Ana sayfa
Forumlar
Yeni mesajlar
Forumlarda ara
Neler yeni
Yeni mesajlar
Son aktiviteler
Giriş yap
Kayıt ol
Neler yeni
Ara
Ara
Sadece başlıkları ara
Kullanıcı:
Yeni mesajlar
Forumlarda ara
Menü
Giriş yap
Kayıt ol
Install the app
Yükle
Ana sayfa
Forumlar
BÖLGELERİMİZ VE ŞEHİRLERİMİZ
Bölgeler ve Şehirler
Doğu Anadolu Bölgesi
Muş
Edebiyatta Muş
JavaScript devre dışı. Daha iyi bir deneyim için, önce lütfen tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.
Çok eski bir web tarayıcısı kullanıyorsunuz. Bu veya diğer siteleri görüntülemekte sorunlar yaşayabilirsiniz..
Tarayıcınızı güncellemeli veya
alternatif bir tarayıcı
kullanmalısınız.
Konuya cevap cer
Mesaj
<blockquote data-quote="ceylannur" data-source="post: 30639" data-attributes="member: 1208"><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #ff0000">Edebiyatta Muş </span></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #ff0000"></span></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #ff0000"></span></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"><span style="color: #ff0000"></span>Tabii güzellikleri ve köklü tarihine rağmen Muş'un edebiyatta yeterince işlendiği söylenemez. Cumhuriyet Dönemi'nde Muş ve çevresine görevle giden yazarlar ile Muş kökenli edebiyatçılar ve halk ozanları, eserlerinde Muş'tan söz etmişlerdir.Muş'u şiirlerinde işleyen başlıca ünlü şairler Ceyhun Atıf Kansu, Sennur Sezer, Tahsin Saraç, İsmet Özel ve Fazıl Hüsnü Dağlarca'dır. Muş kökenli şairlerin başlıcaları ise Burhan Garip Şavh, Nihat Aktaş, M. Salih San, H. Şükrü Bulakçıbaşı ve Nurettin Yıldırak (Prof. Dr.)'tır.Ceyhun Atıf Kansu, "Anadolu" adlı şiirinin ilk bölümü olan "Muş Ova-sfnda, Muş'un köklü tarihi kimliğiyle bu gününü içice anlatır.Anadolu'nun kapısı, gökyüzüne Ve bereketin kardeş ovasına açılan Selçuklu atlarıyla Yaşama umuduna bir halkın Yüzlerce yıl sonra bir gün geçersen Bak bakalım ne kalmış o şevkten Muş Ovası'nda toprak evlerde O sağlam buğdayın sevinci var mı? Bak bakalım doyuyorlar mı?Sennur Sezer, 1966 Varto Depre-mi'nden sonra yazdığı "Kara Türkü II" adlı şiirinin bir bölümünde Varto'lula-r'ın acısını paylaşır </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Yolumuz yokuş, gel gel varılmaz </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Anlaşılmaz dilimiz-kaba </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Küflenir acılarımız </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Elinize değmeyen ekmeklerce </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Dağ-taş </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Tahsin Saraç, çeşitli kitaplarında memleketini dile getirir. "Direnmeler adlı kitabında, "Yalın Acı" şiirinde Muş'tan ayrılışın hüznünü anlatır. "Sıcak Anılı Öykü" adlı şiirinde özlediği Muş'u ayrıldığı kadınla aynılaştırır. "Güneş Kavgası" adlı kitabının "Son Mavi Kuş" adlı şiirinde de doğduğu memlekete neden dönemediğini anlatmaya çalışır. Tahsin Saraç'ın "Sıcak Anılı Öykü" adlı şiiri şöyle: Ve şimdi banaBir tarçın tadındadtr artık anım Şu yaban yitikliğinde Muş'un Kara buz akşamlarında kışın Morarmış çocuk ellerinde İçilen bir sıcak çay, bir tarçınİsmet Özet, "Muş'ta Bir Güz İçin "Prelüdler" adlı sekiz bölümlü şiirinde, Muş'u bir mahpusun bakış açısıyla anlatır. Bu şiirin, güzün ve çekilen acıların sona erişini tasvir eden sekizinci bölümü şöyle: </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Kirpiklerinin ucundaki bulutlar </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Muş'ta güzün artık son kelimeleridir </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Yüzümde serin soluğunu duyuyorum </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">dünyalı meleklerin </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Kar düşmeye başladığı tepelerimize </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Beyaz bir şiir için artık </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Tüfeğimi doğrultuyorum. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Fazıl Hüsnü Dağlarca, Malazgirt Sa-vaşfnın 900.yıldönümü dolayısıyla yazdığı "Malazgirt Ululaması" adlı şiirinde Muş'un köklü tarihi ile tabiatını iç içe işler. Bu şiirin, "Murat Suyu" adlı bölümünde Anadolu"nun Türkler için bir anayurt olduğunu dile getirir: </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Murat suyu bakar yükselen al ovaya </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Kımıldar içinde uzak bir duyu </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Maviliğinden atar artık kurtulur </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">kurtulmaz </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Korkuyu. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Üzerine gecenin yansıması düşse de </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Yaprakların gölgesini yaşar, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">değişmez huyu </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Çeker suyunu en yeni köylerden </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Yeni evlenmiş bir çiftçinin açtığı kuyu </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Bu topraklardır işte ne güzel, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Ötelerden gelmiş sürülerin doyduğu. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Daha da dağ akar </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Selçuk atlan içtiğinden beri Murat </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Suyu </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Burhan Ga.ip Şavh, "Muş'un Kaderi" adlı şiirinde, Muş'un trajedisini dile getirir: </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Havası ho </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Suları serin, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Bir şehir var uzaklarda, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Ellerinde kaderin </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Gün görmüş Haçeş'lerin, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Yeşil beyaz bir madalya gibi, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Birlenir var uzaklarda, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Dağların kalbi, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Derdi var a dostlar. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Çekilmez derdi o diyarın, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Giden gelmiyor derler, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Bu ne iştir ikide birde, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Bir başka hal var o şehirde, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Bir başka kader var havasında, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Hep yanık türkülerle geçer ömür, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Dağında yaylasında ovasında, Yollar boyunca bozuk düzen, Bir bitmeyen çile var yollar boyu İnsanları var o diyarın, Mütevekkil, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Yeşili yeşil, günü gün değil, Nice ocaklar yıktı bu dert. Bilmemki bu yol nereye vant, Olurmu böylesine mevsim, Havada bulut yok bu ne dumandır </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Nihat Aktaş, "Muş'um" adlı şiirinda memleketinin maddi ve manevi güzelliklerini halk ozanlarının deyiş l, : zıyla anlatır: </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Buzlar çözülüyor ırmaklarından, Kalkmış uykusundan gerinir Muş'un Kan baruttur kokan sokaklarından Senin için canlar verilir Muş'um, Doğusunda Bitlis gölge eylemez, Karasu Murad'ı kimse eylemez, Aşıkları yanar yanar söylemez, Sende bir başka his belirir Muş'um Eteğinde kuzuların meleşir, Çar çayı Karasu'yla birleşir, Kerem, Aslı için burda dolaşır, Yolunda aşıklar devrilir Muş'um. Ak bağrını sapanımla sürmezsem, Alparslan'ı, Malazgirt'! bilmezsem, Her baharda gelir seni görmezsem, İnanki Nihat'ın delirir Muş'um </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">M. Salih San, "Muş'un Kurtuluşu' adlı şiirinde Muş halkının işgale kaış; direnişini destanlaştırır. "Muş" adlı şıi rinde ise memleketinin geri kalmışlık tan bir gün mutlaka kurtulacağt inancını dile getirir. Ovası kadar engin sabırlı Haçreş'leri kadar yüksek onuıiu, Dik başlı açık sözlü, temiz kalpli Tu;;. Muşlu. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Nasıl esir edilirdi?.. Bihaber, zalim, ezeli düşman, Kahraman Türk Muşlu'ya a/ıcık h, aman </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Gelin, gelinliklerini, Güvey, güveyliklerini, İhtiyar, asasını aldı o zaman Hasta yatağından kalktı, kaşını çattî, İntikam hırsıyla, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Düşmana son bir defa da olsa, Ders vermek amacıyla, Ele geçirdiği tüfeğini, satirini, değneğini, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Kesici ve vurucu nesi varsa aldı, Kendini Muş gönüllüleri arasına katî; Vurdu... Vuruldu.. Aziz toprağına kanını akıttı Fakat koymadın, güzel Muş'um düşman elinde. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Gencinin, ihtiyarının hançer belinde tüfek elinde, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Girdi, ata yadigarı şirin Muş'una Mağrur düşman, az zamanda dönmüştü tavus kuşuna, Ne çıkar... </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Vatan kurtulmuş, Muş kurtulmuş, c zaman Her çağda Türk böyle yapmış. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Muş'ta erkek giyim-kuşamı sadedir "Şal" geleneksel erkek giyiminin en önemli unsurudur. Pantolonun yerini tutan "şal", bol paçalıdır, Geniştir, şalvarı andırır. Gömlek yerine giyinen renkli ve yakasız "işlik", "şal" gibi geleneksel erkek giyiminin bir diğer önemli unsurudur. Bele kalınca dokunmuş kuşaklar dolanır. İşlik, kiiot pantolon ve çizme, gençlerin tipik giyim-kuşamıdır. Orta yaşlılarsa, lacivert kumaştan bol paçalı pantolon. yırtmaçlı ceket ve yelekten oluşan takım elbiseleri tercih ederler. Kış aylarında ak yün çoraplar giyilir. Başlıca erkek ayakkabıları iskarpin, kaloş potin, "rogan" kundura ve "şippik" (talik), kışları da mest-lastik türü ayakkabılara rastlanır. Altın ya da gümüşten büyük köstek saat, başlıca erkek takısıdır.Köylerdeki erkek giyim kuşamı, kadın giyim kuşamına benzer biçimde geleneksel özellikler gösterir. "Şal-şepik" denen elbiseler yaygındır. Gömlek yerine yakasız, renkli işlik, pantolon yerine bol paçalı "şal" ya da büzmeli, bol, ayak bileklerine kadar uzanan "tuman" denen bir tür kilot giyerler. "Agal" denen renkli pusular başlık olarak kullanılır. Kış aylarında tiftik başlıklar ve desenli çoraplar </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Savaşta doğmuş, savaşta büyümüş, Vatan toprağını kendine mezar yapmış, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Fakat yurt kurtulmuş, Otuzdokuz yıl evvel mayısın on dördünde, yıl 1917 </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Alparslan'ın armağanı, Doğu'nun incisi Muş. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İşte, böyle savaşarak istiladan kurtulmuş. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Kızlar gelinliklerini, Erkekler yeni elbiselerini giymiş, O gün Muş, bir bayram günü yaşamış. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Ölenlerin ruhu şad, Güzel Muş, abat olmuş </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Benim güzel memleketim, Şirin yurdum Muş. Uzun zaman görmedin seni, Hasretim yüzüne. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Gördüğümde tanıyamadım doğrusu, İnanamadım gözüme. Adeta, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Gençleşmişsin, Güzelleşmişsin. Yolun yokuştur derlerdi, Şimdi düz olmuş. Üstüne gün doğmuş, içine ümit doğmuş. Ovan altın, Yüzün ışıl ışıl... </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Lokomotif sesi duymazdı kulağın, Şimdi türküler söylüyor sana, demi-ryolların. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Kış-yaz açık olmuş yolun, Hamdolsun. İyi gelmiş oluyor sonun. Ovamda fabrika bacaları görmek istiyor gözüm. İki gözüm, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Kulaklarım da işitmek istiyor, Geriliğin tıkanan sesini. İleri, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Durmadan ileri, DEMOKRASİ dediğin budur. Hemşerim, Asla dönmeyeceğiz geri. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">M. Şükrü Bulakçıbaşı, hece vez-niyle yazdığı "Muş" adlı şiirinde, Muşu tasvir eder ve Şehrine olan sevgisini anlatır. M üş'un etrafında dağlan yüksek </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Ölmeden Kurtik'İ bir daha görsek, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Kızıl Ziyaret'te soğuk su içsek, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Şerefettin'de peynir yesek ne olur. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Dağlardan inipte geldim şehire, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Ovasında yolum varır nehire, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Karasu, Murat hayat verir şehire </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Irmağına kurban olsak ne çıkar. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Kale mahallesi şehirden yüksek, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Ölmeden parkında bir daha gezsek, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Ramazanda topun sesini duysak, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Atasına kurban olsak ne çıkar. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Muratpaşa mahallesinde sürüler, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Köpekleri sürülerle yürürler, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Kantereden oduncular gelirler, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Karnesine kurban olsak ne çıkar. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Dere Mahallesi'nde Çar çayı akar </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Güzeller burada çamaşır yıkar, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Bir gün olur heyelan burayı yıkar, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Milletine kurban olsak ne çıkar. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Diğer mahalleleri, Kültür, Minare, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Unutulanları atın kenara, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Burada vardı cami minare, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Camisine kurban olsak ne çıkar. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Davuluyla, zurnasıyla, sazıyla, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Oyun oynar erkeğiyle, kızıyla </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Hüner yapar cilvesiyle, nazıyla, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Folklörüne kurban olsak ne çıkar. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Koçeri'den, Zeyne'sine oynar oyunu, Gösterirler kadınları erkekleri boyunu, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Sen YEMEN'e sor Muşlu'nun soyunu, Ecdadına kurban olsak ne çıkar. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Prof. Dr. Nurettin Yıldırak, "Burası Muş'tur" adlı şiirinde, Muş'un trajik kaderini dile getirir: </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Havada bulut yok, yerde kar, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Bin yıldır bekledik gelmedi bahar, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Kentin üstüne dökülen keder, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Bin yıl önceki hüzünle bakar. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Sonbaharda havaya çöker duman, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Kuşanır beyaz giysileri tüm sıradağlar, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Yiğit bekçileri gibi bu yörelerin, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Kuşa kurda vermezler aman. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Baharda kımıldar toprak, yeşerir meşe, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">İpince dereleri süsler menekşe, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Sarmaşık canlanır, güller pür neşe, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Yürekte bir tutku kardeşe, eşe. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Bir özlem, bir sevgi, bir aşk ateşi, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Anamdan, babamdan, eşimden yüce </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Yaban ellere terkedilen Muş, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Yüreğim sana yönelir bekler güneşi </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Muşlu halk ozanlarına antolojilerde pek rastlanmamaktadır. Hayatını Muş'ta sürdürmüş Bitlisli Müştak Baba, Giresun'un Bildor Köyü'nden olup Malazgirt'in Balkaya Köyü'ne yerleşen Hacı İbrahim Ejder ile Aşık Kerem, Muş ve çevresinin halk şiirini etkilemiş olan ozanlardır.Muş, asıl "Havada Bulut Yok" adlı Yemen Ağıtı ile ölümsüzleşmiştir. Anonim olan bu ağıtın sözlerinde, Muş halkının değme şairlere taş çıkaran duyarlılığı zirveye çıkmıştır. </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Aşık Kerem: Muş ve çevresinde en sevilen aşıktır. Aşık Kerem, 'Aslı'nın dolaştığı yerleri gezip bir ağaç gölgesine oturarak seyrettiği Muş Ovası'nı şöyle dile getirir: </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Açıldı lâleler güller </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Güzel gider Muş Ovası </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Güzeller kol kola vermiş& </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Akar gider Muş Ovası </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Karasu akar boyunca </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Murat suyu gider ince </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Dolaşır gider boyunca </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Şen olası Muş Ovası </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Yaz gelince çayır çimen </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Güz gelince çöker duman </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Aşıkları eder figan </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Yanar gider Muş Ovası </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Muş Ovası Muş Ovası </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Garip aşıklar yuvası </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Edebiyatın Diğer Dallarında Muş </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Katip Çelebi, "Cihannuma" adi; seyahatnamesinde Muş'u şöyle anlatır: </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Cennete dönmüş bu ağaçlık yerle , </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Eteklerinden akan sularsa kevsoı cm bi, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Şenlendirir gönülleri, sükûnet! ve güzel kokusuyla, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Ve yıkanır toprakları bu suîaıfa kirden, dertlerden, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Her sene yeşerir Seyhanlar, o /urnrui yerlerde, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Ve her yer nazlı, her yer mmc! :udi güzel, </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Kuşların otlağıdır o ülke </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Dost olmuş orada aslanlarla kuşlar </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Sarı sularla yıkanmış sanki topraklan </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Zaferane boyanmış, o topraklar sao-ki </span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'"></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'Comic Sans MS'">Halil Aytekin, "Doğu'da Kıtlık Vaıüı adlı seyahat, inceleme ve röportaj Kitabında, Doğu Anadolu'nun yapısın! aktarır. Bu kitabın "İşte Doğu" acjiı seyahat notunda Muş istasyon'uruia şahit olduğu bir olayı anlatırken Doğu'nun şıhlık