black]ASUMAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Fars.). - Gök, sema, felek. [I]Asuman ile Zeycan [/I]hikayesinin erkek kahramanı. Doğu Anadolu'da yaygın olarak anlatılır. Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]ASUTAY:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Hırçın tay.[/COLOR] [B][COLOR=black]ASYA[/COLOR][/B][COLOR=black]: (Tür.) Ka. - Dünyadaki kıtaların en büyüğü.[/COLOR] [B][COLOR=black]AŞIK: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. 1. Bir başkasını aşkla seven. 2. Dalgın, unutkan. 3. Tasavvufta Allah'a muhabbet duyan kişi. [I]Aşık Çelebi [/I](1520-1572) Osmanlı şair ve yazarlardan.[/COLOR] [B][COLOR=black]AŞİR:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. 1. Ondabir, onuncu. 2. Samimi dost ve arkadaş. 3. Koca. 4. Aşar toplayan. 5. Kur'an-ı Kerim'den 10 ayetlik bir bölümü okuma. [I]Aşir Efendi (Mustafa). [/I]Osmanlı Şeyhülislamı (1728-1804).'Bursa, Mekke ve İstanbul kadılıklarında bulundu. 1758-1800'de Şeyhülislamlık görevini ifa etli.[/COLOR] [B][COLOR=black]AŞKIN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) 1. Geçkin, aşmış olan. 2. Ölçüyü kaçıran, coşkun. 3. Fazla. 4. Sonra. 5. Benzerlerinden daha üstün. - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AŞKINAY:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - (bkz. Aşkın). [/COLOR] [B][COLOR=black]AŞKINER: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Aşkın).[/COLOR] [B][COLOR=black]ATA:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. 1. Baba. 2. Soyun geçmişte yaşamış ferdi. 3. Vermiş, veriş. Bağışlama, ihsan. 4. Yesevi tarikatında mürşid. [I]Ata b. Ebi Rabah: [/I]Fıkıh alimi (Mekke 733). Ebu Meysere b. Ebu Hüseyin el-Fikri'nin azatlı kölesiydi. Birçok hadis rivayet etmiş[/COLOR][COLOR=black]tir.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATABEK:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. 1. Selçuklu devletinde şehzadelerin terbiyesiyle vazifeli şahıs. 2. Lala. Devlet idaresinde yetki taşıyan naip.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATABEY: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Devlet yönetiminde bir san. Lala.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATACAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - (bkz. Ata).[/COLOR] [B][COLOR=black]ATAÇ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Atalardan gelen, atalarla ilgili olan.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATAERGİN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - (bkz. Ata). [/COLOR] [B][COLOR=black]ATAHAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - (bkz. Ata).[/COLOR] [B][COLOR=black]ATAKAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. -1. Düşünmeksizin her işe sokulan adam. 2. İleri atı*lan.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATALAY: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. "Ata"). Ünlü, namlı, şöhretli. [I]Atalay Mahmut, [/I]Türk güreşçi. Balkan, Avrupa, Dünya ve Meksika Olimpiyatları şampiyonu oldu (1968).[/COLOR] [B][COLOR=black]ATAMAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. "Ata"). 1. Ata kişi, başkan, önder. 2. Don kazaklarının önderlerine verilen ad.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATANER: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Ata).[/COLOR] [B][COLOR=black]ATASAGUN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) - Eski Türkler*de hekimlere verilen isim. [/COLOR] [B][COLOR=black]ATASAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - (bkz. Ata). [/COLOR] [B][COLOR=black]ATASEVEN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Ata). [/COLOR] [B][COLOR=black]ATASOY: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Ata). [/COLOR] [B][COLOR=black]ATATUĞ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - (bkz. Ata).[/COLOR] [B][COLOR=black]ATAULLAH: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Birleşik isim. - Allah'ın bağışladığı, hediye ettiği, ihsanı, lütfü. [I]Ataullah Efendi. [/I](Arapzade). Osmanlı Şeyhülislamı (1719-1785) Şam, Mekke, İstanbul kadılıklarında bulundu.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATAY: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Bilinen, tanınmış.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATIF:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. 1. Çevirme, meylet*tirme, imale. 2. Yükletme, birinin işi veya sözü olduğunu iddia etme, hami, isnad. 