Ana sayfa
Forumlar
Yeni mesajlar
Forumlarda ara
Neler yeni
Yeni mesajlar
Son aktiviteler
Giriş yap
Kayıt ol
Neler yeni
Ara
Ara
Sadece başlıkları ara
Kullanıcı:
Yeni mesajlar
Forumlarda ara
Menü
Giriş yap
Kayıt ol
Install the app
Yükle
Ana sayfa
Forumlar
İSLAMİ PAYLAŞIMLAR
İslam ve Osmanlı Tarihi
Osmanlı Tarihi
Edebiyat Âleminin parlak yıldızı BÂKi
JavaScript devre dışı. Daha iyi bir deneyim için, önce lütfen tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.
Çok eski bir web tarayıcısı kullanıyorsunuz. Bu veya diğer siteleri görüntülemekte sorunlar yaşayabilirsiniz..
Tarayıcınızı güncellemeli veya
alternatif bir tarayıcı
kullanmalısınız.
Konuya cevap cer
Mesaj
<blockquote data-quote="Ekrem" data-source="post: 15607" data-attributes="member: 3"><p style="margin-left: 20px"><p style="text-align: center"><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 15px"><span style="color: Black"><strong>Edebiyat Âleminin parlak yıldızı </strong></span></span></span> </p> <p style="text-align: center"><span style="color: Black"><strong><span style="font-family: 'Arial'"><span style="font-size: 15px">BÂKi</span></span></strong></span> </p></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px">Bâki Osmanlı medeniyetinin bütün dünyayı ihtişam güneşiyle aydınlattığı 16.asırda yükselen Dâvudî bir sestir. </span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px">Öyle bir ses ki, aradan dört</span></span><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px">asır geçmesine rağmen âhenginden ve gürlüğünden</span></span><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px"> hiç birşey kaybetmeden günümüze kadar ulaşmıştır.</span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px"></span></span><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px">O bu kubbede hoş şada bırakarak ebediyete göçmüş</span></span><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px"> büyüklerimizdendir.</span></span></p> <p style="margin-left: 20px"></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px">Şöyle der Bakî:</span></span><strong> <span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px">"Âvâzeyi bu âleme Dâvud gibi sal</span></span></strong></p> <p style="margin-left: 20px"><strong> <span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px">Baki kalan bu kubbede bir hoş şada imiş"</span></span></strong></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"> <span style="font-size: 12px">Bakî, hayatı boyunca gösterdiği gayretlerle gelecek nesillere örnek olmuştur.</span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px"> 1526 yılında İstanbul'da fakir bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Bakî, fakirliğin çalışmaya ve yükselmeye mani bir hal olmadığını hayatıyla isbat etmiştir. Babası Fatih Camii müezzinlerinden Mehmed Efendidir. Babası küçük Mahmud Abdülbâki'yi ailedeki geçim sıkıntısı yüzünden saraç çıraklığına vermiştir. Fakat geleceğin Bâki'si ilim tahsili aşkını bir türlü kalbinden söküp atamamıştır. Bir müddet ailesinden gizli olarak Fatih medresesine devam etmiş ve hocalarının güzide talebesi olma başarısını göstermiştir. Daha sonra mesele anlaşılınca ailesi okumasına izin vermiş, Abdülbaki de yeni bir şevkle tahsiline devam etmiştir.</span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px"> Devrin meşhur müderrislerinden Karamanlı Ahmed ve Mehmed Efendilerin ilminden istifade eden Baki, 1552'den itibaren de Süleymaniye Müderrisi Kadızâde Şemseddin Ahmed Efendi'nin derslerine başlamıştır.