Böcek Isırması ve Arı Sokması

ömr-ü diyar

Uzman Kardeşimiz
Üyemiz
Katılım
23 Nisan 2011
Mesajlar
3,345
Tepkime puanı
25
Bazen bilerek ya da bilmeyerek başka canlıların dünyasına müdahale ederiz. Kırlarda uçuşan bal arılarının bütün yaptığı balözü toplamak, polen (çiçektozu) taşımak ve yine aynı amaçla portakal suyunuzun üstünde vızıldayarak dolaşmaktır.

Ama bunların yuvalarını bozmaya kalkarsanız, Tabiat Ana'nın düzenine çomak sokmanın yadigârı olarak işçi arıların iğneleriyle biraz şişlenebilirsiniz.


Böylesi böcek sokmaları çoğu kişide can sıkıcı ve bazen epey can yakıcı şişkinliklerden öte bir sorun yaratmaz. Şişen bölge bir süre kaşındıktan sonra belirtiler kaybolur. Ama sayılan azımsanmayacak bazı kişilerde daha tehlikeli gelişmeler görülebilir. İster balansı, ister yabanarısı, isterse eşekarısı olsun, arı sokmaları ölümcül anafilaksi dahil ciddi alerjik tepkilere yol açabilir.


Böcek Isırması ve Arı Sokması Durumunda Neler Olur

Kene, pire, bit, tahtakurusu ve sivrisinek gibi böcekler kanla beslenen küçük, sinsi yaratıklardır. Bunlar bir fırsatını bulup derinizden kan emmeye çalışırlar. Isırık ya da sokmaları sırasında kılcal damarlara enjekte ettikleri pıhtılaşma önleyici maddeler (antikoagülanlar) kan emme işlemlerini kolaylaştırır. Uçarak, yürüyerek ya da sıçrayarak uzaklaştıklarında, geride genellikle kaşıntılı küçük bir şişkinlik bırakırlar.

Bu ısırma ya da sokma işlemi tahriş edici olabilir; ama alerjik tepkilere yol açmaz. Arı sokması ise çok daha tehlikelidir. Bu böceklere hiç de sinsi denemez. Hiçbiri kendi halinde yaşamanın ötesinde bir şey istemez. Ancak tehlike oluşturacak bir durum yaratırsanız, onların ilgi alanına girersiniz. Siz kendi açınızdan böyle bir durum yaratmadığınızı düşünebilirsiniz; ama olaya bir de böceklerin açısından bakalım. Sayın balarısı kendi işiyle meşgul, bulduğu yonca tarlasından polen topluyor. Ve siz elinizde çim biçme makinesi, böcek spreyi ya da yuva bozucu bir sopayla yaklaşıyorsunuz.


Bu böcekler uzak durmanız uyansında bulunmak için sokarlar sizi. Keskin küçük iğnelerini saplayarak yaşama ortamlarını savunurlar. Akıllıysanız bu noktada durumu hemen fark eder, yuvadan uzaklaşırsınız. Aksi halde sayısız kez sokularak dersinizi en acı biçimde alırsınız.

Arılar derinizden içeri zehir enjekte ederler. Çoğu kişide bu zehir çeşitli tepkilere neden olur. Önce sokma yerinin çevresi acır. Sonra burası şişer ve kızarır. Zehir kaşıntıya da yol açabilir. Bunlar yalnız sokma yerinin hemen çevresinde ortaya çıkan yerel tepkilerdir.

Alerji söz konusu olunca bu belirtiler bütün vücudunuzda görülebilir. Arı ayağınızı soksa bile, sırtınızda kurdeşen dökebilirsiniz. Vücudun diğer bölümlerinde de kızartı ve şişkinlik gelişebilir. Ağır vakalarda anafilaksi belirtileri ortaya çıkar:


Boğazda şişme, soluma güçlüğü, tansiyonda düşme, bulantı ve diğer belirtiler. Bunlara bütün vücutta ortaya çıktıklarından sistemik (genel ya da yaygın) tepkiler denir.