3. Yüzünü çeviren, meyleden, mail, müteveccih. 4.Merhamet sahibi, şefkatli, acıyan. 5. Beğenen. [I]Atıf Efendi [/I](Mehmet Kuyucaklı. (-İst. 1847). Osmanlı matematik bilgini. Şam ve İstanbul kadılıklarında bulundu.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATIFA:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Ka. - (bkz. Atıf).[/COLOR] [B][COLOR=black]ATIFET:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Ka. 1. Birine iyi niyet ve sevgi ile yönelme, teveccüh, meyi. 2. Karşılık beklemeden gösterilen sevgi, ihsan.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATİK:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. 1. Sırtın üst kısmı. 2. Berrak, saf, karışmamış, kıymetli. 3. Eski, kadim, kühen, dirin. 4. Azatlı, hür. 5. Güzel genç kız. 6. Çok hareketli, çevik, hızlı hareket eden. 7. Asil. 8. Hz. Ebubekir'in lakabı. Peygamber (s.a.v.)'in "Sen ateşten kurtulmuş kimsesin" müjdesine kavuşmuş olmasından ötürü bu lakapla anıldığı söylenir.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATİKE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. - (bkz. Atik). [I]Atike: [/I]Kureyş kabilesinden Zeyd b. Amr'ın kızıdır. Hicretten önce İslamiyeti kabul etmiştir. Medine'ye hicret edenler arasındadır. Hz. Ebubekir'in oğlu ile evlenmiştir. Abdullah, Taif te şehid olunca Hz. Ömer'le O şehid edilince Zübeyr b. el-Avvam ile, o da şehid edilince Hz. Hüseyin ile evlendi. Ve Hz. Hüseyin de şehid olunca şehid zevcesi olarak anıldı.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATIL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Girişken ol, ilerlemek için çaba göster.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATILAY:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. 1. Ünlü, namlı, şöhretli. 2. Atilla'dan sonra tahta geçen ünlü hükümdar.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATILGAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. 1. Karşısına çıkabilecek engellerden ve tehlikelerden korkmadan her zaman ileriye atılan. 2. Karşı çıkan, çekinmesi olmayan, cüretkar. 3. Hevesli.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATİLLA:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. 1. Büyük, ünlü. 2. Babacık. 3. Savaşçı, fatih. 4. Hun Türklerinin büyük imparatoru (400-453).[/COLOR] [B][COLOR=black]ATİYE:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Ka. 1. Bağış, bahşiş, ihsan. Hediye. 2. Gelecek, istikbal.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATKIN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Atılmış. Kumaş dokumada kullanılan tabir.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATLAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Ata bin.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATLAS:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. 1. Üstü ipek, altı pamuk kumaş, diba. 2. Düz, havasız, tüysüz. 3. Büyük harita. 4. Atlas okyanusu. 5. Kuzey Afrika'da Fas, Ce*zayir'i geçerek Tunus Körfezi'ne kadar uzanan sıradağlara verilen ad.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATLIHAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Ata binmiş süvari. - Birleşik isim. [I]Atlıhan: [/I]Alınca Hanın oğlu. Tatar'ın kutsal göbek soyundan sekizinci kuşak.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATSAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Ka. - Susuz, susamış, teşne.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATTAB:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.). - Yumuşak huylu. Sertlik yanlısı olmayan. Uyumlu. [I]Attab b. Esid. [/I]Sahabeden. Mekke valiliği yapmıştır. Rasulullah tarafından atanmıştır.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATTAR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Güzel kokulu bitki özleri, yağlan vb. satan, güzel koku ticareti yapan kimse. 2. İlaç maddeleri vb. şeyler satan adam. 3. Mahalle aralarında bazı baharatlar ile iğne, iplik vb. satan dükkan sahibi. [I]Attar: [/I]Meşhur İranlı şair.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATUF: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Birine sevgisi olan, sevgi duyan. Allah'a karşı sevgi duyan.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATUFET: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. - Şefkat, merhamet.[/COLOR] [B][COLOR=black]ATYEB:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Ka. - Çok güzel, pek güzel.