</span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px"> Bir taraftan ilim tahsil ederken diğer taraftan da şiirle uğraşan Bakî, henüz 19 yaşındayken İstanbul'da genç şairler arasında şöhret kazanmış bulunmaktaydı. Öyle ki devrin ve edebiyatımızın meşhur şairlerinden Zatî, her fırsatta bu genç şairi övmektedir. Hatta Baki'nin bir şiirini genişleterek gazel haline getirmiş ve divanına almıştır. Bunu kınayanlara karşı şöyle diyordu Zatî:</span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"> <strong> <span style="font-size: 12px">"Bakî gibi bir şâirin şiirini almak ayıp değildir".</span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"> <span style="font-size: 12px">Kanunî Sultan Süleyman'ın hususi iltifatını da gören Bakî, Padişanla sık sık sohbet etme imkanını da bulmuş ve "Muhibbi" mahlasıyla şiirler yazan padişahın gazel ve kasidelerine nazireler yazmıştır.</span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px"> Henüz hayattayken <strong>"Sultan</strong><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'">üş'şuâra" </span></strong></span><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px">sıfatına layık görülen Bakî, II.Selim ve III.Murad devirlerinde de büyük alâka görmüş ilim ve san'at adamıdır.</span></span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px"> Tahsilini tamamladıktan sonra Devlet hizmetinde çeşitli kademelerde vazife yapmış olan Baki'nin, hayatının iniş ve çıkışlarla dolu bu safhasına kısaca göz atalım:</span></span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px"><span style="font-family: 'Times New Roman'">1555'te Halep kadılığına tayin olunan hocası Şemseddin Ahmed efendiyle birlikte Halep'e gitti ve 1559'da hocasıyla birlikte İstanbul'a döndü. 1561'de danişmend oldu. Daha sonra Silivri Pîri Paşa medresesine, oradan da Murad Paşa medresesine tayin oldu. 1569'da Mahmud Paşa, 1571'de Eyyub, 1573'de</span></span></span><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px">Sahn, 1575'de Süleymaniye müderrisliği yaptı.</span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px"> Baki'nin müderrislikten sonra kadılık hayatı başlar. Sırasıyla Mekke, Medine, İstanbul kadılığına tayin edildi. 1585'te Anadolu, 1591'de de Rumeli Kazaskeri oldu.</span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px"> 1600 yılında İstanbul'da Hakkın rahmetine kavuşan Baki memuriyet hayatı boyunca da başarılı bir şekilde hizmet vermiştir.</span></span></p> <p style="margin-left: 20px"></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"> <strong> <span style="font-size: 15px">San'atı ve şahsiyeti</span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-family: 'Times New Roman'"> <span style="font-size: 12px">Baki, sadece 16.Asrın değil bütün asırların mümtaz san'atkârları arasında yer almıştır. Geniş bir ilme ve ebedî kültüre sahip olan Bakî ince bir zevkle, hassasiyetle seçtiği kelimelerle nazmı mücevher gibi işlemiş ve nazım diline yeni bir ahenk, yeni bir akıcılık getirmiş, nazım tekniğini mükemmelleştirmiştir. Kusursuz bir şekil güzelliği taşıyan şiirleri aynı zamanda kulakta hoş tesirler bırakan cazip musikisiyle de edebiyatımızda ayrı bir yer tutmaktadır.</span></span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px"> Bakî çok yazmaktan ziyade "iyi" yazmaya dikkat etmiş, san'ata saygı göstererek söylediğini mükemmel söylemek istemiştir. Şöyle diyordu Bakî:</span></span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong> <span style="font-size: 12px">"Çoğ olmaz bu tarza gazel Bâkiyâ </span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong> <span style="font-size: 12px">Güzel söz güherdür güher az olur."