- Katılım
- 26 Temmuz 2011
- Mesajlar
- 19,432
- Tepkime puanı
- 185
Uyku, insan ömrünün neredeyse üçte birini kapsayan ve organizmanın dinlenmesi ve kendini yenilemesi için gerekli bir ihtiyaçtir...
Beynin de dinlenmek için uykuya ihtiyacı vardır. Bazı kişiler uykunun boş yere harcanmış bir zaman olduğunu düşünür. Hatta az uyumakla övünen çok insan vardır.
Bu kişiler ‘hayatımı uyuyarak mı geçireceğim’ derler.
Hâlbuki bu düşünce ‘hayatımı fazla oksijen tüketerek mi geçireceğim’ sorusu kadar yanlıştır.
Oysa sağlıklı ve mutlu yaşamamız için olmazsa olmazlardan bir durumdur uyku.
Uykusuzken hata yapma ihtimali yüksektir
Genel olarak insanların yeterince uyuyamaması, ruhsal ve fiziksel pek çok soruna yol açabilir...
uyumanın; su içmek, gıda almak gibi insan hayatının olmasa olmazlarından olduğudur..
uyuyamayan bir insan verimsiz, uyumsuz, sinirli ve alıngan olabilir. Uykusuz insanların hata yapma ihtimalleri yüksektir. Trafik kazalarının pek çoğunun da uykusuz direksiyon başında olmaktan kaynaklandığı belirtilmistir..
Uykunun evreleri…
sağlıklı bir uyku, rüya görülen (REM) ve görülmeyen dönem (non-REEM) diye ikiye ayrılır. Rüya görülmeyen uykunun da iki türü var: Yüzeyel ve derin uyku.
Yatağa girip uyuduğumuzda önce yüzeyel uykuyu yaşarız, sonra giderek derin uykuya geçeriz. Derin uykunun bir yerinde önce rüya görülen, sonra tekrar rüya görülmeyen uykuya geçeriz. Sabaha kadar yüzeyel-derin-rüya görülen uyku paketleri 3–4 kez tekrarlanır. REM uykusunda zihnimiz toparlanır, beynimiz dinlenir.
Uykunun diğer evrelerinde de bedenimiz dinlenir. Eğer uykuyu kesintiye uğratan bir sebep varsa uyku hep yüzeyel uyku döneminde kalabilir.
Yani derin uyku ve REM uykusu eksik kalır. Bu da bedenimizin ve zihnimizin dinlenmemesine yol açar. Öğrencilere tavsiyem şu: Sınavlarınıza çalışmayı son geceye bırakmayın gece 4′ e kadar oturup ertesi gün sınava girerseniz yeterli REM dönemi uykusu yaşanamayacağı için başarısız olunabilir.
Bu yüzden özellikle sınav öncesinde uykuya çok dikkat edilmelidir.
Ne kadar uyumalıyız?
Genel olarak erişkin insanlar günde 4–11 saat arasında değişen sürelerde uyur.
Yeni doğan bebekler 18 saat, okul çağı öncesi çocuklar 12–13 saat uyurlar.
Aslında ergenlik döneminin sonuna kadar uyku ihtiyacında azalma olmaz.
Uyku sorunu olanlarda bellek bozukluğu, çocuklarda ise öğrenme zorluğu olur.
Aşırı uyku da sorun
nasıl ki uykusuzluk önemli bir sorundur, aşırı uyuma da aynı şekilde günlük hayatı etkileyen önemli bir problem...
Aşırı uyku (Narkolepsi) durumunda da kişilerin iş ve sosyal hayatları olumsuz etkilenir. Bu insanlar çalışırken ya da araç kullanırken çeşitli tehlikelerle karşılaşabilirler. Neyse ki, bugün artık aşırı uykunun ilaçlarla tedavisi mümkün…
En fazla ne kadar uykusuz kalınabilir?
Normalde 2–3 günden itibaren uykusuzluk beyin işlevlerini bozmaya başlar. Hiç uyumama rekoru 11 gündür. Normal sağlıklı bir birey, 48 saatlik bir uykusuzluk döneminden sonra ayakta bile uyumaya başlayabilir.
Sağlıklı bir uyku için nelere dikkat edilmeli?
— Çok aç ya da tok olmamak,
— Kafeinli, alkollü, kolalı içeceklerden ve tütün kullanımından kaçınmak,
— Düzenli egzersiz yapmak, ancak akşam saatlerinde heyecan oluşturacak aktivitelerden kaçınmak,
— Uyku gelmeden yatağa girmemek,
— Yatak odasında başka rutin işler yapmamak, uyuyamadığında uyumaya çabalamamak, yataktan ve yatak odasından çıkarak başka bir yerde zaman geçirip uyku gelince yatağa dönmek. (Kitap okumak bunların dışındadır.)
— Ne kadar uyunursa uyunsun sabah belirli bir saatte kalkmak,
— Gündüzleri uyumamak ve yatak odasını ses, ışık, ısı yönünden izole etmek,
Alinti.