[/COLOR] [B][COLOR=black]AVCI:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. l. Avlanan, av sporu yapan kişi. 2. Bir şeyi elde etmeye uğraşan. 3. Osmanlı sarayında şikariler diye adlandınlan askeri grup.[/COLOR] [B][COLOR=black]AVFİ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. Arap düşünür (Basra- ? ) İhvanu's-Safa denilen İslam felsefe akımının kurucularından biri.[/COLOR] [B][COLOR=black]AVNİ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. 1. Yardımla ilgili, yardıma ait. 2. Fatih Sultan Mehmed'in şiirde kullandığı mahlas.[/COLOR] [B][COLOR=black]AVNİYE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. 1. Yeniçeriler tarafından ve daha sonra Sultan Mecid ve Sultan Aziz zamanlarında giyilen bir çeşit yağmurluk. 2. Yardım etmiş. Yardımla ilgili.[/COLOR] [B][COLOR=black]AVNULLAH: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. Allah'ın yardımı. - Birleşik isim.[/COLOR] [B][COLOR=black]AVŞAR:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - Oğuzların önemli bir kolu. Büyük Selçuklu Devleti'nin kurulması ve yakındoğunun Türkleşmesinde büyük rol oynamışlardır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AVVAD:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Ud çalan, udçu. [I]Avvad (Tevfik Yusuf): [/I]Lübnanlı yazar, gazeteci. Diplomat.[/COLOR] [B][COLOR=black]AY: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. 1. Yılın on iki bölümünden biri. 2. Dört hafta, 29-30, 31 günden oluşan zaman dilimi. 3. Kutsal kitapta adı geçen kent. Kudüs'ün kuzeyi. 4. Dünyanın uydusu. [I]Ay: [/I]Mısır kralı. Amarnada memurdu. Genç kral Tutank Hamon'un danışmanı ol[/COLOR][COLOR=black]du. Daha sonra o ölünce dul karısıyla evlenip tahta çıktı (İ.Ö. 1320).[/COLOR] [B][COLOR=black]AYABA:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Muhammed Tapar'ın oğlu. Büyük Selçuklu Sultanı Sancar'ı Oğuzların elinden tutsaklıktan kurtarıp tahtına oturttu. Selçukluları istila etmek isteyen Harizm Şahlan uzun süre engelledi.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYALP:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Ay kadar parlak ve güzel, yiğit.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYANA[/COLOR][/B][COLOR=black]: (Tür.) Er.-Saygı. [/COLOR] [B][COLOR=black]AYANFER[/COLOR][/B][COLOR=black]: (Ar.) Ka. - Gözün ışığı, nuru.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYANOĞLU:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - [I]Ayan: [/I]Açık, belirli. Ayan'ın oğlu. [/COLOR] [B][COLOR=black]AYAS: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) 1. Dolunay, mehtap. 2. İskenderun Körfczi'nin batı kıyısında Ceyhan nehrinin ağzının vücuda getirdiği Yumurtalık limanı veya Ayaş koyunun kuzeydoğu kenarında, Adana ilinin Yumurtalık ilçesinin idare merkezidir. [I]Ayaş Paşa: [/I]Osmanlı sadrazamlarından birinin adı.- Erkek ve kadın adı olarak kullanılır. [/COLOR] [B][COLOR=black]AYASUN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - (bkz. Aysun).[/COLOR] [B][COLOR=black]AYAYDIN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Ay ışığı, aydınlığı.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYAZ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Soğuk ve Durgun hava. Dondurucu soğuk. [I]Ayaz: [/I]Selçuklu emin (Öl. 1105).[/COLOR] [B][COLOR=black]AYBAR:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. 1. Gösterişli, heybetli, görkemli. 2. Korku veren.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYBEG:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. -Ay gibi temiz ve aydın yönetici, ileri gelen, bey. [I]Abeg Kutbeddin [/I](Öl. 1210): Delhi Memlükler Devleti'nin kurucusu. İslam'ın Orta asya'da yayılmasında büyük başarılar gösteren, Gazne sultanı[/COLOR] [COLOR=black]Muiziddin'le birlikte savaşıp onun ölümüyle Delhi sultanlığına gelen ünlü komutan.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYBEK:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Fars.) - Put, sanem. - İsim olarak kullanılmaz.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYBEN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - Ay benizli.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYBER: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) - Ay meyvası. - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYBERK:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. 1. Sağlam ay, sağlam kişilik. 2. Şimşek, ay'ın şimşek gibi parlaklığı. 3. Yaprak, ay yaprağı.