</span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px">Kibar, zarif tabiatlı Bakî, devrinde dilden dile dolaşan şiirleriyle, sadece İstanbul'da değil Anadolu'nun pek çok yerlerinde tanınıp seviliyordu. Fakat o <strong>"sultanu'ş-şuâra" </strong>tacı başına konulmasına rağmen asla tevazuu elden bırakmıyordu. O gururun insanları perişan eden nefis aldatması olduğunu</span></span><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px">biliyor ve bunu şöyle ifade ediyordu:</span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"> <strong> <span style="font-size: 12px">"Saltanat tacın giyen âlemde mağrur olmasun </span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong> <span style="font-size: 12px">Nice sultan börkin almışdur begüm bâd-ı hazan"</span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-family: 'Times New Roman'"> <span style="font-size: 12px">(Beyim! Bu dünyada saltanat tacı giyenler asla mağrur olmasın! Çünkü <em>hazan </em>rüzgarı nice sultan başlığını ve başını alıp götürmüştür.)</span></span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px"> Tevazuu yanında ciddiyetin de insana mükemmellik kazandıran değerlerden olduğunu bilir ve bunu hayatına tatbik der.</span></span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px"> Bakî şöyle demektedir:</span></span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong> <span style="font-size: 12px">Boş eğmezüz edâniye dünyâyı dûn içün </span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong> <span style="font-size: 12px">Allahadır tevekkülümüz itimâdımız </span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong> <span style="font-size: 12px">Biz müttekâyı zerkeş-i câhe dayanmazız </span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong> <span style="font-size: 12px">Hakkın kemâl-i lutfunadır istinadımız </span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong> <span style="font-size: 12px">Zühd ü salâha eylemezüz iltica hele </span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong> <span style="font-size: 12px">Tutdu eğerçi âlem-i kevn'i fesadımız </span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong> <span style="font-size: 12px">Minnet Hudâya devlet-i dünya fena bulur </span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong> <span style="font-size: 12px">Baki kalur sahife-i âlemde adımız"</span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-family: 'Times New Roman'"> <span style="font-size: 12px">Hakkın lutfuna dayanan ve sadece Hakka minnet etmeyi prensip edinen Baki bu prensibi yüzündendir ki hayatta muvaffak olmuştur.</span></span></span></p> <p style="margin-left: 20px"></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px"> Şair Baki'nin sanatının en güzel örneklerinden birisi de, Padişah'ın vefatı üzerine kaleme aldığı "Kanuni Sultan Süleyman Mersiyesi'dir. Mersiyenin en güzel kısımlarından olan altıncı bendinde şöyle demektedir Bakî:</span></span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong> <span style="font-size: 12px">Tiğın içürdi düşmene zahm-i zebanları </span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong> <span style="font-size: 12px">Bahs etmez oldı kimse kesildi lisanları </span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong> <span style="font-size: 12px">Gördi nihâl-i serv-i serefrâz-ı nîzeni </span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong> <span style="font-size: 12px">Serkeşlik adın anmadı bir dahi banları</span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong> <span style="font-size: 12px">Her kande bassa pâyı semendün nisâr içün </span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong> <span