- Katılım
- 2 Eylül 2011
- Mesajlar
- 3,872
- Tepkime puanı
- 37
Erzincan'a Özgü Ürünler
Tanımı: Erzincan Üzümlü (cimin) yöresinde yetişen siyah renkli, şekli basık-oval, ortalama 3-4 gram tane ağırlığında, çekirdek sayısı ortalama 1-4 orta kabuk kalınlığında, aroması tatlı-mayhoş, konik şeklinde, dolgun sıklıkta, 300-1500 gram salkım iriliğinde sofralık bir üzüm cinsidir.
Ürünün Bileşimi: Tanede; azot %0.36, fosfor %0.01, potasyum % 0.20, magnezyum % 0.008, kalsiyum % 0.04, Yaprakta; azot % 1.75 fosfor % 0.30, potasyum % 0.49, magnezyum % 0.11, kalsiyum % 1.47, demir % 66.0, Çinko % 29.95, bakır % 36.25
Özellikleri : Yöreye özgü coğrafi durum, iklim özellikleri, nem, sıcaklık ve rüzgar gibi faktörlerden gelmektedir.
Coğrafi Durum: Erzincan ovası; Doğuanadolu Bölgesi’nin Fırat havzası’nda, takriben 38’18 – 40’42 doğu boylamları ile 39-40’06 Kuzey enlemleri arasında yer alan genellikle 1300-1500 metre yükseklikteki yamaç arazilerdeki biriktirme konileri üzerinde kurulmuş bağların son hududu Bayırbağ köyünde 1700 m’ye kadar ulaşmaktadır.
İklim Özellikleri: En faydalı yağışlar; kış, erken bahar ve hasadı müteakip olan sonbahar yağışlarıdır. Kurak yaz dönemi içinde, üzümlere ben düştüğü zaman, mantari hastalıkların zuhuruna meydan vermeyecek şekilde yağan yağmurlardır.
Oncaların suya ve sulamaya ihtiyacı, Haziran ayının başından başlayarak Eylül ayının ortalarına kadar devam etmektedir. En fazla su ihtiyacı, Temmuz ayının başı Ağustos ayının birinci haftasıdır.
Nisbinem : Ortalama nisbinem % 58’dir. Nisbi rutubetin düşük ve sıcaklık yüksek olduğunda evapotsprasyon çok fazla olursa oncaların yapraklarına ve tanelerine zarar vermektedir.
Sıcaklık: Yıllık sıcaklık ortalaması en az 9 derece (9-12) olan yerlerde yetişebilmektedir. Erzincan’ın senelik sıcaklık ortalaması 10.7 derece, yaz ayları ortalaması 22.6 derece olmaktadır. Sıcaklık devamlı olarak 15-20 derecenin altına düşmemelidir.
Ürünün Adı : Erzincan Tulum Peyniri (Menşe Adı)
Ürünün Coğrafi İşaret Tescil No : 30
Ürünün Tanımı :Yapımına beşinci-altıncı aylarda başlanan ,dokuzuncu aylarda biten, tamamen Erzincan’ın yüksek rakımlı,90-100 çeşit bitki zenginliğine sahip ,temiz ve serin yaylalarındaki buz gibi soğuk sulardan beslenen,beyaz koyundan (karaman koyun ) alınan sütten yapılan peynire Erzincan Tulum Peyniri denmektedir.
Erzincan Tulum Peyniri diğer peynirlere göre daha parlak görünümlü,daha güzel kokulu,tam yağlı ve daha lezzetlidir.Peynirin tuzlanması ve yaylaların temiz havasında bekletilmesi çok hijyenik olmasını ve olabilecek mikroplardan arınmasını temin etmektedir.
Ürünün Üretim Tekniği :Erzincan’ın temiz ve serin havalı yaylalarında otlayan Beyaz Karaman koyundan alınan süt,önce temiz süzeklerde bir-iki defa süzülür.Süzülen sütler kazanların içerisinde bir-iki saat dinlendirilir.Hazır olan sütler ŞİRDEN denilen kendi elleriyle yapılan maya ile mayalanır.
Şirden :Süt kuzusunun midesine denmektedir.Peynir suyu,şeker,tuz ve bunun içerisine Şirden atılarak bir çeşit maya yapılmaktadır.