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYBİGE: ([/COLOR][/B][COLOR=black]Tür.) - Büyük ay, dolunay. - Erkek ve kadın adı olarak kul*lanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYBİKE:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - (bkz. Ayben).[/COLOR] [B][COLOR=black]AYBİKEN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - Eski Türk hükümdarlarından birinin hanımının ismi.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYCA:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - Ay gibi güzel, ışıklı, parlak.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYÇAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - Ay gibi parlak güzel ve sevimli.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYCİHAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (a.f.i.) - Cihanı aydınlatan ışık. - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYÇA:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. 1. Ayın yeni doğduğu günlerdeki şekli, yeni ay, hilal. 2. Cami kubbelerine ve minare külahlarına konulan hilal şeklindeki süs. 3. Ay kadar güzel, aydınlık.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYÇETİN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Zor, güç ay.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYÇIL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. 1. Işık saçan, sürekli parlaklık veren ay. 2. Ay gibi.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYDAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - Ay'a dahil olan. Ay gibi.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYDANUR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - Ay'ın ışığı, aydan yayılan ışık.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYDEMİR: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Marangozların kullandığı kavisli bir keser çeşidi.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYDERUSİ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Güney Arabistan'ın eski ve tanınmış bir derviş ailesinden olup (1722-1778) yılları arasında yaşamış, Hindistan, Mısır, Taif, Suriye ve İstanbul'a ziyaretler yapmıştır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYDİLEK:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - Ay ve dilek isimlerinden oluşmuş birleşik isim. -Ay'a ait arzu, istek.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYDIN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) 1. Aylı gece, mukmin. 2. Aydınlık, ışıklı, parlak, ruşen, ziyadar, münevver. 3. Açık, belli, ortada, vazıh, aşikar, bahir. 4. Kutlu, uğurlu, mübarek, mesut. 5. Okumuş, kültürlü ileri fikirli, münevver. Kılıçarslanın hanımının ismidir. Erkek ve kadın ismi olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYDINALP: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Münevver, bilgili, yiğit, kahraman kişi. Konya Selçuklulan'ndan ünlü bir komutan.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYDINAY: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - (bkz. Aydın).[/COLOR] [B][COLOR=black]AYDİNÇ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Cesur, aydın. [/COLOR] [B][COLOR=black]AYDINER: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Aydın).[/COLOR] [B][COLOR=black]AYDINTAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Şafak vakti.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYDINTUĞ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Aydın).[/COLOR] [B][COLOR=black]AYDOĞDU: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - Doğmakta olan ay. [I]Ay doğdu Bey. [/I]Ertuğrul Gazi'nin oğlu veya torunu (1302).[/COLOR] [B][COLOR=black]AYDOLUN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Dolunay,[/COLOR] [COLOR=black]mehtap.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYETULLAH: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Allah'ın[/COLOR] [COLOR=black]ayetleri. 2. Özellikle Şii mollalarının[/COLOR] [COLOR=black]kullandığı isimlerdendir. Allah'ın[/COLOR] [COLOR=black]göndrermiş olduğu yasalar ve emirler. 3. Mucizeler, hikmetler. 4. İz, nişan.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYFER: [/COLOR][/B][COLOR=black](t.f.i.) Ka. 1. Ayyüzlü, ay gibi güzel, parlak ışık saçan. 2. Şan, haşmet sahibi.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYGEN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. 1. Dost, arkadaş. 2. Sevgili, yar. 3. Temiz yaratılıştı.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYGUT: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Karşılık, mükafat.