Böcek sokmalarında ortaya çıkan alerjik tepkilerin mekanizması saman nezlesindekine çok benzer. Özgül antikorlar (IgE, yani immünoglobülin E'den yapılmışlardır) bağışıklık sisteminin saptadığı bir alerjeni yakalayarak mast hücrelerine ya da bazofillere bağlar. Bu hücreler yabancı maddeleri imha eden histamin ve başka zehirli maddeler salar. Sonuçta kurdeşenden astıma kadar değişen bir alerjik tepki ortaya çıkar. Sorunu yaratan şey doğrudan arının zehri değil, zehirde bulunan belirli proteinlerdir. Zehrin kendisi yalnızca sokma yerinde küçük bir iz bırakır; vücuda yayılan bir alerjik tepkiye yol açmaz.


Başka birçok alerjik tepkide olduğu gibi sorunların ortaya çıkması, alerjene karşı duyarlılık kazanmaya bağlıdır. İnsan papatya polenini ilk kez soluduğunda saman nezlesi olmaz. Bir arı ilk kez soktuğunda da alerjik tepki ortaya çıkmaz. Çünkü bağışıklık sistemi önce alerjene karşı IgE antikorlarını üretmelidir. Bu antikorlar üretildikten sonra o alerjenle temas bir tepkiye yol açabilir.


An sokmasını saman nezlesinden ayıran özellik, tepkinin şiddeti ve alerjenin vücutta izlediği yoldur. Böcek sokmasına karşı alerji gelişme riski yüzde 1 dolayında kalırsa da, olası sorunlar şiddetli ve hatta belki de yaşamı tehdit edici boyutlardadır. Arı sokmasını izleyen dakikalarda vücutta anafilaksi tepkisinin belirtileri gelişmeye başlayabilir. Sizi ya da bir başkasını böcek sokmuşsa, anafilaktik şok belirtilerine karşı uyanık olmanız son derece önemlidir.


Böcek sokmasının ardında bu belirtilerden biri ortaya çıkmışsa hemen tıbbi müdahale arayışına girmelisiniz. Anafilaksi duyarsız kalınacak bir olay değildir. Şiddetli vakalarda kalp durması ve ölüme yol açabilir. Olayın nasıl seyredeceği önceden bilinemez. Bu nedenle işi asla şansa bırakmamak, hemen acil yardım almak gerekir.


Böcek Isırması ve Arı Sokması Alerjisine Karşı Korunma Yöntemleri

Böcekler kendilerini savunmak için sizi sokarlar. Onları köşeye sıkıştırmazsanız, genellikle bir sorun yaratmazlar. Böcek sokması alerjilerinden sakınmanın en iyi yolu, böceklerden sakınmaktır. Bu hiç de zor değildir. İşte yapmanız gerekenler:

Çiçek gibi giyinmeyin


Arılar parlak, canlı renklere gelir. Bu renklenme doğanın "burada polen var" deme biçimidir. Kırda gezintiye çıkarken çiçekli Hawaii tişörtü, san şort ve turuncu yürüyüş ayakkabıları giyerseniz, bela arıyorsunuz demektir. En iyi seçim soluk ve uçuk renkler, kahverengi ya da siyahtır. Arılar kirli renklerle pek ilgilenmez.


Mis gibi kokmayın


Eşiniz parfümünüzü koklamaktan hoşlanıyorsa, arı neden hoşlanmasın? Böcekler içgüdüsel olarak tatlı kokuların izini sürerler. Çünkü bu kokuların kaynağında genellikle polen vardır. Pikniğe ya da kıra giderken reklamların "binbir çiçek özlü" diye sunduğu parfümlerden birini sürerseniz, peşinize arı ordusu takmaya hazır olun.