style="font-size: 12px">Hanlar yolunda cümle revân etdi kanlan </span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong> <span style="font-size: 12px">Deşt-i fenada mürg-i hevâ durmayub döner </span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong> <span style="font-size: 12px">Tigın Huda yolunda sebil etdi canları </span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong> <span style="font-size: 12px">Şemşir gibi rûyı zemine taraf taraf </span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong> <span style="font-size: 12px">Saldun demir kuşaklı cihan pehlivanları </span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong> <span style="font-size: 12px">Aldun hezâr bütgedeyi mescid eyledün </span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong> <span style="font-size: 12px">Nâkûs yerlerinde okutdun ezanları"</span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><strong><span style="font-size: 15px">Eserleri</span></strong></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-family: 'Times New Roman'"> <span style="font-size: 12px">Baki'nin başlıca eserleri şunlardır:</span></span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px"><strong><span style="font-family: 'Times New Roman'">Divan: </span></strong></span><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px">Devrinde çok miktarda istinsah edilip Osmanlı topraklarına yayılmış olan divanında 4508 beyit bulunmaktadır.</span></span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px"> <strong><span style="font-family: 'Times New Roman'">Faza'il-cihad: </span></strong></span><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px">Müslümanları cihada teşvik eden bu eseri, Ahmed b.İbrahim'in eserinden tercüme etmiştir.</span></span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px"> <strong><span style="font-family: 'Times New Roman'">Hadîs-i erbain tercümesi: </span></strong></span><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px">Şihâbeddin Ahmet b.Hatib el Kastalani'nin eserini esas tutarak yazmış olduğu siyer-i nebi.</span></span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px"> <strong><span style="font-family: 'Times New Roman'">Fazâ'il-i Mekke: </span></strong></span><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px">16.Asır müelliflerinden Kutbeddin Muhammed b.Ahmed'in eserinin tercümesidir.</span></span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px"> Vefatında cenaze namazı Fatih'te, şeyhülislam Sun'ullah Efendi tarafından kıldırılan Baki, sanki mümtaz insanların başına gelen akıbeti görür gibi söylediği şu beyt, yine şeyhülislam tarafından tabutunun başında okunmuştur:</span></span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px"><strong> "Kadrini seng-i musallada bilüp ey Bakî</strong></span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px"><strong> Durup el bağlayalar kurşuna yaran saf saf</strong></span></span></p> <p style="margin-left: 20px"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-family: 'Times New Roman'"><span style="font-size: 12px"> Kalabalık bir cemaatın iştirakiyle kılınan cenaze namazından sonra, Edirnekapı dışında, Eyüpsultana giden yol üstünde Lâliefendi çeşmesi yakınında bulunan mezarlığa defnedilmiştir.