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYGUTALP: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Aygut). [I]Aygutalp: [/I](XIV. yy.) Türk komutan. Osman Gazi'nin silah arkadaşı. İlk Türk denizcisi İmralı fatihi Kara Ali'nin babası. Yıldırım Bayezid'le birlikte Timur'a esir düşen Timurtaş Paşa'nın dedesi.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYGÜL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - Ay'ın gülü.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYGÜN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - Gösterişli, ay ve güneş kadar güzel anlamında.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYHAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Ay sahibi, ay hakimi. Oğuz Kağan Destanı'na göre, Oğuz'un altı oğlundan biri. Efsanede bahsedilen, Oğuz'un ışıktan doğan karısından olan 3 oğlundan biri. Ayhan'ın 4 oğlu 24 Oğuz boyunun 4'ünü oluşturur. Bunlar Bozoklu soyudur.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYHATUN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - Ay yüzlü kadın. Ay ve hatun kelimelerinden birleşik isim.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYİLKİN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - İlk çocuklara takılan isim.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYKAÇ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. 1. Söyleyen, konuşan. 2. Akıl veren. 3. Ozan, şair. [/COLOR] [B][COLOR=black]AYKAN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Soylu, asil, temiz kişi.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYKE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. - Sık koruluk.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYKUT: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. 1. Kutlu, uğurlu ay. 2. Karşılık, mükafat.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYKUTALP:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Mükafat veren kahraman, iyi karşılık veren bahadır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYLA:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - Ay'ın ve güneşin etrafında bazı zamanlarda görülen halka, ayla. Beyaz ışık. (bkz. Hale).[/COLOR] [B][COLOR=black]AYLİN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - Ay'a ait. [/COLOR] [B][COLOR=black]AYMAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - Ay gibi güzel, ışıklı kimse. [/COLOR] [B][COLOR=black]AYMETE:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - (bkz. Mete).[/COLOR] [B][COLOR=black]AYMUTLU:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - (bkz Mutlu).[/COLOR] [B][COLOR=black]AYNAMELEK:[/COLOR][/B][COLOR=black] (t.a.i.) Ka. - Melek gibi, melek görünüşlü kadın.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYNDİLGE:[/COLOR][/B][COLOR=black] (a.t..i.) - Pınar, su, kaynak. - Antakya-Halep arasında, Suriye sınırına çok yakın bir yerde bulunan kaynak su. Tarihte bu kaynak dolayısıyla önemli yerleşim bölgesi olmuştur. - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYNİ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Ayn'a ait. 2. Pınar, kaynak, göz. 3. Karşılığı mal olarak ödenmiş. [I]el-Ayni, [/I](1360-1451) yıllan arasında yaşamış İslâm âlimi.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYNIHAYAT:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Ka. – Hayatın[/COLOR] [COLOR=black]gözü, hayat pınarı.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYNŞEMS:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) 1. Güneş kaynağı. 2. Mısır'da bir kasaba. 3. Bir cins değerli taş. - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYNUR:[/COLOR][/B][COLOR=black] (t.a.i.) Ka. - Ay ışığı. [/COLOR] [B][COLOR=black]AYNÜDDEVLE:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - 1. Devletin gözü. 2. Devletin kaynağı. [I]Aynüddevle [/I](Öl. 1152). Danişmendli hükümdar. Melikşah'ın oğlu.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYPARE:[/COLOR][/B][COLOR=black] (f.t.b.i.) Ka. - Ay parçası. [/COLOR] [B][COLOR=black]AYPERİ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (t.f.i.) Ka. - Ay yüzlü güzel, dilber.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYRAL[/COLOR][/B][COLOR=black]: (Tür.) - Benzerlerinden farklı olan, kendine özgü, değişik. -Erkek ve kadın adı olarak kullanılır. [/COLOR] [B][COLOR=black]AYSAL:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) - Ay gibi, ay'a benzeyen. - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYSAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) - Ay gibi, ay yüzlü. -Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYSEL:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. 