Mahrem ve Nâmahrem ne demektir?

Mahrem ve Nâmahrem ne demektir? Mahrem-Nâmahrem kimlerdir?
Mahrem ve nâmahrem sözlerini çokça duyarız. Mahrem nikahlanması haram olan, nâmahrem nikahlanması haram olmayan anlamında kullanılmaktadır.

Fıkıh kitaplarımızda bu konu "muharremat/nikah edilmeleri haram olan kadınlar" başlığı altında ele alınmıştır.
Allahu Teala şöyle buyuruyor: Nikah edilmeleri haram olan bu kadınlar iki kısımda ele alınır.
1-Nikah edilmeleri ebediyen haram olan kadınlar: Bunlar kişinin annesi, kayınvalidesi, kız kardeşi, halası, teyzesi, süt kardeşi gibi kadınlardır. Ebediyen mahremdirler yani onlarla ebedi nikah kıyılamaz.

2-Belli bir süre nikah edilemeyen kadınlar: Örneğin nikahı altında bulunduğu sürece hanımının kız kardeşi. Bir kimse nikah devam ettiği sürece hanımının kız kardeşini nikahlayamaz, ancak boşadığı hanımının iddeti bittikten sonra Onun kız kardeşi ile nikah kıyabilir.

Evli olan bir kadınla yabancı bir erkek arasında da bir mahremiyet vardır, yani bir kimse evli olan kadını nikahlayamaz.
Geçici olan haramlık ise kocanın erkek kardeşi ve onun oğlu, kocanın amcası ve dayısı iledir. Ölüm veya boşanmayla evliliğin sona ermesinden sonra bu mahremler arasında haramlık kalkar. Evlilikle geçici mahrem olanlar arasında, evlilik açısından bir mahremiyet olsa da dokunma, yalnız kalma bakımından haramlık devam eder. Bu konuda dikkatli olunması gerekir. Mesela bir kadın, kocasının erkek kardeşiyle, dayısıyla evlenemese de onlarla yalnız kalması, onlara dokunması helâl değildir. Bahsedilen mahremlikteki sıralamaya, akrabalar arasındaki sıla-i rahimde gözetilecek bir sıra olarak da bakılabilir. Yani bir kadının, akrabalar arasında kimlere öncelik vereceği, ilk olarak kimlerin hukukunu düşüneceği konusu, mahremlik derecesine göre belirlenir

Kadının yanına çıkabileceği erkekler
Nûr Suresinde, bir kadının yanına çıkabileceği erkekler şöyle sıralanır: "Ey Muhammed! Mümin kadınlara söyle, gözlerini haramdan sakınsınlar, ırzlarını ve namuslarını korusunlar, görünmesi zarurî olanlar dışında ziynetlerini kendi kocalarından veya babalarından veya kocalarının babalarından veya kendi oğullarından veya kocalarının oğullarından veya kendi kardeşlerinden veya kardeşlerinin oğullarından veya kız kardeşlerinin oğullarından veya kadınlarından veya sahip oldukları cariyelerden veya cinsî iktidarı olmayan hizmetçilerden veya kadınların mahrem yerlerini henüz anlayacak çağda olmayan çocuklardan başkasına göstermesinler"

Erkek ve kadında ilk cinsel etkilenme bakışla başlar. Gözden kalbe duygu iletişimi olur. Anlamlı bakışlar zinaya kadar götürebilir. Bu yüzden mahrem veya izinliler dışında gözlerin bakışı için sınır getirilmiştir. Fitne korkusu bulununca bu sınır daha da dar tutulabilir. Süt kardeşlerin birbiri yanında veya bir kadının kayın biraderi veya eniştelerinin yanında tesettüre riayet etmesi gibi.

İslam hukuku örnek bir toplum oluşturmak için bazı kurallar koymuştur. Toplumun ahlaki gelişiminin sağlıklı ve güvenli olabilmesi için kadın erkek arasındaki ilişkiler bu kurallara göre düzenlemiştir. İslam kadın ve erkek için farklı faaliyet alanları belirlemiş ve fertlerin kendilerini maddi ve manevi alanlarda geliştirmesi için imkân sağlamaya çalışmıştır. Kadın-erkek ilişkilerine bir ölçü getirmiş ve kadının mahremleri haricindeki yabancı erkeklerle (namahrem) serbestçe bir araya gelmesini uygun bulmamıştır. Namahremlerin birbirleriyle görüşmesini kadın ve erkeğin tesettür vb. bazı kurallara uymaları şartıyla kabul etmiştir. Bu yüzden İslam hukukuna göre Mahrem ve Namahrem kavramlarının ilişkili olduğu kişileri belirlemek büyük önem arzetmektedir.

Mahremsiz bir kadın sefere çıkamaz. Hacca bile gidemez. Bu günkü ortamda mahremsiz geziye bile çıkamaz. İslam uleması böyle buyuruyor. Ancak kadın zaruri ihtiyaçlarını gidermek için güzelce örtünerek ihtiyaçlarını giderip evine döner.