Mayalanan süt yaklaşık bir saat sonra ince,ufak,iki kilogramlık temiz bezden yapılmış süzeklere alınıp peynir haline getirilir.Üzerinden bir gece geçtikten sonra sabah kuşluk vakti mandıraya getirilir.Mandırada şeker torbaları büyüklüğünde torbalara konur,bir hafta-on gün üzerine bez örtüp hava ve toz almaması sağlanıp,suyunu tamamen çekmesi için bekletilir.
On günden sonra bakır veya krom teknelerde ufalanır,%2,2.5 oranında daha çok Kemah tuzu ile tuzlandıktan sonra tekrar yeni torbalara sıkı bir şekilde basılır ve torbaların ağzı dikilir.Tekrar düzgünce üçerli üst üste gelecek bir şekilde dizilir.On günlük beklemeden sonra tamamen suyu süzülen peynir bidonlara basılmak üzere soğuk hava depolarına nakledilir.5,7,10,25,40 kilogramlık bidonlara veya 20,60 kilogramlık derilere makinelerle veya elle basılır.(Elle basılan peynir Erzincan’da daha tercihlidir çünkü,daha uzun sene (iki sene) dayanıklı ve peynirin acıma riski yok.Fakat şimdi çok fazla miktarlarda peynir üretildiği için makinelerle basım işlemi yapılmaktadır.Soğuk havada üç ay bekletilip kıvama gelen peynir,Türkiye pazarlarına sunulur.
Kemah Tuzu :Doğal olarak çıkan tuzlu suyun özel olarak yapılmış göletlerde toplanarak,güneş altında buharlaşmasıyla tamamen katkısız,doğal yollarla elde edilen bir tuzdur.Diğer normal tuzlardan farkı peynirin erimemesini,dağılmamasını ve suyunu dışa vermesini sağlar.
Diğerlerinden Ayırıcı Özellik :Tuzlanmış peynir bir gün kendi haline bırakıldıktan sonra “tecan” denilen muvakkat tulumlara basılarak 20 gün normal oda sıcaklığında bırakılmakta,bu sırada vakit vakit derinin alt kısmı açılarak toplanan peynir suyu boşaltılmakta ,ondan sonra asıl tuluma sıkıca basılarak olgunlaşma mahzenlerine konulmaktadır.(ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ YAYINLARI-SÜT TEKNOLOJİSİ-Prof.Dr.Ahmet KURT).
Ürünün Menşe Adının Kullanılacağı Bölge :Erzincan ili ve ilçelerinin oluşturduğu coğrafi alandır. Erzincan, Üzümlü, Çayırlı, Tercan, Mercan, Kemah, Refahiye, İliç, Kemaliye, Otlukbeli.
Ürünün Yapıldığı Yaylalar:
1-Munzur Yaylaları: Kemaliye’den başlayıp Pülümür’de biten , yüksek rakımlı,12 ay kar bulunan,100 bin koyun barındırabilen, 20 civarında yayla.
2-Çimen Yaylaları: Erzincan Refahiye arasında bulunan yaylalar.
3-Çayırlı Yaylaları
4-Tercan Yaylaları
5-Kemah Oluk Yaylası
Ürünün Coğrafi İşaret Türü :
Menşe adı.Yukarıdaki tüm bilgiler ve belgeler ürünün coğrafi işaret türünden Menşe adına uygun olduğunu göstermektedir.
Denetim Biçimi : Ürünün denetimi ,başkalarının aynı ürünü üretimlerinin teknik özelliklerine uygunluğunun kontrolleri, Erzincan Ticaret ve Sanayi Odası koordinasyonu ile gerçekleştirilecektir.
Denetim Esasları :Ürünün üretildiği 5.,6.,7.,8.,9. aylarda , 4 veya 6 aylık periyodlarda, tüketici şikayetleri üzerine her zaman, 2 ila 5 kişi olmak üzere aşağıda belirtilen kuruluşlardan bir denetim kurulu oluşturularak denetim yapılır, sonucunda ilgili rapor hazırlanır.