</span></span></span></p> <p style="margin-left: 20px"></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="Ekrem, post: 15607, member: 3"] [INDENT][CENTER][FONT=Arial][SIZE=4][COLOR=Black][B]Edebiyat Âleminin parlak yıldızı [/B][/COLOR][/SIZE][/FONT] [COLOR=Black][B][FONT=Arial][SIZE=4]BÂKi[/SIZE][/FONT][/B][/COLOR] [/CENTER] [FONT=Times New Roman][SIZE=3]Bâki Osmanlı medeniyetinin bütün dünyayı ihtişam güneşiyle aydınlattığı 16.asırda yükselen Dâvudî bir sestir. Öyle bir ses ki, aradan dört[/SIZE][/FONT][FONT=Times New Roman][SIZE=3]asır geçmesine rağmen âhenginden ve gürlüğünden[/SIZE][/FONT][FONT=Times New Roman][SIZE=3] hiç birşey kaybetmeden günümüze kadar ulaşmıştır. [/SIZE][/FONT][FONT=Times New Roman][SIZE=3]O bu kubbede hoş şada bırakarak ebediyete göçmüş[/SIZE][/FONT][FONT=Times New Roman][SIZE=3] büyüklerimizdendir.[/SIZE][/FONT] [FONT=Times New Roman][SIZE=3]Şöyle der Bakî:[/SIZE][/FONT][B] [FONT=Times New Roman][SIZE=3]"Âvâzeyi bu âleme Dâvud gibi sal[/SIZE][/FONT][/B] [B] [FONT=Times New Roman][SIZE=3]Baki kalan bu kubbede bir hoş şada imiş"[/SIZE][/FONT][/B] [FONT=Times New Roman] [SIZE=3]Bakî, hayatı boyunca gösterdiği gayretlerle gelecek nesillere örnek olmuştur.[/SIZE][/FONT] [FONT=Times New Roman][SIZE=3] 1526 yılında İstanbul'da fakir bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Bakî, fakirliğin çalışmaya ve yükselmeye mani bir hal olmadığını hayatıyla isbat etmiştir. Babası Fatih Camii müezzinlerinden Mehmed Efendidir. Babası küçük Mahmud Abdülbâki'yi ailedeki geçim sıkıntısı yüzünden saraç çıraklığına vermiştir. Fakat geleceğin Bâki'si ilim tahsili aşkını bir türlü kalbinden söküp atamamıştır. Bir müddet ailesinden gizli olarak Fatih medresesine devam etmiş ve hocalarının güzide talebesi olma başarısını göstermiştir. Daha sonra mesele anlaşılınca ailesi okumasına izin vermiş, Abdülbaki de yeni bir şevkle tahsiline devam etmiştir.[/SIZE][/FONT] [FONT=Times New Roman][SIZE=3] Devrin meşhur müderrislerinden Karamanlı Ahmed ve Mehmed Efendilerin ilminden istifade eden Baki, 1552'den itibaren de Süleymaniye Müderrisi Kadızâde Şemseddin Ahmed Efendi'nin derslerine başlamıştır.[/SIZE][/FONT] [FONT=Times New Roman][SIZE=3] Bir taraftan ilim tahsil ederken diğer taraftan da şiirle uğraşan Bakî, henüz 19 yaşındayken İstanbul'da genç şairler arasında şöhret kazanmış bulunmaktaydı. Öyle ki devrin ve edebiyatımızın meşhur şairlerinden Zatî, her fırsatta bu genç şairi övmektedir. Hatta Baki'nin bir şiirini genişleterek gazel haline getirmiş ve divanına almıştır. Bunu kınayanlara karşı şöyle diyordu Zatî:[/SIZE][/FONT] [FONT=Times New Roman] [B] [SIZE=3]"Bakî gibi bir şâirin şiirini almak ayıp değildir".[/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman] [SIZE=3]Kanunî Sultan Süleyman'ın hususi iltifatını da gören Bakî, Padişanla sık sık sohbet etme imkanını da bulmuş ve "Muhibbi" mahlasıyla şiirler yazan padişahın gazel ve kasidelerine nazireler yazmıştır.[/SIZE][/FONT] [FONT=Times New Roman][SIZE=3] Henüz hayattayken [B]"Sultan[/B][B][FONT=Times New Roman]üş'şuâra" [/FONT][/B][/SIZE][FONT=Times New Roman][SIZE=3]sıfatına layık görülen Bakî, II.Selim ve III.Murad devirlerinde de büyük alâka görmüş ilim ve san'at adamıdır.[/SIZE][/FONT][/FONT] [FONT=Times New Roman][FONT=Times New Roman][SIZE=3] Tahsilini tamamladıktan sonra Devlet hizmetinde çeşitli kademelerde vazife yapmış olan Baki'nin, hayatının iniş ve çıkışlarla dolu bu safhasına kısaca göz atalım:[/SIZE][/FONT][/FONT] [FONT=Times New Roman][SIZE=3][FONT=Times New Roman]1555'te Halep kadılığına tayin olunan hocası Şemseddin Ahmed efendiyle birlikte Halep'e gitti ve 1559'da hocasıyla birlikte İstanbul'a döndü. 1561'de danişmend oldu. Daha sonra Silivri Pîri Paşa medresesine, oradan da Murad Paşa medresesine tayin oldu. 1569'da Mahmud Paşa, 1571'de Eyyub, 1573'de[/FONT][/SIZE][/FONT][FONT=Times New Roman][SIZE=3]Sahn, 1575'de Süleymaniye müderrisliği yaptı.