Adiyaman TUT ilcesi

ceylannur

Uzman Kardeşimiz
Üyemiz
Katılım
2 Eylül 2011
Mesajlar
3,872
Tepkime puanı
37
Adiyaman TUT ilcesi

Tut İlçesi 09.05.1990 tarih ve 3644 sayılı kanun ile Adıyaman İlinin Besni İlçesinden ayrılarak Adıyaman’a bağlı küçük şirin bir İlçe oluşturulmuştur. Kuzeyinde Malatya İlinin Doğanşehir İlçesi, Doğusunda Adıyaman, Batısında Gölbaşı ve Güneyinde Besni İlçesi ile çevrilidir.

Tut İlçesi Torosların uzantısı olan Güneydoğu Torosların eteklerinde, Akdağ’ın Güneyinde yer alır. Arazi genellikle dağlık ve engebelidir. Denizden yüksekliği (Rakım) 1.050 metre olması nedeniyle İlçe bir yayla konumundadır. Fırat Nehri’nin kolu olan Göksu Irmağı, İlçe Merkezinin Güneyinden geçmektedir.

İlçenin en büyük akarsuyu Göksu çayı Çiftlik, Havutlu, Boyundere, Yaylımlı, Köseli ve Öğütlü köylerinin arazilerini sulayarak Fırat’a dökülür. Adıyaman Merkez İlçe ile Tut İlçe sınırlarını çizen Şebker Çayı da Mestikeloğlu, Köseli ve Muş (Pınarbaşı) yerleşim birimlerinin arazilerini sulayarak Göksu’ya ulaşmaktadır. Kemolar ve Yaylımlı arazilerini sulayan Şovak çayı Göksu’nun diğer bir koludur

İlçenin Kuzey kesiminde yayla iklimi görülürken, güney kısmında ılıman bir iklim hüküm sürmektedir. Yazları sıcak ve kurak,kışları yükselti nedeniyle soğuk ve karlı geçer. İlçede orman varlığı oldukça azdır. Göksu vadisindeki elverişli iklim ortamında her türlü sebze ve meyve yetişmek

İlçenin en büyük akarsuyu Göksu çayı Çiftlik, Havutlu, Boyundere, Yaylımlı, Köseli ve Öğütlü köylerinin arazilerini sulayarak Fırat’a dökülür. Adıyaman Merkez İlçe ile Tut İlçe sınırlarını çizen Şebker Çayı da Mestikeloğlu,

Köseli ve Muş (Pınarbaşı) yerleşim birimlerinin arazilerini sulayarak Göksu’ya ulaşmaktadır. Kemolar ve Yaylımlı arazilerini sulayan Şovak çayı Göksu’nun diğer bir koludur. Gelenek ve Görenekler

İlçedeki bir çok özellik hâlâ geleneksel şekilde devam etmekte; Örneğin: Yapılan söz kesme, nişan, düğün ve sünnet törenleri. İlçede söz kesmeye tatlı yeme denmektedir. Burada söz kesilecek kızın evine oğlan tarafı gider. Yüzüklerin takılmasından önce şerbet içilir ve tatlı yenir,sonra yüzük ve takılar takılır. Bundan belli bir süre sonra nişan yapılır. Düğünler kişilerin evinde ya da bahçelerde yapılmaktadır. Damat olan kişi yakın arkadaşlarından birini sağdıç olarak belirler. Sağdıcın görevi düğünü organize etmektir. Düğünlerin sonunda gelin ve damada verilen hediyeler ve takılan takılar yüksek sesle tek tek söylenir ve bu hediyelerin kimden geldiğinin unutulmaması amacıyla bir kişi tarafından not edilir.

İlçede yapılan sünnetlerde kirvelik çok büyük önem taşır. Çocuğu sünnet olacak baba, ailesine yakın ve sevdiği bir kişiye kirvelik teklifinde bulunur. Bu teklif genellikle reddedilmez.

İlçenin diğer güzel bir özelliği de cenazelere halkın çok büyük bir önem vermesi ve saygı göstermesidir. Bir cenaze olduğunda insanlar birbiriyle küs dahi olsalar, taziye ziyaretine giderler. Cenazeler başka ilde dahi olsa büyük bir çoğunluğu cenaze evine taziye ziyaretinde bulunurlar. Cenaze evine yemek götürürler. Bu cenaze ziyaretlerinin başka yerlerde karşılaşılmayan bir ilginç yönü de , cenazenin kaldırılmasından sonraki ilk dini bayram ki bu aradan on bir ay dahi geçmiş olsa,insanlar mutlaka cenaze evlerine yeniden gidip ziyarette bulunurlar. Bu bayramda cenaze evi herhangi bir bayram hazırlığı yapmaz.

İlçede dini bayramlar özelliklerini hiç kaybetmeden devam etmektedirler. Bayramdan önce evlerde bayram hazırlığı yapılır. Bayramın ilk günü çocuklar kapı kapı dolaşıp şeker toplarlar. Büyükler aile ziyaretlerine giderler.

Yöresel Yemekler

Yöresel yemekler: Maş aşı, kara şoğra, basalla( ekşili lüğlük), pipirim cacığı, yüzük çorbası, içli köfte gibi çeşitli yemekler ilçenin kendine has özellikteki yemekleridir.

İlçede dut ağacı çok fazla bulunmaktadır. İlçenin adı da buradan gelmektedir. Fakat İlçede dut meyvesine yöresel söyleyiş tarzı olarak tut denildiğinden ilçenin adı da Tut olarak kalmıştır. Yörede bu meyveden çok şifalı olduğu bilinilen dut pekmezi yapılmaktadır. Ayrıca kurutularak pestil elde edilmekte ya da kuru dut olarak çerez şeklinde oldukça fazla tüketilmektedir. İlçenin çok fazla üretilen bir diğer ürünü de soğan ve sarımsaktır.

Tut Kültür-Sanat Festivali

İlçede ilk kez 1999 yılında kültür ve sanat amaçlı bir festival düzenlenmiştir. Bu festival süresinde karikatür ve fotoğraf sergileri , çizgi şovlar düzenlenmiş, konserler verilmiş ayrıca tanınmış gazetecilerle söyleşiler yapılmış ve otantik köy düğünü tertiplenmiştir. İlçede ilk kez Antalya Büyükşehir Belediye tiyatrosu tarafından bir oyun sergilenmiş ve halkın büyük beğenisini kazanmıştır. Ayrıca festival dolayısıyla Antalya Devlet Senfoni orkestrası tarafından Nemrut Dağında yani 2000 metre yüksekte bir konser verilmiştir ve enstrümanlar çok zor şartlarda dağa kadar taşınmıştır.

Festivale katılan sanatçı ve misafirlerin bir bölümü İlçede Çanakçı diye bilinen yerde kurulan ve bütün ilçeyi görebilecek konumda, modern olarak hazırlanan konaklama tesisinde misafir edilmiş ancak bu yetersiz kaldığından misafirlerin büyük bir bölümü Tut halkının evlerinde ağırlanmışlardır.

İlçenin bu ilk festivali en küçüğünden en büyüğüne kadar hemen hemen tüm basında yer aldı ve bu sayede belki de bir çok kişi tarafından hiç duyulmamış olan bu küçük ve şirin ilçenin ve insanlarının en iyi şekilde tanıtımı yapılmış oldu.

Ayrıca, Türkiye'nin ilk "Black Theatre"ý olan Çizgi Tiyatrosu'nu Organizatör Nusret DEMİR tarafından Tut ilçesinde kuruldu. Bunun yanında karikatürleri bir çok dergide yayınlandı ve çeşitli sergiler açtı
 
Üst Alt