Denetime Katılacak Kurumlar
-Erzincan Ticaret ve Sanayi Odası uzman elemanı (Gıda Mühendisi)
-Tarım İl Müdürlüğünden veteriner hekim ve ziraat mühendisi
-Erzincan Ticaret ve Sanayi Odası Üyesi üretici firmalardan iki eleman
Ürünün Kullanım Biçimi : Markalama
Ürünün Bileşimi: Tanede; azot %0.36, fosfor %0.01, potasyum % 0.20, magnezyum % 0.008, kalsiyum % 0.04, Yaprakta; azot % 1.75 fosfor % 0.30, potasyum % 0.49, magnezyum % 0.11, kalsiyum % 1.47, demir % 66.0, Çinko % 29.95, bakır % 36.25
Özellikleri : Yöreye özgü coğrafi durum, iklim özellikleri, nem, sıcaklık ve rüzgar gibi faktörlerden gelmektedir.
Coğrafi Durum: Erzincan ovası; Doğuanadolu Bölgesi’nin Fırat havzası’nda, takriben 38’18 – 40’42 doğu boylamları ile 39-40’06 Kuzey enlemleri arasında yer alan genellikle 1300-1500 metre yükseklikteki yamaç arazilerdeki biriktirme konileri üzerinde kurulmuş bağların son hududu Bayırbağ köyünde 1700 m’ye kadar ulaşmaktadır.
İklim Özellikleri: En faydalı yağışlar; kış, erken bahar ve hasadı müteakip olan sonbahar yağışlarıdır. Kurak yaz dönemi içinde, üzümlere ben düştüğü zaman, mantari hastalıkların zuhuruna meydan vermeyecek şekilde yağan yağmurlardır.
Oncaların suya ve sulamaya ihtiyacı, Haziran ayının başından başlayarak Eylül ayının ortalarına kadar devam etmektedir. En fazla su ihtiyacı, Temmuz ayının başı Ağustos ayının birinci haftasıdır.
Nisbinem : Ortalama nisbinem % 58’dir. Nisbi rutubetin düşük ve sıcaklık yüksek olduğunda evapotsprasyon çok fazla olursa oncaların yapraklarına ve tanelerine zarar vermektedir.
Sıcaklık: Yıllık sıcaklık ortalaması en az 9 derece (9-12) olan yerlerde yetişebilmektedir. Erzincan’ın senelik sıcaklık ortalaması 10.7 derece, yaz ayları ortalaması 22.6 derece olmaktadır. Sıcaklık devamlı olarak 15-20 derecenin altına düşmemelidir.
Ürünün Coğrafi İşaret Tescil No : 30
Ürünün Tanımı :Yapımına beşinci-altıncı aylarda başlanan ,dokuzuncu aylarda biten, tamamen Erzincan’ın yüksek rakımlı,90-100 çeşit bitki zenginliğine sahip ,temiz ve serin yaylalarındaki buz gibi soğuk sulardan beslenen,beyaz koyundan (karaman koyun ) alınan sütten yapılan peynire Erzincan Tulum Peyniri denmektedir.
Erzincan Tulum Peyniri diğer peynirlere göre daha parlak görünümlü,daha güzel kokulu,tam yağlı ve daha lezzetlidir.Peynirin tuzlanması ve yaylaların temiz havasında bekletilmesi çok hijyenik olmasını ve olabilecek mikroplardan arınmasını temin etmektedir.
Ürünün Üretim Tekniği :Erzincan’ın temiz ve serin havalı yaylalarında otlayan Beyaz Karaman koyundan alınan süt,önce temiz süzeklerde bir-iki defa süzülür.Süzülen sütler kazanların içerisinde bir-iki saat dinlendirilir.Hazır olan sütler ŞİRDEN denilen kendi elleriyle yapılan maya ile mayalanır.
Şirden :Süt kuzusunun midesine denmektedir.Peynir suyu,şeker,tuz ve bunun içerisine Şirden atılarak bir çeşit maya yapılmaktadır.
Mayalanan süt yaklaşık bir saat sonra ince,ufak,iki kilogramlık temiz bezden yapılmış süzeklere alınıp peynir haline getirilir.Üzerinden bir gece geçtikten sonra sabah kuşluk vakti mandıraya getirilir.Mandırada şeker torbaları büyüklüğünde torbalara konur,bir hafta-on gün üzerine bez örtüp hava ve toz almaması sağlanıp,suyunu tamamen çekmesi için bekletilir.