Öte yandan, kötü kokmak da sokucu böceklerden korunmanızı sağlamaz. Böcek kovucu ürünler kanınızı emmek isteyen ısıncı böceklere karşı işe yarar. Rahatsız edilmiş anlar kötü kokuya aldırmaz.

Ayakkabı giyin


Yaz ortasında çıplak ayakla dolaşmak bir alışkanlıktır. Doğrusu kendinizi bir böceğe sokturmanın da en kestirme yoludur. Çayırlarda yonca, üçgül gibi bitkilerin çiçekleri balarılarına son derece cazip gelir. Bu çiçekler öylesine yere yakındır ki üstüne basana kadar arıyı fark etmeyebilirsiniz. Ayakkabınız varsa, vah zavallı arılara. Eğer yoksa, acınacak kişi sizsiniz demektir bu.


Davetiye çıkarmayın


Arılar parfüm gibi kokan yiyeceklerden pek hoşlanır. Açık alanda yemek yiyorsanız, besinlerin üstünü olabildiğince kapalı tutun. Buna limonata, gazoz gibi şekerli içecekler de dahildir. Anlar fırsat bulduklarında bu tür içecek kaplanna girmeye çalışır. Boynunuzu sokan bir arının canınızı ne kadar acıttığını biliyorsunuzdur. Bir de ağzınızın içini düşünün!


Davetiye bırakmayın


Boşalmış tabaklar da anları yemeğe davet edebilir. Piknik sofrasında işiniz bitince, çöplerinizi plastik poşetlerin içine koyun ve ağzı kapalı çöp kutularına atın.


Yok etmekte gecikmeyin


Gerek balansı gerekse yabanarısı yararlı böceklerdir. Çiçeklerin tozlaşmasını, bahçelerdeki istenmeyen zararlı böceklerin temizlenmesini sağlarlar. Ama yuvalarını fazla yakınınıza kurmaya niyetlendiler mi, harekete geçme zamanınız gelmiş demektir. Böcek zehrine alerjiniz varsa, işi şansa bırakmadan, yuvaları ve kolonileri ilaçlayarak yok etmeniz yerinde olur.


An yuvası bahçenizin uzak bir köşesindeyse fazla bir şey yapmanıza gerek yok. Oraya pek yaklaşmayın yeter. Sokucu böcekleri en çok kızdıracak nokta yuvanın tehlikede olmasıdır.


Duyarlılığın Duracağı Nokta


Arı sokmasıyla bağlantılı alerjilerin kesin tedavisi yoktur. Ama izlenecek bir yol, yeniden arı soktuğunda vücudun tepki geliştirme riskini büyük ölçüde azaltabilir. Evet bağışıklık tedavisinden söz ediyoruz. Bağışıklık tedavisi için alerji uzmanı haftalarca, aylarca ve belki de yıllarca vücudunuza çok az miktarlarda zehir enjekte edecektir. Yapılan işlem alerjik tepkiye yol açmaz; ama vücudun zehre karşı kendini başka biçimde savunmasına yardımcı olur. Çoğu vakada bağışıklık sistemi zehre karşı duyarsızlaşır. Dolayısıyla artık an sokması çoğu kişide de görülen bir kabartıdan öte sorun yaratmaz. Bütün zehirler aynı olmadığından, hekiminiz sizde hangi zehrin alerji yaptığını saptayacak testler uygulayabilir. Farklı bütün zehirlere bağışıklık kazanmanız için enjeksiyon yelpazesi geniş de tutulabilir.



alıntı
 

Turab

Teknik Ekip
Yönetici
Admin
Katılım
22 Şubat 2011
Mesajlar
7,015
Tepkime puanı
423
Böcek Isırmaları ve Arı Sokmaları

Çoğu zaman böcek ısırığı veya arı sokması evde tedavi edilebilir.
Arı soktuysa ya da böcek ısırdıysa:

  • İğneyi tırnağınızla veya bir banka kartıyla çıkarın. Cımbız kullanmayın; aksi halde sokulan yere daha fazla zehir akar. İğne cildinizin altındaysa orada bırakın. Birkaç gün sonra dışarı çıkacaktır.
  • Şişmesini durdurmak ve ağrıyı hafifletmek için böceğin ısırdığı ya da arının soktuğu yerin üzerine buz veya soğuk ıslak bir bez koyun.
  • Ağrıyı hafifletmek için sokulan yerin üzerine su ile kabartma tozu karışımı koyun.
  • Acı varsa, aspirin veya ağrı kesici alın. Kaşınıyorsa Benadryl gibi bir antihistamin alın.
Böcek ya da arılara alerjiniz varsa:
Bir doktora başvurmanız gerekebilir. Alerjiniz varsa acil durumlar için ilgili ilacınızı her zaman yanınızda bulundurun. Alerjiniz olup olmadığını bilmiyorsanız aşağıdaki belirtileri izleyin:

  • Tüm vücudunuzda kurdeşen (şişlik veya kırmızı lekeler) gözükmesi
  • Nefes darlığı
  • Gözlerde torba ya da şişlik
  • Karın ağrıları
Aşağıdaki durumlarda doktorunuzu arayın:

  • Akrep, kara dul örümceği veya kahverengi münzevi örümceği tarafından ısırıldıysanız.
  • Çan şekilli veya iç içe geçmiş halkalar şeklinde cilt tahrişiniz varsa ve gribe benzer belirtiler gösteriyorsanız. Bunlar kenelerle yayılan çok ciddi bir hastalık olan Lyme hastalığının belirtileridir.
  • Sokulduktan veya ısırıldıktan sonraki gün ateşiniz varsa, veya ilgili yerde kızarıklık ya da şişme varsa, veya ısırılan ya da sokulan yerden iltihap akıyorsa.
 

HemsireAhmet

Yeni Kardeşimiz
Üyemiz
Katılım
28 Ekim 2015
Mesajlar
6
Tepkime puanı
0
Merhabalar,
Ne olursa olsun böcek isirmalarinda hastaneye başvurmak lazım cunku bazı böcek çeşitlerinin ayri serumlari aşıları var yapılmazsa daha sonradan kötü hasarlara yol acabiliyor. ari alerjisi olan birisi muhakkak gogus cebinde cantasinda kolay gorulebilecek bir yere kirmizi kalemle ari alerjisi yazsin çünkü ari soktuğu zaman ben kotu hissediyorum derken yere düşebilir, dili sisip vucudu kizarabilir, anafilaktik şoka gidiyodur her an solunumu ve kalbi durabilir. ari allerjisi dili şişti vucudu kizardi diye ilk yardim istersen ona göre hazirlikli gelir ilk yardim ekibi unutmayin her salise ayri onemli bi zaman birimi..
 

Turab

Teknik Ekip
Yönetici
Admin
Katılım
22 Şubat 2011
Mesajlar
7,015
Tepkime puanı
423
Böcek sokmalarında ilk yardım bilgileri:

Arı sokması :

Arının iğnesinin steril bir iğne ile çıkarılması gerekir. İğne çıkarıldıktan sonra buz tatbik edilebilir.

Akrep sokması:

Zehirin gücü akrebin kuyruğundaki boğum sayısı ile doğru orantılıdır. Zehir sinir sistemini ve kalbi etkiler. Tükrük salgısı artar. Kaslar kasılır. İdrar kaçırma ve felç görülebilir. Sokulan bölgede ağrı, yanma ve uyuşukluk olur. Bu durumda yara kesinlikle emilmez. Ufak bir turnike ve amonyak uygulanır. Kişiye alkol verilmemeli ve yara dağlanmamalıdır.

Örümcek sokması:

Zehirli örümcekler kum saati şeklinde küçük ve siyah olurlar. Ayrıca kafalarında kırmızı benek olur. Isırdıklarında sinir sistemini etkilerler. Karın kısmında ağrı görülür. Yara oynatılmamalıdır. Yaranın üzeri bez veya eşarpla sıkılmalı ve buz uygulanmalıdır.