1. Bol ışık saçan, ay. 2. Ay'ın en parlak zamanında doğan.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYSEMA: [/COLOR][/B][COLOR=black](t.a..i.) Ka. - Ay gözlü.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYSEN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - Ay gibi güzel. Parlak ve nurlu.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYSEV: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) - Ay gibi sevgili. -Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYSEVEN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - (bkz. Aysev).[/COLOR] [B][COLOR=black]AYSU:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - Su gibi berrak ay.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYSUDA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - Suya yansıyan ay.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYSUN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - Ay gibi ışıltılı ve güzelsin anlamında.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYSUNA:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - (bkz. Aysu). [/COLOR] [B][COLOR=black]AYSUNAY: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - (bkz. Aysu).[/COLOR] [B][COLOR=black]AYSUNGUR:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Er. - (bkz. Sungur).[/COLOR] [B][COLOR=black]AYŞAN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) - Ay gibi şanlı, görkemli, parlak. - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYŞE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. - Yaşayan. Rahat yaşayan. (Geniş bilgi için bkz. Aişe).[/COLOR] [B][COLOR=black]AYŞEN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - Neşeli ay, gülen ay.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYŞENUR:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Ka. - Nurlu, ışıltılı hayat.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYŞIL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - Ay gibi ışıl ışıl. -[/COLOR] [COLOR=black]Ay ve şıl kelimelerinden birleşik[/COLOR] [COLOR=black]isim.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYŞİN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Tür.) Ka. - (bkz. Ayşıl).[/COLOR] [B][COLOR=black]AYŞİRİN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - Sevimli ay, ay gibi sevimli. Şirin.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYŞULE: [/COLOR][/B][COLOR=black](t.a.i.) Ka. 1. Ay kıvılcımı.[/COLOR] [COLOR=black]2. Ay ışığı.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYTAÇ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Başa takılan ay şeklinde taç.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYTEK: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Ay gibi (Eski Türkçede tek/teg olarak kullanılmıştır).[/COLOR] [B][COLOR=black]AYTEKİN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Ay şehzadesi, ay prensi.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYTEN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. 1. Ay yüzlü. 2. Teni beyaz ve parlak olan. 3. Güzel vücutlu.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYTİGİN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - (bkz. Tigin).[/COLOR] [B][COLOR=black]AYTOLUN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. 1. Dolunay. 2. Ay'ın ondördü gibi güzel.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYTUĞ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. 1. Mızrağın ucuna yapılmış ayın üstüne yapılan tüy. 2. Tuğ, tüy, fars gibi. [/COLOR] [B][COLOR=black]AYTUNA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır, (bkz. Tuna).[/COLOR] [B][COLOR=black]AYTUNCA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) - (bkz. Tunca).[/COLOR] [B][COLOR=black]AYTÜL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - Ay ve tül kelimelerinden oluşan birleşik isimlerden. - Son zamanlarda yapılmış, uydurma bir isimdir.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYTÜN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Er. - Ay ve gece.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYVAZ: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Arapça ivaz kelimesinin bozulmuş şekli. 