Konya ili cihanbeyli ilçesi

Cihanbeyli, Konya ilinin bir ilçesidir.

Kesin tarihi bilinmeyip, tahmini rakamlara göre 1880 yılları civarında Esbikeşan'ın ilçelik durumu kaldırılıp Koçhisar ilçe yapılır. Cihanbeyli, Inevi adıyla bucak olarak Koçhisar'a bağlanır. Bu sırada Inevi'ne gelip yerleşenlerin sayısı artar. Inevi bir süre sonra Koçhisar'dan ayrılır. Sırası ile Sille, Kadınhanı, o zaman ilçe olan Yunak'ın Hatırlı Köyü'ne bağlanır. Böğrüdelik (Reşadiye) Köyü de türlü yerleşmeler sonucunda büyümektedir. Böğrüdelik'e Canberkli aşireti yerleşir. Böğrüdelik 1928 tarihinde ilçe merkezi olur. Cihanbeyli de Mürseli Efendi Nahiyesi adıyla bu ilçeye bağlanır. 1928 yılında Konya-Ankara yolunun yapılması, Mürseli Efendi bucağını merkezi konuma getirir. O zaman bu yol üzerinde başka ilçe bulunmamaktadır. Bu durum ulaşım, güvenlik, halkın yönetimi, devlet hizmetlerinin halka iletilmesi, sağlık, savunma yönünden sakıncalı görülür. Bu uzun mesafede bir ilçe merkezinin oluşu, bir çok yönlerden fayda sağlayacağından Mürseli Efendi Bucağı ilçe olur. Canberkli aşiretinden dolayı Mürseli Efendi adı Cihanbeyli'ye dönüştürülür. Yeni kurulan ilçeye Kulu Köyü, Altınekin ve Yeniceoba Kasabaları bağlanarak Konya'nın toprak bakımından en geniş ilçesi olur. Kulu 1954 yılında, Altınekin 1987 yılında Cihanbeyli'den ayrılarak ilçe merkezleri haline gelmiştir.

Cihanbeyli'nin tarihi gelişimi, Konya ile Cihanbeyli arasındaki tabii sınır olmadığından aynı uzantıdadır. Tarihi, Cilalı Taş Devri ve Bakır Çağları'na kadar uzanır. Hitit uygarlığına ait kalıntılara Damlakuyu (Çorca) köyünde rastlanmıştır. Konya'da insan yaşantısının izleri, Cilalı Taş, Bakır Çağları'nda başlar. Bu çağların kalıntılan, Beyşehir Tepesi, Çumra-Çatal Höyük kazılarında ortaya çıkmıştır. Son tarihi bulgular Konya'nın 8000 yıl önceleri bir yerleşme merkezi olduğunu gösterir. Konya'da ilk uygar devlet kuran ulus Hititler (diğer adı Etiler) olmuştur. M. Ö. 2000 yıllarına kadar varır ki, zamanımızdan 4000 yıl öncedir. Çorca Köyü Höyüğü, Cihanbeyli yöresinde bilinen Hitit Uygarlığının kalıntılarıdır. Konya ve yöresi Hititler'den sonra Frigler'in ve Lidyalılar'ın, sonra'da iran'da devlet kurmuş Persler'in eline geçmiştir.

Makedonya Kralı Büyük iskender, Asya seferinde Konya'yı alır. Sonra Romalılar'ın eline geçer. Romalılar devrinde Konya'nın adı Ikonium'dur. Hıristiyan dininin yayılması zamanında isa'nın havarileri, Konya'yı bir dini merkez yaparlar. 395 yılında Roma imparatorluğu ikiye ayrılınca Konya, Doğu Roma'da, yani Bizans Devleti'nde kalır. Inevi'nin eski adı Clauma'dır. Egdana adıyla anılan Çorca Köyü, Gemecik Mahallesi, Cölyazı ve Insuyu Kasabaları, Roma ve Bizans devirlerinin en büyük yerleşme yerleridir, buralarda tarihi kalıntılar vardır. Emevi ve Abbasi devirlerinde yeni kurulan Müslüman-Arap devletleri, Bizans ile savaşlar yapmış, Müslüman orduları istanbul'a kadar dayanmış, Hıristiyan Haçlı orduları Kudüs'e kadar girmiştir. Bizans Devleti ile Arabistan yolu üzerinde Konya'nın oluşu nedeniyle iki tarafın ordularınca da saldırıya uğramış, yöresinde çok çetin savaşlar geçmiştir. Bu savaşlar sonucu Konya elden ele geçmiş, bir çok defa yakılıp, yıkılmıştır. 1071 Malazgirt Savaşı'ndan sonra, Anadolu'ya giren Türk orduları buraları yurt edinmiştir. Kutalmış oğlu Süleyman Bey, Konya'yı almış, l. Kılıçarslan devrinde Anadolu Selçuklu Devleti'nin başkenti olmuştur. Konya ve yöresinde Selçuklu Devleti'nden kalma cami, han, hamam, medrese, türbe gibi yapılar, eşsiz değerde el sanatları ve eserleri vardır.