düzenine ve yo;e halkının bilinç düzeyine temas ede?Muhtar Körükçü, "Teber Oğlu Ömer" adlı hikayesinde Muş"un katlı tabiatının yol açtığı acı bir olayı anlatır.Firuzan, "Münip Bey'in Günlüğü" adlı hikayesinde, İstanbullu bir memurun hatıra defterinden Muş'un monoton kış günlerini dile getirir.Mustafa Balel, ise "Horozlu Ayna' adlı hikayesinde dayı-yeğen iki Muş'luyu anlatır</span></span></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="ceylannur, post: 30639, member: 1208"] [SIZE=4][FONT=Comic Sans MS][COLOR=#ff0000]Edebiyatta Muş [/COLOR]Tabii güzellikleri ve köklü tarihine rağmen Muş'un edebiyatta yeterince işlendiği söylenemez. Cumhuriyet Dönemi'nde Muş ve çevresine görevle giden yazarlar ile Muş kökenli edebiyatçılar ve halk ozanları, eserlerinde Muş'tan söz etmişlerdir.Muş'u şiirlerinde işleyen başlıca ünlü şairler Ceyhun Atıf Kansu, Sennur Sezer, Tahsin Saraç, İsmet Özel ve Fazıl Hüsnü Dağlarca'dır. Muş kökenli şairlerin başlıcaları ise Burhan Garip Şavh, Nihat Aktaş, M. Salih San, H. Şükrü Bulakçıbaşı ve Nurettin Yıldırak (Prof. Dr.)'tır.Ceyhun Atıf Kansu, "Anadolu" adlı şiirinin ilk bölümü olan "Muş Ova-sfnda, Muş'un köklü tarihi kimliğiyle bu gününü içice anlatır.Anadolu'nun kapısı, gökyüzüne Ve bereketin kardeş ovasına açılan Selçuklu atlarıyla Yaşama umuduna bir halkın Yüzlerce yıl sonra bir gün geçersen Bak bakalım ne kalmış o şevkten Muş Ovası'nda toprak evlerde O sağlam buğdayın sevinci var mı? Bak bakalım doyuyorlar mı?Sennur Sezer, 1966 Varto Depre-mi'nden sonra yazdığı "Kara Türkü II" adlı şiirinin bir bölümünde Varto'lula-r'ın acısını paylaşır Yolumuz yokuş, gel gel varılmaz Anlaşılmaz dilimiz-kaba Küflenir acılarımız Elinize değmeyen ekmeklerce Dağ-taş Tahsin Saraç, çeşitli kitaplarında memleketini dile getirir. "Direnmeler adlı kitabında, "Yalın Acı" şiirinde Muş'tan ayrılışın hüznünü anlatır. "Sıcak Anılı Öykü" adlı şiirinde özlediği Muş'u ayrıldığı kadınla aynılaştırır. "Güneş Kavgası" adlı kitabının "Son Mavi Kuş" adlı şiirinde de doğduğu memlekete neden dönemediğini anlatmaya çalışır. Tahsin Saraç'ın "Sıcak Anılı Öykü" adlı şiiri şöyle: Ve şimdi banaBir tarçın tadındadtr artık anım Şu yaban yitikliğinde Muş'un Kara buz akşamlarında kışın Morarmış çocuk ellerinde İçilen bir sıcak çay, bir tarçınİsmet Özet, "Muş'ta Bir Güz İçin "Prelüdler" adlı sekiz bölümlü şiirinde, Muş'u bir mahpusun bakış açısıyla anlatır. Bu şiirin, güzün ve çekilen acıların sona erişini tasvir eden sekizinci bölümü şöyle: Kirpiklerinin ucundaki bulutlar Muş'ta güzün artık son kelimeleridir Yüzümde serin soluğunu duyuyorum dünyalı meleklerin Kar düşmeye başladığı tepelerimize Beyaz bir şiir için artık Tüfeğimi doğrultuyorum. Fazıl Hüsnü Dağlarca, Malazgirt Sa-vaşfnın 900.yıldönümü dolayısıyla yazdığı "Malazgirt Ululaması" adlı şiirinde Muş'un köklü tarihi ile tabiatını iç içe işler. Bu şiirin, "Murat Suyu" adlı bölümünde Anadolu"nun Türkler için bir anayurt olduğunu dile getirir: Murat suyu bakar yükselen al ovaya Kımıldar içinde uzak bir duyu Maviliğinden atar artık kurtulur kurtulmaz Korkuyu. Üzerine gecenin yansıması düşse de Yaprakların gölgesini yaşar, değişmez huyu Çeker suyunu en yeni köylerden Yeni evlenmiş bir çiftçinin açtığı kuyu Bu topraklardır işte ne güzel, Ötelerden gelmiş sürülerin doyduğu. Daha da dağ akar Selçuk atlan içtiğinden beri Murat Suyu Burhan Ga.ip Şavh, "Muş'un Kaderi" adlı şiirinde, Muş'un trajedisini dile getirir: Havası ho Suları serin, Bir şehir var uzaklarda, Ellerinde kaderin Gün görmüş Haçeş'lerin, Yeşil beyaz bir madalya gibi, Birlenir var uzaklarda, Dağların kalbi, Derdi var a dostlar. Çekilmez derdi o diyarın, Giden gelmiyor derler, Bu ne iştir ikide birde, Bir başka hal var o şehirde, Bir başka kader var havasında, Hep yanık türkülerle geçer ömür, Dağında yaylasında ovasında, Yollar boyunca bozuk düzen, Bir bitmeyen çile var yollar boyu İnsanları var o diyarın, Mütevekkil, Yeşili yeşil, günü gün değil, Nice ocaklar yıktı bu dert. Bilmemki