[/SIZE][/FONT] [FONT=Times New Roman][SIZE=3] Baki'nin müderrislikten sonra kadılık hayatı başlar. Sırasıyla Mekke, Medine, İstanbul kadılığına tayin edildi. 1585'te Anadolu, 1591'de de Rumeli Kazaskeri oldu.[/SIZE][/FONT] [FONT=Times New Roman][SIZE=3] 1600 yılında İstanbul'da Hakkın rahmetine kavuşan Baki memuriyet hayatı boyunca da başarılı bir şekilde hizmet vermiştir.[/SIZE][/FONT] [FONT=Times New Roman] [B] [SIZE=4]San'atı ve şahsiyeti[/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][FONT=Times New Roman] [SIZE=3]Baki, sadece 16.Asrın değil bütün asırların mümtaz san'atkârları arasında yer almıştır. Geniş bir ilme ve ebedî kültüre sahip olan Bakî ince bir zevkle, hassasiyetle seçtiği kelimelerle nazmı mücevher gibi işlemiş ve nazım diline yeni bir ahenk, yeni bir akıcılık getirmiş, nazım tekniğini mükemmelleştirmiştir. Kusursuz bir şekil güzelliği taşıyan şiirleri aynı zamanda kulakta hoş tesirler bırakan cazip musikisiyle de edebiyatımızda ayrı bir yer tutmaktadır.[/SIZE][/FONT][/FONT] [FONT=Times New Roman][FONT=Times New Roman][SIZE=3] Bakî çok yazmaktan ziyade "iyi" yazmaya dikkat etmiş, san'ata saygı göstererek söylediğini mükemmel söylemek istemiştir. Şöyle diyordu Bakî:[/SIZE][/FONT][/FONT] [FONT=Times New Roman][B] [SIZE=3]"Çoğ olmaz bu tarza gazel Bâkiyâ [/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][B] [SIZE=3]Güzel söz güherdür güher az olur."[/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][SIZE=3]Kibar, zarif tabiatlı Bakî, devrinde dilden dile dolaşan şiirleriyle, sadece İstanbul'da değil Anadolu'nun pek çok yerlerinde tanınıp seviliyordu. Fakat o [B]"sultanu'ş-şuâra" [/B]tacı başına konulmasına rağmen asla tevazuu elden bırakmıyordu. O gururun insanları perişan eden nefis aldatması olduğunu[/SIZE][/FONT][FONT=Times New Roman][SIZE=3]biliyor ve bunu şöyle ifade ediyordu:[/SIZE][/FONT] [FONT=Times New Roman] [B] [SIZE=3]"Saltanat tacın giyen âlemde mağrur olmasun [/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][B] [SIZE=3]Nice sultan börkin almışdur begüm bâd-ı hazan"[/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][FONT=Times New Roman] [SIZE=3](Beyim! Bu dünyada saltanat tacı giyenler asla mağrur olmasın! Çünkü [I]hazan [/I]rüzgarı nice sultan başlığını ve başını alıp götürmüştür.)[/SIZE][/FONT][/FONT] [FONT=Times New Roman][FONT=Times New Roman][SIZE=3] Tevazuu yanında ciddiyetin de insana mükemmellik kazandıran değerlerden olduğunu bilir ve bunu hayatına tatbik der.[/SIZE][/FONT][/FONT] [FONT=Times New Roman][FONT=Times New Roman][SIZE=3] Bakî şöyle demektedir:[/SIZE][/FONT][/FONT] [FONT=Times New Roman][B] [SIZE=3]Boş eğmezüz edâniye dünyâyı dûn içün [/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][B] [SIZE=3]Allahadır tevekkülümüz itimâdımız [/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][B] [SIZE=3]Biz müttekâyı zerkeş-i câhe dayanmazız [/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][B] [SIZE=3]Hakkın kemâl-i lutfunadır istinadımız [/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][B] [SIZE=3]Zühd ü salâha eylemezüz iltica hele [/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][B] [SIZE=3]Tutdu eğerçi âlem-i kevn'i fesadımız [/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][B] [SIZE=3]Minnet Hudâya devlet-i dünya fena bulur [/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][B] [SIZE=3]Baki kalur sahife-i âlemde adımız"[/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][FONT=Times New Roman] [SIZE=3]Hakkın lutfuna dayanan ve sadece Hakka minnet etmeyi prensip edinen Baki bu prensibi yüzündendir ki hayatta muvaffak olmuştur.