Yılan ısırması:

Yarada diş izi bırakır. Zehirli yılanlar kısa, kuyrukları yuvarlak ve kafaları üçgen şeklinde olanlardır. Üzerlerindeki pullar daha küçük ve daha fazladır. Çok parlak ve canlı renklerde olurlar. Isırma durumunda kan pıhtılaşmakta zorlanır, aşırı kan kaybı olur. Yanma hissi ve ağrı vardır. Şişlik ve morluk görülebilir. Sinir sistemini ve kalbi etkiler. Kusma, uyuklama ve bulantı görülebilir. Yara öncelikle iki dişizi arası çizilerek kanatılır, emilmez. Isırılan bölgenin üstü bir bezle sıkılır.

Kene yapışması:

Üzerine yağ damlatılarak, bir cımbızla saat yönünün tersine çevrilir.

Sülük yapışması:

Sülükler kirli kanı emdiklerinden yararlıdırlar. Sigara veya herhangi bir ısı kaynağı ile uzaklaştırılırlar.

Böcek Sokmaları Tedavi Yönetmleri:

Lokal reaksiyon- Böcek sokması lokal bir reaksiyona neden oldukysa, yani böceğin soktuğu yerde küçük bir şişlik oluştuysa buzla kompres yapmak, sabunlu suyla yıkamak veya antihistaminik bir pomat sürmek yeterlidir.

Genel reaksiyon- Eğer sokulan bölgenin çevresinde daha geniş bir tepki oluşursa (örneğin tüm kolun veya bacağın şişmesi gibi) ya da yaygın kaşıntı görülürse yine normal reaksiyondaki tedavi uygulanabilir. Ağızdan alınan bazı ilaçlar da şikayetleri giderebilir. Ancak bu ilaçları bir doktorun vermesi gerekir.

Toksik reaksiyon- Sokulan bölgeden uzakta şişme, karın ağrısı, ishal, nefes alma zorluğu, göğüste sıkışma hissi, hırıltılı solunum, dilde şişme; birkaç dakika içinde ortaya çıkan ciddi alerjik reaksiyon ve anafilaksi bulgularıdır. Bilinç bulanıklığı ve kalp durması yaşamı tehdit eder. Bu durumda bir sağlık merkezinde acil madahele yapılmalı; tedavi sonrasında ise kan tahlili ve uygun testlerle alerji saptanmalıdır. Riskli kişiler aşılanır.

Arı sokmasına karşı aşırı duyarlılığı olan kişiler, doktorun verdiği ilaçları mutlaka yanında bulundurmalıdır.


Böcek sokmaları için bitkisel öneriler:

- Adaçayı yapraklarından yapılan merhem, sivrisinek, arı sokmasında acıyı dindirir, kaşıntıyı önler.

- Andız otu yaprakları veya kökünün hayvan ısırma ve sokmalarında enfeksiyon oluşumunu önleyici etkileri vardır. Çok miktarda andız otu mide bulantısına neden olur.

- Çalı kavağı (ezilmiş) arı sokmalarında sokulan yere sarılırsa etkili olur. Zeytinyağı ile karıştırılarak elde edilen merhem yanıklara sürülürse şifa verir.

- Deve tabanı yaprakları ezilip merhem haline getirilerek yaraların, çıbanları, şişen ayakların ve böcek sokan yerlerin üzerine sarılırsa çabuk iyileşmelerini sağlar.

- Maydanoz tohumlarının ve yapraklarının kaynatılması ile elde edilen saf maydanoz suyu, arı ve haşarat sokmasında, sokulan yere sürüldüğünde ağrısını geçirir.

- Sarımsak rendelenmiş olarak yara, çıban ve zehirli hayvanların soktuğu bölgelere sarıldığında iyileştirici olur.
 
Üst Alt