bu yol nereye vant, Olurmu böylesine mevsim, Havada bulut yok bu ne dumandır Nihat Aktaş, "Muş'um" adlı şiirinda memleketinin maddi ve manevi güzelliklerini halk ozanlarının deyiş l, : zıyla anlatır: Buzlar çözülüyor ırmaklarından, Kalkmış uykusundan gerinir Muş'un Kan baruttur kokan sokaklarından Senin için canlar verilir Muş'um, Doğusunda Bitlis gölge eylemez, Karasu Murad'ı kimse eylemez, Aşıkları yanar yanar söylemez, Sende bir başka his belirir Muş'um Eteğinde kuzuların meleşir, Çar çayı Karasu'yla birleşir, Kerem, Aslı için burda dolaşır, Yolunda aşıklar devrilir Muş'um. Ak bağrını sapanımla sürmezsem, Alparslan'ı, Malazgirt'! bilmezsem, Her baharda gelir seni görmezsem, İnanki Nihat'ın delirir Muş'um M. Salih San, "Muş'un Kurtuluşu' adlı şiirinde Muş halkının işgale kaış; direnişini destanlaştırır. "Muş" adlı şıi rinde ise memleketinin geri kalmışlık tan bir gün mutlaka kurtulacağt inancını dile getirir. Ovası kadar engin sabırlı Haçreş'leri kadar yüksek onuıiu, Dik başlı açık sözlü, temiz kalpli Tu;;. Muşlu. Nasıl esir edilirdi?.. Bihaber, zalim, ezeli düşman, Kahraman Türk Muşlu'ya a/ıcık h, aman Gelin, gelinliklerini, Güvey, güveyliklerini, İhtiyar, asasını aldı o zaman Hasta yatağından kalktı, kaşını çattî, İntikam hırsıyla, Düşmana son bir defa da olsa, Ders vermek amacıyla, Ele geçirdiği tüfeğini, satirini, değneğini, Kesici ve vurucu nesi varsa aldı, Kendini Muş gönüllüleri arasına katî; Vurdu... Vuruldu.. Aziz toprağına kanını akıttı Fakat koymadın, güzel Muş'um düşman elinde. Gencinin, ihtiyarının hançer belinde tüfek elinde, Girdi, ata yadigarı şirin Muş'una Mağrur düşman, az zamanda dönmüştü tavus kuşuna, Ne çıkar... Vatan kurtulmuş, Muş kurtulmuş, c zaman Her çağda Türk böyle yapmış. Muş'ta erkek giyim-kuşamı sadedir "Şal" geleneksel erkek giyiminin en önemli unsurudur. Pantolonun yerini tutan "şal", bol paçalıdır, Geniştir, şalvarı andırır. Gömlek yerine giyinen renkli ve yakasız "işlik", "şal" gibi geleneksel erkek giyiminin bir diğer önemli unsurudur. Bele kalınca dokunmuş kuşaklar dolanır. İşlik, kiiot pantolon ve çizme, gençlerin tipik giyim-kuşamıdır. Orta yaşlılarsa, lacivert kumaştan bol paçalı pantolon. yırtmaçlı ceket ve yelekten oluşan takım elbiseleri tercih ederler. Kış aylarında ak yün çoraplar giyilir. Başlıca erkek ayakkabıları iskarpin, kaloş potin, "rogan" kundura ve "şippik" (talik), kışları da mest-lastik türü ayakkabılara rastlanır. Altın ya da gümüşten büyük köstek saat, başlıca erkek takısıdır.Köylerdeki erkek giyim kuşamı, kadın giyim kuşamına benzer biçimde geleneksel özellikler gösterir. "Şal-şepik" denen elbiseler yaygındır. Gömlek yerine yakasız, renkli işlik, pantolon yerine bol paçalı "şal" ya da büzmeli, bol, ayak bileklerine kadar uzanan "tuman" denen bir tür kilot giyerler. "Agal" denen renkli pusular başlık olarak kullanılır. Kış aylarında tiftik başlıklar ve desenli çoraplar Savaşta doğmuş, savaşta büyümüş, Vatan toprağını kendine mezar yapmış, Fakat yurt kurtulmuş, Otuzdokuz yıl evvel mayısın on dördünde, yıl 1917 Alparslan'ın armağanı, Doğu'nun incisi Muş. İşte, böyle savaşarak istiladan kurtulmuş. Kızlar gelinliklerini, Erkekler yeni elbiselerini giymiş, O gün Muş, bir bayram günü yaşamış. Ölenlerin ruhu şad, Güzel Muş, abat olmuş Benim güzel memleketim, Şirin yurdum Muş. Uzun zaman görmedin seni, Hasretim yüzüne. Gördüğümde tanıyamadım doğrusu, İnanamadım gözüme. Adeta, Gençleşmişsin, Güzelleşmişsin. Yolun yokuştur derlerdi, Şimdi düz olmuş. Üstüne gün doğmuş, içine ümit doğmuş. Ovan altın, Yüzün ışıl ışıl... Lokomotif sesi duymazdı kulağın, Şimdi türküler söylüyor sana, demi-ryolların. Kış-yaz açık olmuş yolun, Hamdolsun. İyi gelmiş oluyor sonun. Ovamda fabrika bacaları görmek istiyor gözüm. İki gözüm, Kulaklarım da işitmek istiyor, Geriliğin tıkanan sesini. İleri, Durmadan ileri, DEMOKRASİ dediğin budur. Hemşerim, Asla dönmeyeceğiz geri. M. Şükrü Bulakçıbaşı, hece vez-niyle yazdığı "Muş" adlı şiirinde, Muşu