2. Eskiden kibar konaklarda yemek servisi yapan ve sokak işlerinde kullanılan Vanlı Ermenilere verilen ad. Ermeni uşak.[/COLOR] [COLOR=black]3. Karagöz perdesinin belli başlı tiplerinden biri. 4. Köroğlu destanında bir kahraman.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYYÜKSEL: [/COLOR][/B][COLOR=black](Tür.) Ka. - Yükselen ay.[/COLOR] [B][COLOR=black]AYZER: [/COLOR][/B][COLOR=black](l.a.i.) 1. Altın renginde ay. 2. Ay'ın altın rengini aldığı an. - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AZAD: [/COLOR][/B][COLOR=black](Fars.) Er. l. Hür, serbest. 2. Kimseye bağımlı olmayan. 3. Kurtulmuş. 4. Müberra. 5. Zarif, nazik. -Türk dil kuralı açısından "d/t" olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AZADE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Fars.) Ka. - (bkz. Azad).[/COLOR] [B][COLOR=black]AZAM: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - En büyük, daha büyük, ulu. [I]İmam-ı Azam Ebu Hanife: [/I]Hanefi mezhebinin kurucusu. Büyük alim ve müctehid.[/COLOR] [B][COLOR=black]AZAMEDDİN: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Dinin ululuğu, emaneti. - Türk dil kuralı açısından "d/t" olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AZAMET: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. - Büyüklük, ululuk.[/COLOR] [B][COLOR=black]AZER: [/COLOR][/B][COLOR=black](Fars.- İbr.) Er. - Ateş. İbrahim (a.s.)'in babası olduğu söylenir.[/COLOR] [B][COLOR=black]AZİM: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Er. 1. Büyük, ulu, ce*sim, iri, muhteşem. 2. Kuvvetli, şiddetli, derecesi yüksek. 3. Ehemmiyetli, mühim, müthiş.[/COLOR] [B][COLOR=black]AZİME: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. 1. Kesin kararlılık, niyet, sebat. 2. Cin, yılan ve benzeri şeylerin şerrinden kurtulmak için okunan dua. 3. Büyük iş, büyük günah, büyük bela.[/COLOR] [B][COLOR=black]AZİMET: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. 1. Kuvvetli bir iradeye dayanan karar, yemin anlamı*na gelmektedir. 2. Herhangi bir ko*laylığa başvurmaksızın bütün güçlüklerin irade gücüyle yenilerek yapılması gerekli olan dini vecibeler.[/COLOR] [B][COLOR=black]AZİZ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. 1. Muhterem, sayın. 2. Sevgili. 3. Veli, evliya, ermiş. 4. Az bulunur. 5. Allah'ın izzetli kıldığı, mü'min. - [I]Aziz (İmadettin Abulfeth Osman el-Aziz): [/I]Selahaddin Eyyubi-'nin II. oğlu. Kardeşi el-Efdal, Melik iken kendisi Şam'ı terkederek Mısır Eyyubileri hükümdarlığını ilan etti. Fakat daha sonra kardeşiyle barıştı.[/COLOR] [B][COLOR=black]AZİZE:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Ka. - (bkz. Aziz).[/COLOR] [B][COLOR=black]AZİZİ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - Aziz'e ait. - XVI. yy.'da yaşamış Türk şairi. [I]"Yedikuleli Azizi' [/I]lakabıyla tanınır. Asıl adı Mustafa'dır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AZMİ:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) 1. Kasıt, niyetlilik karar. 2. Kemikli. 3. Güçlü, kuvvetli. [I]Azmi Pir Mehmet [/I](-1583): Şehzade Mehmed'in ve III. Mehmed'in hocalığını yapmıştır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AZMİDİL:[/COLOR][/B][COLOR=black] (a.f.i.) Ka. - Gönül yüceliği.[/COLOR] [B][COLOR=black]AZMİYE:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Ka. - (bkz. Azmi).[/COLOR] [B][COLOR=black]AZMUN:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Fars.) Er. - Deneme, sınama, tecrübe.[/COLOR] [B][COLOR=black]AZRA: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. 1. Bakire, kızoğlan kız. 2. Ayak değmemiş kum. 3. Delinmemiş inci. 4. Hz. Meryem'e verilen adlardan. 5. Medine şehrinin adlarından biri. 6. Masal kahramanı "Vamık"'ın sevgilisi.[/COLOR] [B][COLOR=black]AZRAF:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. 1. Zarif. 2. Pek in*ce, pek nazik. 3. Çok zeki.[/COLOR] [B][COLOR=black]AZREF:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) 1. Çok zarif, en zarif. 2. Çok zeki. - Erkek ve kadın adı olarak kullanılır.[/COLOR] [B][COLOR=black]AZZAM:[/COLOR][/B][COLOR=black] (Ar.) Er. - En büyük, en ulu. [I]Abdullah Azzam: [/I]Afganistan İslâmî hareketinin siyasi liderlerinden. Bir suikast sonucu şehit olmuştur.[/COLOR] [B][COLOR=black]AZZE: [/COLOR][/B][COLOR=black](Ar.) Ka. 1. Dişi ceylan yav*rusu. 2. Yüce, şerefli.[/COLOR] [/QUOTE]
Adı
İnsan doğrulaması
Günün ilk namazı hangi namazdır
Cevap yaz
Ana sayfa
Forumlar
İSLAMİ PAYLAŞIMLAR
Dini Sözlük
İsimler Sözlüğü (İsimlerin Anlamları)
__a__
Üst
Alt