[/SIZE][/FONT][/FONT] [FONT=Times New Roman][FONT=Times New Roman][SIZE=3] Şair Baki'nin sanatının en güzel örneklerinden birisi de, Padişah'ın vefatı üzerine kaleme aldığı "Kanuni Sultan Süleyman Mersiyesi'dir. Mersiyenin en güzel kısımlarından olan altıncı bendinde şöyle demektedir Bakî:[/SIZE][/FONT][/FONT] [FONT=Times New Roman][B] [SIZE=3]Tiğın içürdi düşmene zahm-i zebanları [/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][B] [SIZE=3]Bahs etmez oldı kimse kesildi lisanları [/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][B] [SIZE=3]Gördi nihâl-i serv-i serefrâz-ı nîzeni [/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][B] [SIZE=3]Serkeşlik adın anmadı bir dahi banları[/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][B] [SIZE=3]Her kande bassa pâyı semendün nisâr içün [/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][B] [SIZE=3]Hanlar yolunda cümle revân etdi kanlan [/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][B] [SIZE=3]Deşt-i fenada mürg-i hevâ durmayub döner [/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][B] [SIZE=3]Tigın Huda yolunda sebil etdi canları [/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][B] [SIZE=3]Şemşir gibi rûyı zemine taraf taraf [/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][B] [SIZE=3]Saldun demir kuşaklı cihan pehlivanları [/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][B] [SIZE=3]Aldun hezâr bütgedeyi mescid eyledün [/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][B] [SIZE=3]Nâkûs yerlerinde okutdun ezanları"[/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][B][SIZE=4]Eserleri[/SIZE][/B][/FONT] [FONT=Times New Roman][FONT=Times New Roman] [SIZE=3]Baki'nin başlıca eserleri şunlardır:[/SIZE][/FONT][/FONT] [FONT=Times New Roman][SIZE=3][B][FONT=Times New Roman]Divan: [/FONT][/B][/SIZE][FONT=Times New Roman][SIZE=3]Devrinde çok miktarda istinsah edilip Osmanlı topraklarına yayılmış olan divanında 4508 beyit bulunmaktadır.[/SIZE][/FONT][/FONT] [FONT=Times New Roman][SIZE=3] [B][FONT=Times New Roman]Faza'il-cihad: [/FONT][/B][/SIZE][FONT=Times New Roman][SIZE=3]Müslümanları cihada teşvik eden bu eseri, Ahmed b.İbrahim'in eserinden tercüme etmiştir.[/SIZE][/FONT][/FONT] [FONT=Times New Roman][SIZE=3] [B][FONT=Times New Roman]Hadîs-i erbain tercümesi: [/FONT][/B][/SIZE][FONT=Times New Roman][SIZE=3]Şihâbeddin Ahmet b.Hatib el Kastalani'nin eserini esas tutarak yazmış olduğu siyer-i nebi.[/SIZE][/FONT][/FONT] [FONT=Times New Roman][SIZE=3] [B][FONT=Times New Roman]Fazâ'il-i Mekke: [/FONT][/B][/SIZE][FONT=Times New Roman][SIZE=3]16.Asır müelliflerinden Kutbeddin Muhammed b.Ahmed'in eserinin tercümesidir.[/SIZE][/FONT][/FONT] [FONT=Times New Roman][FONT=Times New Roman][SIZE=3] Vefatında cenaze namazı Fatih'te, şeyhülislam Sun'ullah Efendi tarafından kıldırılan Baki, sanki mümtaz insanların başına gelen akıbeti görür gibi söylediği şu beyt, yine şeyhülislam tarafından tabutunun başında okunmuştur:[/SIZE][/FONT][/FONT] [FONT=Times New Roman][SIZE=3][B] "Kadrini seng-i musallada bilüp ey Bakî[/B][/SIZE][/FONT] [FONT=Times New Roman][SIZE=3][B] Durup el bağlayalar kurşuna yaran saf saf[/B][/SIZE][/FONT] [FONT=Times New Roman][FONT=Times New Roman][SIZE=3] Kalabalık bir cemaatın iştirakiyle kılınan cenaze namazından sonra, Edirnekapı dışında, Eyüpsultana giden yol üstünde Lâliefendi çeşmesi yakınında bulunan mezarlığa defnedilmiştir.[/SIZE][/FONT][/FONT] [/INDENT] [/QUOTE]
Adı
İnsan doğrulaması
Günün ilk namazı hangi namazdır
Cevap yaz
Ana sayfa
Forumlar
İSLAMİ PAYLAŞIMLAR
İslam ve Osmanlı Tarihi
Osmanlı Tarihi
Edebiyat Âleminin parlak yıldızı BÂKi
Üst
Alt