tasvir eder ve Şehrine olan sevgisini anlatır. M üş'un etrafında dağlan yüksek Ölmeden Kurtik'İ bir daha görsek, Kızıl Ziyaret'te soğuk su içsek, Şerefettin'de peynir yesek ne olur. Dağlardan inipte geldim şehire, Ovasında yolum varır nehire, Karasu, Murat hayat verir şehire Irmağına kurban olsak ne çıkar. Kale mahallesi şehirden yüksek, Ölmeden parkında bir daha gezsek, Ramazanda topun sesini duysak, Atasına kurban olsak ne çıkar. Muratpaşa mahallesinde sürüler, Köpekleri sürülerle yürürler, Kantereden oduncular gelirler, Karnesine kurban olsak ne çıkar. Dere Mahallesi'nde Çar çayı akar Güzeller burada çamaşır yıkar, Bir gün olur heyelan burayı yıkar, Milletine kurban olsak ne çıkar. Diğer mahalleleri, Kültür, Minare, Unutulanları atın kenara, Burada vardı cami minare, Camisine kurban olsak ne çıkar. Davuluyla, zurnasıyla, sazıyla, Oyun oynar erkeğiyle, kızıyla Hüner yapar cilvesiyle, nazıyla, Folklörüne kurban olsak ne çıkar. Koçeri'den, Zeyne'sine oynar oyunu, Gösterirler kadınları erkekleri boyunu, Sen YEMEN'e sor Muşlu'nun soyunu, Ecdadına kurban olsak ne çıkar. Prof. Dr. Nurettin Yıldırak, "Burası Muş'tur" adlı şiirinde, Muş'un trajik kaderini dile getirir: Havada bulut yok, yerde kar, Bin yıldır bekledik gelmedi bahar, Kentin üstüne dökülen keder, Bin yıl önceki hüzünle bakar. Sonbaharda havaya çöker duman, Kuşanır beyaz giysileri tüm sıradağlar, Yiğit bekçileri gibi bu yörelerin, Kuşa kurda vermezler aman. Baharda kımıldar toprak, yeşerir meşe, İpince dereleri süsler menekşe, Sarmaşık canlanır, güller pür neşe, Yürekte bir tutku kardeşe, eşe. Bir özlem, bir sevgi, bir aşk ateşi, Anamdan, babamdan, eşimden yüce Yaban ellere terkedilen Muş, Yüreğim sana yönelir bekler güneşi Muşlu halk ozanlarına antolojilerde pek rastlanmamaktadır. Hayatını Muş'ta sürdürmüş Bitlisli Müştak Baba, Giresun'un Bildor Köyü'nden olup Malazgirt'in Balkaya Köyü'ne yerleşen Hacı İbrahim Ejder ile Aşık Kerem, Muş ve çevresinin halk şiirini etkilemiş olan ozanlardır.Muş, asıl "Havada Bulut Yok" adlı Yemen Ağıtı ile ölümsüzleşmiştir. Anonim olan bu ağıtın sözlerinde, Muş halkının değme şairlere taş çıkaran duyarlılığı zirveye çıkmıştır. Aşık Kerem: Muş ve çevresinde en sevilen aşıktır. Aşık Kerem, 'Aslı'nın dolaştığı yerleri gezip bir ağaç gölgesine oturarak seyrettiği Muş Ovası'nı şöyle dile getirir: Açıldı lâleler güller Güzel gider Muş Ovası Güzeller kol kola vermiş& Akar gider Muş Ovası Karasu akar boyunca Murat suyu gider ince Dolaşır gider boyunca Şen olası Muş Ovası Yaz gelince çayır çimen Güz gelince çöker duman Aşıkları eder figan Yanar gider Muş Ovası Muş Ovası Muş Ovası Garip aşıklar yuvası Edebiyatın Diğer Dallarında Muş Katip Çelebi, "Cihannuma" adi; seyahatnamesinde Muş'u şöyle anlatır: Cennete dönmüş bu ağaçlık yerle , Eteklerinden akan sularsa kevsoı cm bi, Şenlendirir gönülleri, sükûnet! ve güzel kokusuyla, Ve yıkanır toprakları bu suîaıfa kirden, dertlerden, Her sene yeşerir Seyhanlar, o /urnrui yerlerde, Ve her yer nazlı, her yer mmc! :udi güzel, Kuşların otlağıdır o ülke Dost olmuş orada aslanlarla kuşlar Sarı sularla yıkanmış sanki topraklan Zaferane boyanmış, o topraklar sao-ki Halil Aytekin, "Doğu'da Kıtlık Vaıüı adlı seyahat, inceleme ve röportaj Kitabında, Doğu Anadolu'nun yapısın! aktarır. Bu kitabın "İşte Doğu" acjiı seyahat notunda Muş istasyon'uruia şahit olduğu bir olayı anlatırken Doğu'nun şıhlık düzenine ve yo;e halkının bilinç düzeyine temas ede?Muhtar Körükçü, "Teber Oğlu Ömer" adlı hikayesinde Muş"un katlı tabiatının yol açtığı acı bir olayı anlatır.Firuzan, "Münip Bey'in Günlüğü" adlı hikayesinde, İstanbullu bir memurun hatıra defterinden Muş'un monoton kış günlerini dile getirir.Mustafa Balel, ise "Horozlu Ayna' adlı hikayesinde dayı-yeğen iki Muş'luyu anlatır[/FONT][/SIZE] [/QUOTE]
Adı
İnsan doğrulaması
Günün ilk namazı hangi namazdır
Cevap yaz
Ana sayfa
Forumlar
BÖLGELERİMİZ VE ŞEHİRLERİMİZ
Bölgeler ve Şehirler
Doğu Anadolu Bölgesi
Muş
Edebiyatta Muş
Üst
Alt