- Katılım
- 22 Şubat 2011
- Mesajlar
- 9,111
- Tepkime puanı
- 81
Amasya Sultan II. Bayezid Camii
Amasya ilindede mevcut olan külliyedir, amasya valisi şehzade ahmed gözetiminde, 1482-1486 yılları arasında, babası ii. bayezid adına yaptırılmıştır. cami, medrese, imaret, şadırvan ve çeşmeden meydana gelmektedir. caminin mimarı şemseddin ahmed'dir, iki büyük kubbe ile örtülü olan caminin mihrap, minber ve taç kapısı beyaz mermerden özenli bir biçimde yapılmıştır. eser, osmanlı mimarisinin tipik örneklerinden biridir.
II. bayezid amasya'da valilik yaparken, cem sultan'ın saltanatı ele geçirme çabalarından haberdar olur. şehzade'nin huzursuz olduğunu gören amasya'nın ileri gelenlerinden bazıları, saltanata kendisinin geçeceğini müjdeler ve amasya'ya cami, medrese ve imarethane inşasını rica ederler. sultan bayezid bundan çok duygulanır ve tahta çıkışının hemen ardından istenen yapıları amasya'ya inşa ettirir.. külliyenin yapılmasından önce sultan ii. bayezid, amasya'da valiliği sırasında hat hocası ve sevdiği arkadaşı şey hamdullah efendi ile meşk kayası'nda sohbet ederken "bir gün tahta geçer isem, amasya'ya cami yaptırmayı arzu ediyorum" der ve şeyh hamdullah'a, şehrin neresine bir cami yaptırmanın daha doğru olacağını sorar. şeyh hamdullah yayını gerip bırakır: "okumun düştüğü yer daha uygundur" der. ii. bayezid 1481'de tahta geçer ve bir yıl sonra da şeyh hamdullah'a verdiği sözü yerine getirir.
Dört tarafı da kagir bir duvar ile çevrili olan külliyenin avlusunu çevreleyen surda, ikisi güneyde, ikisi kuzeyde, birer tane de doğu ve batıda olmak üzere toplam altı kapı bulunmaktadır. külliyenin kuzey tarafı tamamen ırmağa bakmaktadır. bahçede, 400-500 yıllık anıt ağaçlar bulunmaktadır.
Külliyeyi çevreleyen 120 x 160 m boyutlarındaki avlu içinde, ortada cami, caminin sağ (batı) tarafında büyük bir medrese, sol (doğu) tarafında bir imarethane ve kiler vardır. avlunun güneydoğu köşesinde türbe (ii.bayezid'in şehzadesi ahmed'in oğlu osman çelebi), kuzey ve güneydoğusunda birer şadırvan, caminin kuzeybatısında da muvakkithane bulunmaktadır.
Külliye içinde bulunan ters t plan tipiyle yapılmış olan caminin iç ölçüleri 29.97m x 30.53m; dış ölçüleri ise 45.44 x 42.95m'dir. caminin ana mekanı, kıble ekseni üzerinde, birbirinden büyük bir kemerle ayrılan, kare biçimli iki bölümden oluşur. bunların üstü birer kubbeyle örtülüdür. binanın sağ, sol ve cümle (ana) kapıları olmak üzere üç girişi vardır.
Avlunun batı duvarına bitişik olarak inşa edilmiş olan medresenin yapım tarihi ise 1486'dır. sultaniye olarak da bilinen ii. bayezid medresesi 1922'den beri amasya il halk kütüphanesi olarak kullanılmaktadır. evliya çelebi, 17. yy'da amasyada bulunan 10 medreseden en süslü ve en bakımlısının sultaniye medresesi olduğunu söyler.
Bina "u" planında inşa edilmiştir. binanın doğu, batı ve kuzey cephelerinde, talebe hücreleri sıralanmıştır. dershane, binanın güney tarafında yer alır ve yayvan bir kubbe ile örtülmektedir. medrese avlusunun ortasında bir şadırvan bulunur. günümüzde hala aktif olarak hizmete devam eden bu bölümün okuma salonları dışarıdan güneş alacak şekilde u şeklinin iç kısımlarının dış taraflarının kenarına okuma masaları konularak tanzim edilmiştir, kitapları içeriye doğru girmiş birçok kitap odasına girip görevliden istediğiniz takdirde odadaki tavana kadar yükselen raflardan istediğiniz kitaplar indirilip şahsınıza verilir, en son gittiğimde 3 odaya bir görevli yetişmeye çalışıyordu ama hiç kimse halinden şikayetçi gibide değildi..
İmaret ve tabhaneler, fakirlere, yoksullara ve yolculara bedava yemek verildiği ve korunup barındırıldığı yerlerdir. evliya çelebi ii. bayezid külliyesi'nin imarethanesinde her gün fakirlere bol ve kusursuz yemeklerin verildiğini yazar. bina "l" plan tipinde inşa edilmiştir. dış ölçüleri, 42,05 ve 41,35m'dir. bütün bina köfeki taşından yapılmıştır.