Cihanbeyli'nin ilk adı Esbikeşandır. Daha sonraları "İnevi" adını almış ve uzun yıllar İnevi adını taşımıştır. Esbikeşan İlçesi ilçelikten bucaklığa, bucaklıktan ilçeliğe çok kez yer değiştirmiştir. 1866 yılında Kulu Köyü Esb Keşan adı ile ilçe olmuş Cihanbeyli ve Şerefli koçhisar Kulu Köyüne bağlanmıştır. Ancak Cihanbeyli ve Koçhisar'ın Aşair beyleri Kulu'ya bağlanmak istememişler ve Ankara'ya baskı yapmışlardır. Bunun üzerine Kulu'nun ilçe teşkilatı lağv edilmiş ve cihanbeyli, Koçhisar Kulu'dan ayrılmıştır. Kulu'da Konya'nın Sille Bucağına bağlanmıştır.

Böğrüdelik Köyüne Cambegli Aşireti yerleşir. Böğrüdelik 1928 yılında ilçe merkezi olur. Cihanbeyli de "Mürseli Efendi" Nahiyesi adını alarak bu ilçeye bağlanır. 1929 yılında Böğrüdelik'ten ilçelik kaldırılır, Mürseli Efendi Bucağı ilçe olur. Böğrüdelik'te bulunan Canbeyli Aşiretinin adına uygun olarak Mürseli Efendi adı Cihanbeyli'ye dönüştürülür.

Yeni kurulan ilçeye Kulu Köyü, Altınekin ve Yeniceoba Bucakları bağlanır. Daha sonra 1954 yılında Kulu, 1987 yılında da Altınekin ilçe merkezi durumuna getirilerek Cihanbeyli'den ayrılmışlardır.

Cihanbeyli, İç Anadolu Bölgesinin orta kısımlarına düşer. Bağlı olduğu Konya İlinin 100 km kuzeyinde, Tuz Gölünün batısındadır. Ayrıca Türkiye'nin yüzölçümü bakmından en büyük ilçesidir.

İlçe merkezindeki okullar
Yüksek okullar

Selçuk Üniversitesi Cihanbeyli Meslek Yüksek Okulu

Ortaöğretim okulları

Cihanbeyli Anadolu Lisesi
Cihanbeyli Lisesi
Seniha Ali Fuat Belgin Endüstri Meslek ve Anadolu Teknik Lisesi
Cihanbeyli Anadolu Sağlık Meslek Lisesi
Cihanbeyli İmam-Hatip Lisesi
Yeniceoba Lisesi (Yeniceoba Beldesi)
Gölyazı Lisesi Gölyazı Beldesi
Kelhasan Lisesi (Kelhasan Beldesi)
Kuşca Lisesi (Kuşca Beldesi)
Bulduk Lisesi (Bulduk Beldesi)
Günyüzü Lisesi (Günyüzü Beldesi)

İlköğretim okulları

Adnan Menderes İlköğetim Okulu
Faik Türkmen İlköğretim Okulu
Merkez Atatürk İlköğetim Okulu
Karşıyaka İlköğetim Okulu
Vedat Kora İlköğetim Okulu
Seniha Belgin İlköğetim Okulu
Atatürk Anaokulu
Rehberlik Araştırma Merkezi

Belediyeler

Cihanbeyli bağli beldeler:

Bulduk, Büyükbeşkavak, Gölyazı, Günyüzü, İnsuyu, Kandil, Karabağ, Kelhasan, Kuşça, Kütükuşağı, Taşpınar, Yapalı ve Yeniceoba.

Köyler

Cihanbeyli bağlı köyler:

Ağabeyli, Beyliova, Böğrüdelik, Çimen, Çölyaylası, Damlakuyu, Hodoğlu, Kayı, Kırkışla, Korkmazlar, Küçükbeşkavak, Mutlukonak, Pınarbaşı, Sağlık, Sığırcık, Turanlar, Tüfekçipınarı, Uzuncayayla, Yeşildere, Yünlükuyu ve Zaferiye.