On günden sonra bakır veya krom teknelerde ufalanır,%2,2.5 oranında daha çok Kemah tuzu ile tuzlandıktan sonra tekrar yeni torbalara sıkı bir şekilde basılır ve torbaların ağzı dikilir.Tekrar düzgünce üçerli üst üste gelecek bir şekilde dizilir.On günlük beklemeden sonra tamamen suyu süzülen peynir bidonlara basılmak üzere soğuk hava depolarına nakledilir.5,7,10,25,40 kilogramlık bidonlara veya 20,60 kilogramlık derilere makinelerle veya elle basılır.(Elle basılan peynir Erzincan’da daha tercihlidir çünkü,daha uzun sene (iki sene) dayanıklı ve peynirin acıma riski yok.Fakat şimdi çok fazla miktarlarda peynir üretildiği için makinelerle basım işlemi yapılmaktadır.Soğuk havada üç ay bekletilip kıvama gelen peynir,Türkiye pazarlarına sunulur.
Kemah Tuzu :Doğal olarak çıkan tuzlu suyun özel olarak yapılmış göletlerde toplanarak,güneş altında buharlaşmasıyla tamamen katkısız,doğal yollarla elde edilen bir tuzdur.Diğer normal tuzlardan farkı peynirin erimemesini,dağılmamasını ve suyunu dışa vermesini sağlar.
Diğerlerinden Ayırıcı Özellik :Tuzlanmış peynir bir gün kendi haline bırakıldıktan sonra “tecan” denilen muvakkat tulumlara basılarak 20 gün normal oda sıcaklığında bırakılmakta,bu sırada vakit vakit derinin alt kısmı açılarak toplanan peynir suyu boşaltılmakta ,ondan sonra asıl tuluma sıkıca basılarak olgunlaşma mahzenlerine konulmaktadır.(ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ YAYINLARI-SÜT TEKNOLOJİSİ-Prof.Dr.Ahmet KURT).
Ürünün Menşe Adının Kullanılacağı Bölge :Erzincan ili ve ilçelerinin oluşturduğu coğrafi alandır. Erzincan, Üzümlü, Çayırlı, Tercan, Mercan, Kemah, Refahiye, İliç, Kemaliye, Otlukbeli.
Ürünün Yapıldığı Yaylalar:
1-Munzur Yaylaları: Kemaliye’den başlayıp Pülümür’de biten , yüksek rakımlı,12 ay kar bulunan,100 bin koyun barındırabilen, 20 civarında yayla.
2-Çimen Yaylaları: Erzincan Refahiye arasında bulunan yaylalar.
3-Çayırlı Yaylaları
4-Tercan Yaylaları
5-Kemah Oluk Yaylası
Ürünün Coğrafi İşaret Türü :
Menşe adı.Yukarıdaki tüm bilgiler ve belgeler ürünün coğrafi işaret türünden Menşe adına uygun olduğunu göstermektedir.
Denetim Biçimi : Ürünün denetimi ,başkalarının aynı ürünü üretimlerinin teknik özelliklerine uygunluğunun kontrolleri, Erzincan Ticaret ve Sanayi Odası koordinasyonu ile gerçekleştirilecektir.
Denetim Esasları :Ürünün üretildiği 5.,6.,7.,8.,9. aylarda , 4 veya 6 aylık periyodlarda, tüketici şikayetleri üzerine her zaman, 2 ila 5 kişi olmak üzere aşağıda belirtilen kuruluşlardan bir denetim kurulu oluşturularak denetim yapılır, sonucunda ilgili rapor hazırlanır.
Denetime Katılacak Kurumlar
-Erzincan Ticaret ve Sanayi Odası uzman elemanı (Gıda Mühendisi)
-Tarım İl Müdürlüğünden veteriner hekim ve ziraat mühendisi
-Erzincan Ticaret ve Sanayi Odası Üyesi üretici firmalardan iki eleman
Ürünün Kullanım Biçimi : Markalama